Właściwości nasion a cechy morfologiczne siewek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.).pdf

(356 KB) Pobierz
Buraczyk 2010-71-1.vp:CorelVentura 7.0
DOI: 10.2478/v10111-009-0044-8
Leœne Prace Badawcze ( Forest Research Papers ) , 2010, Vol. 71 (1): 13–20.
ORYGINALNA PRACA NAUKOWA
W³odzimierz Buraczyk 1
W³aœciwoœci nasion a cechy morfologiczne siewek sosny zwyczajnej
(
Pinus sylvestris
L.)
Seed characteristics and morphological features of Scots pine ( Pinus sylvestris L.) seedlings
Abstract. Samples of Scots pine seeds from three sources were used for the laboratory investigation: managed seed
stands (GDN), seed stands excluded from harvesting (WDN) and a seed plantation. Seeds were X-rayed prior to
commencement of the laboratory investigation, which made it possible to determine embryo and megagematophyte
sizes. Those seeds produced seedlings which did not differ significantly one from another in terms of morphological
characteristics either in the field or in the laboratory. A regression analysis revealed a close relationship between seed
characteristics (seed weight, embryo and megagematophyte sizes) and the size of seedlings reared from them.
A detailed analysis indicated that seedlings reared from seeds weighing up to 6 mg were significantly smaller than those
reared from heavier seeds. That applies both to the aboveground seedling parts and the root system that was two or three
times smaller in pines reared from low-weight (up to 6 mg) than that in seedlings reared from heavier seeds. Root
systems of seedlings reared from seeds weighing up to 4 mg on the average formed 68 apical domes, whereas root
systems grown from seedlings weighing over 9 mg had approximately 170 apical domes. The above relationships apply
to seeds originating from all the three sources under analysis.
Key words: anatomical seed construction, seed mass, seed radiography, embryo, root system
1. Wstêp
sadzonek z jednostki powierzchni (Sobczak 1992,
Za³êski 2000). Samo kryterium zdolnoœci kie³kowania i
wydajnoœci nie gwarantuje jednak uzyskania sadzonek o
odpowiednich parametrach.
Na wzrost sadzonek w fazie juwenilnej du¿y wp³yw
wywieraj¹ tak¿e parametry nasion i ich zarodków.
Wed³ug Za³êskiego (1995) o wzroœcie i rozwoju siewek
w du¿ym stopniu decyduje masa nasion i wielkoœæ
zarodka. W literaturze brak jest jednak szczegó³owych
informacji o wp³ywie cech nasion na wzrost siewek, a
szczególnie na rozwój ich systemów korzeniowych.
Wspó³czesne technologie szkó³karskie wymagaj¹
nasion bardzo wysokiej jakoœci, tak ¿eby z ka¿dego na-
siona powsta³a siewka, a nastêpnie sadzonka o okreœlo-
nych parametrach (Szabla et Pabian 2003). Najwy¿szej
zdolnoœci kie³kowania oczekuje siê od nasion wykorzys-
tywanych w szkó³kach kontenerowych, gdzie do jednej
doniczki najlepiej jest wysiaæ tylko jedno nasiono. Wy-
musza to rachunek ekonomiczny produkcji sadzonek.
W najnowszych technologiach, w których przysz³oœæ
maj¹ nasiona np. otoczkowane, zdolnoœæ kie³kowania
musi wynosiæ 100%.
W tradycyjnych szkó³kach leœnych tak¿e powinno
siê stosowaæ nasiona o najwy¿szej jakoœci. Dotychczas
przy siewach do gruntu stosowano kryterium zdolnoœci
kie³kowania nasion, co przy odpowiedniej wydajnoœci
polowej gwarantowa³o uzyskanie odpowiedniej liczby
2. Metodyka badañ
Nasiona sosny zwyczajnej zosta³y zebrane w 2001
roku: 1) GDN - w gospodarczym drzewostanie nasien-
nym w Nadleœnictwie Czerwony Dwór, oddzia³ 6k
1
Szko³a G³ówna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydzia³ Leœny, Katedra Hodowli Lasu, ul. Nowoursynowska 159,
02-776 Warszawa. Fax +48 22 593 81 13, e-mail: wburaczyk@wp.pl
434445694.004.png
 
14
W. Buraczyk / Leœne Prace Badawcze, 2010, Vol. 71 (1): 13–20.
(siedlisko BMœw, wiek drzewostanu 102 lata, zdolnoœæ
kie³kowania nasion 97%), 2) WDN – w wy³¹czonym
drzewostanie nasiennym w Nadleœnictwie Maskuliñ-
skim, oddzia³ 121a (siedlisko LMœw, wiek drzewostanu
103 lata, zdolnoœæ kie³kowania nasion 98%), oraz 3) PN
– na plantacji nasiennej w Nadleœnictwie £om¿a
(zdolnoœæ kie³kowania nasion 99%). W 2003 roku
nasiona wysiano w szkó³ce leœnej Nadleœnictwa
Czerwony Dwór w uk³adzie doœwiadczenia polowego,
które wykaza³o, ¿e miêdzy badanymi pochodzeniami nie
by³o istotnych statystycznie ró¿nic pod wzglêdem
wydajnoœci i cech morfologicznych jednorocznych
siewek pierwszej oraz drugiej klasy jakoœci (Wierz-
biñski 2004). Uzyskane wyniki sk³oni³y do powtórzenia
tych badañ w warunkach laboratoryjnych, gdzie jest
mo¿liwoœæ znacz¹cego ograniczenia czynników ze-
wnêtrznych, wp³ywaj¹cych na rozwój i wzrost siewek.
Od zbioru nasiona by³y przechowywane w tempe-
raturze +4°C, w pojemnikach zamkniêtych, przy zacho-
waniu wilgotnoœci oko³o 10%. Z tych samych partii
nasion, które by³y wykorzystane w badaniach polowych,
w 2004 roku pobrano próbki nasion do badañ labora-
toryjnych i poddano je przeœwietleniu promieniami
rentgena. Na podstawie obrazu utrwalonego na kliszy
okreœlono rzeczywiste wymiary nasion ich zarodków i
prabielma. Nastêpnie pojedyncze nasiona zwa¿ono i
wysiano do 2,5-litrowych pojemników wype³nionych
luŸnym piaskiem pochodz¹cym z gleby leœnej o pH 5,5.
W ka¿dym pojemniku wysiano po 64 nasiona pocho-
dz¹ce z jednego wariantu (WDN, GDN i PL) w wiêŸbie
1,5×1,5 cm w uk³adzie pozwalaj¹cym na identyfikacjê
siewek i przypisanie ich do nasion, z których wyros³y.
Dobór nasion do wysiewu by³ losowy pod wzglêdem ich
wielkoœci i masy. Doœwiadczenie za³o¿ono w piêciu
powtórzeniach.
Siewki ros³y przez 5 miesiêcy w temperaturze
20–25°C w pod³o¿u o wilgotnoœci 55%, regulowanej
metod¹ wagow¹. W czasie wzrostu siewek stosowano
zabezpieczenie œrodkami chemicznymi przeciwko grzy-
bom zgorzelowym. W ca³ym okresie badañ stosowano
sta³e, 14-godzinne oœwietlenie lampami jarzeniowymi
(typ Flora) o natê¿eniu œwiat³a oko³o 12000 luxów.
W celu wyeliminowania dodatkowych czynników
modyfikuj¹cych wzrost siewek w doœwiadczeniu nie
stosowano nawo¿enia mineralnego. Rosn¹ce siewki
korzysta³y tylko z zasobów pokarmowych zawartych w
piasku. Po 5 miesi¹cach wzrostu korzenie siewek wy-
p³ukano z piasku i poddano kompleksowym analizom.
Wykonano pomiar ca³kowitej wysokoœci siewek
(d³ugoœci pêdu), d³ugoœci uiglonej czêœci pêdu (korony),
liczby liœcieni oraz suchej masy pêdu i igie³ po wysu-
szeniu w temperaturze 104°C przez 24 godziny. Oczysz-
czone z piasku systemy korzeniowe siewek skanowano i
poddano analizie za pomoc¹ specjalistycznego pro-
gramu komputerowego WinRhizo. Pozwoli³o to okreœliæ
szereg cech morfologicznych badanych systemów ko-
rzeniowych, takich jak ca³kowita d³ugoœæ wszystkich
korzeni w systemie korzeniowym, d³ugoœæ korzeni w
klasach gruboœci, powierzchnia i objêtoœæ korzeni,
œrednia gruboœæ korzeni oraz liczba wierzcho³ków i
rozga³êzieñ. Przy opracowaniu danych skoncentrowano
siê na najwa¿niejszych cechach, takich jak ca³kowita
wysokoœæ (d³ugoœæ pêdu) siewek, d³ugoœæ czêœci
uiglonej pêdu, sucha masa igie³, ³¹czna d³ugoœæ korzeni,
liczba wierzcho³ków, stosunek d³ugoœci korzeni do
wysokoœci (d³ugoœci) pêdu.
Brak istotnych ró¿nic miêdzy œrednimi cechami
nasion i siewek pochodz¹cych z trzech Ÿróde³ sk³oni³y
do przeprowadzenia charakterystyki najwa¿niejszych
cech morfologicznych siewek wyhodowanych z nasion
o ró¿nej masie. W tym celu analizowane nasiona pogru-
powano w osiem klas o przedzia³ach co 1 mg. Najl¿ejsze
nasiona utworzy³y klasê o masie do 4 mg, najciê¿sze zaœ
zaliczono do klasy o masie powy¿ej 10 mg. Przyk³ado-
wo, do klasy 4 zaliczono nasiona o masie 4,0–4,9 mg,
natomiast do klasy 7 nasiona o masie 7,0–7,9 mg.
Pozwoli³o to okreœliæ zale¿noœæ cech siewek od masy
nasion, z których zosta³y wyhodowane. Do analiz u¿yto
siewki, które wyros³y tylko przez pierwsze dwa tygodnie
od siewu nasion.
Zebrany materia³ poddano analizie wariancji. Wy-
niki testowano testem Duncana w celu okreœlenia grup
jednorodnych oraz okreœlono wspó³czynniki korelacji
miêdzy badanymi cechami.
3. Wyniki
Analiza wariancji wykaza³a, ¿e nie ma istotnych
ró¿nic miêdzy wszystkimi cechami nasion, ich
zarodków i prabielma pochodz¹cych z trzech Ÿróde³ –
WGN, WDN, PN (tab. 1). Obliczone dla wszystkich
cech poziomy istotnoœci P mia³y wartoœci wiêksze od
zak³adanego poziomu progowego P = 0,05, co œwiadczy
o braku istotnych statystycznie ró¿nic miêdzy œrednimi
tych cech. Takie same wyniki uzyskano w przypadku
cech siewek wyhodowanych z tych nasion. Ani
korzenie, ani te¿ nadziemne elementy siewek
pochodz¹cych z trzech Ÿróde³ nie ró¿ni³y siê istotnie
(tab. 2).
Œrednia masa jednego nasiona z GDN wynios³a
6,6 mg, z plantacji nasiennej 6,9 mg oraz z WDN 6,7 mg
(tab. 1). Nasiona mia³y d³ugoœæ od 4,2 do 4,3 mm,
natomiast szerokoœæ oko³o 2,5 mm. Najd³u¿sze zarodki
stwierdzono u nasion z plantacji nasiennej (3,3 mm)
natomiast z WDN i GDN by³y o 0,2 mm krótsze.
Szerokoœæ zarodków kszta³towa³a siê od 0,42 (GDN) do
0,47 mm (PN), zaœ szerokoœæ prabielma nasion z GDN
W. Buraczyk / Leœne Prace Badawcze, 2010, Vol. 71 (1): 13–20.
15
Tabela 1. Cechy morfologiczne nasion, zarodków i prabielma sosny zwyczajnej
Table 1. Morphological characteristics of seeds, embryos and megagematophyte of the Scots pine
Pochodzenie
nasion
Seed origin
Nasiona
Seeds
Zarodek
Embryo
Prabielmo
Megaga-
matophyte
masa
weight
d³ugoœæ
length
szerokoϾ
width
d³ugoœæ
length
szerokoϾ
width
szerokoϾ
width
mg
mm
mm
mm
mm
mm
GDN
6,6
4,2
2,5
3,14
0,42
1,84
WDN
6,7
4,3
2,5
3,15
0,46
1,87
PN
6,9
4,3
2,5
3,26
0,47
1,90
Œrednia / Mean
6,7
4,3
2,5
3,18
0,45
1,87
GDN – gospodarczy drzewostan nasienny / managed seed stand
WDN – wy³¹czony drzewostan nasienny / seed stand excluded from harvesting
PN – plantacja nasienna / seed plantation
P >0,05
Tabela 2. Podstawowe parametry morfologiczne siewek sosny zwyczajnej
Table 2 Basis morphological characteristics of Scots pine seedlings
Czêœæ nadziemna
Shoot
System korzeniowy
Root system
Pochodzenie
nasion
Seed origin
cm
cm
mg
mg
cm
mg
GDN
3,6
0,97
10,5
25,8
62
126
25,4
17,2
WDN
3,8
0,98
11,1
26,3
65
132
25,9
16,6
PN
4,0
0,99
11,9
26,4
67
137
26,6
16,4
Œrednia / Mean
3,7
0,98
11,1
26,1
64
131
25,9
16,8
GDN – gospodarczy drzewostan nasienny / managed seed stand
WDN – wy³¹czony drzewostan nasienny / seed stand excluded from harvesting
PN – plantacja nasienna / seed plantation
P >0,05
wynios³a 1,84 mm, z plantacji nasiennej 1,9 mm i 1,87
mm z WDN (tab. 1).
Wysokoœæ ca³kowita siewek kszta³towa³a siê od 3,6
cm w grupie potomstwa z GDN do 4,1 z plantacji
nasiennej przy œredniej d³ugoœci czêœci uiglonej pêdu
(korony) wynosz¹cej 0,98 cm (tab. 2). Sucha masa pêdu
wynios³a 11,1 mg, a igie³ kszta³towa³a siê na poziomie
26,1 mg. System korzeniowy siewek mia³ œredni¹
d³ugoœæ 64 cm i 131 wierzcho³ków wzrostu oraz masê
25,9 mg (sucha masa). Wszystkie te cechy by³y naj-
mniejsze u siewek pochodz¹cych z GDN, a najwiêksze u
siewek z plantacji nasiennej.
Najbardziej regularny, czyli zbli¿ony do nor-
malnego, by³ rozk³ad nasion w wyró¿nionych klasach w
próbce pochodz¹cej z plantacji nasiennej, w której w
klasach skrajnych (najmniejsza i najwiêksza masa) by³o
3–4% nasion, natomiast w pozosta³ych klasach od 13 do
21% (ryc. 1). W próbkach pochodz¹cych z GDN i WDN
rozk³ad nasion w wyró¿nionych klasach nie by³ tak
regularny. W próbce z GDN nasion o masie do 4 mg by³o
10%, o masie 4–4,9 mg (klasa 4) by³o 19%, o masie
5–5,9 mg by³o 6% oraz o masie powy¿ej 10 mg by³o 3%
nasion. W próbce pochodz¹cej z WDN najwiêcej by³o
nasion o masie 4–4,9 mg (25%), natomiast o masie 5–5,9
mg by³o 7% oraz tylko 2% w grupie nasion o masie
powy¿ej 10 mg (ryc. 1).
Analiza statystyczna wykaza³a istotn¹ zale¿noœæ
miêdzy mas¹ nasion i d³ugoœci¹ zarodków a wiêkszoœci¹
pozosta³ych badanych cech nasion i wyhodowanych z
nich siewek (tab. 3). Masa nasion nie mia³a istotnego
wp³ywu na wysokoœæ ca³kowit¹ siewek, bez wzglêdu na
ich pochodzenie oraz na liczbê liœcieni i such¹ masê
korzeni u siewek pochodz¹cych z GDN i WDN. Wraz ze
wzrostem d³ugoœci zarodka istotnie zwiêksza³y siê
wszystkie cechy nasion pochodz¹cych z plantacji
nasiennej i wyhodowanych z nich siewek. W materiale
434445694.005.png
16
W. Buraczyk / Leœne Prace Badawcze, 2010, Vol. 71 (1): 13–20.
Rycina 1. Udzia³ nasion w klasach masy nasion pochodz¹cych
z gospodarczego drzewostanu nasiennego (GDN), wy³¹czonego
drzewostanu nasiennego (WDN) i plantacji nasiennej (PN)
Figure 1. Share in mass classes of seeds from managed seed stands
(GDN), seed stands excluded from harvesting (WDN) and a seed
plantation (PN)
Tabela 3. Wspó³czynniki korelacji r miêdzy mas¹ nasion i d³ugoœci¹ zarodka a innymi cechami nasion i wyhodowanych z
nich siewek
Table 3. Coefficients of correlation ( r ) between seed mass and embryo length and other seed characteristics and seedlings grown
from them
Zmienne
Variables
Wspó³czynnik
obliczony dla:
r coefficient calculated for:
r
X
Y
GDN
WDN
PN
Masa
nasion
Seed
mass
D³ugoœæ nasiona / Seed length
0,811**
0,960**
0,831**
SzerokoϾ nasiona / Seed width
0,873**
0,838**
0,818**
D³ugoœæ zarodka / Embryo length
0,807**
0,921**
0,819**
SzerokoϾ zarodka / Embryo width
0,695**
0,688**
0,676**
SzerokoϾ prabielma / Megagametophyte width
0,903**
0,908**
0,895**
Wysokoœæ czêœci uiglonej siewek / Height of the section with needles
0,717**
0,761**
0,361*
Wysokoœæ ca³kowita siewek / Total seedling height
0,532
0,395
0,267
Liczba liœcieni / Number of cotyledons
0,269
0,274
0,457**
Sucha masa pêdu / Shoot dry mass
0,679**
0,590**
0,557**
Sucha masa igie³ / Needle dry mass
0,678**
0,674**
0,626**
Sucha masa korzeni / Root dry mass
0,267
0,400
0,392*
£¹czna d³ugoœæ korzeni / Total root length
0,593**
0,577**
0,550**
D³ugoœæ korzeni o gruboœci 1 mm / Length of roots 1 mm thick
0,599**
0,566**
0,547**
D³ugoœæ korzeni o gruboœci 1 mm / Length of roots 1 mm thick
0,413*
0,502*
0,461**
Objêtoœæ korzeni / Root volume
0,526**
0,534**
0,502**
Liczba wierzcho³ków korzeni / Number of root apical domes
0,506**
0,406*
0,450**
Liczba rozwidleñ korzeni / Number of root bifurcations
0,546**
0,532**
0,511**
D³ugoœæ
zarodka
Embryo
length
D³ugoœæ nasiona / Seed length
0,902**
0,937**
0,878**
SzerokoϾ nasiona / Seed width
0,733**
0,772**
0,485**
SzerokoϾ zarodka / Embryo width
0,663**
0,604**
0,542**
SzerokoϾ prabielma / Megagametophyte width
0,707**
0,847**
0,566**
Wysokoœæ czêœci uiglonej siewek / Height of the section with needles
0,659**
0,767**
0,423*
Wysokoœæ ca³kowita siewek / Total seedling height
0,437**
0,373
0,418*
Liczba liœcieni / Number of cotyledons
0,255
0,275
0,454**
Sucha masa pêdu / Shoot dry mass
0,641**
0,604**
0,663**
Sucha masa igie³ / Needle dry mass
0,685**
0,625**
0,630**
Sucha masa korzeni / Root dry mass
0,303
0,341
0,396*
£¹czna d³ugoœæ korzeni / Total root length
0,586**
0,518**
0,619**
D³ugoœæ korzeni o grub. 1 mm / Length of roots 1 mm thick
0,519**
0,514**
0,615**
D³ugoœæ korzeni o grub. 1 mm / Length of roots 1 mm thick
0,316**
0,409*
0,527**
Objêtoœæ korzeni / Root volume
0,477**
0,469*
0,559**
Liczba wierzcho³ków korzeni / Number of root apical domes
0,438*
0,337
0,542**
Liczba rozwidleñ korzeni / Number of root bifurcations
0,505**
0,780*
0,649**
** – zale¿noœæ istotna statystycznie na poziomie P = 0,01 / relationship significant at P = 0.01
* – zale¿noœæ istotna statystycznie na poziomie P = 0,05 / relationship significant at P = 0.05
434445694.006.png 434445694.001.png 434445694.002.png
W. Buraczyk / Leœne Prace Badawcze, 2010, Vol. 71 (1): 13–20.
17
pochodz¹cym z GDN i WDN d³ugoœæ zarodków nie
mia³a istotnego wp³ywu na wysokoœæ siewek, liczbê
liœcieni i such¹ masê korzeni.
Szerokoœæ zarodków by³a dodatnio i istotnie
skorelowana z pozosta³ymi cechami nasion bez wzglêdu
na ich pochodzenie (tab. 4). Szerokoœæ zarodka mia³a
najmniejszy wp³yw na wiêkszoœæ cech siewek po-
chodz¹cych z plantacji, natomiast najwiêkszy na siewki
pochodz¹ce z GDN. Wraz ze wzrostem szerokoœci
prabielma istotnie zwiêksza³y siê wszystkie cechy
Tabela 4. Wspó³czynniki korelacji r miêdzy szerokoœci¹ zarodka i prabielma, d³ugoœci¹ uiglonej czêœci pêdu a innymi
cechami nasion i wyhodowanych z nich siewek
Table 4 Coefficients of correlation ( r ) between embryo and megagametophyte width, length of the shoot section with needles and
other seed characteristics and seedlings grown from them
Zmienne
Variables
Wspó³czynnik r obliczony dla:
r coefficient calculated for:
X
Y
GDN
WDN
PN
SzerokoϾ
zarodka
Embryo
width
D³ugoœæ nasiona / Seed length
0,667**
0,623**
0,537**
SzerokoϾ nasiona / Seed width
0,608**
0,659**
0,676**
SzerokoϾ prabielma / Megagametophyte width
0,566**
0,696**
0,721**
Wysokoœæ czêœci uiglonej siewek / Height of the section with needles
0,395**
0,404*
0,122
Wysokoœæ ca³kowita siewek / Total seedling height
0,270
0,334
0,024
Liczba liœcieni / Number of cotyledons
0,056
0,116
0,471**
Sucha masa pêdu / Shoot dry mass
0,358*
0,309
0,278
Sucha masa igie³ / Needle dry mass
0,417*
0,385
0,327
Sucha masa korzeni / Root dry mass
0,144
0,240
0,045
£¹czna d³ugoœæ korzeni / Total root length
0,431*
0,477*
0,311
D³ugoœæ korzeni o grub.<1mm / Length of roots<1mmthick
0,435*
0,464*
0,322
D³ugoœæ korzeni o grub. > 1 mm / Length of roots>1mmthick
0,290*
0,447*
0,185
Objêtoœæ korzeni / Root volume
0,367*
0,461*
0,194
Liczba wierzcho³ków korzeni / Number of root apical domes
0,274
0,393
0,452**
Liczba rozwidleñ korzeni / Number of root bifurcations
0,307
0,442*
0,343*
SzerokoϾ
prabielma
Megagame-
tophyte
width
D³ugoœæ nasiona / Seed length
0,707**
0,871**
0,642**
SzerokoϾ nasiona / Seed width
0,886**
0,952**
0,916**
Wysokoœæ czêœci uiglonej siewek / Height of the section with needles
0,696**
0,754**
0,357*
Wysokoœæ ca³kowita siewek / Total seedling height
0,389*
0,337
0,118
Liczba liœcieni / Number of cotyledons
0,324**
0,272
0,378*
Sucha masa pêdu / Shoot dry mass
0,668**
0,562**
0,420*
Sucha masa igie³ / Needle dry mass
0,650**
0,628**
0,468**
Sucha masa korzeni / Root dry mass
0,307*
0,352
0,257
£¹czna d³ugoœæ korzeni / Total root length
0,582**
0,532**
0,389*
D³ugoœæ korzeni o grub.<1mm / Length of roots<1mmthick
0,578**
0,516**
0,388*
D³ugoœæ korzeni o grub.>1mm / Length of roots>1mmthick
0,427*
0,507**
0,321
Objêtoœæ korzeni / Root volume
0,514**
0,504**
0,349*
Liczba wierzcho³ków korzeni / Number of root apical domes
0,478**
0,437*
0,323
Liczba rozwidleñ korzeni / Number of root bifurcations
0,533**
0,510**
0,341*
WysokoϾ
czêœci
uiglonej
siewek
Height of
the seedling
section with
needles
D³ugoœæ nasiona / Seed length
0,587**
0,742**
0,354*
SzerokoϾ nasiona / Seed width
0,692**
0,667**
0,201
Wysokoœæ ca³kowita siewek / Total seedling height
0,759**
0,390
0,671**
Liczba liœcieni / Number of cotyledons
0,290
0,224
0,138
Sucha masa pêdu / Shoot dry mass
0,803**
0,663**
0,797**
Sucha masa igie³ / Needle dry mass
0,838**
0,727**
0,675**
Sucha masa korzeni / Root dry mass
0,488**
0,347
0,612**
£¹czna d³ugoœæ korzeni / Total root length
0,729**
0,565**
0,628**
D³ugoœæ korzeni o grub.<1mm / Length of roots<1mmthick
0,672**
0,569**
0,595**
D³ugoœæ korzeni o grub.>1mm / Length of roots>1mmthick
0,608**
0,376
0,706**
Objêtoœæ korzeni / Root volume
0,682**
0,465*
0,703**
Liczba wierzcho³ków korzeni / Number of root apical domes
0,594**
0,255
0,323
Liczba rozwidleñ korzeni / Number of root bifurcations
0,646**
0,447*
0,604**
** – zale¿noœæ istotna statystycznie na poziomie P = 0,01 / relationship significant at P = 0.01
* – zale¿noœæ istotna statystycznie na poziomie P = 0,05 / relationship significant at P = 0.05
434445694.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin