czy wyrażam się jasno jasno.pdf

Czy wyraýam si« jasno? 1

Spis treæci

Kilka s¸w na pocztek

Jasne wyraýanie si«

Pierwsze kroki w kierunku uprzyst«pnienia s¸owa pisanego

Uýywanie prostego j«zyka

Rozplanowanie tekstu i rysunkw na stronie

Wykorzystanie rysunkw, zdj« i symboli

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w celu jasnego

wyraýania si«

Przyk¸ady

Uýyteczne lektury

Deklaracja Warszawska

2 Czy wyraýam si« jasno?

Czy wyraýam si« jasno? 3

Kilka s¸w na pocztek...

Wielu ludzi uwaýa, ýe osobami z niepe¸nosprawnoæci intelek-

tualn trzeba si« przede wszystkim opiekowa, bo s¸abo rozumiej

otaczajcy æwiat, nie potrafi na og¸ sprawnie czyta i s¸owa pojmu-

j niedok¸adnie, a wszystko to przyczynia si« do trudnoæci w korzy-

staniu przez nich z informacji i k¸opotw z rozwizywaniem prob-

lemw. Konsekwencj takiego podejæcia jest uporczywe roztaczanie

opieki, ktra mia¸aby ãodciýaÓ osoby niepe¸nosprawne od wysi¸ku

myælenia. Wiemy, ýe cz¸owiek tak traktowany stopniowo staje si«

rzeczywiæcie niezaradny, zagubiony, wycofujcy si« i uzaleýniony

od innych.

Czy tak musi by?

Na szcz«æcie doæwiadczenie wskazuje, ýe w tej dziedzinie,

jak i w wielu innych, moýliwoæci osigni«cia sukcesu przez osoby

z niepe¸nosprawnoæci intelektualn s duýe. Obserwujemy,

ýe - gdy maj one moýliwoæ systematycznego praktykowania

samodzielnoæci - choby ze wsparciem, wykazuj wi«ksze zapo-

trzebowanie na informacj« a zjawisko to jest objawem ich rozwoju.

Chcc rozwiza problem nie chroni si« pod parasolem opieki,

lecz zachowuj si« aktywnie, szukaj wiadomoæci. Bardzo waýne

jest, aby by¸y w tym wzmacniane i otrzymywa¸y niezb«dn pomoc.

Rwnie istotne jest, aby informacja, ktra jest im potrzebna by¸a

przystosowana do ich specyficznych trudnoæci, to znaczy aby sta¸a

si« dla nich zrozumia¸a.

Organizacja angielska rodzicw, osb niepe¸nosprawnych

intelektualnie i profesjonalistw, MENCAP, przygotowa¸a bardzo

interesujc, nadzwyczaj praktyczn i potrzebn pozycj«

p.t. ãCzy wyraýam si« jasno?Ó .

W imieniu tych, ktrym leýy na sercu wyrwnywanie szans

osb z niepe¸nosprawnoæci intelektualn oraz obalanie barier utru-

dniajcych im pe¸ne uczestnictwo i cieszenie si« z ýycia dzi«kujemy

Przyjacio¸om z MENCAP-u, ýe ten æwietny materia¸ napisali, wydali

i szczodrze nim obdarowuj, ku poýytkowi innych.

Krystyna Mrugalska

4 Czy wyraýam si« jasno?

Jasne wyraýanie si«

Wprowadzenie

Wszyscy potrzebujemy rýnych informacji, ale osoby

z niepe¸nosprawnoæci intelektualn staj przed szczeglnym

wyzwaniem, aby zdoby potrzebne im informacje. Zmiana

sposobu, w jaki redagujemy i przedstawiamy te informacje,

moýe nam wszystkim u¸atwi ich zrozumienie.

W Mencapie wsp¸pracujemy z osobami z niepe¸nosprawnoæci

intelektualn i z innymi organizacjami, by znale najlepsze sposoby

uprzyst«pnienia informacji. Nie wiemy jeszcze wszystkiego

i nieustannie uczymy si« na w¸asnych b¸«dach, lecz zaczynamy juý

wyraýa si« jaæniej.

Kluczowe zagadnienia

Wielu osobom czytanie sprawia trudnoæ. Takie osoby wol

otrzymywa informacje na kasetach magnetofonowych albo

bezpoærednio od drugiej osoby. Jeæli twoim zadaniem jest dostarcza

materia¸y na piæmie, s sposoby, aby u¸atwi ich zrozumienie.

Oto one:

Pos¸uguj si« jasnym i prostym j«zykiem, pisz krtkimi

zdaniami, nie uýywaj ýargonu i skomplikowanej

interpunkcji.

Uýywaj duýej (co najmniej 12 punktw), przejrzystej

i wyranej czcionki oraz stosuj wiele odst«pw.

Czy wyraýam si« jasno? 5

Wypunktuj poszczeglne sprawy albo ujmij tekst w

ramki w celu wyrýnienia najwaýniejszych informacji.

Wzbogacaj tekst obrazkami, zdj«ciami, rysunkami

albo symbolami. Staraj si«, aby to, o czym piszesz,

by¸o jasne juý na pierwszy rzut oka, nawet dla nie

umiejcych czyta.

Nie odwo¸uj si« zbyt cz«sto do abstrakcyjnych

symboli, z wyjtkiem sytuacji, kiedy wiesz, ýe twoi

czytelnicy swobodnie si« nimi pos¸uguj. Wybierz

jeden lub dwa proste symbole obrazkowe i umieæ

je obok s¸w.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii

Waýne informacje powinny by dost«pne na kasetach

magnetofonowych lub wideo. Staraj si«, aby kasety

by¸y krtkie. Trzeba zawsze nagra informacj« o tym,

kiedy prze¸oýy kaset« oraz o tym, ýe kaseta si«

skoÄczy¸a.

Jeæli wysy¸asz e-maile, pami«taj, ýe format

wiadomoæci moýe si« ÒrozjechaÓ przy przesy¸aniu.

Informacja b«dzie wtedy trudniejsza do zrozumienia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: