Or_Strażak2.doc

1

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU

STRAŻAK

CHARAKTERYSTYKA STANOWISKA PRACY

1.         Miejsce pracy

Państwowe (Zakładowe, Ochotnicze) Jednostki Straży Pożarnej, teren prowadzonych akcji ratowniczych lub gaśniczych

2.         Opis zawodu

Podstawowym celem pracy strażaka jest wykonywanie czynności ratowniczo-gaśniczych podczas różnego rodzaju zdarzeń wymagających interwencji: pożarów, katastrof budowlanych i chemicznych, wypadków komunikacyjnych i innych sytuacji niosących zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Do podstawowych obowiązków strażaka należy organizowanie, kierowanie oraz prowadzenie bezpośrednich działań ratowniczych w celu ochrony życia, zdrowia i mienia, a także likwidacje źródła  powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia (katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne, wypadki drogowe, lotnicze itp).

3.         Podstawowe czynności na stanowisku pracy

Ewakuacja osób zagrożonych z  wysokich budynków oraz zwierząt z drzew i przewodów, konserwowanie wyposażenia osobistego i technicznego jednostek ratowniczo-gaśniczych oraz usuwanie prostych usterek, kontrola przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, kształcenie kadr dla potrzeb własnych i innych jednostek ochrony  przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności, lokalizacja i likwidacja zagrożeń chemicznych i ekologicznych, prowadzenie działań ratowniczo–gaśniczych w czasie pożarów, prowadzenie działań ratowniczo–gaśniczych w obrębie dróg publicznych podczas kolizji drogowych i katastrof lotniczych, prowadzenie działań ratowniczych na akwenach wodnych i pod wodą, prowadzenie działań ratowniczych podczas katastrof budowlanych, ratowanie ludzi i  mienia podczas miejscowych zagrożeń, ratowanie poszkodowanych z wykopów,  studni oraz jaskiń (ratownictwo wysokościowe), rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych, sprawdzanie, współdziałanie z innymi służbami podczas działań w czasie klęsk żywiołowych (powódź), wstępne ustalenie przyczyn oraz okoliczności powstania i rozprzestrzeniania się pożaru, wykonywanie pomocniczych i specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze (policja, pogotowie ratunkowe, straż miejska i wojskowe służby techniczne).

4.         Sprzęt stosowany na stanowisku pracy w tym sprzęt ochronny.

Samochody gaśnicze, samochody specjalne (drabiny mechaniczne, podnośniki, hydrauliczne, cysterny chemiczne), przyczepy, sprzęt pływający (kutry, łodzie, transportery, pontony), piły do drewna, piły do stali i betonu, piły łańcuchowe, nożyce do cięcia blachy, sprzęt do podawania wody i piany (pompy szlamowe, pływające i głębinowe, pompy o dużej wydolności, działka wodno pianowe, prądnice i wytwornice i agregaty piany lekkiej, generatory piany, węże tłoczne i ssące, zbiorniki wodne, kurtyny wodne, armatura do podawania wody i piany (rozdzielacze, zbieracze, ssaki ssące), sprzęt do ochrony dróg oddechowych (aparaty powietrzne, nadciśnieniowe i podciśnieniowe, aparaty tlenowe, maski nadciśnieniowe, podciśnieniowe i ewakuacyjne), sprzęt ratownictwa chemicznego (ekologiczne zestawy 1-szej pomocy, ubrania gazoszczelne), sprzęt ratownictwa wysokościowego (skokochrony, osprzęt alpinistyczny, liny ratownicze, szelki ratownicze i ewakuacyjne), sprzęt burzący (młoty, łomy, siekiery), narzędzia hydrauliczne (rozpieracze, nożyce, łączniki rur, otwieracze drzwi, rozpieracze kolumnowe, podnośniki, pompy hydrauliczne), sprzęt pneumatyczny, sprzęt do poszukiwania ludzi w zawałach (kamery telewizyjne, młoty udarowe), sprzęt pomiarowy i wykrywający (eksplozymetry, wykrywacze  gazów, rurki wskaźnikowe, lokalizatory ognia i temperatury), drabiny pożarnicze (aluminiowe, sznurowe), zestawy pierwszej pomocy medycznej, deski ratownicze, nosze, namioty pneumatyczne, agregaty oświetleniowe, prądotwórcze, do odymiania wentylatory, sprzęt ochrony indywidualnej (specjalna odzież, obuwie, rękawice, hełmy).

5.         Wykaz zagrożeń na stanowisku pracy

§      Pracuja w szkodliwych i gwałtownie zmieniających się warunkach w narażeniu na różnorodne czynniki ryzyka: zawalające się konstrukcje, spadający gruz, gazy, toksyczne pyły, atmosfera uboga w tlen i in.

§      Brak świadomości wszystkich zagrożeń, szczególnie gdy występują wzywania do przypadków innych niż pożary, takich jak wypadki komunikacyjne, katastrofy przemysłowe, trzęsienia ziemi, powodzie, katastrofy ekologiczne.

§      Czynności związane z dużym wysiłkiem fizycznym np. dźwiganie ciężkich przedmiotów w wysokiej temperaturze otoczenia a wszystko to przy obciążeniu odzieżą ochronną. Może to być przyczyną wyczerpania organizmu, urazów z przeciążenia, chorób układu krążenia.

§      Pracuja pod ciągłą groźbą niebezpieczeństwa, przez wiele godzin, często w systemie pracy dyżurowej co stanowi źródło stresu i problemów osobistych i rodzinnych. Tragiczne zdarzenia związane z akcjami ratowniczymi mogą wywoływać stres pourazowy.

§      Substancje chemiczne wydzielające się w czasie pożaru: tlenek węgla, cyjanowodór, tlenki azotu, dwutlenek siarki, fosgen, chlorowodór, amoniak, formaldehyd, acetaldehyd, akroleina, benzaldehyd, metyloetyloketon, fenol i jego pochodne, akrylonitryl, dwutlenek węgla, węglowodory aromatyczne - benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny, trimetylobenzen, tetrametylobenzen, styren, kumen, dietylobenzeny, węglowodory alifatyczne (etan, oktan, nonan, metylononan, tetradekan), chlorowcopochodne (dichlorometan, dichloroetan, chloroform, chloroetan, tetrachloroetylen, dichlorofluorometan).

6.         Wymagania prawne na ocenianym stanowisku pracy

§         Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (t.j. Dz. U. 2003 nr 169 poz. 1650 ze zmianami).

§         Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. nr 69, poz. 332).

§         Rozporządzenie MPiPS z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. nr 26, poz. 313), wraz z późniejszymi zmianami. (Dz. U. Nr 82, poz. 930 - obowiązuje od 1 stycznia 2002 r.).

§         Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2004 nr 265 poz. 2644)

I.                    Metoda oceny ryzyka zawodowego.

Metodą przyjętą do oceny ryzyka zawodowego jest metoda określona w normie PN-N-18002.

Przy oszacowaniu ryzyka zawodowego zgodnie ze skalą trójstopniową ciężkość szkodliwych następstw zagrożenia i prawdopodobieństwo ich wystąpienia określa się w oparciu o niżej wymienione wskazówki:

·        Prawdopodobieństwo następstw (P):

-        do mało prawdopodobnych (MP) zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika;

-        do prawdopodobnych (P) zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika;

-        do wysoce prawdopodobnych (WP) zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika.

·        Ciężkość następstw (N):

-        do następstw o małej szkodliwości (MN) zalicza się te urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy (czasowa niezdolność do pracy do 28 dni); są to czasowe pogorszenie stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenie i zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy itp.;

-        do następstw o średniej szkodliwości (ŚN) zalicza się te urazy i choroby, które powodują niewielkie ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z okresami absencji powyżej 28 dni; są to np.: zranienia, oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego (np.: zapalenie ścięgna) itp.;

-        do następstw o dużej szkodliwości (DN) zalicza się te urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np.: oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych
i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma itp.

Ocena przeprowadzana jest w oparciu o dwa czynniki:stopień obciążenia statycznego

­­stopień obciążenia monotypowością ruchów