Języki Obce w Szkole nr. 2003-04.pdf

PRENUMERATA CZASOPISMA ,,JĘZYKI OBCE W SZKOLE’’

Czasopismo jest dostêpne w CODNie i w prenumeracie. Wp³aty na prenumeratê przyjmujemy bezpoœred-

nio na nasze konto: PKO BP S.A. X O/Warszawa 85 10201013 1226719223. (Redakcja Języki Obce

w Szkole , Centralny Oœrodek Doskonalenia Nauczycieli, Aleje Ujazdowskie 28, 00-478 Warszawa).

W CODNie prowadzimy bezpoœredni¹ sprzeda¿ poszczególnych numerów czasopisma – równie¿ wysy³-

kow¹ (Warszawa, Aleje Ujazdowskie 28, pokój 105).

W sta³ej sprzeda¿y mamy numery specjalne :

•

Nauczanie wczesnoszkolne (nr 6

2000).

•

Nauczanie jêzyków mniejszoœci narodowych i etnicznych (nr 6

2001).

•

Nauczanie jêzyków obcych uczniów niepe³nosprawnych (nr 7

2001).

•

Nauczanie dwujêzyczne (6

2002).

2003.

Prosimy wszystkich zainteresowanych prenumerat¹ lub kupnem poszczególnych numerów o wype³-

nienie i przes³anie poni¿szego zamówienia. Podajemy w nim ceny i terminy wp³at.

2002, 1

2003, 2

2003, 3

2003, 4

Zamawiam czasopismo ,,Języki Obce w Szkole’’ (proszê zaznaczyæ)

Numer 5/2002

12 z³

Numer 1

2003

16 z³

Numer 2

2003

16 z³

Numer 3

2003

16 z³

2003 16 z³

Numery specjalne : (ceny dla sta³ych prenumeratorów, dla pozosta³ych osób w nawiasach)

•

Nauczanie wczesnoszkolne (10 z³)

9 z³

•

Nauczanie jêzyków mniejszoœci narodowych i etnicznych (20 z³)

9 z³

•

Nauczanie jêzyków obcych uczniów niepe³nosprawnych (18 z³)

9 z³

•

Nauczanie dwujêzyczne (20 z³)

9 z³

Prenumerata 2003

Numery 5, 6

– 30 z³ do 20 paŸdziernika 2003 r.

Numer 5

– 10 z³ do 20 paŸdziernika 2003 r.

Imiê ................... .. Nazwisko ............................... ...... ..............................

Instytucja ........ ...... .................................. ...... .................................. ...... .

...........................................................................................................

Ulica ............. ...... .................................. ...... .................................. ...... .

Kod pocztowy ... ........ Miejscowoœæ .... .................................. ...... ...................

Telefon (z podaniem numeru kierunkowego) ............................. ...... ...................

NIP ......................................................................................................

Konto: PKO BP S.A. X O/Warszawa 85 10201013 1226719223. ,,Jêzyki Obce w Szkole’’

Wyrażam zgodę na wystawienie faktury VAT bez podpisu. Załączam kopię dowodu wpłaty.

•

Proszê przes³aæ zamówienie i kopiê dowodu wp³aty do redakcji. Wkrótce przeœlemy zamówione numery

wraz z faktur¹.

Redakcja ,,Języki Obce w Szkole’’

Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

Aleje Ujazdowskie 28, 00-478 Warszawa.

i numery bie¿¹ce: 5

Numer 4

•

angielski

•

francuski

•

hiszpañski

•

³aciñski

•

niemiecki

Nr 4/2003

paŸdziernik

Rok XLVII 4(239)

ISSN 0446-7965

•

rosyjski

•

w³oski

Spis treści

PODSTAWY GLOTTODYDAKTYKI

KOMPUTERY, INTERNET, MULTIMEDIA

Ewa Domagała-Zysk – Czy istnieje ju¿

surdoglottodydaktyka? .............................. 3

Paweł Sobkowiak – Studium przypadku

w dydaktyce jêzyków obcych dla celów

specjalnych .............................................. 7

Anna Bączkowska – Kognitywna analiza

angielskiego przyimka at oraz jej implikacje

pedagogiczne ......................................... 12

Marek Lotko – Komunikacja internetowa

i nowe œrodowiska psychokulturowe ....... 71

Anna Piotrowska – Internet na lekcji jêzyka

angielskiego ........................................... 75

Małgorzata Putra – Przemoc wœród

uczniów ................................................. 77

Anna Grzegorczyk – Moje lekcje w pracowni

komputerowej ........................................ 79

METODYKA

SZKOŁA PODSTAWOWA, GIMNAZJUM

Alina Dziurgot – NAMENSPIEL – Æwiczenia

z wymowy niemieckiej ........................... 20

Izabela Bawej – Nauczmy uczniów siê uczyæ

– Jak ³atwiej zapamiêtaæ nowe s³ówka ..... 25

Wioletta Piegzik – Alchemia francuskiego

koloru .................................................... 31

Jacek Pradela – ,,Œpiewaæ ka¿dy mo¿e...’’

– rola piosenek w nauczaniu jêzyka

obcego ................................................... 35

Maria Matyka – Lekcja otwarta jêzyka

niemieckiego dla rodziców ...................... 82

Halina Steczuk – Bawmy siê po angielsku

– Nauczmy uczniów siê uczyæ ................. 85

Maria Kiszka – Gry i zabawy na lekcjach

jêzyka rosyjskiego ................................... 88

Joanna Kosowska – For a living planet

tomorrow ............................................... 90

Grażyna Lisiak, Dorota Maro, Ewa Norejko-

-Fornalczyk, Urszula Orlińska-Masło – Test

z jêzyka niemieckiego ............................. 97

Z PRAC INSTYTUT ´ W

Paweł Poszytek – Certyfikaty jêzykowe

EUROPEAN LABEL przyznane po raz

drugi ..................................................... 39

Maria Bołtruszko – Kolejne spotkanie Zespo³u

roboczego ds. Europejskiego Portfolio Jêzyków

i Centrum Jêzyków Nowo¿ytnych w Graz .. 54

Barbara Czarnecka-Cicha – Jak korzystaæ

z informatora maturalnego 2005 ............ 55

Jadwiga Zarębska – Powszechnoœæ

nauczania jêzyków obcych w roku szkolnym

2002

Z DO ´ WIADCZE ´ NAUCZYCIELI

Anna Piotrowska – Szczypta humoru na lekcji

jêzyka angielskiego ............................... 105

Beata Kazińska – ,,Stationenlernen’’ czyli

podró¿ z przygodami ............................ 108

Anna Gieracha – Przeprowadzka – odgrywamy

przedzielone role .................................. 111

Monika Grabowska – Passe compose

2003 ........................................... 57

Małgorzata Multańska – Kszta³cenie

nauczycieli w Wielkiej Brytanii – przyczynek

do dyskusji ............................................. 68

•

polski

wrzesieñ

imparfait – problem typu tekstu ............ 113

Grażyna Wójcik – Tekst literacki w nauce

jêzyka francuskiego ............................... 115

Ewa Trzeszczkowska – Tekst literacki

w nauce jêzyka rosyjskiego ................... 121

Iwona Gabrysiak – Analiza filmu na podstawie

Pianisty Romana Polañskiego ................. 127

SPRAWOZDANIA

Katarzyna Morzyńska – Halloween w szkole?

Œwietna zabawa! ................................... 175

Mirosława Pietrzykowska – Dni jêzyków

obcych ................................................. 176

Katarzyna Morzyńska – Szkolny konkurs:

Let’s visit the USA .................................. 177

Elżbieta Bytniewska, Anna Koroza, Dorota

Żuchowska – XXXIX Konkurs Jêzyka

£aciñskiego .......................................... 178

Wioletta Lipińska-Kołacz, Agnieszka

Wawrzyniak-Khan – I Miêdzyszkolny

Interlingwistyczny Konkurs Sentencji ...... 180

Dorota Kozińska – O pracy szkolnej komisji

nauczycieli jêzyków obcych ................... 181

Kazimiera Myczko – Kszta³cenie nauczycieli

jêzyków obcych na pocz¹tku XXI stulecia 182

Alina Nadolna-Pawluć – Seminarium Literatur

im Unterricht w Monachium .................. 184

MATERIAŁY PRAKTYCZNE

Elżbieta Ławniczak – Z teki nauczyciela

– praktyka – ,,Jak u³atwiæ uczniom naukê

zaimków wzglêdnych w jêzyku

francuskim?’’ ........................................ 135

Olga Drapała – £aciñskie kalambury .... 136

Anna Hassa – Jak rozwijaæ zainteresowania

jêzykowe uczniów – Halloween w szkole

podstawowej ........................................ 136

Małgorzata Grzelczak, Mirosława

Krajkowska-Macuk, Stefania Kruszewska-

-Kościuszenko – ,,LOKOMOTYWA’’ po polsku,

niemiecku i rosyjsku ............................. 139

Beata Kawczyńska – Jase³ka klasyczne

pt. ,,Co to za dzieciê?’’ ......................... 142

KONKURS

Katarzyna Morzyńska –Let’svisittheUSA 146

Katarzyna Berus – I Szkolny Konkurs Wiedzy

o Wielkiej Brytanii ................................ 149

Urszula Jucha – Konkurs wiedzy

o Irlandii .............................................. 153

RECENZJE

Magdalena Bartkowiak –

............................................ 187

Izabella Lasota – Angielski bez błędów

– poradnik ........................................... 188

Ewa Rysińska – Paul A. Davies i jego

Factfiles ................................................ 189

Dorota Chłopek – Wielki s³ownik

angielsko-polski PWN-Oxford ................ 191

Mikołaj Timoszuk – Nowy rosyjsko-polski

i polsko-rosyjski s³ownik przys³ów

i powiedzeñ ......................................... 195

Bogdan Bernacki – Rosyjsko-polski s³ownik

homonimów miêdzyjêzykowych ............ 197

Katarzyna Berus – Team, Club, Current , czyli

Mary Glasgow Magazines ....................... 199

MATURA

Pisemny egzamin dojrza³oœci 2003 z jêzyka

³aciñskiego ........................................... 155

Pisemny egzamin dojrza³oœci z jêzyka obcego

– kryteria oceny wypracowania ............. 158

Pisemny egzamin dojrza³oœci 2003 z jêzyka

niemieckiego ........................................ 159

Pisemny egzamin dojrza³oœci 2003 z jêzyka

rosyjskiego ........................................... 166

Pisemny egzamin dojrza³oœci 2003 z jêzyka

w³oskiego ........................................

170

Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Maria Gorzelak – redaktor naczelna i redaktor dzia³u jêzyka angielskiego,

Marek Zaj¹c – redaktor dzia³u jêzyka francuskiego, hiszpañskiego i w³oskiego, Gra¿yna Czetwertyñska

– redaktor dzia³u jêzyka ³aciñskiego, Hanna Bawej-Krajewska – redaktor dzia³u jêzyka niemieckiego,

Miko³aj Timoszuk – redaktor dzia³u jêzyka rosyjskiego.

Prenumerata: Renata Dziêcio³ – tel. (4822) 621 30 31 wew. 313.

ADRES REDAKCJI: Centralny Oœrodek Doskonalenia Nauczycieli, Aleje Ujazdowskie 28, 00-478 Warszawa,

Tel. (48 22) 621 30 31 wew. 410, fax 621 48 00, 622-33-46, E-mail: jows

ul. Sk³adowa 9, 15-399 Bia³ystok

Nak³ad 3300

codn.edu.pl Internet: www.codn.edu.pl

Redakcja nie zwraca nadesłanych artykułów i zastrzega sobie prawo do dokonywania formalnych zmian

w tekstach artykułów; nie odpowiada za treść wydrukowanych reklam.

Ilustracje: Maja Chmura,

Sk³ad i ³amanie: PHOTOTEXT, ul. Platynowa 4, 00-808 Warszawa

Druk i oprawa:

PODSTAWY

GLOTTODYDAKTYKI

Ewa Domagała-Zyśk 1)

Lublin

Czy istnieje już surdoglottodydaktyka?

Pojecie ,,glottodydaktyka’’, powsta³e na

gruncie neofilologii polskiej, okreœla to wszyst-

ko, co ma istotny zwi¹zek z nauczaniem i ucze-

niem siê jêzyków obcych. Glottodydaktyka to

tak¿e samodzielna dyscyplina naukowa, korzys-

taj¹ca z dorobku takich dziedzin naukowych,

jak jêzykoznawstwo, psychologia, pedagogika

czy kulturoznawstwo. Przedmiotem jej badañ

jest przede wszystkim sam jêzyk jako przedmiot

nauczania i uczenia siê oraz nauczyciel i uczeñ

jako osobowe przyczyny edukacji. Zaintereso-

wania przedstawicieli tej dyscypliny koncent-

ruj¹ siê te¿ na badaniach dotycz¹cych podejœæ,

metod i technik stosowanych w nauczaniu jêzy-

ka obcego a tak¿e pomocy i materia³ów u¿ywa-

nych na lekcjach. Glottodydaktyka zajmuje siê

te¿ zagadnieniami motywacji do uczenia siê

oraz uwarunkowañ powodzenia i niepowodzenia

w nauce jêzyka (Janaszek 1995). Wœród szczegó-

³owych zagadnieñ glottodydaktyki znajduj¹ siê

równie¿ badania nad wp³ywem wieku na sposób

i skutecznoœæ nabywania jêzyka i dostosowaniem

programów nauczania, metod i podrêczników dla

okreœlonych grup uczniów: dzieci, m³odzie¿y i do-

ros³ych. Coraz czêœciej s¹ te¿ przygotowywane

specjalistyczne kursy jêzykowe dla okreœlonych

grup zawodowych czy te¿ osób zainteresowa-

nych pewn¹ dziedzin¹ wiedzy.

W zwi¹zku z coraz powszechniej rozu-

mian¹ koniecznoœci¹ dostêpnoœci nauczania

jêzyków obcych dla uczniów z ró¿nymi dys-

funkcjami pojawia siê te¿ koniecznoœæ poszuki-

wañ w celu opracowania programów nauczania

dla uczniów z uszkodzeniami wzroku, s³uchu

czy uczniów dyslektycznych. Z glottodydaktyki

ju¿ kilkanaœcie lat temu wyodrêbni³a siê tyflo-

glottodydaktyka 2) , maj¹ca zaplecze naukowe

w postaci Zak³adu Tyfloglottodydaktyki Jêzyka

Angielskiego w Katolickim Uniwersytecie Lubel-

skim. Z dorobku Zak³adu korzysta³o ju¿ wielu

niewidomych uczniów w Polsce, a niektórzy

z nich ukoñczyli tak¿e studia wy¿sze w zakresie

filologii angielskiej i znaleŸli zatrudnienie jako

t³umacze i lektorzy jêzyków obcych 3) .

Uczniowie z uszkodzeniami s³uchu, jako

maj¹cy zaburzenia w zakresie porozumiewania

siê werbalnego, do niedawna byli arbitralnie

zwalniani z nauki jêzyka obcego. Obecnie, zgo-

dnie ze swoimi potrzebami i rozporz¹dzeniem

Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 21

maja 2001 w sprawie podstawy programowej

i ramowych planów nauczania jêzyków obcych

w szko³ach publicznych, uczniowie z uszkodze-

niami s³uchu s¹ objêci nauczaniem jêzyka obce-

go. Trwaj¹ tak¿e prace nad przystosowaniem

formy egzaminów gimnazjalnych i egzaminu

maturalnego tak, aby uczniowie nies³ysz¹cy

i niedos³ysz¹cy mogli w pe³ni zaprezentowaæ

zdobyt¹ wiedzê i umiejêtnoœci.

Coraz wiêksza liczba uczniów z uszko-

Dr Ewa Domaga³a-Zyœk jest asystentem w Katedrze Pedagogiki Specjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Patrz: T. P. Krzeszowski (2001), Niewidomi a języki obce, czyli kilka słów o tyfloglottodydaktyce w: ,,Jêzyki Obce

w Szkole’’, 7/2001 – Nauczanie języków obcych uczniów niepełnosprawnych , s. 5–12.

Wiêcej informacji: Bogus³aw Marek (2001), Skąd się biorą niewidomi Angliści? Z doświadczeń Zakładu Tyflodydaktyki

Języka Angielskiego KUL , ,,Jêzyki Obce w Szkole’’ 7 2001 s. 79–86.

dzeniami s³uchu chce siê uczyæ i uczy siê jêzy-

ków obcych. Rodzi to potrzebê podjêcia dys-

kusji nad najbardziej optymalnym podejœciem

do nauczania, wyborem metod i technik pracy,

tworzeniem programów i wyborem podrêczni-

ków do pracy z uczniem nies³ysz¹cym. Zajmo-

waæ tym powinna siê, czy te¿ zajmuje siê tym,

surdoglottodydaktyka.

Mówi¹c o tyfloglottodydaktyce, T. P.

Krzeszowski (2001) prowadzi refleksje nad

podejœciem ( approach ), metodami, jakimi siê

pos³uguje i technikami stosowanymi w pracy.

W tworzeniu zrêbów surdoglottodydaktyki wy-

daje siê s³usznym skorzystanie z dorobku jej

,,starszej siostry’’ i przyjêcie w refleksji podob-

nego klucza.

Przez podejœcie rozumie siê w glottody-

daktyce zespó³ ogólnych twierdzeñ, za³o¿eñ

teoretycznych z dziedziny psychologii, jêzyko-

znawstwa, pedagogiki, które okreœlaj¹ podsta-

wy dla nauczania jêzyka obcego. W nauczaniu

jêzyków obcych mo¿emy wiêc spotkaæ po-

dejœcia ustno-s³uchowe, czyli koncentracjê na

kszta³ceniu nawyków jêzykowych, podejœcie

polegaj¹ce na œwiadomym uczeniu siê kodu

jêzykowego, czyli uczenie siê regu³ gramatyki

danego jêzyka i tworzenie wypowiedzi, czy te¿

podejœcie podkreœlaj¹ce koniecznoœæ kszta³cenia

kompetencji komunikacyjnych. ¯adne z tych po-

dejœæ nie zdominowa³o nauczania jêzyka obcego

– zgodnie z prawami sezonowoœci mody przy-

chodz¹ one i przemijaj¹, zaœ nauczyciele – prak-

tycy najchêtniej stosuj¹ podejœcie autorskie, z³o-

¿one z wybranych elementów kilku podejœæ.

Metoda nauczania jêzyka to konkretne

zastosowanie podejœcia do nauki danego jêzy-

ka. Metoda mo¿e byæ bezpoœrednia, polegaj¹ca

na u¿ywaniu w trakcie nauczania tylko jêzyka

obcego, lub porównawcza (kontrastywna),

opieraj¹ca siê na badaniach porównawczych

jêzyka ojczystego i jêzyka obcego. W obrêbie

okreœlonego podejœcia mo¿e funkcjonowaæ kil-

ka metod i trudno jest przes¹dziæ o wy¿szoœci

którejkolwiek z nich.

Technika nauczania najproœciej mówi¹c

to wszystko, co dzieje siê w klasie, stosowane

przez nauczyciela procedury uczenia siê i nau-

czania, wybierane przez niego podrêczniki, ma-

teria³y, rekwizyty.

Definicja terminu

,,surdoglottodydaktyka’’

Surdoglottodydaktyka to dydaktyka nau-

czania jêzyka obcego uczniów z uszkodzeniami

s³uchu. Przedmiotem jej zainteresowañ jest

wiêc uczeñ z niepe³nosprawnoœci¹ s³uchu

w aspekcie przekazu jêzyka, który jest ró¿ny od

jego jêzyka ojczystego.

Aby powy¿sz¹ definicjê uznaæ za precy-

zyjn¹, nale¿y zastanowiæ siê przede wszystkim

nad znaczeniem pojêæ język ojczysty i język obcy

w odniesieniu do uczniów nies³ysz¹cych. Ze

wzglêdu bowiem na rodzaj i stopieñ uszkodze-

nia s³uchu, a tak¿e sytuacjê rodzinn¹, osoby

nies³ysz¹ce wybieraj¹ ró¿ne sposoby porozu-

miewania siê. Komunikuj¹ siê wiêc albo przy

pomocy znaków jêzyka migowego albo werbal-

nie, u¿ywaj¹c jêzyka polskiego i odczytuj¹c s³o-

wa z ust rozmówcy. Spora czêœæ osób nies³ysz¹-

cych pos³uguje siê w zale¿noœci od kontekstu

sytuacyjnego jednym lub drugim jêzykiem, co

stanowi podstawê do twierdzeñ o dwujezyczno-

œci osób g³uchych. Niektórym osobom z uszko-

dzeniami s³uchu sprawia trudnoœæ pytanie, który

jêzyk, migowy czy polski, jest ich pierwszym,

rodzimym jêzykiem, a którego nauczyli siê jako

,,obcego’’. W nauczaniu spotyka siê zaœ sytuacje,

kiedy na uczelniach wœród lektoratów jêzyka

obcego spotyka siê lektorat jêzyka polskiego lub

polskiego jêzyka migowego.

Wydaje siê wiêc s³usznym doprecyzowa-

nie u¿ywanego w niniejszym artykule pojêcia

surdoglottodydaktyka: oznacza ono metodykê

nauczania jêzyka obcego, w warunkach pol-

skich ró¿nego zarówno od jêzyka polskiego, jak

i polskiego jêzyka migowego. Realnie surdo-

glottodydaktyka oznacza refleksjê nad naucza-

niem jêzyków nowo¿ytnych, chocia¿ nie wy-

klucza siê mo¿liwoœci uczenia siê przez uczniów

nies³ysz¹cych tak¿e jêzyków staro¿ytnych.

Co różni surdoglottodydaktykę

od dydaktyki nauczania

języków obcych?

Zgadzam siê z twierdzeniem T. P. Krze-

szowskiego, i¿ poszukiwanie i uznawanie ró¿nic

miêdzy tyfloglottodydaktyk¹ a nauczaniem jê-

zyków obcych w ogóle w planie podejœcia i me-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: