Dz.U.05.81.716 szkodliwe czynniki biologiczne dla zdrowia w środowisku pracy .pdf

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 22 kwietnia 2005 r.

w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia

pracowników zawodowo narażonych na te czynniki

(Dz. U. z dnia 11 maja 2005 r.)

Na podstawie art. 222 1 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z

późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;

2) wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych;

3) szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwe czynniki

biologiczne, w tym rodzaje środków niezbędnych do zapewnienia ochrony zdrowia i życia pracowników

narażonych na działanie tych czynników, zakres stosowania tych środków oraz warunki i sposób

monitorowania stanu zdrowia narażonych pracowników;

4) sposób prowadzenia rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników

biologicznych i rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach oraz sposób przechowywania i

przekazywania tych rejestrów do podmiotów właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania choroby

zawodowej.

§ 2. 1. Klasyfikacja i wykaz szkodliwych czynników biologicznych są określone w załączniku nr 1 do

rozporządzenia.

2.Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki

bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie

hodowle komórkowe, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia.

§ 3. Wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych jest określony w załączniku nr 2

do rozporządzenia.

§ 4. 1. W celu ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwy czynnik biologiczny

pracodawca jest obowiązany do stosowania, na warunkach określonych w rozporządzeniu, wszelkich dostępnych

środków eliminujących narażenie lub ograniczających stopień tego narażenia, zwanych dalej "środkami

zapobiegawczymi".

2. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w warunkach narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego

zakwalifikowanego do grupy 1 zagrożenia, pracodawca stosuje środki zapobiegawcze określone w przepisach z zakresu

bezpieczeństwa i higieny pracy.

3. Jeżeli w środowisku pracy występują mikroorganizmy genetycznie zmodyfikowane, co do których istnieje

podejrzenie, że mogą wykazywać właściwości chorobotwórcze, pracodawca, w zakresie swojej właściwości, zapewnia

warunki określone w przepisach ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.

U. Nr 76, poz. 811, z późn. zm.).

4. Jeżeli w środowisku pracy występują mikroorganizmy o nieustalonej przynależności gatunkowej, co do których

istnieje podejrzenie, że mogą wykazywać właściwości chorobotwórcze, pracodawca, w zakresie swojej właściwości,

zapewnia środki zapobiegawcze, przewidziane dla szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do

najwyższej grupy zagrożenia.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy

oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki – stan prawny: listopad 2005 r.

Dz.U.05.81.716

§ 5. 1. Przed wyborem środka zapobiegawczego pracodawca dokonuje oceny ryzyka zawodowego, na jakie jest

lub może być narażony pracownik, uwzględniając w szczególności:

1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;

2) rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;

3) informację na temat:

a. potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego,

b. choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy,

c. stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą;

4) wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby

medycyny pracy.

2. W zakładach opieki zdrowotnej i zakładach leczniczych dla zwierząt pracodawca uwzględnia ponadto:

1) informację na temat potencjalnego występowania szkodliwego czynnika biologicznego u pacjenta lub

zwierzęcia oraz w materiale i próbkach od nich pobranych;

2) zagrożenie ze strony szkodliwego czynnika biologicznego, o którym wiadomo, że jest obecny lub

którego obecność jest podejrzewana u pacjenta lub u zwierzęcia oraz w materiałach i próbkach od

nich pobranych;

3) ryzyko wynikające z rodzaju pracy.

§ 6. Ocena ryzyka, o której mowa w § 5, powinna być aktualizowana w szczególności w odniesieniu do zmian

mających znaczenie dla zdrowia pracowników w miejscu pracy.

§ 7. Stosowanie środków zapobiegawczych nie zwalnia pracodawcy od obowiązku:

1) unikania stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeżeli rodzaj prowadzonej działalności na to

pozwala, poprzez jego zastąpienie innym czynnikiem biologicznym, który zgodnie z warunkami

używania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia pracownika;

2) prowadzenia rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego

zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej,

uwzględniającego w szczególności informacje dotyczące:

a. liczby pracowników wykonujących te prace,

b. wykazu czynności, podczas których pracownik jest lub może być narażony na działanie

szkodliwych czynników biologicznych,

c. imienia, nazwiska, stanowiska oraz telefonu kontaktowego pracodawcy lub osoby przez niego

upoważnionej do nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

3) ograniczania liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego

czynnika biologicznego;

4) projektowania procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się

szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy;

5) zapewniania pracownikom środków ochrony zbiorowej lub w przypadku gdy w inny sposób nie można

uniknąć narażenia, środków ochrony indywidualnej, odpowiednich do rodzaju i poziomu narażenia;

6) zapewniania pracownikom środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji przypadkowego

przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego;

7) stosowania znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym, który jest określony w załączniku

nr 3 do rozporządzenia, oraz innych znaków ostrzegawczych;

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy

oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki – stan prawny: listopad 2005 r.

8) sporządzenia planu postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika biologicznego

zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia;

9) przeprowadzania badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego, tam gdzie jest to konieczne i

technicznie wykonalne, z wyłączeniem pierwotnie zamkniętej przestrzeni;

10) zapewniania warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów przez

pracowników, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników;

11) stosowania procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi;

12) zapewniania pracownikom systematycznego szkolenia;

13) poinformowania pracownika o badaniach lekarskich, z których pracownik może skorzystać po ustaniu

narażenia;

14) prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych

zakwalifikowanych do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej,

uwzględniając w szczególności informacje dotyczące:

a. rodzaju wykonywanej pracy,

b. stopnia zagrożenia spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego,

c. awarii i wypadków związanych z narażeniem na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,

d. wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka z podaniem nazwy szkodliwego czynnika biologicznego

i grupy zagrożenia,

e. liczby pracowników narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,

f. imienia, nazwiska, stanowiska oraz numeru telefonu kontaktowego osoby odpowiedzialnej u

pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników;

15) informowania na wniosek pracownika lub jego przedstawiciela o:

a. liczbie pracowników narażonych,

b. osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników.

§ 8. 1. Informację dotyczącą użycia szkodliwego czynnika biologicznego w celach naukowo-badawczych lub

przemysłowych pracodawca przekazuje właściwemu inspektorowi sanitarnemu:

1) co najmniej 30 dni przed dniem użycia po raz pierwszy szkodliwego czynnika biologicznego

zakwalifikowanego do grupy 2-4 zagrożenia;

2) w każdym przypadku, gdy zachodzą istotne zmiany mające znaczenie dla bezpieczeństwa i zdrowia

pracownika w miejscu pracy;

3) w ciągu 30 dni po zakończeniu działalności przez przedsiębiorstwo lub zakład;

4) niezwłocznie, w przypadku każdej awarii lub wypadku, które mogły spowodować uwolnienie się

szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 2-4 zagrożenia.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, uwzględnia w szczególności:

1) nazwę i adres przedsiębiorstwa lub zakładu oraz rodzaj prowadzonej działalności;

2) komórkę organizacyjną lub stanowisko pracy, w którym występuje narażenie objęte zgłoszeniem;

3) imię, nazwisko, stanowisko służbowe oraz numer telefonu kontaktowego osoby odpowiedzialnej u

pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników;

4) wynik przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego z podaniem nazwy szkodliwego czynnika biologicznego

i grupy zagrożenia, rodzaju wykonywanej pracy i czasu narażenia;

5) przewidywane środki zapobiegawcze;

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy

oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki – stan prawny: listopad 2005 r.

6) liczbę narażonych pracowników.

3. Laboratoria świadczące usługi diagnostyczne w odniesieniu do szkodliwych czynników biologicznych

zakwalifikowanych do grupy 4 zagrożenia przekazują właściwemu inspektorowi sanitarnemu wyłącznie informacje, o

których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3.

§ 9. 1. Szkolenie, o którym mowa w § 7 pkt 12, obejmuje zagadnienia dotyczące:

1) potencjalnego zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników spowodowanego działaniem szkodliwego

czynnika biologicznego;

2) środków, które należy podjąć w celu zapobiegania zagrożeniom spowodowanym działaniem szkodliwego

czynnika biologicznego;

3) wymagań higieniczno-sanitarnych;

4) wyposażenia i stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej;

5) działań, które pracownicy podejmują w razie występowania awarii lub wypadków, lub dla ich zapobiegania.

2. Szkolenie jest przeprowadzane w trybie określonym w przepisach w sprawie szkolenia w dziedzinie

bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 10. 1. Rejestr, o którym mowa w § 7 pkt 14, pracodawca przechowuje przez okres nie krótszy niż 10 lat od dnia

ustania narażenia, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W przypadku narażenia na szkodliwy czynnik biologiczny, który może być przyczyną choroby:

1) przewlekłej lub utajonej,

2) która, w świetle obecnej wiedzy, jest niemożliwa do zdiagnozowania do czasu rozwinięcia się choroby,

3) o wyjątkowo długim okresie wylęgania,

4) o nawracającym charakterze w długim okresie pomimo leczenia,

5) mogącej powodować poważne, długookresowe powikłania

- rejestr przechowywany jest przez okres 40 lat od dnia ostatniego odnotowanego przypadku narażenia.

3. Pracownikowi lub przedstawicielowi pracownika udostępnia się informacje zawarte w rejestrze, o którym mowa

w § 7 pkt 14:

1) w pełnym zakresie - w przypadku gdy informacja dotyczy tego pracownika;

2) w zakresie ograniczonym zapewniającym anonimowość osób, których informacja dotyczy - w przypadku

gdy informacja dotyczy innych pracowników.

4. Dostęp do rejestru, o którym mowa w § 7 pkt 14, posiada właściwa jednostka organizacyjna służby medycyny

pracy, właściwy inspektor sanitarny oraz właściwy inspektor pracy.

5. W przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy przekazuje on rejestr właściwemu ze względu na swoją

siedzibę wojewódzkiemu ośrodkowi medycyny pracy oraz właściwemu inspektorowi sanitarnemu.

§ 11. 1. W ramach ochrony pracownika przed zagrożeniem spowodowanym przez szkodliwy czynnik biologiczny

pracodawca jest ponadto obowiązany do:

1) zapewnienia pracownikowi bezpiecznych warunków spożywania posiłków i napojów w wydzielonych

pomieszczeniach;

2) wyposażenia pracownika w odpowiednie środki ochrony indywidualnej i przechowywania ich w wyraźnie

oznakowanym miejscu;

3) zapewnienia właściwych pomieszczeń, urządzeń higieniczno-sanitarnych, a także środków higieny osobistej

oraz, jeżeli to konieczne, środków do odkażania skóry lub błon śluzowych;

4) stworzenia i stosowania procedur:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy

oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki – stan prawny: listopad 2005 r.

a. pobierania, transportu oraz przetwarzania próbek i materiałów pochodzenia ludzkiego lub zwierzęcego,

b. dezynfekcji,

c. umożliwiających bezpieczne usuwanie i postępowanie ze skażonymi odpadami;

5) zapewnienia bezpiecznych warunków odkażania, czyszczenia, a w razie konieczności niszczenia odzieży,

środków ochrony indywidualnej i wyposażenia, które uległy skażeniu szkodliwym czynnikiem biologicznym;

6) dostarczenia pracownikowi aktualnych pisemnych instrukcji postępowania ze szkodliwym czynnikiem

biologicznym;

7) niezwłocznego informowania wszystkich pracowników narażonych w wyniku awarii lub wypadku lub ich

przedstawiciela o tym zdarzeniu, jeżeli mogło ono spowodować uwolnienie się szkodliwego czynnika

biologicznego, a także o jego przyczynach oraz podjętych i proponowanych środkach mających na celu

opanowanie sytuacji;

8) podjęcia natychmiastowych działań mających na celu likwidację przyczyn i skutków zaistniałej awarii lub

wypadku;

9) zgłaszania awarii lub wypadku związanego z uwolnieniem się szkodliwego czynnika biologicznego, w

zależności od jego rodzaju, do właściwych jednostek służby medycyny pracy oraz właściwego inspektora

sanitarnego.

2. Instrukcje, o których mowa w ust. 1 pkt 6, obejmują także procedurę postępowania ze szkodliwym czynnikiem

biologicznym w razie:

1) awarii lub wypadku związanych z uwolnieniem się szkodliwego czynnika biologicznego;

2) narażenia na szkodliwy czynnik biologiczny zakwalifikowany do grupy 3 lub 4 zagrożenia.

§ 12. 1. W laboratoriach, w tym w laboratoriach diagnostycznych, oraz w pomieszczeniach dla zwierząt

laboratoryjnych, które zostały celowo zainfekowane szkodliwymi czynnikami biologicznymi zakwalifikowanymi do grupy

2-4 zagrożenia lub które są podejrzane o zainfekowanie takimi czynnikami, do celów badawczych, rozwoju, edukacji

lub diagnostyki, po przeprowadzeniu oceny narażenia oraz ustaleniu stopnia hermetyczności wymaganego dla

poszczególnych szkodliwych czynników biologicznych, przyjmuje się odpowiednie środki hermetyczności.

2. W miejscach wymienionych w ust. 1 czynności związane z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne są

prowadzone na stanowiskach pracy do tego wyznaczonych odpowiadających przynajmniej:

1) 2. stopniowi hermetyczności, dla szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 2

zagrożenia;

2) 3. stopniowi hermetyczności, dla szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3

zagrożenia;

3) 4. stopniowi hermetyczności, dla szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 4

zagrożenia.

3. Jeżeli w miejscach wymienionych w ust. 1 prowadzone są prace z materiałami, w odniesieniu do których

istnieje niepewność co do obecności szkodliwych czynników biologicznych mogących wywoływać choroby u ludzi, a

których celem nie jest prowadzenie badań nad tymi czynnikami, w tym prowadzenie hodowli lub ich gromadzenie,

stosuje się 2. stopień hermetyczności, a stopnie hermetyczności 3. lub 4. wtedy, gdy zachodzi taka konieczność.

4. W pomieszczeniach izolacyjnych, w których przebywają ludzie lub zwierzęta zakażeni lub podejrzani o

zakażenie szkodliwym czynnikiem biologicznym zakwalifikowanym do grupy 3 lub 4 zagrożenia, stosuje się środki

hermetyczności.

5. Środki hermetyczności i stopnie hermetyczności dla laboratoriów, zwierzętarni, pomieszczeń izolacyjnych dla

ludzi i zwierząt są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 13. 1. Do procesów przemysłowych, w trakcie których stosowane są szkodliwe czynniki biologiczne

zakwalifikowane do grupy 2-4 zagrożenia, stosuje się odpowiednio § 12 ust. 2, z uwzględnieniem stopni

hermetyczności i środków hermetyczności.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy

oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki – stan prawny: listopad 2005 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: