Kościół Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego

Jest to drewniana budowla pochodząca z pierwszej połowy siedemnastego stulecia. Pierwotnie postawiono ją w Jaworniku niedaleko Myślenic, a do krakowskich Krzesławic przeniesiono w latach 80-tych, za sprawą starań proboszcza parafii w Pleszowie, który chciał ułatwić życie mieszkańcom swojej rozległej parafii.

Świątynia jest barokową budowlą składającą się z trzech części: kruchty - pełniącej jednocześnie rolę przedłużenia nawy głównej, krótkiej nawy i stosunkowo długiego prezbiterium, w którym umieszczono odrestaurowany na podstawie zachowanych fragmentów ołtarz. Oryginalne ciemne deski ścian prezbiterium pochodzą z pierwotnego kościoła z Jawornika. Wznosząca się nad kruchtą wieża, została rozebrana i zastąpiona konstrukcją kamienną jeszcze przed przeniesieniem kościoła na obecne miejsce. W trakcie prac restauracyjnych kiedy przy okazji przenosin kościoła, odnowiono i wymieniono wiele jego elementów, została wybudowana nowa, drewniana wieża.

Oryginalnym elementem dekoracyjnym jest ambona... do której nie można się dostać ze względu na brak schodów. W narożnikach nawy głównej znajdują się także dwa mniejsze, boczne ołtarze również pochodzące z Jawornika.

Źródło:
- Rożek M., Gondkowa B., 2003, Leksykon kościołów Krakowa, Verso Kraków, s. 58.
- Cisowski B., Duda M.,Wawrzak P., 2005, Szlak Architektury Drewnianej, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, s. 91.

Kościół Zmartwychwstania Pańskiego

Kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego powstał w wyniku przebudowy dawnej garbarni przy ulicy Łobzowskiej na krakowskim Piasku, dokonanej w latach 80-tych dziewiętnastego stulecia. Projektantem nowej świątyni był Wandalin Beringer.

Kościół zupełnie nie wyróżnia się spośród kamienic przy Łobzowskiej, bowiem od strony ulicy widoczna jest tylko elewacja boczna ze skromną neoromańską dekoracją. Wnętrze jest również neoromańskie o charakterze salowym, nakryte dwuspadowym dachem z widocznym wiązaniem dachowym.

Źródło:
- praca zbiorowa, 2000, Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa - Kraków, s. 484.

Kościół św. Agnieszki

Kościół św. Agnieszki pełniący funkcję świątyni garnizonowej, jest obecnie budowlą barokową, lecz początki jego istnienia sięgają znacznie wcześniej. W połowie XV wieku, dla nowego ówcześnie zgromadzenia bernardynek, wybudowano na tym miejscu niewielki drewniany kościół. Do czasu potopu szwedzkiego świątynię dwukrotnie niszczyły pożary i dwukrotnie była odbudowywana. W czasie wojny ze Szwecją, kościół został spalony po raz kolejny, a po jej zakończeniu wykorzystano zachowane gotyckie mury do budowy nowej, barokowej świątyni. Sto lat później, nastąpiła kasta zakonu, budynki klasztorne wraz z kościołem zostały wyprzedane i taka sytuacja trwała przez cały okres zaborów, ostatnim prywatnym właścicielem kościoła św. Agnieszki był niejaki I. Horowitz, który prowadził w budynku kościoła skład żelaza. Dopiero w drugiej połowie lat 20-tych XX wieku, w efekcie przeprowadzenia akcji zbierania funduszy na wykup świątyni, został od odkupiony i poddany gruntownej, trwającej kilka lat restauracji.

Pomimo wielokrotnych przeróbek i zmian architektonicznych, budynek kościoła zachował cechy barokowe. Wnętrze świątyni ma kształt prostokątnej sali, podzielonej na cztery przęsła parami pilastrów, całość nakryta jest sklepieniem kolebkowym, zdobionym dekoracją stiukową. Pomiędzy pilastrami znajdują się płytkie nisze, w których umieszczone są posągi autorstwa Carla Celano, będącego jednocześnie autorem renowacji całego kościoła po jego wykupieniu. Portal kościoła jest neobarokowy, wykonano go w latach 30-tych ubiegłego wieku, natomiast dwukondygnacyjną, bezwieżową fasadę, wieńczy trójkątny przyczółek.
 

Źródło:
- Adamczewski J., 1992, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 117.
- Dobrowolski T., 1964, Sztuka Krakowa, Wydawnictwo Literackie, s. 394.
- Rożek M., 2000, Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa - Kraków, s. 406-408.

Kościół Miłosierdzia Bożego

Kościół Miłosierdzia Bożego został wybudowany na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia. Autorami projektu kościoła są Stanisław Niemczyk i Marek Kuszewski. Charakterystyczną cechą niewielkiej, lecz niezwykle malowniczej bryły świątyni jest oryginalna w swym kształcie dzwonnica.

Źródło:
- Fabiański M., Purchla J., 2001, Historia architektury Krakowa w zarysie, Wydawnictwo Literackie, s. 332-333

Kościół św. Wincentego

Kościół św. Wincentego ufundowany został przez Kazimierza i Józefa Czartoryskich. Wybudowano go w latach 1799-1806, jednocześnie rozbierając wcześniejszy drewniany kościół, który znajdował się pomiędzy obecną świątynią, a plebanią. Uroczysta konsekracja kościoła odbyła się w 1865 roku, nadano mu wówczas wezwanie: Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, pozostawiając jednocześnie poprzedni tytuł.

Historia z nazwą kościoła jest bardzo ciekawa, bowiem są w Polsce tylko dwie świątynie noszące tytuły św. Wincentego: jeden we Wrocławiu i drugi właśnie w Pleszowie. Jest to związane z tym, że po reakcji pogańskiej w pierwszej połowie XI wieku, za sprawą Kazimierza Odnowiciela na nasze ziemie przybywali księża z południowej Francji, przynosząc ze sobą kult św. Wincentego.

Do parafii, która istniała przy tym kościele należały już w roku 1226 następujące wsie: Pleszów, Lubocza, Grębałów, Krzesławice, Mogiła i Brzegi. Dopiero w 1442 roku kardynał Oleśnicki oddał Mogiłę pod opiekę duszpasterską O.O. Cystersom.

Kościół św. Wincentego - jest ceglaną budowlą wzniesioną na kamiennych fundamentach według planów ks. Sebastiana Sierakowskiego. Zaraz po ukończeniu budowy w roku 1807, wieża miała inny kształt, była sześcioboczną zwieńczoną ozdobną banią budowlą. Niejaki Kirchmayer, który od Czartoryskich zakupił położony nieopodal dwór, zajął się w pierwszej połowie XIX wieku urządzaniem kościoła.

Wnętrze świątyni powstało poniekąd dzięki rozbiórce krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych, który zlokalizowany był pomiędzy bazylikami franciszkanów i dominikanów. Kirchmayer zakupił z tego zburzonego kościoła m.in. marmurową posadzkę oraz główny ołtarz.

Około roku 1820 zmieniono kształt wieży, nadając jej formę zwykłego czworoboku oraz nakrywając również czworobocznym, blaszanym dachem. Przez ponad sto lat, nie nastąpiły zmiany w architekturze kościoła - do czasu gdy w czerwcu 1929 roku, od uderzenia pioruna spłonęła wieża, która została w tym samym roku odbudowana, a jednocześnie podwyższona o kilka metrów. Obecna wysokość wieży to około 20 metrów, jest wbudowana trzema bokami w fasadę kościoła, która jest wykonana w stylu klasycystycznym.

Fasada podzielona na trzy części pilastrami toskańskimi, zwieńczona jest attyką z czterema wazonami. Na środku fasady umiejscowiono zaszklone okno dla trębacza, ponad którym widnieje fryz w kształcie trójkąta z okiem Opatrzności Bożej. Po obu stronach głównego wejścia znajdują się wnęki z kamiennymi figurami: św. Piotra od strony wschodniej i św. Pawła od strony zachodniej.

Wnętrze kościoła jest jednonawowe, nakryte sklepieniem beczkowym, a cała nawa podzielona jest na trzy przęsła, dzięki czterem parom pilastrów, uwypuklonych wewnątrz świątyni. W barokowym ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Wincentego (patrona kościoła), ołtarze boczne poświęcone są ku czci: Najświętszej Maryi Panny Różańcowej, z pięknym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz Pana Jezusa, z naturalnej wielkości figurą Ukrzyżowanego.

Źródło:
Inwentarz kościoła parafialnego w Nowej Hucie - Pleszowie, udostępniony przez proboszcza parafii za co bardzo dziękujemy!

Kościół Miłosierdzia Bożego

Projektantem tej świątyni był Witold Cęckiewicz, a wybudowano ją w latach 1983-1989. Widoczna z przodu sylwetka budowli, pomimo swego nowoczesnego kształtu, nawiązuje stylem do tradycyjnej formy kościoła. Do nierównej w swym kształcie fasady dostawiono z prawej strony wysoką, strzelistą wieżę (kościół jest kolejnym dziełem Witolda Cęckiewicza, a podobne w swym kształcie rozwiązanie, zastosował on nieco ponad 10 lat później w Łagiewnikach), co w czasach budowy kościoła było rzeczą niespotykaną - władze zezwalały co najwyżej na budowę świątyń, które nie będą przewyższały i wyróżniały się na tle otaczających budynków.

Ołtarz główny został zaprojektowany również przez Cęckiewicza, tworzy go złota kratownica, która w całości formuje kształt monstrancji, a w jej środku znajduje się obraz Pana Jezusa Miłosiernego.

Poza ołtarzem, wyposażenie wnętrza jest surowe w swej prostocie, by nie rzec ascetyczne. Zwracają uwagę duże, pionowe okna, na wysokości od podłogi do sufitu, oraz ciemnobrązowy, kasetonowy strop. Oryginalnie wyglądają niektóre stacje drogi krzyżowej, jako że można na nich rozpoznać np: ss-mana i człowieka z kijem baseballowym.
 

Źródło:
- Rożek M., Gondkowa B., 2003, Leksykon kościołów Krakowa, Verso Kraków, s. 119.

Kościół św. Wincentego á Paulo

Kościół św. Wincentego á Paulo został wzniesiony w latach 70-tych dziewiętnastego stulecia, stosownie do planów Filipa Pokutyńskiego. Spora modyfikacja została wykonana na początku XX wieku, kiedy to rozbudowano świątynie, przedłużając ją o długość dzisiejszego prezbiterium, powstała wtedy także kaplica Matki Boskiej Lourdeńskiej. Pracami kierował architekt Jan Zubrzycki, znany także z pracy przy innych krakowskich kościołach początku dwudziestego stulecia. W latach 1956-1957 wykonano nową polichromię i nowy wystrój wnętrza. W miejsce starych, drewnianych ołtarzy, postawiono nowe - wykonane z kamienia i marmuru. W roku 1980 kościół został przemalowany, według starych jeszcze przedwojennych projektów.

Źródło: - kościół św. Wincentego á Paulo

Kościół św. Kazimierza