PANORAMA RENESANSU
"Gdy nadchodzi wieczór, wracam do domu i idę do mego studiolo. Na progu zrzucam nieświeże, codzienne ubranie i wkładam strój dworski, pałacowy, i w tym bardziej uroczystym stroju wkraczam na dwory starożytnych, gdzie chętnie mnie witają ... I na cztery godziny zapominam o świecie, o kłopotach, ubóstwie, strachu przed śmiercią; naprawdę wkraczam w ich świat." Te słynne słowa Niccolo Machiavellego, uczonego i męża stanu, pozwalają nam zrozumieć emocje mieszkańców piętnastowiecznej Florencji, zapoznających się z dziełami wielkich mistrzów starożytnej Grecji i Rzymu. Właśnie owa ekscytacja była źródłem przewrotu, który nazywamy renesansem, odrodzeniem filozofii, literatury, sztuki i architektury. Żaden inny okres w historii ludzkości nie był przedmiotem tylu dyskusji i sporów, chociaż w każdym następowało jakieś swoiste odrodzenie. W miarę jednak jak mijały wieki i zmieniała się perspektywa, dawne oceny zaczęły wydawać się zbyt uproszczone. Dziś dostrzega się wszechstronną i złożoną naturę renesansu i to, w jaki sposób humanistyczne idee, polityka, religia, społeczeństwo, sztuka i nauka były ze sobą powiązane, i jak wzajemnie na siebie wpływały. Jak moglibyśmy mówić o odrodzeniu nauki klasycznej bez wspominania o drukarstwie, o powstawaniu miast-państw, nie pamiętając o filozofii, o roli kobiet, nie wspomniawszy o nadwątleniu tradycyjnych dogmatów?
"Panorama renesansu" jest wyrazem współczesnego poglądu na badania naukowe i propozycją nowej formuły, stawiającej w centrum uwagi obrazy i wykraczającej poza ścisłe podziały za pośrednictwem przejrzystego systemu odsyłaczy. Przedstawia czytelnikowi renesansową Europę; dwory i mecenasów, malarzy i rzeźbiarzy, duchownych i kupców, mężczyzn, kobiety i dzieci - posiłkując się ponad 1000 ilustracji, starannie dobranych i podzielonych na ponad 100 grup tematycznych.
Celem jest przybliżenie czytelnikowi poszczególnych problemów, nie zaś konkretnych wydarzeń z historii sztuki. Na końcu książki zamieszczono obszerny dodatek informacyjny, ze słownikiem biograficznym, tabelami chronologicznymi, bibliografią i indeksem. Margaret Aston, autorka wprowadzenia i wstępów do poszczególnych rozdziałów, jest historykiem o światowej sławie. Dzięki jej przewodnictwu Panorama renesansu zapewnia czytelnikom wyczerpujący obraz dawnego, pełnego uroku świata.
Panorama renesansu to efektowny, bogato ilustrowany przewodnik po epoce renesansu, w siedmiu rozdziałach przedstawiający najważniejsze aspekty umysłowości renesansowej. Autorka w zwięzłych, syntetycznych rozdziałach przedstawia ówczesne poglądy na religię, władzę, tradycję starożytną, życie i śmierć oraz sztukę. Wcześniej w tym samym cyklu ukazała się "Panorama średniowiecza".
Panorama renesansu jest wyrazem współczesnego poglądu na badania naukowe i propozycją nowej formuły, stawiającej w centrum uwagi obrazy i wykraczającej poza ścisłe podziały za pośrednictwem przejrzystego systemu odsyłaczy.
Epoka renesansu została przedstawiona w formie podobnej do "Panoramy średniowiecza". W zwięzłych, syntetycznych komentarzach ujęto najważniejsze aspekty umysłowości renesansowej: ponowne odkrycie sztuki antycznej, stosunek do władzy i Boga, obraz świata realnego i fantastycznego, poglądy na temat śmierci itd.
W niniejszym opracowaniu nie przedstawiamy osobno dokonań poszczególnych artystów, szkół artystycznych czy twórców żyjących w pewnych regionach geograficznych, lecz porządkujemy materiał, biorąc pod uwagę idee czy tematykę – by wypełnić lukę i osadzić ponownie wielkie dzieła malarskie, rzeźbiarskie i architektoniczne w kontekście, w jakim zostały stworzone. Tylko jeden z rozdziałów poświęcony jest czystej sztuce. Pozostałe omawiają głównie zagadnienia charakterystyczne dla owych czasów – ponowne odkrycie starożytności, tło polityczne, religię, rozwój miast, życie codzienne, naukę i odkrycia – prezentując je poprzez wybrane z olbrzymiej liczby obrazy.
Album, ilustrowany ponad 1000 doskonałymi fotografiami zabytków architektury oraz rzeźby i malarstwa, obejmuje cały okres renesansu pochodzących z archiwów, bibliotek i muzeów na całym świecie. Zawiera biogramy wybitnych postaci, tabele chronologiczne, mapy, słownik i wykaz zbiorów zabytków. Przemyślany układ tematyczny i liczne odsyłacze sprawiają, że praca ta umożliwia czytelnikowi wszechstronne poznanie i zrozumienie bogatej problematyki renesansu. Wspaniałe ilustracje opatrzone komentarzami ukazują osiągnięcia artystyczne, a zarazem wydarzenia historyczne, obyczajowość, wiarę i wiedze.
Panorama renesansu przybliża nam jedną z wielkich epok cywilizacji europejskiej. Obejmuje cały okres renesansu od schyłku średniowiecza aż po początki baroku.
Składa się z ośmiu rozdziałów omawiających wszystkie aspekty życia w renesansie, takie jak: - odkrywanie starożytności, władcy świata, bóg i człowiek, obraz świata, śmierć i życie, potęga sztuki, nauka, wynalazki i odkrycia, odbudowanie starożytności. Album kończy się aneksem, słownikiem biograficznym, tabelami chronologicznymi, mapami, słowniczkiem, wykazem muzeów i galerii, bibliografią, źródłami ilustracji, indeksem.
W albumie zamieszczono ponad 1000 ilustracji, liczba stron to 367, wydany został w twardej oprawie w obwolucie przez wydawnictwo arkady w 2003 roku.
Rozdział VII i VIII dotyczy architektury i sztuki tego okresu.
Spis treści:
Renesans w perspektywie historycznej MARGARET ASTON
ODKRYWANIE STAROŻYTNOŚCIWstęp Pierwsi humaniści Humaniści z krajów północnych Klasyczne wzorce i nowa literatura Świat humanizmu Nauka stara i nowa Platon i Hermes Alegoria Jak wykorzystywano mity Herkules Wenus Czar antyku Ruiny Rzymu Konstantynopol i nauka greki Kolekcjonerzy i kolekcje
WŁADCY ŚWIATAWstęp Papiestwo Święte Cesarstwo Rzymskie Monarchie północne Władcy Włoch Rządy Prawo i kary Pałace i palazzi Wnętrza pałacu Renesansowa dyplomacja Oblicza bitew Pomniki konne Procesje religijne Pochody świeckieTajemnicza mowa stroju Zwierciadło mody Szlachta się bawi Dworskie rozrywki Włoskie pomniki nagrobne Pomniki nagrobne krajów północnych
BÓG I CZŁOWIEKWstęp Klasycyzm chrześcijański: renesansowe kościoły Wnętrza kościołów Sakramenty Historia reformacji Kazania Biblia Reformacja: wojna obrazów Obrazoburstwo: purytańska reakcja Kontrreformacja Pomoc ubogim Bóg Ojciec Narodziny Chrystusa Matka Boska z Dzieciątkiem Chrzest ChrystusaRozmawiający święciOstatnia Wieczerza Ukrzyżowanie OpłakiwanieZmartwychwstanieSąd Ostateczny
OBRAZ ŚWIATAWstęp Mapy świata Florencja Rzym Wenecja Miasta środkowej Europy Londyn/Paryż Budowle obronne Krajobrazy rzeczywiste Krajobrazy fantastyczne Sztuka ogrodowa
ŻYCIE I ŚMIERĆWstęp Okresy w życiu człowieka Podróże i transport Przyjemności i rozrywkiKrólestwo zwierząt Na wsiWytwarzanie i handelDomy mieszkalne Małżeństwo i rodzina Nowa erotyka Kobiety renesansu Miłość zmysłowa i płeć Rasa i kolor skóry Choroba i śmierć
POTĘGA SZTUKIWstęp Wizerunki artystów Renesansowe medale Mistrzowsko ukazana przestrzeń Ludzkie ciałoIdeał bohateraWłochy: język dekoracji Wnętrze jako dzieło sztuki Sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej Groteska PłaskorzeźbaRzeźba: jej nowy wymiar
NAUKA, WYNALAZKI I ODKRYCIAWstęp Rewolucja w drukarstwie Teksty drukowane Podróże i odkryciaStatki 212 AstronomiaAlchemia i astrologiaMatematyka: potęga liczbMuzykaSztuka wojenna Medycyna: teoria i praktykaAnatomia: budowa ciałaBotanika: medycyna i sztuka Czas i mierzenie czasuNowy świat finansów Woda dla przyjemności i pożytku Skarby z metalu
ODBUDOWYWANIE STAROŻYTNOŚCIKlasyczne porządki Planowanie miastJeszcze gotyk Kościoły na planie centralnym Kariera kopuły Koloseum Łuki triumfalne TeatrWille Obeliski: piramidy sięgające gwiazd Manieryzm: koniec czy początek?
ANEKSSŁOWNIK BIOGRAFICZNY TABELE CHRONOLOGICZNE MAPA SŁOWNICZEK WYKAZ MUZEÓW I GALERII BIBLIOGRAFIA ŹRÓDŁA ILUSTRACJI INDEKS
sylwiam76