Współczesne metody spawania metali.pdf

(66 KB) Pobierz
Microsoft Word - pdf_Wspólczesne metody spawania metali.DOC
Współczesne metody spawania metali
Opracował:
mgr Piotr Augustynowicz
nauczyciel Zespołu Szkół Technicznych
w Ła ń cucie
1. Spawanie metod ą TIG
Charakterystyka metody
Ź
ródłem ciepła w tej metodzie jest łuk elektryczny jarz
ą
cy si
ę
mi
ę
dzy elektrod
ą
wolframow
ą
a spawanym materiałem. Spoina powstaje ze stopionego pr
ę
ta dodawanego
spoiwa i nadtopionych brzegów spawanego materiału. Jeziorko płynnego metalu chronione
jest od dost
ę
pu powietrza strumieniem gazu oboj
ę
tnego wypływaj
ą
cego z dyszy, w której
jest osadzona współ
ś
rodkowo elektroda wolframowa. Spawanie elektrod
ą
wolframow
ą
w
osłonie gazów oboj
ę
tnych (argonu, helu lub mieszaniny helu z argonem) nazwano w
skrócie metod
ą
TIG (tungsten-inert gas).
Zajarzanie łuku nie mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
przez chwilowe zwarcie elektrody ze
spawanym materiałem, gdy
ż
koniec elektrody wolframowej oblepia si
materiałem tworz
ą
c
łatwiej topliwy stop, co przyspiesza zu
ż
ycie elektrody. Urz
ą
dzenia do spawania metod
ą
TIG
s
ą
wyposa
ż
one w jonizatory wysokiej cz
ę
stotliwo
ś
ci. Wł
ą
czenie jonizatora po zbli
ż
eniu
ko
ń
ca elektrody do spawanego przedmiotu powoduje przeskok iskry, która jonizuj
ą
c gaz
pomi
ę
dzy elektrod
ą
i spawanym materiałem zajarza łuk elektryczny.
Do podstawowych parametrów spawania metod ą TIG nale ż y:
ę
-
ś
rednica elektrody wolframowej (1-6 mm),
2
-
ś
rednica drutu spoiwa (1,5-6 mm),
- nat
ęż
enie pr
du (30-500 A),
- nat
ęż
enie przepływu gazu ochronnego (5-20 l/min),
- pr ę dko ść spawania (4-40 cm/mm).
Zakres zastosowania
Spawanie metod
ą
TIG jest stosowane głównie do ł
ą
czenia aluminium i jego stopów,
miedzi i stali wysokostopowych, dla elementów ł
ą
czonych o grubo
ś
ci 1 do 20 mm.
Stosowane jest równie
ż
do precyzyjnego układania pierwszej warstwy spoiny w zł
ą
czach
rur pracuj
ą
cych w warunkach wysokich ci
ś
nie
ń
i temperatur.
2. Spawanie plazmowe
Charakterystyka metody
Spawanie plazmowe jest procesem ł
ą
czenia metali stopów, w którym trwałe
poł
ą
czenie uzyskuje si
ę
dzi
ę
ki stopieniu brzegów ł
ą
czonych przedmiotów i materiału
ą
 
380050182.001.png
dodatkowego ciepłem łuku plazmowego.
3
Plazma jest to gaz nagrzany do stanu, w którym jest on co najmniej cz
ęś
ciowo
zjonizowany i dzi
ę
ki temu zdolny do przewodzenia pr
du elektrycznego. Je
ś
li mi
ę
dzy
dwiema elektrodami jarzy si
ę
łuk elektryczny, to cz
ęść
cz
ą
steczek strumienia gazu,
znajduj ą cego si ę mi ę dzy tymi elektrodami, ulega jonizacji. Przewodno ść elektryczna tak
utworzonej plazmy gazowej (o temp. ok. 20000 K) jest zale ż na od stopnia jej jonizacji i np.
dla argonu wynosi około 0,05 % przewodno ś ci czystej miedzi.
Podstawowym gazem plazmowym jest argon, charakteryzuj ą cy si ę niskim poten-cjałem
jonizacji i nisk ą przewodno ś ci ą ciepln ą , co pozwala na utrzymanie łuku o małej mocy i
znacznej długo ś ci. Spawanie plazmowe w pierwszych latach jego rozwoju było stosowane
w postaci spawania mikroplazmowego, o nat ęż eniach pr ą du nie przekraczaj ą cych 25-30 A,
nast
ę
pnie wprowadzono spawanie plazmowe TIG o nat
ęż
eniach pr
ą
du do 400-600 A, a
przed kilkunastu laty opracowano metod
ę
spawania plazmowego ze stapiaj
ą
ą
si
ę
elektrod
ą
, na bazie spawania metody MIG.
Obecnie klasyfikuje si
ę
spawanie plazmowe i mikroplazmowe z nietopliw
ą
elektrod
ą
jako spawanie plazmowe TIG, natomiast z topliw
ą
elektrod
ą
jako spawanie
plazmowe MIG.
Do podstawowych parametrów spawania plazmowego nale
żą
:
- nat
ęż
enie pr
ą
du i napi
cie łuku,
- pr
ę
dko
ść
spawania,
- rodzaj i nat
ęż
enie przepływu gazu plazmowego,
- rodzaj i
ś
rednica elektrody wolframowej,
- kształt i wymiary dyszy plazmowej,
- odległo
ść
dyszy od spawanego przedmiotu.
ą
c
ę
4
Zakres stosowania
Spawanie plazmowe TIG dzi
ę
ki specyficznym cechom łuku plazmowego jest
stosowane do spawania konstrukcji wykonanych z materiałów o grubo
ś
ci od ok. 0,025 mm
do ok. 50 mm.
Spawane mog
by
ć
praktycznie wszystkie metale i stopy stosowane obecnie jako
materiały konstrukcyjne. Szczególnie dobre wyniki spawania uzyskuje si
ę
przy spawaniu
stali w ę glowych, niskostopowych, wysokostopowych, stali austenitycznych, miedzi i
stopów miedzi, aluminium i jego stopów, tytanu, berylu, tantalu, palladu, niklu i stopów
niklu.
Spawanie plazmowe zapewnia doskonałe czyszczenie katodowe blach
aluminiowych, a równocze ś nie nie wyst ę puje czarny nalot przy brzegu spoiny. Kropelki
stapiaj ą cego si ę drutu spowalniczego s ą otoczone silnym przepływem laminarnym plazmy
gazowej i prze-noszone stabilnie przy stosunkowo niskiej temperaturze przez chłodny
wewn ę trzny łuk do jeziorka spawalniczego. Doskonała osłona strumieniem plazmy i ni ż sza
temperatura kropelek metalu zapewnia całkowite wyeliminowanie porowato
ś
ci spoin trudne
do usuni
ę
cia przy spawaniu MIG.
ą
380050182.002.png
Spawanie plazmowe jest stosowane obecnie z powodzeniem do wytwarzania
5
ż
norodnych konstrukcji stali niskostopowych, odpornych na korozj
ę
, aluminium i jego
stopów oraz miedzi i stopów miedzi.
3. Spawanie elektronowe
Charakterystyka metody
Spawanie elektronowe polega na stopieniu obszaru styku ł
ą
czonych przedmiotów
ciepłem uzyskanym przez bombardowanie w pró
ż
ni tego obszaru skoncentrowan
ą
wi
ą
zk
ą
elektronów o du
ż
ej energii. Bombardowanie obszaru spawania wi
ą
zk
ą
elektronów,
emitowanych z katody o regulowanym nat
ęż
eniu pr
ą
du wi
ą
zki i przyspieszonym wysokim
napi
ę
ciem, powoduje zamian
ę
energii kinetycznej elektronów na energi
ę
ciepln
ą
absorbowan
ą
przez przedmiot spawany. Sprawno
ść
energetyczna procesu spawania
elektronowego jest bardzo wysoka, a straty powstaj
ą
jedynie w wyniku rozproszenia
elektronów i promieniowania cieplnego obszaru spawania.
Zakres zastosowania
Spawanie elektronowe umo
ż
liwia ł
ą
czenie z du
żą
wydajno
ś
ci
ą
i bardzo wysok
ą
jako
ś
ci
metali aktywnych, wra
ż
liwych zwłaszcza na oddziaływanie tlenu, wodoru czy
azotu, takich jak: tytan, cyrkon, tantal, beryl. Spoiny s
ą
o wyj
ą
tkowej czysto
ś
ci, zwykle
wy
ż
szej od materiału rodzimego, gdy
ż
pompowanie w czasie spawania odprowadza w
sposób ci
ą
gły gazy wydzielaj
ą
ce si
ę
z jeziorka spawalniczego.
Metale wra
ż
liwe na rozrost ziaren czy utwardzone za pomoc
ą
specjalnych obróbek
cieplnych lub cieplno-mechanicznych s
ą
sprawne przy zachowaniu własno
ś
ci zł
ą
czy nie
ni
ż
szych od materiału rodzimego, dzi
ę
ki mo
ż
liwo
ś
ci uzyskania w
ą
skiej spoiny i praktycznie
wykrywalnej tylko przy powi
ę
kszeniach.
ą
Zgłoś jeśli naruszono regulamin