BIOFEEDBACK to metoda dostarczania człowiekowi informacji o biologicznym stanie jego organizmu (zaprezentowania ich przeważnie w postaci sygnału świetlnego lub dźwiękowego)

CEL

·         Poddanie kontroli woli człowieka(próba dokonania zmiany wielkości danej funkcji)

Używa się tu: 

·         Prostych narzędzi (np. termometru, dynamometru, lustro)

·         Mniej lub bardziej skomplikowanych urządzeń elektronicznych, elektrofizjologicznych (ocenia się: pracę serca, oporność skóry, rytm fal mózgowych, napięcie mięśniowe)

Rodzaje:

·         Biofeedback EMG (elektromiograf)

·         Biofeedback EEG (elektroemcefalograf)

·         Biofeedback video

·         Biofeedback lustra

·         Biofeedback temperatury skóry

·         Biofeedback GSR (Galvanic Skin Response) pomiaru elektrycznego przewodzenia skory

·         Biofeedback oddechu

·         Biofeedback pomiaru ciśnienia krwi i szybkości fali pulsu

·         Biofeedback pomiaru rytmu serca (kardiotachometrii)

Uzasadnienie neurofizjologiczne:

·         Koordynacja i sterowanie procesami biofeedbacku odbywa się na bazie układów zdolnych do samoregulacji zlokalizowanych w OUN

·         Przebiega to na zasadzie procesu określonego mianem biologicznego sprzężenia zwrotnego

·         Procesy fizjologiczne w organizmach żywych podlegają regulacji sprzężenia zwrotnego

·         Przepływ informacji jest jednokierunkowy

·         Tym samym kontrola czynności jest jednokierunkowa o typie sprzężenia zwrotnego

Działa w oparciu o:

1.   Sprzężenie zwrotne kompensacyjne

·     W razie za. aferentacji proprioceptywnej oddziaływanie na środowisko zewnętrzne (poprzez czynności ruchowe dowolne) może być dodatkowo kompensowane przez informacje płynące drogą wzrokową, słuchową lub dotykową (eksteroceptory)

·     Ośrodek porównujący – analizując aktualne napięcia mięśniowe, położenie ciała  w przestrzeni oraz prędkość ruchu może przy współudziale recepcji wzrokowej wpłynąć na doskonalenie funkcji wykonawczej narządu ruchu  i po wykształceniu nowego stereotypu dynamicznego , utrwalić użyteczne nawyki ruchowe.

2.   Sprzężenie zwrotne zastępcze

·     Jeśli w trakcie wykonywanej czynności przekształci się biomechaniczne, bioelektryczne elementy ruchu  oraz obraz odbierany receptorami zmysłowymi( wzrok, słuch) stwarza to możliwości korekcji dynamicznej funkcji mięśni impulsami wzrokowymi, dźwiękowymi lub dotykowymi

·     Odgrywa szczególną rolę w rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Wyróżniamy sprzężenie zwrotne:

1.      Dodatnie

·         zachodzi, gdy skutek podtrzymuje przyczynę, powodując zwykle dalsze narastanie skutku

·         jest podstawą procesów rozwojowych

2.      Ujemne

·         Powoduje, że skutek zjawiska przeciwdziała jego przyczynie

·         Znajduje zastosowanie w układzie sterowania i regulacji automatycznej

MODELE BIOFEEDBACKU:

MODEL 1  „Zmiany fizjologiczne wpływają na zmiany symptomów”

·     Jest tradycyjny

·     Świadome zmiany w układzie fizjologicznym umożliwiają pacjentowi kontrolowanie symptomów

·     Typowym przykładem jest redukcja napięcia mięśniowego dla zapobiegania bólów głowy spowodowanych przez wzmożone napięcie mięśniowe

·     W tym modelu mechanizm sprzężenia zwrotnego najmocniej przyczynia się zwiększenia uwagi pacjenta nad poprawnym funkcjonowaniem całego ciała

MODEL 2 „Zmiany procesów poznawczych prowadzą do zmiany symptomów”

·     Model ten sugeruje, iż proces sprzężenia zwrotnego razem z werbalnym poparciem ze strony terapeuty skutkuje zmianą procesów poznawczych

·     Czynniki procesów poznawczych pełnią funkcję mediatorów i są niezbędnym elementem do zmian symptomów

·     Terapeutyczną rolę odgrywa świadomość poczucia własnej wartości

MODEL 3 „Efekt place bo lub nieokreślone efekty wpływają na zmianę symptomów”

·         Oczekiwania poprawy, wiarygodność terapeuty, związki interpersonalne terapeuta- pacjent są pojęciami  mogącymi wywoływać tzw. Efekt place bo.

·         Efekt place bo pokrywa się z modelem poznawczym co oznacza, iż działanie efektu place bo może wpływać na.......................

MODEL 4 „Wpływ dodatniego sprzężenia zwrotnego na zmianę symptomów.”

