uklad_nerwowy.pdf

Podział czynno

ciowy układu nerwowego

układ nerwowy

Układ nerwowy

autonomiczny

układ nerwowy

somatyczny

układ nerwowy

współczulny

układ nerwowy

przywspółczulny

układ nerwowy

układ

pozapiramidowy

układ

piramidowy

odpowiada za przygotowanie organizmu

do walki, b d

odpowiada za odpoczynek

organizmu i popraw trawienia:

zwi zany z ruchami

zwi zany z ruchem wymagaj cym

- stroszenie włosów,

- wydzielanie potu na dłoniach,

- pobudzenie nadnerczy do produkcji adrenaliny,

- wzmaga skurcz mi ni gładkich

- zmniejszenie siły skurczu serca,

- zw anie renicy,

- podwy szenie ci nienia t tniczego krwi

Podział anatomiczny układu nerwowego

Neuron - budowa

układ nerwowy

rodkowy

układ nerwowy

obwodowy

układ nerwowy

mózgowie

rdze kr gowy

nerwy czaszkowe

nerwy rdzeniowe

- rdze przedłu ony

II – nerw wzrokowy

III – nerw okoruchowy

IV – nerw bloczkowy

V – nerw trójdzielny

VI – nerw odwodz cy

nerwy szyjne (8 par)

nerwy piersiowe (12par)

nerwy l d wiowe ( 5 par)

VII – nerw twarzowy

VIII – nerw przedsionkowo- limakowy

Neuron

Potencjał czynno ciowy

• Miejscowa depolaryzacja (wnikanie jonów Na + )

> -50mV (warto progowa - zasada „wszystko albo

ucieczki:

- wzmo one wydzielanie g stej liny,

zautomatyzowanymi

skupienia i wiadomej uwagi

- hamowanie wydzielania liny,

- rozszerzenie renic,

- zw anie oskrzeli

- rozkurcz mi nia rz skowego oka,

- spadek ci nienia t tniczego krwi

- szybsza praca serca,

- zwi kszenie dostawy glukozy do mi ni,

- nasilanie skurczów przewodu pokarmowego

- rozszerzenie mi ni oskrzeli w płucach

I – nerw w chowy

mózgowie:

- mózg,

- mó d ek,

nerwy krzy owe (5 par)

nerwy guziczne (1 para)

IX – nerw j zykowo-gardłowy

X – nerw bł dny

XI – nerw dodatkowy

XII – nerw podj zykowy

st e jonów K + , Na + ,

• Spoczynkowy potencjał błonowy -70mV - wynik ró nicy

nic”), sumowanie czasowe i przestrzenne,

• czynno ciowe potencjały błonowe (50mV),

Sie neuronowa

Mózg w uj ciu

biocybernetycznym

– szczelina synaptyczna,

– błona postsynaptyczna,

• Neuroprzeka niki (mediatory):

wej cie

wyj cie

wra enia

mózg

ruch

(procesy intrapsychiczne)

– acetylocholina (+,-),

– serotonina (+,-),

– dopamina (-),

– noradrenalina (+,-),

– adrenalina (+,-),

– GABA (-),

– kwas glutaminowy (+).

zmysły:

- wzroku,

- słuchu,

- smaku,

- zapachu.

efektory

(mi nie)

- czucia (dotyku, bólu, temperatury,

intero- i prioprioceptywne),

Sprz enie zwrotne

Budowa strukturalna mózgu

wej cie

wyj cie

mózg

(procesy intrapsychiczne)

wiat

Przykłady:

¡ zachowywanie równowagi,

¡ piewanie, mówienie,

Przekrój strzałkowy mózgowia

Problem lokalizacji funkcji

• redniowiecze - 3 komory mózgu (wyobra enia, my lenie, pami ),

• Poł czenia synaptyczne:

– błona presynaptyczna (p cherzyki),

¡ gotowanie.

Frenologia

Nowo ytne badania

• pocz tek XIX wieku,

– 1861r. - badania P. Broca nad zaburzeniami mowy ekspresyjnej

(afazja),

– 1873r. - badania K. W ernickego nad zaburzeniami mowy

impresyjnej,

– dalsze propozycje mapowania zło onych procesów

U ci lenie poj cia „funkcja”

„Lokalizacja” w kontek cie

systemu funkcjonalnego

zmieniaj cych si rodków, prowadz cych do stałego rezultatu.

„Wy sze funkcje psychiczne (takie jak: spostrzeganie,

zasadniczo ró ne, niekiedy znacznie oddalone od siebie

Wnioski:

Bloki funkcjonalne [wg. Łurii]

• lokalizacja nie jest ostateczna - trwała,

• zjawisko podwójnej dysocjacji funkcji - ka de korowe,

• II blok - przyjmowanie, przetwarzanie i przechowywanie

informacji ze wiata.

uszkodzon tkank (plastyczno mózgu),

psychicznych w wyniku ogniskowych uszkodze mózgu:

Naukowe podej cia bazuj ce na zaburze-niach procesów

psychologicznych w okre lonych cz ciach mózgu - kryzys

okre lonej tkanki mózgowej, zast piono poj ciem

zapami tywanie, mowa i my lenie, pisanie, czytanie,

• Funkcj psychiczn , rozumian jako czynno

liczenie, itp.), rozumiane jako zło one systemy

funkcjonalne, nie mog by lokalizowane w w sko

system funkcjonalny:

– zapewniaj cy realizacj stałego zadania za pomoc

okre lonych cz ciach mózgu, ale obejmuj zło one

– charakteryzuj cy si zło on , hierarchiczn budow - zestaw

systemy współpracuj cych okolic, z których ka da ma

aferentnych (regulacyjnych) i eferentnych (realizuj cych)

swój udział w realizacji jakiego aspektu zło onego

komponentów.

procesu psychicznego i mog rozci ga si na

cz ci mózgu.” [Łuria]

ogniskowe uszkodzenie mózgu zaburza selektywnie

przebieg okre lonych procesów psychicznych,

• I blok - regulacja napi cia kory i stanu czuwania.

pozostawiaj c inne w normie (mo liwo ró nicowej

diagnozy lokalizacji),

• Oddziaływania rehabilitacyjne powinny by

• III blok - programowanie, regulacja i kontrola czynno ci

psychicznych

ukierunkowane na zadania:

– realizowane przez obszary topologicznie s siaduj ce z

– o składowych wspólnych z elementem kluczowym zaburzonej

funkcji.

I blok funkcjonalny mózgu

I blok funkcjonalny cd.

• funkcja : utrzymanie optymalnego tonusu kory mózgowej

- równowagi pomi dzy pobudzeniem

– procesy przemiany („wewn trzna gospodarka organizmu” -

– pie mózgu, podwzgórze, ródmózgowie, wzgórze, stara kora,

odruch orientacyjny ,

– wy sze funkcje poznawcze ukierunkowane przez wiadome

II blok funkcjonalny mózgu

Zasady organizacji II bloku

funkcjonalnego mózgu:

• układ hierarchiczny -

– I rz dowe (pierwotne) okolice kory - wysoka modalna specyfika,

– okolice wzrokowe (płat potyliczny),

– okolice słuchowe (płat skroniowy),

– okolice czucia somatycznego (płat ciemieniowy),

• neurony działaj wg. zasady „wszystko albo nic”,

• ust puj ca specyficzno hierarchicznie zbudowanych

Lateralizacja funkcji:

Lateralizacja funkcji cd.

– lingwistyczne przetwarzanie informacji (sekwencyjne),

– mowa (rozumienie, generowanie), pisanie,

– kategorialne spostrzeganie,

– pami werbalna,

• Prawa półkula

– cało ciowe i syntetyczne przetwarzanie informacji (równoległe),

• Trzy ródła aktywacji:

i hamowaniem,

• lokalizacja: twór siatkowaty (wst puj cy, zst puj cy)

procesy biochemiczne) - główn rol odgrywa podwzgórze,

– zachowania instynktowne (pokarmowe, seksualne, obronne) -

zmianom zachodz cym w korze,

ródmózgowie, mi dzymózgowie i układ limbiczny, pojawia si

– układ samoreguluj cy, autonomiczny, ale podporz dkowany

nowa kora,

• neurony t.s. - powolna, stopniowa zmiana aktywacji,

• pionowa organizacja struktur mózgowych,

zamierzenia, plany, perspektywy i programy - realizowane

głównie przy współudziale zewn trznej i wewn trznej mowy

(charakter społeczny).

• lokalizacja: wypukłe, zewn trzne cz ci nowej kory:

topograficznej wzgl dem receptorów obwodowych,

• funkcja: odbiór, przetwarzanie i przechowywanie

informacji pochodz cych ze rodowiska zewn trznego,

poszczególne cz ci zlokalizowane według zasady

– III-rz dowe (ponadmodalne) okolice kory,

– II rz dowe (projekcyjno-asocjacyjne) okolice kory,

okolic,

• zasada progresywnej lateralizacji funkcji.

• wysoka modalna specyfika (95%),

• Lewa półkula (zazwyczaj dominuj ca - mowa)

– wy sza wiadomo emocjonalnych warto ci obrazów

wzrokowych,

– pami przestrzenna (stosunków przestrzennych),

– my lenie obrazowe, syntetyczne, intuicyjne,

– rozpoznawanie poszczególnych tonów,

– my lenie cisłe, logiczne, analityczne, abstrakcyjne,

– rozpoznawanie melodii,

– rejestracja wra e z lewej połowy ciała,

– rejestracja wra e z prawej połowy ciała,

– kontrola motoryki lewej połowy ciała.

– kontrola motoryki prawej połowy ciała.

Ró nice czynno ciowe

specjalizacji półkul

Przykład konfliktu lateralnego

czerwony zielony niebieski

ółty zielony czerwony

czarny niebieski ółty

czerwony zielony czarny

niebieski czerwony ółty

czarny niebieski zielony

III blok funkcjonalny mózgu

• lokalizacja: przednie cz ci półkul mózgu (płat czołowy)

Zasady organizacji III bloku

funkcjonalnego mózgu:

Zaburzenia percepcji (agnozje)

• układ hierarchiczny,

• ust puj ca specyficzno hierarchicznie zbudowanych

• agnozja wzrokowa przedmiotowa,

• agnozja wzrokowa symultatywna,

• wzrokowa agnozja twarzy,

• aleksja (dysleksja),

• agnozja słuchowa, afazja akustyczna,

• agnozja dotykowa (astereognozja),

• inne: anozognozja, zaburzenia w schemacie

ciała, agnozja palców, zaburzenia orientacji

przestrzennej.

• funkcja : programowanie, regulacja i kontrola prze-

biegaj cych procesów,

– I-rz dowa kora ruchowa - generowanie impulsów nerwowych

aktywuj cych mi nie,

– okolice II-rz dowe (przedruchowe),

– okolice III-rz dowe - kształtowanie zamierze i programów

zło onych form zachowania człowieka ł cznie z kontrol ich

przebiegu oraz ocen efektów wykonania,

• mechanizm sprz enia zwrotnego (aferentacja

zwrotna).

okolic (ale w odró nieniu od II b.f.m. - porz dek

przekazywanych procesów jest zst puj cy),

• brak okolic modalnie specyficznych, reprezentuj cych

poszczególne analizatory eksteroceptywne.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: