Kształtowanie się zapasu w warunkach deterministycznychCzynniki przy ustalaniu poziomu zapasu: - długość czasu dostawy potrzebna na odtworzenie zapasu- prawdopodobieństwo przekroczenia czasu dostawy i wielkości dostawy- założony poziom obsługi klienta- liczba magazynówPoziom zapasu bezpieczeństwa:ZB=(rmax-rśr)tD gdzie: tD – cykl dostawy, r – zapas – rmax – max popyt, rśr – śr. popyt w jednostce czasu.dZB=k* k=1 współczynnik pewności 84,13%, k=2 współczynnik pewności 97,72%k=3 współczynnik pewności 99,92%k- związany jest z poziomem obsługi klienta. Im krótszy cykl dostawy tym mniejszy poziom zapasów bezpieczeństwa. Istnieją trzy grupy metod:1. Metody statystyczne2. Metody optymalizacyjne3. Metody dynamicznego sterowania zapasamiW warunkach deterministycznych stosujemy 1 i 2, w warunkach niepewności 3.Istnieją dwa parametry sterowania zapasami:1. Czas realizacji zamówieniaSchemat czasowy scenariusza realizacji zamówień:1 5 6 2 43t0 t1 t2 t3 t4 t5 t6czas realizacji zamówienia – czas (cykl) dostawy2. Wielkość dostawyEWZ – ekonomiczna wielkość zamówienia (partii)EOQ – optymalna wielkość partiiTu równoważą się dwa koszty:- koszt zakupu- koszt magazynowaniaEkonomiczna wielkość partii QoptQopt= gdzie: R- roczne zapotrzebowanie na dany materiałKz – koszt zamówienia przypadający na jedno zamówienie (czyli jednostkowy koszt zamówienia)Ku – koszt utrzymania jednostki materiałuWarunki:1. Określenie rocznego zapotrzebowania2. zużycie jest równomiernie rozłożone w czasie3. nie występuje odroczenie w czasie pomiędzy złożeniem zamówienia a otrzymaniem dostawy.Wielkość partii nie rośnie proporcjonalnie.Musimy pamiętać o tym, aby monitorować stan zapasów w magazynie.Przykład ustalenia normy zapasu w oparciu o metodę statystyczną:Średni cykl dostaw: Odchylenia od tDtD= to= Zmin=toZbież=tDZmax=Zmin+ZbieżNz=Zmin+ gdzie: t- cykl dostaw, D- wielkość dostawModele dynamiczneDwa podstawowe modele (metody) starowania zapasami:1. Poziom zapasu wyznaczający moment zamówienia (zwany polityką ponownego zamawiania)2. model stałego cyklu zamawianiaAd1 Model IKorzystając z tegomodelu należy określić:- poziom zapasu informującego o potrzebie złożenia zamówienia- partia dostawW oparciu o ten system powstał KANBANPoziom zapasu wyznaczającego moment zamówienia:dZt=ytD+k* gdzie: yt – prognoza wielkości potrzebtD – średni cykl realizacji zamówieniak – współczynnik bezpieczeństwa - odchylenie standardowedPowyższy wzór służy do wyznaczenia poziomu minimalnego. System ten stosuje się do drobnych przedmiotów.Ad 2. Stały cykl zamawiania – Model IIczasDwie wielkości:- poziom zapasu maksymalnego- cykl przeglądów pomiędzy dwoma kolejnymi kontrolamiPoziom zapasu maksymalnegodZtmax=yt(tD+topt)+k* nopt=R/Qopttopt=360/noptgdzie: topt – cykl optymalnyW modelach dynamicznych należy pamiętać że mamy prognozowany poziom dynamiczny.W modelu I może się zdarzyć tak, że ekonomicznej wielkości partii nie uda się nam zmieścić w jednym środku transportowym, lub może jej być za mało niż chce dostawca.Analiza wrażliwości modelu na zmiany popytuKrzywe kosztowe w klasycznym modelu zapasówPodsumowanie:Q – parametr wielkości partiiQs (Qopt) (wielkość partii stała)Q <Q2 (wielkość partii zmienna)t- czas realizacji zamówienia albo cykl dostawtDs (cykl dostaw stały)t <tDz (cykl dostaw zmienny)wielkość zamówieniacykl dostaw Qs QztDs tDs ; Qs tDs ; QztDz tDz ; Qs tDz ; QzW tych modelach nie uwzględniono następujących czynników:- zmian cen materiałów- ograniczeń finansowychPrzy sterowaniu zapasami mówimy o wielokryterialności podejmowania decyzji.Musimy uwzględnić następujące kryteria:- polityka i strategia firmy w zakresie obsługi klienta- reputacja firmy- stabilność zatrudnienia- niezawodność dostawcy- szanse tkwiące w technologii- szacowana wielkość zapasów niemożliwych do dostarczenia na czas z powodu ograniczeń zdolności produkcyjnej i problemów finansowychSzczególny przypadek sterowania zapasami dotyczący możliwości uzyskania upustów cenowych przy nabywaniu większej partii.Mogą wystąpić dwa przypadki:1. Qq³Qopt2. Qoptgdzie: Qq – graniczna wielkość partii.Łączne koszty zakuputKZ=Q/2 *Cz*r+ R/Q * Kz + R * CzCZR=CZ(1-d)gdzie: Q – wielkość partiiCz – cena zakupur -stopa procentowa utrzymania zapasuR – roczne zapotrzebowanie na dany materiałNiezbędną rzeczą przy sterowaniu zapasami jest: Rachunek kosztów zapasów. Jest on ważny ponieważ:- zapasy utrzymywane przez firmę oddziaływują na poziom obsługi klienta- decyzje typu trade – offs podejmowane w obrębie systemu logistycznego w firmie i poza niąIstnieją dwa rachunki kosztów zapasów:1. rachunki bieżące2. rachunki hipotetyczneWzajemne relacje między kosztami zapasów (trade – offs)4 grupy narzędzi logistycznych1. służące do planowania zapotrzebowania2. związane z wyborem dostawców3. związane ze sterowaniem zapasamiProblem decyzyjny: koszty utrzymywania zapasów – koszty tworzenia zapasówMetoda Wagnera – Withina – optymalizacja wielostadialnaZałożenia:- dostawy zamówionych partii następują na początku danego okresu- cena zakupu nie zależy od wielkości dostawy- oszacowane koszty tworzenia i utrzymywania zapasów nie ulegają zmianie dla danego roku (okresu)- okres realizacji zamówień jest znany i stały- materiał jest zamawiany indywidualnie- dostawy następują jednorazowo na całą zamówioną ilość- polityka zakupów jest prowadzona w sposób nie dopuszczający zaistnienia sytuacji wyczerpania zapasu- koszt utrzymania zapasu odnosi się tylko do tej ilości, która przechodzi na następny okresPrzykład:Miesięczne potrzeby na odkuwkę [szt]miesiąc t yt07 1 7008 2 22309 3 10910 4 011 5 7512 6 0- koszt tworzenia zapasu (zakupu) Kz=469 zł- jednostkowa cena zakupu Cz=113 zł- stopa rocznego jednostkowego kosztu utrzymania zapasu r=20%Warianty: Graniczna wartość uogólniona orzekająca o ewentualnej zasadności wcześniejszego nabycia ilości potrzebnej do zaspokojenia potrzeb w okresie t.WG4= gdzie : Luz – liczba okresów utrzymania w zapasie ilości ytyt – potrzeby w tym okresie
niundzia