·         Pacjent, któremu udało się otrzymać zamierzony efekt przy użyciu sygnału zwrotnego wykazuje ten sygnał

METODYKA PRACY:

Wyróżniamy 7 aspektów, z którymi terapeuta powinien zapoznać pacjenta.

1.   Prezentacja sygnału:

·         Wybór dla komunikacji i poprawnej interpretacji sygnału przez pacjenta

·         Sygnał powinien być zrozumiały

·         Powinien mieć właściwości wzmacniające odpowiednie do problemu pacjenta

·         Powinien być w formie wizualnej lub audio w zależności czy pacjent jest wzrokowcem czy lepiej reaguje na dźwięk

2.      Wytłumaczenia wartości sygnału:

·         Również w najprostszej formie np.:

Linia niebieska  określa temperaturę

Linia czerwona określa skurcz mięśni

Linia zielona określa oddech

·         Na tym poziomie postrzegania sygnału pacjent ma za zadania skupić się tylko na wprowadzeniu ewentualnych zmian w danym sygnale

3.      Wytłumaczenia wartości sygnału w powiązaniu z fizjologią:

·         Terapeuta sugeruje dany stan np.: relaksu względem jakiejś wyjściowej temperatury ciała

·         Wówczas jeśli np. niebieska linia jest poniżej ustalonej przez terapeutę i komputer granicy, mięśnie poddawane relaksowi są rozluźnione

·         Jeśli np.: czerwona linia określająca bezpośredni skurcz mięśni ulega wychyleniu powyżej określonej skali napięcie mięśni wzrasta

4.    Wytłumaczenie wartości sygnału w konkretnych symptomach:

·         Terapeuta tłumaczy jak dany sygnał będzie się zmieniał pod wpływem symptomów

·         Jak trening może powodować poprawienie np.: długości czasu dla uzyskania pożądanych efektów, które to z kolei mają wpływ na problem z którym zgłosił się pacjent

·         Instrukcja ta ponadto ma działać motywująco

5.    Sugestia terapeuty w trakcie ćwiczeń:

·         Terapeuta daje odpowiedzi słowne i uczy jak osiągnąć pożądany efekt (informację zwrotną)

·         Sugestie mogą dotyczyć np.: postawy ciała czy sposobu oddychania

·         Wspomaga się technikami wyobrażeniowymi i wizualizacją.

·         Uczy pacjenta kojarzenia odczuć płynących z ciała podczas ćwiczeń dla próby powtarzania ich w trakcie ćwiczeń domowych

6.      Informacje dla terapeuty:

·         Na podstawie parametrów komputerowych i obiektywnych wyników leczenia terapeuta może dalej kontynuować  leczenie z wykorzystaniem metody biofeedback lub zmienić ją na inną

7.      Informacja dla pacjenta:

·         Informacje płynące z komputera podczas ćwiczeń mogą bezpośrednio informować pacjenta o prawidłowo wykonanym zadaniu lub potwierdzać niepowodzenie.

STRATEGIA TERAPII:

·       Jednym z głównych problemów, z którymi zgłaszają się pacjenci na terapię jest towarzyszący im ból.

·       Każdy indywidualnie odnosi się do oceny nasilenia oraz sposobu uwolnienia się od bólu

·       Skuteczna terapia oznacza szybkie pozbycie się  dolegliwości bólowych jak i brak nawrotów symptomów

·       Efekt pozytywny zostaje osiągnięty , w momencie kiedy pacjent nie skupia swojej uwagi na bólu i jest od niego wolny

PUNKTY DZIAŁANIA, KTÓRE UŁATWIAJĄ POCZĄTKOWĄ WSPÓŁPRACĘ Z PACJENTEM:

1.    Zniesienie bólu poprzez najbardziej efektywną metodę – w zależności od pacjenta

2.    Terapia świadomości:

·         posturalnej

·         funkcjonalnej

·         zadaniem dla pacjenta jest zapobieganie symptomom poprzez zdawanie sobie świadomości z pojawienia się oznak zapobiegających wystąpieniu symptomów

3.      Samokontrola:

·      Świadomość postawy podczas aktywności funkcjonalnej

·      Ćwiczenia terapeutyczne dla wzmocnienia nowo nabytych nawyków i postaw

·      Techniki redukujące ból

·      Praca w domu dla wzmocnienia efektów terapii i zastosowania nowych umiejętności w życiu codziennym

4.      Ćwiczenia dalszych postępów poprzez realistycznie wyznaczone cele terapii:

·      Praca w domu – samoregulacja, samokontrola

·      Powtórne ćwiczenia terapeutyczne – rozwój funkcjonalnych zastosowań nowych umiejętności

·      Rozwój programu – działania w celu maksymalnego zwiększenia rezultatów treningowych

·      Modyfikacje – terapeuta określa czy nabyte umiejętności stały się automatyczne i czy dotychczasowa terapia odniosła dotychczasowy skutek

EWALUACJA:

·         W czasie tak ustalonego planu terapii zadaniem terapeuty jest dostosowanie celów do indywidualnych potrzeb pacjenta

·         Terapeuta jest zobowiązany często oceniać postępy funkcjonalne pacjenta i zachodzące zmiany w układach których dotyczy terapia

·         Istnieje również potrzeba częstości oceny wyników dla oceny przydatności i celowości kontynuowania wybranej terapii.

KINESIO TAPING

- niekonwencjonalne metody w praktyce fizjoterapeutycznej

- kinesio taping jest metodą stworzoną w 1973 w Japonii przez dr. Kenzo Kase

- bazuje na kinezjologii i istniejącym w organizmie procesie samoleczenia

- projekt plastra wraz z unikalną techniką aplikacji składa się na metodę Kinesio Terapią

- kinesio Taping jest coraz powszechniej stosowaną metodą rehabilitacji która oddziaływuje na bardzo szerokim polu w tym także przynosi doskonałe rezultaty w zmniejszaniu dolegliwości bólowych.

-kliniczne zastosowanie metody K.T. jest systematycznym stosowaniem różnych technik tej metody gdzie każda z tych metod ma swoja specyficzną funkcję

- początkowo zadaniem terapeuty jest: ocena stanu i kondycji pacjenta, określenie które z mięśni potrzebują leczenia

- następnie terapeuta decyduje o wyborze techniki

- kiedy mięśnie są już plastrowane fizjoterapeuta musi zastosować kliniczną technikę korekcyjną aby wspierała ona proces poprawy stanu pacjenta

Sukces metody K.T. zależy od 2 czynników:

1. Właściwy dobór techniki która pozwala na wybór właściwej tkanki

poddawanej terapii

2. Właściwa aplikacja plastra

Jednym ze skutków przyklejania plastra Kinesio Tex jest:

-uniesienie i pofałdowanie naskórka i skóry właściwej co w efekcie daje łatwiejszy przepływ krwi i chłonki od włośniczek aż do naczyń krwionośnych

-kolejnym atutem przyklejenia plastrów jest: powodowanie nacisku na skórę, która produkuje bodźce sensoryczne, wywołanie ucisku zapewnia głębszy bodziec mechanoreceptorom, które z kolei mają wpływ na głębsze pokłady tkanki.

-wpływa dodatnio na mięśnie, ścięgna, więzadła, stawy a także układ limfatyczny i nerwowy

-odbieranie bodźców reagowanie i zapamiętywanie to główne zajęcia OUN

-OUN działając adekwatnie do bodźca powoduje: normalizację nap. Nerw., pobudzenie procesów regeneracyjnych

-w konsekwencji poprawę motoryki oraz zmniejszenia odczuwanych dolegliwości bólowych

-plaster Kinesio Tex był wielokrotnie modyfikowany od początku swego powstania

-podstawowym założeniem było to że miał on naśladować ruchy i właściwości skóry człowieka

-plaster K. Tex został zaprojektowany w taki sposób aby mógł rozciągać się do 140% swej pierwotnej długość

-ten stopień rozciągania jest zbliżony do elastycznych właściwości ludzkiej skóry

-plaster ten nie może rozciągać się w szerz

-elastyczne właściwości plastra działają przez ok. 5 dni

-grubość plastra jest mniej więcej taka sama jak grubość naskórka ok. 1/10 mm

Plaster Kinesio Tex:

Plaster został zaprojektowany tak, by nie wywoływać żadnych bodźców sensorycznych.. Składa się z polimero elastycznego pasma pokrytego włóknami 100% bawełny. Włókna bawełniane pozwalają na parowanie wilgoci ciała a po ewentualnej kąpieli pacjenta pozwala na szybkie wyschnięcie plastra.

SZEROKOŚCI PLASTRA:

5 cm- uniwersalny, najbardziej popularny

7,5 cm- dla sportowców i u pacjenta o większych gabarytach

1 cm- kontuzja palca i dolegliwości neurolog.

3,75 cm- na kostki, drobniejsi pacjenci

KOLORY:

czerwony – kolor ciemniejszy, absorbuje więcej światła podnosząc temp. pod plastrem

niebieski – najjaśniejszy, odbija więcej światła i obniża temp pod powierzchnią plastra

beżowy – kolor skóry

Jeśli wskazane jest podniesienie temp leczonego mm należy wybrać czerwony, a obniżenie (zapalenie ścięgna) to niebieski.

Pacjenci mogą mieć preferencje co do koloru i w przypadku wyboru koloru niezgodnego z ich upodobaniami może to mieć wpływ na ocenę efektywności tej metody.

Podczas konwencjonalnego plastrowania sportowego mówi się, że najlepsze rezultaty uzyskujemy wykorzystując maksymalny możliwy naciąg plastra.

ZASADA:

Stosując max napięcie plastra ograniczamy ruch i chronimy pacjenta przed kontuzją lub tez jej odnową.

TECHNIKI APLIKACJI PLASTRA:

...