EP 2 2001 - Zestaw głośnikowy do kina domowego cz2.pdf

(638 KB) Pobierz
AKT - akustyczny teatr, część 2. Zestaw głośnikowy do kina domowego - AVT-994
AKT - akustyczny teatr
AKT - akustyczny teatr,
czêæ 2
Zestaw g³onikowy do kina domowego
AVT-994
AKT Monitor
Monitor to miniaturowy uk³ad
dwudro¿ny przeznaczony do insta-
lacji na podstawkach, na pó³kach
lub na wysiêgnikach. Monitor,
o objêtoci netto 5,5 litra, wyko-
rzystuj¹cy 14-cm g³onik nisko-
redniotonowy typu TC14WG69-08
lub TC14SG69-08 (wersja ekrano-
wana magnetycznie), mo¿e mieæ
obudowê zamkniêt¹ lub z otworem
(bass-reflex). W pierwszym przy-
padku uzyskujemy korzystniejsze
charakterystyki impulsowe (Qtc na
poziomie 0,7), spadek -6dB przy
ok. 70Hz (a wiêc nieco lepiej ni¿
w przypadku AKT Center), jednak
charakterystyka wytrzyma³oci
równie¿ wykazu-
je os³abienie (ju¿ przy 80Hz) do
poziomu nieco powy¿ej 20W w za-
kresie redniego i ni¿szego basu.
W tej wersji Monitor nie zniesie
wiêc du¿ych obci¹¿eñ w pe³nym
pasmie i powinien byæ odci¹¿any
poni¿ej 80Hz. Powy¿ej tej czêstot-
liwoci utrzymuje poziom 40W.
W obudowie z otworem uzys-
kamy charakterystyki pozwalaj¹ce
efektywniej odtwarzaæ niskie czês-
W drugim odcinku
prezentacji rodziny projektów
AKT, uniwersalnych zespo³ów
g³onikowych przeznaczonych
do pracy w parach
stereofonicznych
i wielokana³owych systemach
kina domowego, opisujemy
trzy konstrukcje - jedn¹
podstawkow¹ (AKT Monitor)
i dwie wolnostoj¹ce (AKT
1 i AKT 2). Wprowadzenie
do tematu, podstawowe
za³o¿enia konstrukcyjne
i w³aciwoci stosowanych
g³oników przedstawilimy
w poprzednim numerze EP.
Elektronika Praktyczna 2/2001
33
P R O J E K T Y
Elektronika Praktyczna 2/2001
33
32145867.172.png 32145867.183.png 32145867.194.png 32145867.205.png 32145867.001.png 32145867.012.png 32145867.023.png 32145867.034.png 32145867.045.png 32145867.056.png 32145867.067.png 32145867.078.png 32145867.089.png 32145867.100.png 32145867.111.png 32145867.122.png 32145867.133.png 32145867.135.png 32145867.136.png 32145867.137.png 32145867.138.png 32145867.139.png 32145867.140.png 32145867.141.png 32145867.142.png 32145867.143.png 32145867.144.png 32145867.145.png 32145867.146.png 32145867.147.png 32145867.148.png 32145867.149.png 32145867.150.png 32145867.151.png 32145867.152.png 32145867.153.png 32145867.154.png 32145867.155.png 32145867.156.png 32145867.157.png 32145867.158.png 32145867.159.png 32145867.160.png 32145867.161.png 32145867.162.png 32145867.163.png 32145867.164.png 32145867.165.png 32145867.166.png 32145867.167.png 32145867.168.png 32145867.169.png 32145867.170.png 32145867.171.png 32145867.173.png 32145867.174.png 32145867.175.png 32145867.176.png 32145867.177.png 32145867.178.png 32145867.179.png 32145867.180.png 32145867.181.png 32145867.182.png 32145867.184.png 32145867.185.png 32145867.186.png 32145867.187.png 32145867.188.png 32145867.189.png 32145867.190.png 32145867.191.png 32145867.192.png 32145867.193.png 32145867.195.png 32145867.196.png 32145867.197.png 32145867.198.png 32145867.199.png 32145867.200.png 32145867.201.png 32145867.202.png 32145867.203.png 32145867.204.png 32145867.206.png 32145867.207.png 32145867.208.png 32145867.209.png 32145867.210.png 32145867.211.png 32145867.212.png 32145867.213.png 32145867.214.png 32145867.215.png 32145867.002.png 32145867.003.png 32145867.004.png 32145867.005.png 32145867.006.png 32145867.007.png 32145867.008.png 32145867.009.png 32145867.010.png 32145867.011.png 32145867.013.png 32145867.014.png 32145867.015.png 32145867.016.png 32145867.017.png 32145867.018.png 32145867.019.png 32145867.020.png 32145867.021.png 32145867.022.png 32145867.024.png 32145867.025.png 32145867.026.png 32145867.027.png 32145867.028.png 32145867.029.png 32145867.030.png 32145867.031.png 32145867.032.png 32145867.033.png 32145867.035.png 32145867.036.png 32145867.037.png 32145867.038.png 32145867.039.png 32145867.040.png 32145867.041.png 32145867.042.png 32145867.043.png 32145867.044.png 32145867.046.png 32145867.047.png 32145867.048.png 32145867.049.png 32145867.050.png 32145867.051.png 32145867.052.png 32145867.053.png 32145867.054.png 32145867.055.png 32145867.057.png 32145867.058.png 32145867.059.png 32145867.060.png 32145867.061.png 32145867.062.png 32145867.063.png 32145867.064.png 32145867.065.png 32145867.066.png 32145867.068.png 32145867.069.png 32145867.070.png 32145867.071.png 32145867.072.png 32145867.073.png 32145867.074.png 32145867.075.png 32145867.076.png 32145867.077.png 32145867.079.png 32145867.080.png 32145867.081.png
AKT - akustyczny teatr
WYKAZ ELEMENTÓW
Zestaw AKT Monitor
Rezystory
R1: 1,5
W
R2: 3,3
W
W
Kondensatory
C1: 4,7
m
F
C2: 3,9
m
F
Ró¿ne
L1: 1,5mH
L2: 0,33mH
Rys. 6. AKT Monitor (wersja bass-reflex) - charakterystyka przetwarzania.
zadanie samodzielnie odtwarzaæ
muzykê, nale¿y raczej wybraæ wer-
sjê bass-reflex, gwarantuj¹c¹ wy-
¿sz¹ moc i odtworzenie szerszego
pasma.
Dla obydwu wariantów charak-
terystyka przetwarzania mieci siê
w granicach ±3dB ( rys. 6, 7 ). Na
rys. 8 pokazano rodzinê charak-
terystyk zdjêtych pod ró¿nymi
k¹tami (0 o , 15 o na lewo i prawo
oraz 30 o na lewo i prawo - tym
razem charakterystyki kierunkowe
nie s¹ symetryczne, gdy¿ g³onik
wysokotonowy jest przesuniêty
z osi symetrii). W ca³ym tym za-
kresie zbie¿noæ charakterystyk
jest bardzo dobra, pocz¹tkowe (na
osi 0 o ) lekkie wyeksponowanie
wysokich tonów jest ³agodnie re-
dukowane pod innymi k¹tami.
Konstruuj¹c zespo³y g³onikowe
o dobrych charakterystykach kie-
runkowych, nale¿y zapewniæ, aby
Rys. 7. AKT Monitor (wersja zamkniêta) - charakterystyka przetwarzania.
totliwoci - punkt -6dB obni¿a siê
do ok. 60Hz, nieco powy¿ej 100Hz
pojawia siê szerokie, ³agodne wy-
eksponowanie (efekt dopuszczal-
ny w tak ma³ych konstrukcjach,
które czêsto podkreleniem tego
zakresu zaznacza swoje mo¿liwo-
ci energetyczne), charakterystyka
mocy utrzymuje siê na poziomie
40W do ok. 44Hz, charakterystyki
impulsowe ulegaj¹ natomiast po-
gorszeniu. Jeli Monitor mia³by za
Miniaturowy Monitor ma za³o¿ony
tunel bass-reflex, ale mo¿e dzia³aæ te¿
w obudowie zamkniêtej. ciêcia kosza
g³onika nisko-redniotonowego
umo¿liwiaj¹ zawê¿enie obudowy. Na-
suniêcie na g³onik wysokotonowy
zbli¿a centra akustyczne obydwu g³o-
ników. Przesuniêcie g³onika wysoko-
tonowego z osi symetrii s³u¿y zró¿ni-
cowaniu odleg³oci od krawêdzi obu-
dowy i rozproszeniu rezonansów.
Rys. 8. AKT Monitor - charakterystyki przetwarzania w zakresie rednio-
wysokotonowym zmierzone pod ró¿nymi k¹tami.
34
Elektronika Praktyczna 2/2001
R3: 4,7
32145867.082.png 32145867.083.png 32145867.084.png 32145867.085.png
AKT - akustyczny teatr
g³onika, czêstotliwoci granicznej
- spadek -6dB wystêpuje przy ok.
40Hz. Równie¿ charakterystyki im-
pulsowe s¹ korzystniejsze ni¿
w przypadku bass-reflexowej wer-
sji Monitora. Zestaw AKT 1 mo¿e
wiêc odtwarzaæ sygna³y w szero-
kim pasmie, równie¿ jako samo-
dzielny zespó³ w systemie stereo-
fonicznym, ale nie mo¿e byæ
forsowany zbyt du¿¹ moc¹.
Ten sam tunel TR45, ale skró-
cony do d³ugoci 10cm, stroi
uk³ad rezonansowy do czêstotli-
woci 48Hz. Po³o¿enie otworu
zosta³o ustalone tak, aby wlot
tunelu znajdowa³ siê w najcich-
szym obszarze obudowy. W obu-
dowie znajduj¹ siê dwie przegro-
dy - dolna (ukona) przeciwdzia³a
falom stoj¹cym, które mog³yby
tworzyæ siê wzd³u¿ obudowy,
a ponadto tworzy komorê, któr¹
mo¿na wype³niæ balastem (pia-
sek), zmniejszaj¹c wibracje ca³ej
konstrukcji i zwiêkszaj¹c jej sta-
bilnoæ (s³u¿y temu równie¿ co-
kó³). Górna przegroda (wieniec)
usztywnia górn¹ czêæ obudowy.
AKT1 nie wystêpuje w wersji
zamkniêtej, tak jak Monitor, gdy¿
stosowany g³onik nie pracuje
dobrze w tak du¿ej objêtoci za-
mkniêtej.
Zarówno w modelu AKT1, jak
i przedstawianym dalej AKT2
(a za miesi¹c AKT3), g³onik wy-
sokotonowy znajduje siê na tej
samej wysokoci - 80cm - odpo-
WYKAZ ELEMENTÓW
Zestaw AKT1
Rezystory
R1: 1,5
W
R2: 4,7
W
W
Kondensatory
C1: 4,7
m
F
C2: 3,9
m
F
Rys. 9. Schemat zwrotnicy AKT
Monitor.
Ró¿ne
L1: 1,5mH
L2: 0,33mH
charakterystyki przetwarzania
zmierzone pod ró¿nymi k¹tami
le¿a³y jak najbli¿ej siebie, jak
równie¿ wybraæ kompromisowo
miêdzy najlepszym przebiegiem
charakterystyk z ró¿nych osi.
Uk³ad rezonansowy bass-reflexu
dostrojony jest do 55Hz za pomo-
c¹ tunelu typu TR45. Oryginalny
tunel o d³ugoci 14,5cm jest
przed³u¿ony do 18cm. Ko³nierz
tunelu, tak jak obudowa g³onika
wysokotonowego, s¹ zag³êbione,
i kosz g³onika nisko-redniotono-
wego zostaje na te elementy czê-
ciowo nasuniêty.
wiedniej dla s³uchacza siedz¹cego
w fotelu. Ujednolicenie to jest
równie¿ czynnikiem u³atwiaj¹cym
³¹czenie ró¿nych konstrukcji
w systemie wielokana³owym.
W stosunku do zwrotnicy AKT
Monitor, zmianie uleg³a wartoæ
rezystora szeregowego w t³umiku
g³onika wysokotonowego - z 3,3
W
. Spowodowa³o to obni-
¿enie o ok. 1..2dB poziomu czês-
totliwoci najwy¿szych, w stosun-
ku do poziomu z AKT Monitor.
Taki wariant lepiej sprawdzi³ siê
w próbach ods³uchowych, praw-
dopodobnie dlatego, i¿ choæ bas
AKT 1 jest lepiej rozci¹gniêty, to
w zakresie 100..200Hz ma ni¿szy
poziom ni¿ w AKT Monitor i ogól-
na równowaga charakterystyki jest
lepsza po lekkiej redukcji równie¿
wysokich tonów.
Charakterystykê przetwarzania
pokazuje rys. 10 . W zakresie
rednich czêstotliwoci widaæ kil-
kudecybelowe nierównomiernoci,
ale wzajemna równowaga zakre-
sów jest dobra. Charakterystyki
kierunkowe s¹ bardzo podobne do
przedstawianych dla AKT Moni-
tor. Na rys. 11 znajduje siê
schemat elektryczny zwrotnicy ze-
stawu AKT 1.
W
Zestaw AKT 1
Najmniejszy zestaw wolnosto-
j¹cy jest rozwiniêciem konstrukcji
Monitora - zastosowano w nim
ten sam zestaw g³oników i nie-
mal identyczn¹ zwrotnicê. Jednak
znacznie wiêksza objêtoæ obudo-
wy (komora 12 litrów) zupe³nie
zmieni³a charakterystyki w zakre-
sie niskich czêstotliwoci. Wraz
z bass-reflexem mo¿liwe jest osi¹g-
niêcie bardzo niskiej, zw³aszcza
jak na wielkoæ zastosowanego
AKT 1 to wolnostoj¹ca wersja Mo-
nitora. Dziêki powiêkszeniu objêtoci
obudowy pasmo przetwarzania siêga
znacznie ni¿ej, nie nale¿y jednak prze-
ci¹¿aæ AKT1 zbyt du¿a moc¹.
Rys. 10. Charakterystyka przetwarzania zestawu AKT 1.
Rys. 11. Schemat zwrotnicy AKT 1.
Elektronika Praktyczna 2/2001
35
R3: 4,7
do 4,7
32145867.086.png 32145867.087.png 32145867.088.png 32145867.090.png 32145867.091.png 32145867.092.png 32145867.093.png
AKT - akustyczny teatr
Rys. 13. Schemat zwrotnicy AKT 2.
Rys. 12. Charakterystyka przetwarzania zestawu AKT 2.
membran. Spadek -6dB obserwu-
jemy przy ok. 50Hz. Wiêkszy AKT
2 nie siêga wiêc tak nisko, jak
AKT 1, ale dziêki oko³o dwukrot-
nie wiêkszej mocy znamionowej
jest w stanie wytworzyæ znacznie
wiêksze natê¿enie dwiêku. Po-
nadto charakterystyki impulsowe
s¹ korzystniejsze, gdy¿ stosowane
w AKT 2 g³oniki 4
Zestaw AKT 2
Obydwa 14cm g³oniki nisko-
redniotonowe pracuj¹ w tym sa-
mym zakresie czêstotliwoci. Na-
le¿y zwróciæ uwagê, ¿e suma
powierzchni ich membran jest
wiêksza, ni¿ powierzchnia mem-
brany g³onika o rednicy 18cm,
dlatego mo¿liwoci uk³adu w za-
kresie niskich czêstotliwoci s¹
ca³kiem spore. Jednoczenie mniej-
sze g³oniki nisko-redniotonowe
lepiej przetwarzaj¹ rednie czês-
totliwoci ni¿ g³oniki wiêksze.
Zastosowanie dwóch g³oników
nisko-redniotonowych pozwala
stworzyæ konfiguracjê symetrycz-
n¹ - nazywan¹ te¿ d'Appolito, od
nazwiska amerykañskiego naukow-
ca, który dokona³ obliczeñ charak-
terystyk kierunkowych takich
uk³adów.
Jedn¹ z zalet takiej konfiguracji
jest symulowanie punktowego
ród³a promieniowania - pozorne
ród³o dwiêku dla g³oników
nisko-redniotnowych lokuje siê
pomiêdzy ich centrami akustycz-
nymi, a wiêc w pobli¿u ród³a
promieniowania wysokich czêstot-
liwoci. Charakterystyki kierunko-
we, bez wzglêdu na rodzaj filt-
rów, s¹ symetryczne.
Zbli¿enie g³oników nisko-red-
niotonowych AKT 2, poprzez na-
suniêcie ich na obudowê g³onika
wysokotonowego, zapewnia rów-
nomiern¹ charakterystykê przetwa-
rzania pod wiêkszymi k¹tami
w p³aszczynie pionowej, ale mi-
mo to AKT 2 ma zaznaczone w³a-
ciwoci koncentruj¹ce promienio-
wanie w pobli¿u osi g³ównej w tej
p³aszczynie (w p³aszczynie po-
ziomej - czyli na boki - rozprasza
bardzo szeroko, tak jak AKT Mo-
nitor i AKT 1). G³onik wysoko-
tonowy jest przesuniêty wzglêdem
osi symetrii w kierunku jednej ze
cianek, co w nieistotnym stopniu
zaburza spójnoæ punktowego ród-
³a promieniowania, za to poprawia
liniowoæ charakterystyki w zakre-
sie wysokich tonów.
Uk³ad elektryczny ³¹czy szere-
gowo dwa 4
s¹ trochê
lepsze pod tym wzglêdem od 8
,
stosowanych w AKT 1. Charakte-
rystyki mocy utrzymuj¹ siê na
poziomie 100W a¿ do ok. 40Hz.
Konstrukcje te mog¹ wiêc praco-
waæ jako pe³nozakresowe, przyj-
muj¹c te¿ du¿¹ moc.
Charakterystyka przetwarzania
( rys. 12 ) pokazuje liniowoæ w gra-
nicach ±2,5dB dla pasma
55..20000Hz. W obudowie zainsta-
lowano przegrody i wzmocnienia
o podobnym uk³adzie jak w AKT 1.
Na rys. 13 pokazano schemat elek-
tryczny zwrotnicy zestawu AKT 2.
W
g³oniki nisko-
redniotonowe TC14WG69-04.
Obudowa jest zupe³nie inna, ko-
mora (wspólna dla obydwu g³o-
ników) o objêtoci 14dm 3 pracuje
jako bass-reflex dostrojony do
48Hz. Strojenie to zapewnia w tej
objêtoci tunel typu TR60 o pe³-
nej d³ugoci (14cm). Tunel ma
przekrój wiêkszy ni¿ w przypadku
Monitora i AKT 1 ze wzglêdu na
wiêksz¹ ca³kowit¹ powierzchniê
Wersje ekranowane
magnetycznie
Przedstawiany miesi¹c temu
AKT Center zosta³ zaprojektowany
przede wszystkim jako g³onik
centralny, znajduj¹cy siê najczê-
ciej w pobli¿u telewizora, dlatego
jego podstawowa wersja zawiera
wszystkie g³oniki ekranowane
magnetycznie, aby nie zak³óca³y
pracy kineskopu. AKT Center mo-
¿e jednak pracowaæ równie¿ na
wszystkich innych pozycjach, tj.
daleko od telewizora (wersja za-
wieraj¹ca g³oniki nieekranowane
nosi oznaczenie AKT Center M).
Z kolei zespo³y AKT Monitor,
AKT 1 i AKT 2 w podstawowych
wersjach s¹ nieekranowane, ale
ka¿da z nich ma te¿ wersjê ek-
ranowan¹, z koñcówk¹ E w ozna-
czeniu. AKT Monitor E mo¿e pe³-
niæ rolê ma³ego g³onika central-
WYKAZ ELEMENTÓW
Zestaw AKT 2
Rezystory
R1: 3,3
W
W
Kondensatory
C1: 3,9
m
F
Stosowane w opisywanym zesta-
wie tunele bass-reflex s¹ lekko sto¿ko-
we i maj¹ wyprofilowane wyloty, aby
redukowaæ w³asne rezonanse fal stoj¹-
cych i turbulencje przep³ywaj¹cego
powietrza.
C2: 3,9
m
F
Ró¿ne
L1: 1,5mH
L2: 0,33mH
36
Elektronika Praktyczna 2/2001
W
W
R2: 6,8
32145867.094.png 32145867.095.png 32145867.096.png 32145867.097.png 32145867.098.png 32145867.099.png 32145867.101.png 32145867.102.png 32145867.103.png 32145867.104.png 32145867.105.png 32145867.106.png 32145867.107.png 32145867.108.png 32145867.109.png 32145867.110.png 32145867.112.png 32145867.113.png 32145867.114.png 32145867.115.png 32145867.116.png 32145867.117.png
AKT - akustyczny teatr
Rys. 14. Projekt obudowy AKT Monitor.
MDF o gruboci 15mm, z wyj¹t-
kiem cianek przednich
(o gruboci 25mm). Pod g³oniki
wysokotonowe nale¿y w ka¿dym
przypadku wykonaæ wyfrezowa-
nie o g³êbokoci ok. 3mm, tak
aby ich powierzchnie zrówna³y
siê z powierzchniami przednich
cianek. Jest to zabieg s³u¿¹cy
estetyce, ale przede wszystkim
akustyce - wystaj¹ce krawêdzie
okr¹g³ej obudowy powodowa³yby
odbicie fal o okrelonej d³ugoci,
które interferuj¹c z fal¹ biegn¹c¹
bezporednio od membrany po-
wodowa³yby zaburzenie charakte-
rystyki. Kosze g³oników nisko-
redniotonowych s¹ zaprojekto-
wane w ten sposób, aby nie po-
wodowaæ odbiæ i interferencji
przy prostym monta¿u bez wy-
frezowania. Umo¿liwiaj¹ one po-
nadto nasuniêcie kosza g³onika
nisko-redniotonowego na obudo-
wê wysokotonowego, a wiêc zbli-
¿enie centrów akustycznych, co
poprawia charakterystyki kierun-
kowe. Natomiast tylko z powo-
dów estetycznych wypada przy-
nego, natomiast ekranowanie AKT
1 i AKT 2 ma sens wówczas, gdy
jako g³oniki lewy i prawy mia-
³yby byæ umieszczone blisko te-
lewizora.
Konstrukcje obudów
We wszystkich projektach obu-
dów ( rys. 14, 15, 16 ) za³o¿ono,
¿e cianki i wewnêtrzne wzmoc-
nienia wykonane zostan¹ z p³yt
Rys. 15. Projekt obudowy AKT 1.
Rys. 16. Projekt obudowy AKT 2.
Elektronika Praktyczna 2/2001
37
32145867.118.png 32145867.119.png 32145867.120.png 32145867.121.png 32145867.123.png 32145867.124.png 32145867.125.png 32145867.126.png 32145867.127.png 32145867.128.png 32145867.129.png 32145867.130.png 32145867.131.png 32145867.132.png 32145867.134.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin