M.POLIDORO - W POSZUKIWANIU CUDOWNEGO SAMOSPALENIA.pdf - Antropologia sądowa - rewolucja

SHC. W poszukiwaniu cudownego samospalenia

Autor tekstu: Massimo Polidoro

Tłumaczenie: Marek Bończak

T rochę prochu, kilka osmalonych kości i nienaruszona

stopa — to wszystko co zostało z pani Mary Reeser, w

następstwie tajemniczego wydarzenia, które ją zabiło

wieczorem 1 lipca 1951 roku.

Tego dnia do St. Petersburga na Florydzie napłynął

telegram zaadresowany do sześćdziesięciosiedmioletniej pani

Reeser. Właścicielka domu odebrała telegram i weszła po

schodach, by doręczyć go lokatorce. Jednak pomimo

kilkakrotnego wołania, pani Reeser nie odpowiadała, co było

dziwne, jako że nikt nie widział, by wychodziła tego ranka.

Zaniepokojona właścicielka domu zawołała o pomoc przez

okno. Wkrótce dołączyło do niej dwóch malarzy, którzy

pracowali na ulicy. Gdy mężczyźni otworzyli drzwi apartamentu

pani Reeser, uderzył w nich kłąb dymu.

Weszli do pomieszczenia i dostrzegli na podłodze

makabryczne resztki kobiety. Przybyła nieco później policja

zauważyła, że sufit pokoju pokrywała tłusta, oleista substancja,

która rozlewała się na ścianach, do wysokości 1 m od podłogi. Poniżej tej linii wyznaczonej

przez dym zniszczenia były niewielkie; powyżej wysoka temperatura stopiła wyłącznik światła,

plastikową szklankę i pudełko świec. W ciągu następnych dni prasa wysuwała najróżniejsze

hipotezy, które miały wytłumaczyć tajemniczy wypadek: kobieta została zabita przez szaleńca

za pomocą miotacza płomieni; połknęła ładunek wybuchowy; została uderzona przez piorun

kulisty itd. Aż wreszcie ktoś zasugerował, że jest to przypadek „samospalenia ludzkiego".

Rzeczywiście, według niektórych nieoczekiwana (i tajemnicza) reakcja związków chemicznych

znajdujących się w organizmie człowieka mogłyby być przyczyną dziwnych pożarów.

W śledztwo zaangażowało się również FBI, lecz jeszcze po roku nikt nie potrafił wyjaśnić

z pewnością, co wydarzyło się w tamtym apartamencie. „Nasze śledztwo — komentował Cass

Burgess z Policji St. Petersburg — nie doprowadziło do odkrycia niczego, co mogłoby wyjaśnić,

poza wszelkimi wątpliwościami, co się wydarzyło. Sprawa jest jeszcze otwarta. Jesteśmy wciąż

tak dalecy od ustalenia jakiejkolwiek logicznej przyczyny śmierci, jak byliśmy, gdy pierwszy raz

weszliśmy do apartamentu pani Reeser".

Dr Wilton M. Krogman, antropolog ze Szkoły medycyny Uniwersytetu w Pensylwanii i

międzynarodowy ekspert od wpływu działania ognia na ciało ludzkie, nie zdołał zrozumieć co

się właściwie stało. „To najbardziej niezwykła rzecz, jaką dotąd widziałem. Gdy o niej myślę,

dostaję ze strachu gęsiej skórki. Gdybym żył w średniowieczu, uznałbym to za efekt czarnej

magii".

Stare zjawisko

Biorąc pod uwagę najbardziej sensacyjne publikacje poświęcone niezwykłym i

niewyjaśnionym wydarzeniom, mogłoby się wydawać, iż zjawisko samospalenia ludzkiego

(odtąd będziemy nazywali je SHC, od skróty angielskiej nazwy opisującej to zjawisko

„Spontaneous Human Combustion") od wieków niepokoi ludzkość; tymczasem istnieje bardzo

niewielka liczba opisanych przypadków.

Pierwszą próbą usystematyzowania znanych ówcześnie przypadków rzekomego SHC była

książka Essai sur les combustions humaines , napisana w 1800 roku przez niejakiego Pierrr-

Aime' Laira. W swoim dziele Lair opisuje jeden z pierwszych przypadków SHC, który miał

miejsce w 1673 roku, kiedy to biedna „wieśniaczka" spaliła się w Paryżu. Kobieta tęgo popijała.

Pewnego razu poszła spać na sienniku i w ciągu nocy zmarła strawiona przez płomienie.

Najbardziej znanym jest przypadek hrabiny Bandi z Ceseny, opisany w 1731 roku przez ojca

Racjonalista.pl

Strona 1 z 5

Giuseppe Bianchini (od tego przypadku rozpocząłem badania, zachęcany przez potomkinię

hrabiny Bandi). W swoim sprawozdaniu na Royal Society w Londynie, Bianchini opowiada, że

66 letnia hrabina, położyła się spać, a następnego dnia rano pozostały z niej jedynie stopy,

część nogi do kolana, fragment głowy, trzy palce i kupka popiołu. Ponadto pokój wypełniała

dziwna tłusta, żółtawa substancja.

Wśród najbardziej żarliwych zwolenników hipotezy istnienia SHC znajdowali się niektórzy

pisarze z XVIII i XIX wieku, np. Thomas de Quincey, Herman Melville, Emil Zola i Karol

Dickens. Ten ostatni znalazł się w centrum ożywionej dyskusji po opublikowaniu, w 1853 roku,

jego powieści Bleak Hous, w której ponura postać, pan Krook, umiera w wyniku

"samospalenia".

Filozof George Henry Lewes oskarżył publicznie Dickensa o wykorzystanie w ten sposób

„prymitywnego przesądu" pozbawionego podstaw naukowych. Lewis podzielał opinię

znakomitego niemieckiego chemika Justusa von Liebiga, który pisał: „Przekonanie, że człowiek

może zapalić się sam z siebie nie bazuje na wiedzy o okolicznościach śmierci, ale na

przeciwieństwie wiedzy, czyli całkowitej ignorancji wszystkich przyczyn i warunków,

poprzedzających wydarzenie, które ją spowodowało".

Dickens odpowiedział, że istnieją autentyczne przypadki, jakakolwiek nie byłaby ich

przyczyna, których nie można łatwo wytłumaczyć, a które zdawały się wskazywać raczej na

jakiś nieodkryty dotąd fenomen. W związku z tym wymieniał najdziwniejsze przypadki: hrabiny

Bandi, czy Grace Pett, sześćdziesięcioletniej żony rybaka z St. Clement, Ipswich. Kobieta

zmarła w kwietniu 1744 roku, w tajemniczych okolicznościach. Wypiła „dużą ilość likieru

alkoholowego" i przygotowywała się do zapalenia fajki, kiedy mąż widział ją ostatni raz. Po

powrocie, zamiast jej ciała, znalazł jedynie kupkę popiołu.

W swej dyskusji Dickens i Lewes nie zdawali sobie sprawy, iż mówią o dwóch różnych

sprawach. Lewes, jak na dobrego naukowca i racjonalistę przystało, twierdził, że nie istnieją

przyczyny i mechanizmy fizjologiczne, które mogłyby uzasadnić zapłon wewnątrz ludzkiego

ciała. Prawdą jest, że niektórzy ówcześni teoretycy zaobserwowali ścisłą relację między

alkoholizmem ofiar i SHC i na jej podstawie wywnioskowali, że nasączone alkoholem tkanki

ludzkie mogłyby ułatwić samospalenie. Wśród nich znajdowały się różne grupy moralistów,

którzy posługiwali się SHC, jako pretekstem, by odstraszać ludzi od alkoholu. Jednak

zauważono, że człowiek umarłby z zatrucia alkoholem dużo wcześniej, zanim jego organizm

osiągnąłby tak wysoki poziom nasączenia, że stałby się łatwopalny. Zatem Lewes wskazywał

na brak „przyczyny", a Dickens ograniczał się do przypominania o istnieniu „efektu": jakieś

wydarzenie miało miejsce, choć nie można było zrozumieć jego przyczyny.

W XIX w. zanotowano kilka przypadków, a w ciągu XX w. informowano o dwudziestu

rzekomych ofiarach SHC, wśród których najbardziej znaną była bez wątpienia pani Reeser,

której historię opowiedzieliśmy na początku tego artykułu.

Z braku innych naukowych i kompletnych naukowych badań tego fenomenu, dwaj

amerykańscy naukowcy, mój przyjaciel Joe Nickell i jego kolega John F. Fisher, analityk

sądowy w laboratorium kryminologii Policji z Orange county, w Orlando na Florydzie, poświęcili

dwa lata na zbadanie wszystkich znanych przypadków SHC, by zrozumieć jakie wnioski można

wyciągnąc na podstawie dostępnego materiału.

Śledztwo Nockella i Fischera

Nickell i Fischer opowiadają między innymi o trzech przypadkach, które miały miejsce w

XVIII wieku: jeden z 1749 roku dotyczy francuskiej osiemdziesięciolatki, pani Boiseon, która

„przez lata nie piła nic innego jak napoje alkoholowe". Jej dymiące ciało znaleziono na krześle

„przy kominku". Inny przypadek wydarzył się ok. 1774 roku pięćdziesięcioczteroletniej Mary

Clues z Covertry, „wielkiej pijaczce", której śmierć prowadzący śledztwo przypisali zapaleniu

się jej nocnej koszuli „od stojącej na krześle świecy lub głowni, która wypadła z kominka".

Jeśli chodzi o XIX w. to znamy następujące przypadki: jakiś czas przed 1835 rokiem,

trzydziestoletnia Hannah Bradshaw, alkoholiczka, spaliła się w Nowym Jorku; żar, który strawił

ciało wypalił dziurę w podłodze i kości dziewczyny, razem ze stopą, znaleziono na piętrze niżej.

Znaczący jest fakt, że blisko otworu znaleziono świecznik ze świecą.

W 1852 roku John Anderson, przewoźnik drewna, „znany konsument likierów" był

widziany, jak zszedł ze swego wozu, potknął się i spłonął. Jego ciało uległo zwęgleniu, co

wiązano z faktem, że zapaliły się jego ubrania; nie było innych źródeł, które podtrzymałyby

ogień. Fajkę Andersona odnaleziono pod jego ciałem.

W 1908 roku odnaleziono martwą profesor języka angielskiego, Wilhelminę Dewar: ciało

spłonęło, ale łóżko na którym spoczywała pozostało nietknięte. Jednak podczas śledztwa

siostra zmarłej zeznała, że kiedy przybyła na miejsce znalazła siostrę „spaloną, ale jeszcze

żywą" i pomogła jej „podejść do łóżka, gdzie później umarła".

Z tych przypadków, typowych dla zbadanych trzydziestu, wyłoniło się kilka

powtarzających się elementów. "Na przykład — tłumaczy Nickel — zauważyliśmy, że może

rzeczywiście istnieć relacja między stanem upojenia alkoholowego i przypadkami rzekomego

SHC, lecz stwierdziliśmy, że relacja ta prawdopodobnie wynikała stąd, iż ludzie pijani są mniej

ostrożni w obchodzeniu się z ogniem i mniej skuteczni w reakcji na ewentualny wypadek.

Opinia lekarza sądowego

„Literaturze — tłumaczy Mark Benecke z departamentu medycyny sądowej policji

Nowego Jorku — nie są znane przypadki, w których organy wewnętrzne spalonego ciała byłyby

bardziej uszkodzone od jego części zewnętrzne. Ta praktyczna obserwacja jest dowodem na

to, że zapalenie nie rozpoczyna się nigdy wewnątrz ciała".

Benecke i jego kolega David Pescod, biolog, ogłosili rezultaty badań przeprowadzonych

na 200 najbardziej typowych przypadkach rzekomego SHC i wskazali na ich niektóre

interesujące cechy. Przede wszystkim potwierdzili relację między upiciem się a samospaleniem.

Ponadto odkryli inną, bardzo istotną zależność: w przypadkach, w których zniszczenie ciał

było stosunkowo małe, jedyna znacząca ilość materiału opałowego zdawała się ograniczać do

ubrania spalonego człowieka; tam zaś, gdzie zniszczenie było duże znajdowały się dodatkowe

źródła opału (wypchane fotele, drewniane podłogi, dywany...) które wzmagały spalenie.

Ponadto obecność podobnych materiałów pod ciałami, zdaje się przyczyniać do zatrzymania

stopionego tłuszczu, który spala inne części ciała i do zatrzymywania innego tłuszczu w tzw.

„efekcie świecy".

Odkrycie zależności między zwiększeniem uszkodzenia ciała i ilością zewnętrznych źródeł

paliwa, stanowi ważny element przeciw hipotezie tajemniczego, „wewnętrznego" źródła ciepła

w człowieku. Poza tym fakt, że w pobliżu spalonych ciał znajdowano zawsze możliwe źródło

zapalenia, jak świece, lampy olejowe czy kominki, czyni jeszcze bardziej nieprawdopodobną

hipotezę samospalenia.

Jak zatem wytłumaczyć, że piec krematoryjny potrzebuje dobre 1300 stopni Celsiusza,

aby spopielić ciało? Otóż w ten sposób, że tak wysoka temperatura jest konieczna jeśli proces

ten trwać ma około godziny. Jednak według naukowców ciało ludzkie może zostać całkowicie

zniszczone przez temperatury o wiele niższe, jeśli jest na to wystarczająco dużo czasu.

Odnaleziono również obfite ślady tłustej substancji, która pokrywała otaczające ją

przedmioty. Wydaje się, że istnieje „efekt odwróconej świecy": ubrania zaczynają się palić,

zwęglając część ciała, z którego zaczyna wypływać tłuszcz, nasączając te pierwsze i dodatkowo

wzmagając proces palenia, niczym świeca owinięta knotem. Potwierdza to fakt, że ofiary

zazwyczaj nie były szczupłe, oraz że kończyny — przede wszystkim dolne — w których

znajduje się mniej tłuszczu i często nie są okryte ubraniem, należą do części ciała, które

łatwiej unikają spalenia, dodając grozy scenie wypadku.

Thomas J. Ohlemille, ekspert z Center for Fire Research w Departament of Commerce

Stanów Zjednoczonych, wyjaśnia: „Śmierć w pożarach spowodowanych przez niezgaszone

papierosy jest jedną z najpowszechniejszych przyczyn zgonów w Stanach Zjednoczonych.

Spopielenie zachodzi powoli i czasami może obejmować całe meble bez płomienia".

Właśnie z powodu wielu możliwości naturalnego wytłumaczenia a także braku

przekonujących dowodów, naukowcy nie uznają autospalenia za realnie istniejący fenomen.

Nie znajduje się on la liście chorób wymienianych w International classification of diseases,

sporządzonej przez Światową Organizację Zdrowia, ani na Index medicus, indeksie literatury

medycznej.

Przypadek "lepiej udokumentowany"

Cóż można zatem powiedzieć na temat przypadku pani Reeser, przez wielu uważanego za

"lepiej udokumentowany przypadek SHC"? Pozornie nie znaleziono zewnętrznych źródeł ognia,

a ciało zostało niemal całkowicie spalone. Dokonano dokładnej analizy wszystkich oryginalnych

źródeł informacji, począwszy od raportów policji, co pozwoliło stwierdzić, że gdy ostatni raz

Racjonalista.pl

Strona 3 z 5

widziano panią Reese (dwanaście godzin przed odkryciem jej zwłok) ubrana była w podomkę z

materiału syntetycznego, siedziała na krześle, paliła papierosa i niedawno zażyła dwie tabletki

nasenne.

Gdy poznamy te szczegóły, nagle tajemnica znika: być może pani Reeser zasnęła z

zapalonym papierosem, który wypadł jej z ręki i zapalił podomkę. Materiał, którym wypchany

był fotel i tłuszcz kobiety mogły przez wiele godzin podtrzymywać ogień, który w takich

przypadkach może być bardzo mały i nie tworzyć płomieni. Prawdopodobnie stopa pozostała

nienaruszona, ponieważ w chwili, gdy złamały się nogi fotela, pani Reeser spadła z niego w taki

sposób, że jej stopa znalazła się poza zasięgiem ognia.

Reasumując, przekonanie świata naukowego jest takie, że hipoteza samospalenia

ludzkiego, jakkolwiek bardzo sugestywna, nie ma żadnych podstaw naukowych i może mieć

inne, proste wytłumaczenia. „Publikowane dotąd zdjęcia i sprawozdania z rzekomych

przypadków samospalenia — konkluduje Benecke — mogą zostać wytłumaczone przez znane

procesy, które zachodzą na miejscu wydarzenia. Nie ma żadnej potrzeby, by wymyślać

niezwykłe relacje chemiczne czy aktywność paranormalną, dla wyjaśnienia tego, co błędnie

określa się jako samospalenie ludzkie".

Podobna tematyka na: Fiery Tales That Spontaneously Destruct , Spontaneous Human

Combustion. Thoughts of a Forensic Biologist , Not-So-Spontaneous Human Combustion

Massimo Polidoro

Badacz zjawisk paranormalnych, pisarz, wykładowca i

współzałożyciel CICAP, grupy włoskich sceptyków.

Strona www autora

Pokaż inne teksty autora

(Publikacja: 17-12-2006)

Oryginał.. (http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,5161)

Autorem tej witryny jest Michał Przech, zwany niżej Autorem.

Właścicielem witryny są Mariusz Agnosiewicz oraz Autor.

Żadna część niniejszych opracowań nie może być wykorzystywana w celach

komercyjnych, bez uprzedniej pisemnej zgody Właściciela, który zastrzega sobie

niniejszym wszelkie prawa, przewidziane

w przepisach szczególnych, oraz zgodnie z prawem cywilnym i handlowym,

w szczególności z tytułu praw autorskich, wynalazczych, znaków towarowych

do tej witryny i jakiejkolwiek ich części.

Wszystkie strony tego serwisu, wliczając w to strukturę podkatalogów, skrypty

JavaScript oraz inne programy komputerowe, zostały wytworzone i są administrowane

przez Autora. Stanowią one wyłączną własność Właściciela. Właściciel zastrzega sobie

prawo do okresowych modyfikacji zawartości tej witryny oraz opisu niniejszych Praw

Autorskich bez uprzedniego powiadomienia. Jeżeli nie akceptujesz tej polityki możesz

nie odwiedzać tej witryny i nie korzystać z jej zasobów.

Informacje zawarte na tej witrynie przeznaczone są do użytku prywatnego osób

odwiedzających te strony. Można je pobierać, drukować i przeglądać jedynie w celach

informacyjnych, bez czerpania z tego tytułu korzyści finansowych lub pobierania

wynagrodzenia w dowolnej formie. Modyfikacja zawartości stron oraz skryptów jest

zabroniona. Niniejszym udziela się zgody na swobodne kopiowanie dokumentów

serwisu Racjonalista.pl tak w formie elektronicznej, jak i drukowanej, w celach innych

niż handlowe, z zachowaniem tej informacji.

Plik PDF, który czytasz, może być rozpowszechniany jedynie w formie oryginalnej,

w jakiej występuje na witrynie. Plik ten nie może być traktowany jako oficjalna

lub oryginalna wersja tekstu, jaki zawiera .

Treść tego zapisu stosuje się do wersji zarówno polsko jak i angielskojęzycznych

serwisu pod domenami Racjonalista.pl, TheRationalist.eu.org oraz Neutrum.eu.org.

Wszelkie pytania prosimy kierować do redakcja@racjonalista.pl

Racjonalista.pl

Strona 5 z 5

M.POLIDORO - W POSZUKIWANIU CUDOWNEGO SAMOSPALENIA.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: