22stycznia1863.pdf

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

JÓZEF PIŁSUDSKI

22 STYCZNIA 1863

ZARYS HISTORII MILITARNEJ

POWSTANIA STYCZNIOWEGO

22 STYCZNIA 1863

OD WYDAWNICTWA „GRAF”

Oto oddajemy w ręce Czytelników kolejny tomik Józefa Piłsudskiego pt. „22 stycznia

1863” – po uprzednio przez nas wydanych „Roku 1920” i „Bibule”. Przyznajemy, że jeste-

śmy na bakier z chronologią pisania tych prac przez Autora, ale kierowaliśmy się przy ich

drukowaniu emocjami towarzyszącymi dzisiejszym gorącym czasom, błyskawicznie zmie-

niającej się sytuacji Polski i Polaków. Postaraliśmy się za to o utrzymanie jednolitej szaty

graficznej i introligatorskiej wszystkich trzech tytułów.

J. Piłsudski napisał „22 stycznia 1863” rok przed wybuchem I wojny światowej. Praca

została wydana jeszcze w 1913 r. przez ambitnego poznańskiego księgarza Karola Rze-

peckiego, który z redakcyjną pomocą dr. Mariana Kukiela (historyka i późniejszego gene-

rała) zamierzył wydrukować cały cykl tomików uznanych autorów biegłych w historii pod

wspólnym tytułem „Boje polskie. Ilustrowane epizody, obrazy, portrety historyczne z

dziejów naszych wojen narodowych”. Zainaugurował ten cykl właśnie „22 stycznia 1863”

– w samo 50-lecie powstania. Potem były dwie prace innych autorów i na przeszkodzie w

realizacji zamierzeń edytorskich stanęła wojna.

J. Piłsudski bardzo głęboko interesował się losami powstania styczniowego. Poczynił

w temacie obszerne studia, przewertował wiele dokumentów i materiałów. Badał ten okres

skrupulatnie, szukając dowodów, że walka 1863 nie była z góry przegrana, tylko źle przy-

gotowana, nieumiejętnie prowadzona i nie wykorzystano w niej wszystkich możliwości.

Mówił o tym w cyklu wykładów w krakowskiej Szkole Nauk Politycznych w 1912 roku, 6

kwietnia 1913 r. na uroczystościach kościuszkowskich we Lwowie i zaraz potem w sierp-

niu w szkole oficerskiej Związku Strzeleckiego w Stróży koło Limanowej, kładąc nacisk

na duchową stronę walki, szczególnie ważną przy niedostatku środków materialnych. Do-

wodził przy tym potrzeby tworzenia własnego wojska choćby w warunkach niewoli. Za-

grzewał swymi wystąpieniami naród do podjęcia kolejnych polskich bojów, tylko mądrzej

i skuteczniej, żartując po swojemu, dosadnie, z osłabłych duchem: „W trzech sosnach dzi-

siejszy nasz rodak zabłądzi, a do konia podchodzi jak do tygrysa”.

Działalność publiczna J. Piłsudskiego przed I wojną natchnęła historyków i pisarzy do

chwycenia za pióra i publikowania znamiennych dzieł. W 1912 roku ukazały się „Dzieje

wojen i wojskowości w Polsce” T. Korzona. Niejako ich uzupełnienie stanowiła praca M.

Kukiela o dziejach oręża polskiego w dobie Napoleona. Grabiec ogłosił obszerne opraco-

wanie „Rok 1863”, zaś W. Tokarz podjął prace nad monografią „Kraków w początkach

powstania styczniowego i wyprawa na Miechów”. Historyków wsparła literatura piękna.

W ciągu paru lat ukazała się „Gloria victis” Orzeszkowej, „Echa leśne” i „Wierna rzeka”

Żeromskiego, „Ojcowie nasi” Struga, „Kryjaki” Wielopolskiej.

„22 stycznia 1863” stanowił zadatek większego dzieła na temat powstania, którego pi-

sanie podjął J. Piłsudski wspólnie z M. Sokolnickim. Praca obydwu autorów przeleżała

jednak w lwowskim Ossolineum – z niezbyt jasnych przyczyn – ćwierć wieku. Zaczęto ją

drukować dopiero latem 1939 r. Nie zdążono...

Gdańsk, lipiec 1989

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: