Reumatoidalne zapalenie stawów.pdf

1 Diagnostyka i leczenie remuatoidalnego zapalenia stawów.

Definicja i istota RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów jest to przewlekly, postępujący proces zapalny, występujący

początkowo w błonie maziowej stawów, prowadzący do niszczenia tkanek stawowych, zniekształceń i

upośledzeń w czynności stawów.

Przyczyna choroby nie jest dotychczas wyjaśniona. Podnoszony jest czynnik zapalny, który mógłby

inicjować zjawiska autoimmunologiczne prowadzące do zmian w tkankach. Jako czynnik zakaźny

uważano możliwość zakażenia mykoplazmą; udziału wirusa różyczki; CMV, EBV.

Wykazano, że proces autoimmunologiczny jest związany z czynnikiem genetycznym np. Obecność

antygenów HLA i DR 4 u 80% chorych na rzs

Klasyfikacja chorób reumatycznych wg ARA z 1983r (wersja skrócona)

1. Uogólnione choroby tkanki łącznej

1. reumatiodalne zapalenia stawów

1. postać serologicznie dodatnia

2. postać serologicznie ujemna

2. Młodzieńcze zapalenie stawów

1. Początek układowy

2. Początek wielostawowy

3. początek kilkustawowoy

3. Toczeń ukladowy (toczeń układowy rumieniowaty)

4. Twardzina układowa

5. Uogulnione zapalenie powięzi

6. zapalenie wielomięśniowe

7. Zapelenie naczyń z martwicą

1. zapalenie wielotętnicze (guzkowate zapalenie tętnic)

8. Zespól Sjogrena

9. Zespoły nakładania

1. Mieszana choroba tkanki łącznej

10. Inne:

1. Polimalgia? Reumatyczna

2. Nawracające ostre zapalenie tkanki tłuszczowej (Choroba Webera-Chrisana

3. Nawracające zapalenie chrząstek

4. Rumień guzowaty

2. Zapalenia stawów z zajęciem kręgosłupa

1. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

2. Zespół Reitera

3. Łuszczycowe zapalenie stawów:

1. Z zajęciem głównie stawów międzypaliczkowych dalszych

2. Kilkustawowe

3. Wielostawowe

4. „Multilans”

5. Z zajęciem głownie stawów kręgosłupa

4. Zapalenie stawów w przebiegu zapaleń jelit

1. Postać dotycząca głównie stawów obwodowych

2. postać dotycząca głównie stawów kręgosłupa

3. Choroba zwyrodnieniowa stawów:

1. Postać pierwotna:

1. Dotycząca stawów obwodowych

1 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

2. Dotycząca stawów kręgosłupa

2. Wtórna

1. Wady wrodzone lub rozwojowe w układzie ruchu.

2. Zaburzenia metaboliczne

3. Urazy

4. Inne obciążenia stawów

4. Zespoły chorobowe związane z czynnikami zakaźnymi

1. bezpośrednie zakażenie stawów

2. reaktywne zakażenie stawów

1. Bakteryjne

1. Gorączka reumatyczna

2. Podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia

3. Zespoły po zespoleniach jelit

4. Po zakażeniach Shigella, Yersina, Campylobacter

2. Wirusowe

3. Po immunizacji

4. inne czynniki zakaźne

5. Choroby wywołane zaburzeniami metabolicznymi i hormonalnymi

1. Choroby wywołane przez kryształy

1. Dna moczanowa:

1. Wrodzona hiperurykemia

2. Nabyta hiperurykemia

2. cośtam (pirofosforan wapnia)... (na zadnym ze zdjec nie idzie się doczytać)

3. Zapalenia wywołane przez inne fosforany

2. Inne zaburzenia biochemiczne, skrobawica, hemofilia, homocystynuria?, alkaptonuria,

zaburzenia w przebiegu cukrzycy, chorób tarczycy i przytarczyc, niedobory

odpornościowe, choroby związane z czynnikami dietetycznymi,

6. Nowotwory:

1. Pierwotne:

1. Łagodne

2. Złośliwe

2. Wtórne

1. Białaczka

2. Szpiczak mnogi

3. Przerzuty różnych nowotworów złośliwych

7. Zaburznia naczyniowo – nerwowe:

1. Stawy Charcota?

2. Zespoły uciskowe (np. Zespól kanału nadgarstka)

3. Objaw Raynauda

8. Choroby kości i chrząstek

1. Osteoporoza

9. Zmiany okołostawowe:

1. Zmiany przystawowe:

1. Zapalenie kaletek

2. Zapalenie ścięgien

3. B...patie

4. Torbiele (np. Torbiel Beckera)

2. Dyskopatie

10. Zmiany w stawach w przebiegu różnych zespołów chorobowych (np. Toczeń idnukowany

lekami, sarkoidoza)

2 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

METODY DIAGNOSTYCZNE W CHOROBACH REUMAYCZNYCH:

Badanie podmiotowe:

– początek i przebieg choroby

– wzrost temperatury ciała

– obniżenie łaknienia i spadek masy ciała

– bóle stawów i mięśni – lokalizacja

– sztywnośc poranna stawów

– obrzęk stawów – lokalizacja

Badanie przedmiotowe:

– na ogół symeria zajętych stawów ( może być zajęty 1 staw i tu mogą być duże trudności

diagnostyczne)

– obrzęk, wysięk, bolesność uciskowa i ruchowa

– ograniczenia ruchomości

– zaniki mięśniowe

– guzki reumatiodalne

– skóra chłodna, wilgotna, ścieńczała

– rumień dłoniowy (vasculitis rheumatica)

– zniekształcenie stawów

Badania laboratoryjne:

rutynowe:

