Psychologia kliniczna

DEPRESJA   

Psychologiczne mechanizmy

Lęk-przerażenie                                              Rezygnacja -  zaprzestanie (giving up complex)

Jaki jest zewnętrzny wyraz tego co nazywamy depresją? Najprościej można by to tak opisać: lęk - przerażenie. Dlaczego? Depresja jest z reguły wtórna, a pierwotnym z reguły jest lęk. Lęk jest jakby wstępem do rozwoju innych zaburzeń życia psychicznego. Można go opisać w kategoriach zarówno emocjonalnych, jak i w kategoriach somatycznych czy zachowania (behawioralnych). Lęk - przerażenie: ręce sięgają do klatki piersiowej (serce odzywa się najczęściej jako sygnał somatyczna). Tendencja w zachowaniu to ucieczka (skryć się, schować). Jeżeli taki stan trwa długo to powoduje to zmiany nastroju, najczęściej w formie przygnębienia . Krańcową formą stanu przygnębienia, obniżenia nastroju jest rezygnacja- -zaprzestanie. Człowiek przestaje walczyć o swoje zdrowie, rezygnuje. Mechanizm giving up complex (mechanizm zaprzestania - rezygnacji) jest początkiem tragedii człowieka. A gdzieś po drodze jest cały proces depresyjny w różnej postaci.    

  Depresja

Zmiana nastroju polegająca na pogrążeniu się w smutku, wygaszeniu zainteresowań oraz utrata zdolność do odczuwania przyjemności. Nic człowiekowi nie sprawia przyjemności. Nie ma rzeczy, która by zainteresowała, nie ma zjawisk, które wprawiało by człowieka w stan zainteresowania.     

Zespół depresyjny - obszary zaburzonego funkcjonowania

- zaburzenia psychiczne w różnej postaci - zaburzenia emocjonalne, społeczne, poznawcze   - zaburzenia motoryczne -  człowiek nie ma ochoty wstać, albo siedzi, leży, nie wie w jakim kierunku zmierza, idzie po coś i wraca, ma trudności z koordynacją wzrokowo-ruchową                             - zaburzenia somatyczne - wikłają proces depresyjny w ten sposób, że człowiek bardziej szuka odpowiedzi w sferze somatycznej niż psychicznej, wskazując lekarzowi, że boli go serce albo ma kłopoty z przewodem pokarmowym, itd. 

Czas trwania: co najmniej 2 tygodnie - wtedy możemy mówić o depresji.

Tradycyjny podział depresji w zależności od przyczyn                                                                    1. Przyczyna somatogenna                                                                                                              Choroby somatyczne były tym, co powodowało rozwój zjawiska depresji. Jeżeli ktoś cierpi psychicznie i rzeczywiście dolegliwości są dokuczliwe i człowiek nie daje sobie z nimi rady, a pomoc medyczna nie jest w pełni skuteczna to możemy z dużym prawdopodobieństwem przypuszczać, że rozwinie się zespół depresyjny jako odpowiedź na chorobę.                                                                   2. Przyczyna psychogenna                                                                                                        Najczęściej powodem jest nerwica. Nerwica jest zjawiskiem przykrym, bardzo dokuczliwym. Nerwicowcy cierpią bardzo. Wydaje się, że nie mają powodu narzekać na życie, mają wszystko, co do życia potrzebne, (inni ludzie nie mają nawet połowy tego), a jednak wyrażają cierpienia i to cierpienia, które subiektywnie są dla nich bardzo trudne do zniesienia. Jeżeli ktoś tak subiektywnie przez długi okres czasu zmaga się z sobą to konsekwencją może być depresja. I wtedy mówimy o psychogennym podłożu.                                                                                                                            3. Przyczyna endogenna                                                                                                                 Choroby psychiczne mogą być dziedziczone. Jest to jedna z koncepcji psychologicznych. Depresja powstać może, gdy człowiek rodzi się z pewnymi tendencjami, W wyposażeniu genetycznym dostaje coś takiego, jak skłonność do zaburzeń depresyjnych.

                     Choroby somatyczne

                           somatogenna

psychogenna                                                           endogenna

Nerwice                                                               Czynniki konstytucjonalne

Nowa klasyfikacja depresji ICD-10

Objawy depresji wg. ICD-10

1. Objawy podstawowe:

- obniżenie nastroju (nastrój zawsze określamy w kategoriach od wzmożonego, euforycznego przez wyrównany, do obniżonego, a konsekwencją tego jest depresja                                                                 - utrata zainteresowań i/lub radości (nic człowieka nie interesuje, nie cieszy)                                         - zaburzenia napędu psychoruchowego                                                                                                    Do rozpoznania niezbędne jest stwierdzenie co najmniej dwóch lub wszystkich objawów, a czas trwania tych objawów - min. 2 tygodnie)                                                                                                 2. Inne częste objawy:                                                                                                                                - pogorszenie koncentracji (zaburzenie procesów w sferze poznawczej - uwagi, koncentracji, pamięci, procesów myślowych)                                                                                                                               - utrata poczucia własnej wartości (nie nadaję się , nie potrafię, nie dam sobie rady)                              - poczucie winy (silnie związane z depresją; osoby depresyjne oskarżają siebie o wszystko)                   - zahamowanie lub niepokój (zahamowanie czyli wycofywanie się z relacji międzyludzkich, rezygnacja z wielu obszarów przyjemności; niepokój psychoruchowy - człowiek nie może usiedzieć we miejscu)                                                                                                                                                 - próby samobójcze (krańcowa postać depresji; ale mogą to być też myśli, tendencje, wypowiedzi o takim charakterze - wtedy należy starać się o zabezpieczenie opieki szpitalnej)                                       - zaburzenia snu                                                                                                                                                                             - utrata łaknienia (ale też duże przybieranie na wadze) Do rozpoznania niezbędne jest rozpoznanie 2-4 objawów.

Zespól tzw. objawów somatycznych w depresji

1. utrata zainteresowań przyjemnością i obniżenie zdolności do jej przeżywania (człowiek nie ma przyjemności zjedzenia, mycia - z tych przyjemności, których dostarcza mu ciało)                               2. zobojętnienie (jest to typowo psychiczny symptom, ale wyraża się on w somatyce)                               3. przedwczesne budzenie się rano (kładziemy się spać również z powodów somatycznych -błogość, ciepło, miękkość)                                                                                                                                                            4.nasilenie depresji w godzinach porannych (rano powinniśmy czuć się rześko, sen ma dawać poczucie energii; jeżeli tego nie odczuwamy, mamy dyskomfort)                                                           5. zahamowanie lub pobudzenie psychoruchowe (objaw stwierdzany najczęściej przedmiotowo)         6. utrata łaknienia (objaw jednocześnie psychiczny i somatyczny)                                                                          7. spadek wagi ciała (5% w stosunku do wagi z poprzedniego miesiąca; ale niekoniecznie -może to być również wahanie wagi)                                                                                                                                                              8. obniżenie popędu płciowego (brak zainteresowania płcią)                                                                                    Do rozpoznania niezbędne jest stwierdzenie przynajmniej 4 objawów.

Postacie depresji                                                                                                                                                                             - depresja j ednobiegunowa (występuje najczęściej)                                                                                                       - depresja w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych                                                                                         - depresja w zaburzeniach adaptacyjnych                                                                                                                                    -dystymia                                                                                                                                                                                     - psychoza schizoafektywna

Objawy somatyczne                                                                                                                                                                         1. upośledzenie witalności (utrata sił i poczucie rześkości)                                                                                        2. zaburzenia wegetatywne (bardzo wikłają rozpoznanie depresji):                                                                           - zaburzenia snu                                                                                                                                                                          - dolegliwości fizyczne (bóle, uczucie napięcia)

Najczęstsze dolegliwości fizyczne (objawy wegetatywne) zgłaszane przez chorych na depresje                                                                                                                                                    - bóle głowy                                                                                                                                                                                          - bóle pleców                                                                                                                                                                                - duszności                                                                                                                                                                                       - dolegliwości ze strony układu krążenia                                                                                                                     - dolegliwości ze strony układu pokarmowego                                                                                                       - zaburzenia miesiączkowe

Zaburzenia psychiczne                                                                                                                                                  - nastrój depresyjny                                                                                                                                                                             - utrata radości                                                                                                                                                                             - obniżenie napędu (człowiek czuje się mniej sprawny, mniej energiczny)                                                             - pustka emocjonalna (człowiek nie odczuwa ani złości ,ani gniewu - żadnego uczucia)                            ...