MIKROBIOLOGIA EGZAMIN 2008

1. Wyjaśnić pojęcie pożywka oraz podać podział pożywek.

Podłoże (pożywka)- mieszanina różnych związków chemicznych, na którym lub, w którym rozmnażają się bakterie lub drobnoustroje. Umożliwiają hodowle bakterii, obserwację ich wzrostu, obserwacje metabolizmu bakterii. (Możemy zbadać substraty które bakterie uwalniają do otoczenia).

Pożywka zawiera przede wszystkim:

·            wodę (destylowana)

·            pH (stężenie jonów wodorowych)- świadczy o tym czy pożywka jest przydatna- odgrywa ważną rolę

·            stężenie soli- powinno być stworzone środowisko izotoniczne (neutralne w stosunku do kom. bakteryjnej)

·            wyjaławianie pożywki (wysoka temperatura lub sączenie)

·            przechowywanie w lodówce (najlepiej 4°C)

·            w celu kontroli pożywki stosuje się szkło o działaniu obojętnym

·            szczepy kontrolne bakterii kontrolują czy pożywka się nadaje( jakość pożywki)

Podział pożywek:

1)     proste- rosną na nich bakterie małowymagające

·            płynne (woda peptonowa lub bulion zwykły)

·            półpłynne

·            stałe (wzbogacona agarem lub żelatyną)

2)     wzbogacone- rosną na nich bakterie wymagające. Pożywki podstawowe wzbogaca się o różne związki (np. agar+ krew; agar +cukier) do sporządzania antybiogramów

3)     wybiórcze- rosną na nich selektywnie wybrane bakterie (np. bulion +żółć)

4)     różnicujące- pozwalają na wykrycie cech fizjologicznych i biochemicznych

5)     specjalne- rosną na nich bardzo wymagające bakterie (głównie  chorobotwórcze)- bardzo duża gama pożywek

transportowe- służą do przetransportowania bakterii

2. Jaki jest cel utrwalania bakterii oraz na czym polega utrwalanie.

-          Umieszczenie szkiełka pod palnikiem, zabicie bakterii, łatwiej przyjmują barwniki, przyklejenie do szkiełka.

3. Barwniki używane w barwieniu bakterii i opisać teorie dotyczące procesu barwienia

Barwniki:

1)     zasadowe (fiolet metylenowy, fiolet krystaliczny- gancjana, fuksyna, błękit metylenowa, zieleń metylenowa, zieleń malachitowa, safranina)

2)     kwaśne (fuksyna kwaśna, eozyna)

TEORIA CHEMICZNA

Kwaśna zawartość środowiska bakterii łączy się z barwieniem zasadowym i powstaje sól (zabarwienie)

TEORIA FIZYCZNA

Barwnik absorbuje się na powierzchni komórki bakteryjnej a siły elektrostatyczne przyciągają te barwniki.

4. Na czym polega barwienie złożone? Opis barwienia metodą Gramma(różnica w budowie ściany komórkowej pomiędzy bakteriami gramm (+) i gramm(-).

Barwienie złożone ma większe znaczenie, gdyż umożliwia określenie nie tylko kształtu bakterii, ale także pozwala ocenić jej niektóre cechy morfologiczne.

Mechanizm barwienia metodą Gramma

1.     Komórki bakteryjne, zarówno gramdodatnie, jak i gramujemne, zabarwiają się fioletem krystalicznym.

2.     Dodanie płynu Lugola powoduje, że fiolet reaguje z jodem, w wyniku czego tworzą się stosunkowo duże kompleksy złożone z barwnika i jodu. Na tym etapie obydwa typy komórek mają zabarwienie granatowe.

3.     Płukanie w alkoholu powoduje, że w komórkach Gram-dodatnich następuje zmniejszenie pustej przestrzeni w wielowarstwowych ścianach komórkowych, mających wygląd wielu (ok. 50) nałożonych na siebie siatek. W rezultacie kompleksy fioletu krystalicznego z jodem nie mogą ulec wypłukaniu, co w przypadku 1-2 warstw u bakterii Gram-ujemnych nie jest przeszkodą i alkohol świetnie wypłukuje barwnik.

4.     Po zakończonym płukaniu komórki Gram-dodatnie są granatowe, zaś Gram-ujemne – bezbarwne.

5.     Dodatkowy barwnik (np. safranina, fuksyna) dobarwia, niezbyt mocno, komórki Gram-ujemne, nie zmieniając barwy komórek Gram-dodatnich.

5. Różnice pomiędzy bakteriami gramm (+) i gramm (-)

6. Rzęsistek pochwowy – morfologia, objawy

Rzęsistkowica jest chorobą przenoszoną drogą płciową wywoływaną przez pierwotniak z grupy wiciowców Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy) posiadający charakterystyczne witki. Drobnoustrój ten częściej stwierdzany jest u kobiet u których jest przyczyną zapalenia pochwy, cewki moczowej oraz czasami pęcherza moczowego. U kobiet w ciąży rzęsistek może być przyczyną pęknięcia błona płodowych lub przedwczesnego porodu. U mężczyzn u których choroba jest rzadziej spotykana objawia się ona najczęściej zapaleniem cewki moczowej oraz w niektórych przypadkach zapaleniem gruczołu krokowego.

Epidemiologia

Rzęsistek pochwowy należy do dość rozpowszechnionych w Polsce wiciowców przenoszonych drogą płciową. Do zakażenia może również dojść poprzez używanie wspólnych ręczników czy też kąpiel w tej samej wannie. Większość zakażonych mężczyzn, u których przebieg choroby jest bezobjawowy, może zarażać swoje partnerki. Nierzadko w czsie porodu zarażeniu mogą ulec noworodki, jednak zanika ono samoistnie w przeciągu miesiąca. Okres wylęgania wynosi zazwyczaj od 1-4 tygodni.

Objawy

U kobiet rzęsistek pochwowy może bytować w pochwie przez wiele lat bez wywoływania jakichkolwiek objawów zakażenia. Do najbardziej charakterystycznych objawów które mogą nasilać się podczas miesiączki należy:

§         pojawienie się żółto-zielonkawej, pienistej wydzieliny z pochwy o cuchnącej woni

§         dolegliwościami bólowymi lub pieczeniem przy ujściu pochwy oraz podczas stosunków płciowych

§         podrażnienie i pieczenie sromu, krocza i ud

§         dolegliwościami bólowymi podczas oddawania moczu.

§         poczucie niewygody w dole brzucha,

U większości mężczyzn przebieg zakażenia jest bezobjawowy to czasami występują przejściowe objawy:

§         podrażnienie lub stan zapalny na końcu penisa;

§         pobolewanie w okolicy krocza;

§         trudności i ból podczas oddawania moczu;

§         wydzielina z cewki moczowej

7. Objawy toksoplazmozy -  Istnieje kilka postaci klinicznych tej choroby:

-          węzłowa – dotyczy najczęściej młodych ludzi i dzieci; powiększenie i bóle węzłów chłonnych, głównie karkowych, szyjnych i potylicznych, stan podgorączkowy lub gorączka.

-          narządu wzroku – zmiany zapalne i zwyrodnieniowe w siatkówce i naczyniówce.

-              neurologiczna – stan zapalny mózgowia, ropień mózgu, zmienność nastrojów, zaburzenia ruchowe, bóle głowy, niedowład połowiczy, padaczka.

-              układowa – towarzyszy białaczkom, AIDS, nowotworom, szpiczakom, ziarnicy złośliwej, ponadto po przeszczepach i leczeniu sterydami nadnerczy.

8. Charakterystyka tasiemców

Bruzdogłowiec szeroki:

Zakażenie poprzez spożywanie surowego mięsa

Długi 15 – 20 metrów bruzdy jako narząd czepny,

Tasiemiec nieuzbrojony:

Zakażenie poprzez.........................................

Długość 4 – 12 metrów na główce 4 przyssawki, brak haczyków, 1000 -2000 członów, człony za główka są bezpłciowe, przyrost 7 cm na dobę.

Tasiemiec uzbrojony:

Zakażenie poprzez...........................................

Jest krótki 3 – 4 metrów ok. 1000 segmentów główka ma 4 przyssawki, ryjek z haczykami,

Tasiemiec bąblowcowy:

Sposób zarażenia ..........................................

Mały 5 mm rozwija się w wątrobie ma 3 człony 1 – jałowy 2 - rozrodczy ukł. męski i żeński  3 – maciczny, ma ryjek z haczykiem i 4 przyssawki.

Tasiemce są wewnętrznie pasożytującymi płazińcami. W ciele człowieka osiąga do 15 metrów długości. Przechodzą złożony cykl rozwojowy ze zmianą żywicieli. Żywicielami pośrednimi są bezkręgowce lub kręgowce, natomiast ostatecznymi z reguły kręgowce, u których żyją głównie w przewodzie pokarmowym. Pierwszym stadium larwalnym jest onkosfera zaopatrzona w 6 haczyków embrionalnych lub orzęsiona larwa koracidium (u Pseudophyllidea); drugie stadium larwalne może mieć rozmaitą postać.

Długość ciała waha się w granicach od kilkuset mikrometrów do kilku, a nawet kilkunastu metrów (np. u bruzdowca szerokiego do 20 metrów). U większości gatunków ciało składa się ze skoleksu (główki), szyjki i proglotydów tworzących tzw. strobilę (nazwaną tak ze względu na wiekowe ułożenie członów przypominające strobilizację u parzydełkowców). Na głowie występują narządy czepne w postaci bruzd przyssawkowych (u tasiemca bruzdogłowca) lub przyssawek (u tasiemców uzbrojonych i nieuzbrojonych) oraz kurczliwego ryjka opatrzonego hakami (u tasiemca uzbrojonego). Szyjka jest strefą wzrostową i na ogół w ciągu całego życia tasiemca odrastają od niej nowe człony. Można go wyleczyć za pomocą leków, dzięki czemu osłabia się go i wydala wraz z kałem.

Sposób zarażenia - Rozprzestrzenione w środowisku jajeczka tasiemca (łąki, woda) są zjadane przez bydło (w tym przypadku żywiciela pośredniego). Z jaja rozwija się larwa, która pod postacią wągra osiedla się w mięśniach żuchwy, języka, przepony, ud oraz sercu. Nie rozwija się w jelitach trzody chlewnej ani bydła. Człowiek zaraża się, jedząc surowe lub niedogotowane mięso wołowe zarażone wągrami (mają wygląd zbliżony do pestek ogórka), z których rozwija się tasiemiec.

9. Które pasożyty objadają żywiciela z witamin? Jakie to witaminy i jak tymi pasożytami można się zarazić?

Z witamin żywiciela objada Bruzdogłowiec szeroki tj z wit. B12  oraz glista ludzka z witaminy A Bruzdogłowcem szerokim zarażamy się poprzez spożywanie surowego mięsa a glista ludzka poprzez jedzenie niemytych owoców i warzyw

10. Patogeneza i objawy kliniczne przy glistnicy

Można się zarazić przez jedzenia niemytych owoców i warzyw. Roznosicielami mogą być owady. Człowiek jest ostatecznym żywicielem.

Objawy kliniczne: u dzieci poprzez wydzielanie przez glistę toksyn zaburzenia we wzroście w ukł. pokarmowym i nerwowym. W ostrej inwazji dolegliwości wątrobowe, napady kaszlu i krwioplucia.

11. Nużeniec ludzki

Pasożyt bytuje w torebkach włosowych i gruczołach łojowych występuje u nasady skrzydełek nosa dookoła oczu i ust. Żywicielem jest człowiek. Mogą rozpowszechniać zakażenia prątkami trądu i grzybic może powodować rozszerzanie torebek włosowych, powodować powstanie trądziku różowatego.

12. Objawy świerzbu

Cechą charakterystyczna jest świąd nasila się w nocy pod wpływem rozgrzania ciała w pościeli. Lokalizuje się na bocznych powierzchniach palców rak można stwierdzić nory świerzbowcowe tj. korytarze ryte przez samiczki w warstwie rogowej naskórka, długości od kilku do kilkunastu mm, w wyniku drapania powstają przeczosy i wtórne zakażenia

13. Znaczenie oraz budowa organelli występujących na zewnątrz komórki bakteryjnej- fimbrie, pilusy, rzęski.

RZĘSKI

Grubość: 10- 50nm; długość: kilka- kilkanaście μm; zbudowane spiralnie na kształt sznura z cząsteczek kurczliwego białka flageliny, zakotwiczone hakiem do ciałka podstawowego pod błoną cytoplazmatyczną.

Funkcja: narząd ruchu; szybkość poruszania się: 20- 80μm/sek.

Budowa rzęski:

-zewnętrzny dublet mikrotubulin

-centralne mikrotubule

-błona cytoplazmatyczna

-ciało podstawowe

Układy rzęsek (typy uniesienia) i fimbrie.

peritrichalne                            monotrichalne                            lofotrichalne                            fimbrie (f) i

(okołorzęse)                            (jednorzęse)                            (dwubiegunowe)              rzęski (rz)

FIMBRIE

Grubość: 1,5- 4nm, długość: kilka- 10nm rurkowate wyrostki cytoplazmatyczne zbudowane z białka piliny.

Funkcja: uczestniczą w procesie przylegania do powierzchni kom. nabłonka u zwierząt, przy udziale adhezyn i receptorów.

PILUSY

Grubość: 7-13 nm, długość: ok. 20 μm występują u męskich osobników bakterii.

Funkcja: udział w rozpoznaniu i łączeniu się kom. męskich z żeńskimi w procesie koniugacji- droga wnikania fagów do kom. męskich.

14. Budowa i funkcje otoczki.

OTOCZKI

Śluzowe, różnej grubości, wydalane przez błonę cytoplazmatyczną lub syntezowane pozakomórkowo i odkładane na powierzchni ściany komórkowej zbudowane z polimerów cukrów, aminocukrów lub kwasów uronowych.

Funkcje:

-          Ułatwiają przetrwanie suszy

-          Chronią przed czynnikami zewnętrznymi, np. bakteriofagami, antybiotykami, metalami ciężkimi

-          U bakterii pasożytniczych chronią przed fagocytozą

Mogą odgrywać rolę pozakomórkowej substancji zapasowej lub miejsca wydalania zbędnych metabolitów.

15. Budowa oraz funkcje plazmidów

PLAZMIDY

Małe, koliście zamknięte podwójne helisy DNA; wielkość: do kilku 5 długości chromosomu zdolne do występowania i replikowania się w komórce niezależne od nukleoidu.

Funkcje:

-          Opornościowe- na antybiotyki, metale ciężkie

-          Kataboliczne- kodują enzymy degradujące toksyczne związki organiczne

-          Koniugacyjne- biorą udział w koniugacj...