– morfologia krwi, OB

– proteinogram osocza (↑ γ – globulin i α 2 – globulin)

– białka ostrej fazy (CRP > 5mg/l)

– wzrost glukoprotein (seromukoidu – norma 0,8-1,4 g/l)

Serologiczne:

– czynnik reumatiodalny 1:80

– przeciwciała przeciw jądrowe 1:20

– przeciwciała przeciw fosfolipidom

– antygeny i przeciwciała zwiazane z zakażeniami (ASO norma <200j/ml)

– aktywność dopełniacza

Biochemiczne:

– stężenie żelaza pozahemoglobinowego obniżone (80-120 mg)

– stężenie kwasu moczowego (M 411-446; K 339-383 mmol/l)

– aktywność enzymów :

– CPK (50IU/l)

– LDH (70 – 300 IU/l)

– ALD (2,8 IU/l)

– AST (6-22 IU/l)

Badanie płynu stawowego (barwa, przejżystość, lepkość, zawartość białka, odczyn Rogersa ??, liczba

komórek w 1mm 3 , odsetek granulocytów, obecność czynnika reumatiodalnego, przeciwciał przeciw

jądrowych).

3 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

Typy płynu stawowego:

Badanie

Płyn normalny

Płyn niezapalny

Płyn zapalny

Płyn septyczny

Barwa

Bezbarwny, żółtawy „urazowy” żółtawy żółtozielonkawy

Żółtoszary

Przejrzystość

+/-

Lepkość

Duża

Zmniejszona

Różna

Białko ogólne g/l 14

Odczyn Roper..

Zbity strąt

Kłaczkowaty strąt zmętnienie

Liczba komórek w

1mm 3

Do 200

200-2000

2000-100000

Powyżej 100000

Odsetek granulocytów Do 25

Do 25

Powyżej 50

Powyżej 75

Badania radiologiczne:

rentgenowskie:

– zdjęcie RTG przeglądowe kości i stawów

– zdjęcie RTG powiększone

– zdjęcie RTG warstwowe

– arteriografia

– sialografia

– mielografia i radiokulografia

tomografia komputerowa kości i stawów zwłaszcza kręgosłupa i dużych stawów.

Scyntygrafia kości i stawów

USG stawów i jam ciała

rezonans magnetyczny układu mięśniowo – szkieletowego.

Inne metody diagnostyczne:

– badanie biopsyjne: skóry, tkanki podskórnej, mięśniowej, guzków, błony maziowej stawów

– artroskopia (diagnistyczna i lecznica)

– elekrtomiografia (odzwierciedla czynność bioelektryczna mięśni)

Opis zmian radiologicznych występujący u chorych z RZS:

Zmiany dotyczące struktury kości:

1. Zanik kostny (osteoporoza):

1. postać uogólniona

2. postać miejscowa

Mniejsze wysycenie kości i zmniejszenie warstwy korowej.

2. Ubytki kostne (osteoliza):

1. postać ogniskowa:

- nadżerki – niszczenie powierzchniowe kości

- geody – niszczenie podkorowe kości

3. Sklerotyzacja – miejscowe zagęszczenie struktury (pogrubienie beleczek kostnych)

4. Odczyny okostnowe – wyrośla kostne (osteofity), kostnienie przyczepów i więzadeł mięśni

(syndesmofity i entezopatie)

Zmiany w strukturze kości doprowadzają do zmian w szerokości szpary stawowej, zarysu

powierzchni stawowej, zniekształcen kości, zwapnień w tkankach okołostawowych, co w

konsekwencji doprowadza do: zniekształceń stawów, przekurczów, podwichnięć, nieprawidłowego,

przymusowego podwniecia kończyny lub kręgosłupa i upośledzenia funkcji ruchowej.

4 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

Schemat postępowania diagnostycznego w chorobach reumatycznych:

ETAP I

– wywiad

– badanie przedmiotowe

↓

Badania laboratoryjne:

– OB

– Morfologia krwi

– badanie moczu

↓

ROZPOZNANIE:

↓ ↓

Pewne: Przypuszczalne:

↓

Leczenie

ETAP II

Dalsze badania wybrane w zależności od spodziewanego rozpoznania (chemiczne,

serologiczne, bakteriologiczne, patomorfologiczne, RTG i inne)

↓

ROZPOZNANIE

↓

Pewne:

Nadal nie ustalone:

↓

Leczenie dalsza obserwacja

doraźne leczenie objawowe

Okresy reumatiodalnego zapalenia stawów:

Okres

Zmiany

reumatologiczne

Zanik mięśni

Zmiany około

stawowe

Zniekszałcenia

stawów

Usztywnienie

stawów

I wstępny

osteoporoza

II zmiany

umiarkowne

Osteoporoza,

geody, zwężnieni

szpar stawowych

W sąsiedztwie

zajętych stawów

Guzki, zapalenie

ścięgnien

III zmiany ciężkie Osteoporoza,

nadżerki na

powierzchniach

stawowych

Uogóniony

Jak wyżej

Podwichniecia,

ulnaryzacja,

przeprosty

IV końcowy

Zrosty włókniste

lub zrosty

Jak wyżej

zrosty

Dotychczasowy podział leków reumatycznych:

Leki I lini – niesteroidowe leki przeciw zapalne (NLPZ):

– kwasy karboksylowe

– pochodne kwasu salicylowego, octowego, propionowego, antranidowego

– kwasy enolowe

– pochodne pirazolu, benzotiazyny

Leki II linii - zwykle wolno działające, modyfikujące przebieg choroby

– sole złota

– D – penicyloamina

– hydroksychlorochinina

– sulfasalazyna

– metroksat (lek o działaniu immunosupresyjnym przez niektórych zaliczany do grupy II)

5 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: