Tezy
I Metaetyka
1.Co to jest etyka?
Etyka to filozoficzna teoria (nauka), która określa warunki samospełnienia się osoby ludzkiej jako osoby. Jest to nauka filozoficzna o moralności, ale nie równa się moralności.
Etyka ma charakter normatywny, szuka moralnych podstaw i reguł ludzkiego działania.
Etyka jest teorią moralności rozumianej jako dziedzina dobra i zła moralnego, bada dobro i zło.
Potocznie nazwą etyka (od gr. ethos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj) oznacza się:
teorię powinności moralnej lub moralnej wartości postępowania
teorię faktycznie uznawanych w określonym środowisku społecznym (etos) a często także praktykowanych w nim norm moralnych postępowania (moralność)
same przeświadczenia (oceny) i praktyki moralne danej społeczności lub nawet poszczególnych jej przedstawicieli.
Etyka zajmuje się dobrem trudnym.
2. Jaki jest stosunek etyki do etologii?
Etologia - nauka badająca ludzkie przekonanie o dobru i złu.
Etyka bywa często sprowadzana do etologii, czyli wyprowadza się twierdzenia o dobru i złu z przekonań o nich. Jest to błąd logiczny zwany gilotyną Hiuma.
Etologia jest to nauka obejmująca zespół dyscyplin naukowych: psychologię moralności, socjologię moralności, filozofię języka moralnego itp., które opisują zjawiska związane z moralnością (np. opisuje poglądy jednostek na temat dobra i zła moralnego oraz związane z nim przeżycia i zachowania).
Nie może jednak dokonywać ich ocen; nie może mówić, która z grup społecznych odznacza się wyższą, która zaś niższą moralnością. Gdy to czyni – wchodzi na teren etyki, która w tym sensie posiada charakter normatywny.
Etolog rozumie przez moralność określony zespół przekonań i postaw człowieka w społeczeństwie.
Dla etyka moralność to relacja pomiędzy czynem ludzkim a tym kryterium, w świetle którego określa się wartość czynu.
Etyk sięga głębiej niż etolog, bada podstawy poglądów i postaw moralnych – to, czym je próbujemy uzasadnić. Etyka interesuje działanie człowieka, a także kształtowana tym działaniem jego postawa oraz sam człowiek jako podmiot swego działania i postawy – pod kątem jego wartości moralnej.
3. Jaka jest roznica pomiędzy etyka a metaetyka?.
Teoria, której przedmiotem jest już jakaś teoria, analizowana jakby z „wyższego piętra” to metateoria. Metaetyka więc bada etykę np. pod kątem jej stosunku do innych nauk: filozofii, teologii, etologii.
Stawia sobie za zadanie powstrzymanie się od głoszenia programów etycznych i norm moralnych; za cel stawia sobie „precyzyjne określanie poprawnych metod uzasadniania wypowiedzi lub poglądów
normatywnych oraz wykazywanie, że dana metoda jest metodą poprawną; [metaetyka] będzie
więc służyć jako nazwa oznaczająca uzasadnienie metody uzasadniania wypowiedzi
normatywnych...16. Ogólnie
Metaetyka zajmuje się zagadnieniami poznawczymi i logiczno-metodologicznymi, które znajdują się u podłoża każdej etyki normatywnej. Stąd metaetycy koncentrują się na analizach podstawowych pojęć etycznych i teorii etycznych. Starają się ustalić warunki prawdziwości twierdzeń etycznych, szczególnie zaś ocen i norm moralnych.
W przeciwieństwie do etyki nie chodzi im o treści norm i o treści ocen, ale o warunki ich uznawania za słuszne i racjonalnie uzasadnione.
Śledzą sposoby dochodzenia do uznania norm w poszczególnych systemach etycznych i próbują ustalić idealne warunki uznawania za obiektywnie słuszne naczelnych norm moralnych i sądów etycznych. Wszyscy metaetycy wiele uwagi poświęcają analizie samych ocen, ich pozycji epistemologicznej. Przy tym punkcie należy się zatrzymać dłużej, chodzi bowiem o to, aby pokazać różne dogmatyczne założenia i arbitralne rozstrzygnięcia obecne w tym nurcie badań etycznych. Te założenia i rozstrzygnięcia są o tyle ważne, że albo uniemożliwiają właściwe rozwiązanie problemów etycznych, albo zniekształcają widzenie bezpośrednich danych doświadczenia moralnego.
4. Jaki jest stosunek etyki do teologii moralnej
Etyka korzysta tylko z naturalnych źródeł poznania. Teologia moralna sięga zaś do Objawienia. Objawienie nie przynosi ani jednej normy moralnej, obcej pogaństwu. Wszystkie normy moralne są do rozpoznania ludzkiemu, naturalnemu rozumowi. Człowiek może popaść w stan moralnej ślepoty. Najniższym poziomem moralności na jaki człowiek może zejść jest brak rozpoznania czy czyni dobrze czy źle. Pan Bóg, poprzez Objawienie pomaga wyjść z takiej ślepoty moralnej. Ponadto człowiek czasem wie co należy czynić, ale nie wie skąd wziąć siły ku temu. Objawienie chrześcijańskie daje recepty na te siły i działania. Objawienie moralne było zatem człowiekowi potrzebne, aby wyjść zz najtrudniejszych problemów moralnych.
Etyka różni się od teologii moralnej ograniczając się do naturalnych źródeł poznania powinności moralnej i do naturalnych podstaw (kryteriów) ich prawomocności (ważności). Teologia moralna zaś, jakkolwiek nie rezygnuje z naturalnych źródeł poznania, to jednak odwołuje się również do źródła nadnaturalnego, czyli do Objawienia, w świetle którego interpretuje naturalną wiedzę o powinności moralnej.
Etyka jest dyscypliną filozoficzną, której punktem wyjścia i przedmiotem analiz jest doświadczenie moralne, czyli poznanie tego co w danej chwili powinienem uczynić.
Jest to wiedza na temat dobra i zła moralnego, ściśle powiązana z mądrością życiową. Nakazy i zakazy moralne zarówno w etyce jak i teologii są zwy...
karolinakut