1
INSTRUKCJA
UZYTKOWANIA POJAZDU SAMOCHODOWEGO
CODZIENNA OBSŁUGA POJAZDÓW
1. Sprawdzanie stanu technicznego pojazdu przez kierowcę przed każdym wyjazdem w trasę zwiększa samopoczucie (pewność) kierowcy i komfort jazdy, a ponadto zmniejsza ryzyko wypadku. Do typowych czynności zaliczanych do obsługi codziennej i sprawdzania stanu technicznego wpływających bezpośrednio na bezpieczeństwo jazdy, jest kontrola:
a. Ciśnienia powietrza w ogumieniu i jego stan.
b. Działania hamulców
c. Działania układu kierowniczego.
d. Oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego.
e. Właściwego poziomu płynów eksploatacyjnych.
f. Właściwego poziomu oleju - czy jest prawidłowy, czy nie ma wycieków.
g. Czystości szyby (sprawdzenie działania wycieraczek), reflektorów, lamp i tablic.
h. Ważności gaśnicy lub gaśnic.
i. Skrzyni ładunkowej, czy jest we właściwym stanie (np.: czy jest czysta, nie posiada widocznych pęknięć i dziur, zamknięcia burt nie są uszkodzone, połączenie naczepy lub przyczepy z pojazdem jest w dobrym stanie, itp.).
j. Tachografu, czy nie jest uszkodzony (jeśli dotyczy).
k. Czy kierowca wyjeżdżając w trasę ma wszystkie niezbędne dokumenty łącznie z prawem jazdy, dowodem rejestracyjnym i dokumentem przewozowym.
2. Sposób sprawdzania pojazdu jest podany w instrukcji obsługi pojazdu i może się różnić w zależności od pojazdu. W pojazdach bardzo zaawansowanych technicznie kierowca przed ruszeniem w trasę musi przeanalizować wskazania wyświetlane na panelu sterowniczym przez komputer pokładowy. Jeśli podczas prowadzenia sprawdzenia pojazdu zostaną stwierdzone przez kierowcę lub komputer pokładowy ewentualne usterki i nieprawidłowości, należy je bezwzględnie usunąć jeszcze przed wyruszeniem w trasę.
3. Typowe zagrożenia występujące podczas wykonywania obsługi codziennej i sprawdzania stanu pojazdu, są to zagrożenia:
a. Uderzeniem, zgnieceniem przez poruszające się na polu postojowym lub manewrowym inne pojazdy.
b. Upadkiem ze skrzyni ładunkowej podczas prowadzenia kontroli lub w wyniku potknięcia o przedmioty pozostawione na skrzyni.
c. Uderzeniem, zmiażdżeniem, obtarciem na skutek spadających przedmiotów, np. Koło z samochodu lub ładunek znajdujący się na skrzyni.
d. Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego wskutek wymuszonej pozycji pracy zwłaszcza podczas przenoszenia i podnoszenia kół, ładunków pozostających na skrzyni ładunkowej.
e. Przekłuciem, przebiciem, starciem na skutek ostrych elementów nadwozia (np.: wystające elementy ze skrzyni ładunkowej, pęknięcia i dziury w burtach pojazdu.
f. Urazu rąk na skutek kontaktu z obracającymi się elementami silnika podczas kontroli stanu oleju, płynów eksploatacyjnych, itp.
g. Zagrożeniem zatrucia się od chemicznych substancji szkodliwych i niebezpiecznych wydzielających z cysterny.
h. Oparzenie na skutek kontaktu z gorącymi lub żrącymi substancjami przewożonymi w pojeździe.
i. Przygnieceniem, uderzeniem, obtarciem na skutek opadnięcia klapy od silnika podczas prowadzenia czynności sprawdzających.
j. Uderzeniem, obtarciem na skutek nie przewidzianego opadnięcia burty skrzyni ładunkowej.
k. Skaleczeniem, obtarciem przez ostre wystające elementy podczas codziennych czynności sprawdzających stan techniczny pojazdu.
l. Uderzeniem się podczas wsiadania do kabiny pojazdu.
m. Poparzeniem się na skutek kontaktu z substancją niebezpieczną, np.: paliw płynnych, substancji chemicznych, itp..
n. Przebiciem, przecięciem, przekłuciem na skutek sprawdzania rozmieszczenia i mocowania ładunku na pojeździe.
4. Zalecenia bezpieczeństwa podczas prowadzenia obsługi codziennej i kontroli stanu technicznego pojazdu:
a. Usunięcie ostrych zewnętrznych krawędzi nadwozia pojazdu lub wystających ładunków, nadanie odpowiedniego kształtu nadwozia – w celu zmniejszenia możliwości odniesienia urazu lub w celu zmniejszenia szkodliwych skutków podczas kolizji lub potrącenia osób.
b. Zachowanie odpowiednich procedur bezpieczeństwa podczas kontroli stanu technicznego w pojazdach przewożących substancje niebezpieczne.
c. Wąż doprowadzający powietrze ze sprężarki powinien być zaopatrzony w końcówkę zaciskową.
d. Podczas pompowania lub dopompowywania kół pracownik powinien odsunąć się od koła na bezpieczną odległość.
e. Duże i ciężkie koła (np.: pojazdów ciężarowych) nie należy przetaczać ręcznie. Do ich transportu trzeba używać specjalnych wózków, służących także do unoszenia koła przy zakładaniu go na oś pojazdu. Gdy brak jest takich wózków stosować zwykły wózek dwukołowy.
f. Stosować odpowiednie środki ochrony osobistej i zachować dużą ostrożność, aby nie poparzyć się o żrące substancje mogące znajdować się na pojeździe. Nosić rękawice ochronne podczas obsługi tych maszyn.
g. Wszelkie zauważone usterki lub uszkodzenia szynki ładunkowej (np.: widoczne pęknięcia, dziury, zerwane zamknięcia burt, itp.) powinny być natychmiast naprawiane,
h. W trakcie przejazdu pojazdem po placu postojowym lub manewrowym oraz wprowadzania pojazdu na stanowisko do obsługi nikomu nie wolno jechać na stopniach pojazdu, błotnikach i w skrzyni ładunkowej. Poza prowadzącym, nikt nie powinien znajdować się wewnątrz pojazdu.
i. Wprowadzanie pojazdu na stanowisko musi koordynować inny pracownik, znajdujący się z boku przed samochodem, aby uniknąć potrącenia przez ten pojazd.
j. W pojazdach ciężarowych, w których układ wydechowy samochodu znajduje się z tyłu kabiny i wystaje ponad nią, układ ten należy wyposażyć w osłony, zapewniające ochronę przed dotykiem do gorących powierzchni.
k. Zmierzone ciśnienie powietrza w kołach pojazdu powinno być zgodne z danymi producenta pojazdu, ogumienie nie powinno być uszkodzone, a bieżnik nie powinien być zużyty, ponadto na jednej osi powinny być założone opony o jednakowej konstrukcji i o tej samej rzeźbie bieżnika.
l. Sprawdzenia czy gaśnice nie były używane, wszystkie gaśnice powinny mieć plombę. Powinny one mieć również znak zgodności z normą ich dotyczącą stosowaną w kraju ich produkcji oraz datę najbliższej ich kontroli lub dopuszczalny czas użytkowania.
m. Gaśnica do gaszenia silnika i kabiny powinna być umieszczona w kabinie pojazdu w miejscu widocznym i łatwo dostępnym dla załogi pojazdu. Pozostałe gaśnice powinny być umieszczone w takim miejscu, aby były widoczne i łatwo dostępne dla osób znajdujących się w pobliżu pojazdu.
OBSŁUGA I NAPRAWY POJAZDÓW CIĘŻAROWYCH
1. Zadaniem pracownika/kierowcy wykonującego naprawy pojazdu ciężarowego:
a. Wprowadzanie i ustawianie samochodów na stanowisku.
b. Podnoszenie samochodu.
c. Montaż i demontaż kół i opon.
d. Praca w kanale pod samochodem.
e. Wymiana oleju i smarowanie pojazdu.
f. Prowadzenie prac obsługowo-naprawczych.
g. Mycie zespołów i części.
h. Uruchamianie silnika i sprawdzanie stanu technicznego pojazdu po naprawie.
2. Typowe zagrożenia związane z bieżącymi naprawami pojazdów ciężarowych, są to zagrożenia:
a. Potłuczeniem, zgnieceniem przez poruszające się na placu postojowym i manewrowym innych pojazdów.
b. Upadkiem w wyniku potknięcia o przedmioty pozostawione na powierzchni.
c. Uderzeniem, zmiażdżeniem na skutek spadających przedmiotów, np. wskutek opadnięcia podnośnika z pojazdem, upadku koła z samochodu.
d. Uderzeniem, obtarciem spowodowane możliwością wytrysku powietrza (np. W instalacjach pneumatycznych) pod ciśnieniem.
e. Schorzeniem układu mięśniowo-szkieletowego wskutek wymuszonej pozycji pracy zwłaszcza podczas ręcznego przenoszenia i podnoszenia kół i opon oraz posługiwania się narzędziami zmechanizowanymi, zwłaszcza pneumatycznymi (np. kluczami).
f. Porażeniem prądem elektrycznym, np. od elektronarzędzi lub maszyn.
g. Uderzeniem, skaleczeniem, wplątaniem, przecięciem rąk i ciała na skutek używania narzędzi ręcznych prostych (np. młotka, kluczy) i z napędem (elektrowkrętarki).
h. Upadkiem na powierzchni na skutek poślizgnięcia się na rozlanym oleju i potknięcia się o porozstawiane przedmioty.
i. Upadkiem, potłuczeniem, złamaniem części ciała na skutek upadku na niższy poziom, np. do kanału.
j. Upadkiem z wysokości podczas prowadzenia napraw dużych pojazdów.
k. Zatruciem wskutek szkodliwych spalin.
l. Poparzeniem żrącymi substancjami, np. pochodzącymi z akumulatorów, układów hamulcowych.
m. Poparzenie gorącymi częściami pojazdu, np. silnika,
n. Uderzeniem, zmiażdżeniem w skutek spadających przedmiotów podczas wykonywania napraw pod pojazdem, a także wskutek opadnięcia podnośnika z pojazdem.
o. Pożarem, wybuchem, ze względu na występowanie oparów paliw.
p. Zaprószeniem oczu podczas pracy pod pojazdem, albo przy jego czyszczeniu.
ZALECENIA BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYKONYWANIA PRAC:
Wprowadzanie i ustawianie samochodów na stanowisku
1. Wprowadzanie pojazdów na stanowiska powinny robić osoby upoważnione, pełnoletnie i posiadające aktualne prawo jazdy właściwej kategorii.
2. Podczas jazdy po placu postojowym lub manewrowym i wprowadzania pojazdu na stanowisko nikomu nie wolno jechać na stopniach samochodu, błotnikach i w skrzyni ładunkowej. Poza prowadzącym, nikt nie powinien znajdować się wewnątrz pojazdu.
3. Wprowadzający pojazd na stanowisko powinien stosować się do obowiązujących przepisów ruchu drogowego i nie przekraczać prędkości 15km/h.
4. Wprowadzanie pojazdu na stanowisko musi koordynować inny pracownik, znajdujący się z boku przed samochodem, aby uniknąć potrącenia przez ten pojazd lub przyciśnięcia do ściany w razie np. awarii układu hamulcowego.
5. Nikomu nie wolno znajdować się na drodze pojazdu.
6. Przedmioty, np. narzędzia, części, odpadki metalowe, przewody elektryczne, węże do sprężonego itp. powinny być usunięte z drogi pojazdu.
7. Należy zachować odległości umożliwiające pracownikom swobodne poruszanie się i wykonywanie robót. Odległość pojazdu od stanowiska pracy powinna wynosić, co najmniej 1,2m.
8. Po wprowadzeniu pojazdu należy natychmiast wyłączyć silnik.
9. W przypadku stosowania podnoszenia jednostronnego zablokować oś pojazdu mającego kontakt z podłożem poprzez zaciągnięcie hamulca ręcznego lub włączenie dźwigni biegu. Następnie podkłada się pod koła mające kontakt z podłożem kliny, uniemożliwiając przetaczanie się pojazdu do przodu i do tyłu.
10. Nie wolno podkładać pod koła przypadkowych przedmiotów, np. kamieni, cegieł, zużytych części pojazdów itp.
Podnoszenie samochodu
1. Przed podniesieniem samochodu trzeba sprawdzić stan podnośnika.
2. W przypadku podnośników ręcznych należy skontrolować stan zapadki, gwintu, podstawki i główki oraz progów samochodu.
3. Przy ręcznych podnośnikach hydraulicznych trzeba sprawdzić, czy nie ma wycieków płynu.
4. Nie wolno posługiwać się podnośnikami uszkodzonymi, nie w pełni sprawnymi i niekompletnymi. Ich udźwig powinien być dostosowany do masy pojazdu. W razie dysponowania podnośnikiem o niewystarczającym udźwigu, należy podnosić tylko przednią lub tylną część pojazdu a jeśli to konieczne prawą lub lewą.
5. Po podniesieniu pojazdu trzeba podnośnik zabezpieczyć przed samoczynnym opadnięciem.
Montaż, demontaż i naprawa ogumienia
1. Do zdejmowania opon z koła należy używać specjalnych urządzeń, tzw. Ściągaczy.
2. Nie wolno zakładać opony na felgę o krawędziach pozaginanych, uszkodzonych i nierównoległych.
3. Przy demontażu ogumienia niektórych starszych typów samochodów ciężarowych należy zachować dużą ostrożność ze względu na możliwość „wyskoczenia”, sprężynującego pierścienia stalowego do mocowania obrzeża. Pompowanie kół tych samochodów należy wykonywać w osłonie chroniącej przed uderzeniem przez wyskakujący wskutek nacisku opony pierścień. Po napompowaniu trzeba jeszcze raz opukać pierścień i dopiero wtedy zamontować koło na oś pojazdu.
4. Nie wolno, przy zakładaniu ciężkiego koła na oś, unosić go ręcznie, lecz należy posługiwać się ...
jmichno0