Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu

Co to jest tzw. skarga do Strasburga?

Jest to skarga składana do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu przeciwko państwu-stronie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z naruszeniem przez to państwo tejże Konwencji.

Jakie prawa gwarantuje Konwencja oraz Protokoły do niej?

-prawo do życia i zdrowia
-wolność od tortur
-wolność od niewolnictwa oraz pracy przymusowej i obowiązkowej
-prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego
-prawo do sprawiedliwego procesu sądowego
-prawo do niebycia karanym bez procesu sądowego
-prawo do życia rodzinnego i prywatnego
-wolność poglądów, sumienia i wyznania
-wolność słowa
-wolność zgromadzeń i stowarzyszania się
-prawo do zawarcia małżeństwa
-prawo do skutecznego środka odwoławczego
-prawo do własności
-prawo do nauki
-prawo do wolnych wyborów
-zakaz więzienia za długi
-wolność poruszania się
-zakaz wydalania przez państwo własnych obywateli
-zakaz wydalania zbiorowego cudzoziemców
-zniesienie kary śmierci
-zapewnienie gwarancji proceduralnych dla wydalanych cudzoziemców
-prawo do odwołania (apelacji) w sprawach karnych
-prawo do odszkodowania za niesłuszne skazanie
-prawo do niebycia karanym powtórnie za ten sam czyn
-zagwarantowanie równych praw małżonkom
-generalny zakaz dyskryminacji
-zakaz stosowania kary śmierci w czasie wojny

Jakie są podstawy dla złożenia skargi?

Podstawą do złożenia skargi jest naruszenie Konwencji przez państwo i niemożność dochodzenia swoich praw w tym państwie. Złożenie skargi przeciwko państwu nie oznacza wcale, że osobą, która dopuszcza się naruszenia czyjegoś prawa musi być przedstawiciel władz czy inny funkcjonariusz publiczny. Prawa mogą zostać naruszone przez innych obywateli, jednak odpowiedzialność państwa polega na tym, że nie działało o­no skutecznie w obronie tychże praw. (Przykład: ofiara przemocy domowej, która cierpi z rąk swojego partnera będzie skarżyć państwo w sytuacji, gdy wielokrotnie zwracała się o pomoc do policji, prokuratury, sądu i innych powołanych organów, a te nie wykonały wystarczająco swoich obowiązków w zakresie zapewnienia jej bezpieczeństwa, narażając ją na dalszą przemoc, przez co zostało naruszone jej prawo do życia i zdrowia, gwarantowane Konwencją).
Kto może złożyć skargę?

Skargę może złożyć każda osoba, znajdująca się na terytorium państwa-strony Konwencji, której prawa gwarantowane Konwencją zostały naruszone.

Osoba ta nie musi być obywatelem państwa, które naruszyło jego prawa.

Skargę mogą też składać organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje) grupy obywateli, osoby prawne (firmy, kościoły, partie polityczne).

Skarga może być złożona osobiście, ale także przez upoważnionego przedstawiciela (adwokata, radcę prawnego).

Jakie są warunki dopuszczalności skargi?

-wyczerpanie przez skarżącego krajowych środków odwoławczych w sprawie.
Oznacza to, że dopiero po zakończeniu procedur przewidzianych prawem krajowym można wnosić skargę. (Np. jeśli w danej sprawie można się odwołać do sądu 2 instancji, to najpierw trzeba wykorzystać tę drogę i ewentualnie później skarżyć się do ETS-u). Jeśli w danej sprawie brak jest procedury odwoławczej, to wtedy skarga skierowana może być od razu.
-skargę może złożyć jedynie osoba pokrzywdzona, albo jej przedstawiciel;
-skarga musi zostać złożona w terminie 6 miesięcy od ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie (od ostatecznego wyroku sądu, decyzji administracyjnej, itd.)
-w sprawie skargi nie może toczyć się obecnie lub w przeszłości postępowanie przed innym organem międzynarodowym;
- skarga składana jest na formularzu i zawiera dane osoby skarżącej oraz nazwę państwa, przeciw któremu jest skierowana, zwięzłe opisanie stanu faktycznego, podanie artykułów Konwencji, które wg osoby skarżącej zostały naruszone, a także wskazanie, jakie procedury w sprawie zostały podjęte, podanie języka, w jakim ma zostać sporządzone postanowienie Trybunału.

Skargę warto od razu napisać po angielsku lub francusku (są to dwa oficjalne języki Trybunału).

Ile to kosztuje?

Skargę składa się bez konieczności opłacenia kosztów sądowych.