2007.08_Zgrywanie płyt DVD, czyli DVD na komórce_[Video].pdf

praktyka

Zgrywanie płyt DVD

czyli DVD na komórce

Grzegorz Madajczak

Wymagane umiejętności: podstawowa administracja systemem, umiejętność podstawowej pracy w konsoli,

samodzielna koniguracja i instalacja jądra systemowego. Zanim zajmę się omawianiem technicznych

aspektów czynności zgrywania zawartości płyt DVD na twardy dysk, przede wszystkim musimy zastanowić

się nad jej sensem oraz konsekwencjami prawnymi wiążącymi się z tą czynnością. Większość odpowiedzi

związanych z prawnymi aspektami zgrywania płyt znajdziemy w Ustawie z dnia 4. lutego 1994 o prawie

autorskim i prawach pokrewnych, z późniejszymi zmianami (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83) [1].

DVD jest przedmiotem prawa autorskiego, co

oznacza, że podlega prawnej ochronie. Sama

zaś płyta DVD jest nośnikiem, na którym na-

grany jest ilm i jako taka nie podlega bezpośredniej ochro-

nie zgodnie z przepisami prawa autorskiego. Sposób użyt-

kowania ilmu, a także przez to płyty, jest ograniczony

przez obowiązujące przepisy prawa. Nie oznacza to, że le-

galny nabywca takiej płyty jest pozbawiony praw. Są one

określane przez pojęcie „dozwolony użytek”, czyli zakres

czynności związanych z przedmiotem prawa autorskie-

go, których wykonywanie nie wymaga zgody właścicie-

la praw autorskich utworu już rozpowszechnionego, czy-

li ilmu na płycie DVD. W zakresie dozwolonego użytku

należy rozróżnić dwie strefy: dozwolony użytek prywat-

ny oraz dozwolony użytek wykraczający poza zakres oso-

bistego zastosowania. O ile druga sytuacja jest we wspomi-

nanej ustawie dość precyzyjnie sformułowana, o tyle sfera

dozwolonego użytku prywatnego jest niejasna. Zakres te-

goż użytku najczęściej wynika z interpretacji przepisów,

nie zaś z bezpośredniej ich wykładni. Mam wrażenie, że

ustawa, która powstała w 1994 roku, na celu miała głównie

ochronę tradycyjnych przedmiotów prawa autorskiego,

a media elektroniczne znalazły się tam niejako na doczep-

kę. Jest to jednak moja własna interpretacja przepisów

ustawy – interpretacja twórcy niebędącego prawnikiem.

Nie będę wyrażał swojej własnej opinii na temat Usta-

wy o prawie autorskim, gdyż mi jako twórcy przedmio-

tów prawa autorskiego, np. tego artykułu, z jednej strony

ta utawa odpowiada, z drugiej zaś strony – jako miłośni-

kowi wolności wyrażonej przez idee ruchu OpenSource –

w znacznym stopniu nie leży. Jednak niezależnie od mojej

opinii, zgodnie z obowiązującą wykładnią, legalny nabyw-

ca płyty DVD ma prawo do wykonania jej kopii zapasowej

– w celu zachowania przedmiotu prawa autorskiego – np.

ilmu znajdującego się na płycie. Prawodawca nie mówi,

w jaki sposób ma być wykonana ta kopia. Jednak w usta-

wie zapisano, że niedozwolone są wszelkie czynności ma-

jące na celu łamanie zabezpieczeń przed nieautoryzowa-

nym kopiowaniem przedmiotu praw autorskich. Mamy

więc paradoks – z jednej strony ustawodawca zezwala na

kopiowanie płyty, z drugiej zaś – broni ograniczeń stawia-

nych przez właścicieli praw autorskich (wytwórnie). Spra-

wa byłaby prosta, gdyby w łatwy sposób można było płytę

sierpień 2007

Zgrywanie płyt DVD,

Z godnie z zacytowaną ustawą ilm na płycie

praktyka

Zgrywanie płyt DVD

DVD z ilmem przenieść na drugą płytę wraz

z zabezpieczeniami. Tak jednak nie jest. Wła-

śnie w tym momencie w grę wchodzi zgry-

wanie płyt DVD. Można powiedzieć, iż jest to

wykonywanie kopii zapasowej na innym no-

śniku niż identyczna płyta DVD.

Istnieje jeszcze inna sytuacja, gdy możli-

we jest legalne zgrywanie płyty DVD. Jestem

szczęśliwym posiadaczem komputera typu

PDA. Komputer ten służy mi jako kalendarz,

notatnik, zarządca kontaktów, ale także dzię-

ki zainstalowanemu oprogramowaniu jako

centrum rozrywki. Dzięki niemu mam możli-

wość w drodze do pracy posłuchać sobie mu-

zyki czy nawet obejrzeć ilm. Właśnie w tym

drugim celu wiele ze swoich płyt DVD zrzu-

ciłem na twardy dysk, poddałem obróbce tak,

aby ilm skompresować do 512 MB, gdyż ta-

ką pojemność ma karta SD, z której korzy-

stam. Czynność którą wykonuję, tj. zgranie

i kompresja ilmu z płyty DVD, jest całkowi-

cie legalna, mieści się w ramach dozwolone-

go użytku prywatnego, o ile nie ma na celu

nielegalnego rozpowszechniania utworu. Ja

zaś tego nie czynię. Kompresja ilmu z płyty

DVD do DivX czy też innego formatu jest w

tym momencie analogiczna do kompresowa-

nia muzyki z płyt CD do plików mp3. Liczy

się przede wszystkim to, co użytkownik zrobi

ze zgranym z płyty ilmem. Istotne jest to czy

będzie dalej przestrzegał praw przynależ-

nych przedmiotowi prawa autorskiemu – il-

mowi, nie zaś nośnikowi – płycie DVD.

Tak więc nic nie stoi na przeszkodzie,

abyśmy naszą komórkę czy też PDA zamie-

nili na „mobilne kino domowe”. Wystarczy

jedynie, oprócz legalnej wersji ilmu, odpo-

wiednie oprogramowanie i trochę umiejęt-

ności.

znaczenia. Kompresja i dekompresja realizo-

wana jest w tym momencie przez procesor,

nie przez układ karty graicznej. Na koniec

dodam, że warto pamiętać, aby nasz na-

pęd DVD podpięty był do płyty głównej ja-

ko „Primary”. Również to wpływa na pręd-

kość przesyłu danych.

ku /proc/cpuinfo , gdzie znajdziemy wy-

czerpujące informacje na jego temat. Te same

informacje użytkownicy KDE znajdą w pro-

gramie „Centrum informacyjne” uruchamia-

nym z menu KDE. Użytkownicy procesorów

dwurdzeniowych muszą pamiętać, że pracu-

ją z ”jakby z dwoma procesorami”, co wy-

musza na nich odpowiednie zmiany w kon-

iguracji jądra. Powinni aktywować funkcję

„Symmetric multi–processing support” oraz

„Multi–core scheduler support”. Jeśli mamy

procesor z funkcją Hyperthreading, wsparcie

dla tej opcji włączamy, zaznaczając pozycję

„ SMT (Hyperthreading) scheduler support ”. Ko-

lejna przydatna zmiana w standardowym ją-

drze to zmiana w pozycji „ Preemption model ”

na „ Low–Latency Desktop ”. W tej samej grupie

ustawień znajduje się opcja „ Timer frequency ”,

którą należy ustawić na 1000 Hz. Powyższe

ustawienia przygotują nasz procesor do pra-

cy z multimediami. Oczywiście należy za-

dbać także, aby nasze dyski pracowały w try-

bie DMA, co znacząco przyspieszy prędkość

odczytu/zapisu danych. Funkcja odpowie-

dzialna za domyślne włączanie DMA znaj-

duje się w pozycji „ ATA/ATAPI/MFM/RLL

support ” – „ Generic PCI bus–master DMA sup-

port ”, gdzie zaznaczamy opcję „ Use PCI DMA

by default when available ”. W razie jakichkol-

wiek wątpliwości czy dana opcja powinna się

znaleźć w naszej koniguracji, należy przede

wszystkim sięgnąć do pomocy koniguratora

jądra, gdzie wielokrotnie znajdziemy wyczer-

pujące wyjaśnienia odnośnie danej pozycji.

Kolejną sprawą, którą należy się zająć jest

system plików partycji, na której będziemy

zapisywali zgrany plik z ilmem DVD. Ponie-

waż plik taki przed kompresją ma wielkość

min. 1,5 GB, nasz system plików musi przede

wszystkim sprawdzać się w odczycie i zapi-

sie dużych plików. Takie założenia spełnia

Przygotowanie systemu

Chociaż dzisiejsze komputery bardzo dobrze

radzą sobie z obróbką materiału multimedial-

nego, to mimo wszystko zgrywanie i kom-

presja w locie materiału z płyty DVD–Video

może przyprawić o lekką zadyszkę nawet

najszybsze komputery domowe. Dlatego też

warto zadbać, aby jak najlepiej przygotować

nasz system do tego typu czynności. O ile nie

mamy na tym etapie wpływu na sprzęt, to tak

naprawdę wiele możemy ugrać na optymali-

zacji samego software'a.

Przede wszystkim należy zacząć od kon-

iguracji jądra systemu. Jeśli ktoś do tej pory

pracuje na standardowym jądrze dostarczo-

nym wraz z dystrybucją, nadszedł najwyższy

czas, aby samodzielnie przygotować jądro

systemowe. Nie będę się rozwodził nad pro-

cesem koniguracji i instalacji kernela, gdyż

informacje o tym procesie znajdziemy w pier-

wszym lepszym poradniku dotyczącym po-

siadanej dystrybucji. Chciałbym zwrócić je-

dynie uwagę na pewne aspekty konigura-

cji jądra związane z zadaniem, które nas cze-

ka. Niektóre istotne dla tego celu ustawienia

mogą ujść uwadze przeciętnego, a zwłaszcza

początkującego użytkownika Linuksa. Pod-

stawową sprawą jest wybór odpowiedniego

typu procesora, odpowiadający temu, co ma-

my rzeczywiście „pod maską” (opcja „ Pro-

cessor type and features – Processor family ”).

Jeśli nie jesteśmy pewni co do typu własne-

go procesora, najprościej jest zajrzeć do pli-

Kilka słów o sprzęcie

Podstawą sukcesu przy zgrywaniu płyt DVD

są trzy czynniki. Przede wszystkim liczy się

procesor. W tym względzie nie ma ograni-

czeń – im szybszy zegar, tym lepiej. Wzrost

wydajności widoczny jest zwłaszcza w przy-

padku procesorów dwurdzeniowych. Dru-

gim kluczowym elementem jest twardy dysk.

Prędkość odczytu/zapisu zaważy na tym czy

w trakcie zgrywania będziemy pili kawę, czy

też raczej znajdziemy czas na obiad dwu-

daniowy z przystawkami i deserem. Dlate-

go też, jeśli tylko możemy, należy zainwe-

stować w szybki obszerny dysk, koniecznie

z kontrolerem SATA. Koniecznie należy tak-

że zainwestować w przyzwoitą ilość pamięci.

512 MB jest absolutnym minimum dla kom-

fortowej pracy. Dla samego procesu zgrywa-

nia płyt DVD jakość karty graicznej nie ma

Rysunek 1. Optymalizacja jądra systemu to podstawa udanej pracy z multimediami

www.lpmagazine.org

praktyka

Zgrywanie płyt DVD

[4] oraz ascetyczny w wyglądzie lecz bogaty

w możliwości AcidRip [5]. Na stronach pro-

gramu MPlayer znajdziemy pełną listę do-

stępnych GUI dla MEncodera [6].

Oprócz wyśmienitego MPlayera nale-

ży koniecznie napisać o dwóch innych na-

rzędziach służących do obróbki materiału

audio/video. Pierwsze z nich to pakiet FFm-

peg [7]. Jest to program uruchamiany z linii

poleceń, służący do konwertowania jedne-

go formatu wideo w drugi. Ponadto w skład

projektu FFmpeg wchodzą programy:

to poznać choćby w nieznacznym stopniu

składnię poleceń tego programu.

Polecenie zgrywania ilmu z płyty DVD

może wyglądać następująco:

mencoder dvd://1 -alang pl -slang

pl -oac mp3lame -lameopts abr:br=96

-ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:

vbitrate=500 -vf scale=320:240 -o

ilm.avi

Objaśnienie użytych opcji:

Rysunek 2. AcidRip gotowy do akcji. Jutro

w drodze do pracy obejrzę „Co gryzie Gilberta

Grape'a” na moim palmie

• ffmpeg – program przekształcający pliki

wideo,

• libavcodec – biblioteka zawierająca wszyst-

kie obsługiwane kodeki,

• libavformat – biblioteka zawierająca pra-

sery i generatory do większości znanych

formatów adio/video,

• ffplay – prosty odtwarzacz mediów,

• ffserver – serwer do nadawania mediów

strumieniowych.

• dvd://1 – oznacza, że źródłem danych

ma być DVD w domyślnym napędzie,

rozdział pierwszy;

• alang – oznaczenie języka ścieżki

dźwiękowej za pomocą kodów dwulite-

rowych, np. pl, en;

• slang – oznaczenie języka napisów za

pomocą kodów dwuliterowych, np. pl,

en;

• oac – ustawienie wyjściowego kodeka

audio – tu mp3lame; obsługiwane kode-

ki mogą zostać wyświetlone przy uży-

ciu polecenia:

mencoder -oac help

• lameopts – opcje dla kodeka lame, tu

opcja „abr:br=96” oznacza średni bitra-

te ścieżki dźwiękowej 96 kbit, zamiast

tego można użyć opcji q=<0–9>, gdzie 0

oznacza najwyższą jakość, a 9 – najniż-

szą jakość dźwięku;

• ovc – ustawienie wyjściowego kodeka

video, tu lavc; obsługiwane kodeki mo-

gą zostać wyświetlone przy użyciu po-

lecenia:

mencoder -ovc help

• lavcopts – opcje kodeka lavc, np: vco-

dec – kodek wideo, tu mpeg4; vbitrate

– bitrate strumienia wideo w kbit;

• vf scale =320:240 – skalowanie obrazu

do rozdzielczości 320:240;

• o – nazwa pliku wyjściowego.

doskonale system Reiser4, jeśli chodzi o od-

czyt, a także ext4 – młodszy brat znanego sys-

temu plików ext3 – jeśli chodzi o zapis. Dale-

ko z tyłu pozostaje ext3 . System plików ext2

w tym względzie nie jest zupełnie polecany.

Ze względu na nadal niestabilną pracę Re-

iser4 z pewnością godnym polecenia wyda-

je się system ext4 . Przygotowując konigura-

cję jądra, musimy wkompilować obsługę tego

systemu plików.

Nie każdy natomiast wie o tym, że do-

datkowe procenty wydajności systemu może-

my wycisnąć z optymalizacji procesu kompi-

lacji źródeł. Użytkownicy dystrybucji Gentoo

doskonale wiedzą, jak wiele dają lagi opty-

malizacyjne CFLAGS i CXXFLAGS dla kom-

pilatora. Jeśli jakiś posiadacz innej dystrybu-

cji niż Gentoo pokusi się o ich stosowanie, mo-

że równie wiele zyskać czy stracić. Okazuje się

bowiem, że nierozważne stosowanie tych lag

może zakończyć się prawdziwą klęską, a co

najmniej niemożnością kompilacji programu.

Ostatnią propozycją do warsztatu zgrywa-

nia wideo z DVD jest pakiet Transcode [8].

Jest to pakiet programów służący do kon-

wertowania najróżniejszych formatów wideo

z jednych w drugie. Cechą charakterystycz-

ną dla Transcode jest jego modularność, tzn.

że większość operacji wykonywanych przez

program realizowanych jest przy pomocy zew-

nętrznych modułów, ładowanych na czas pot-

rzebny do realizacji zadania. Niestety Trans-

code, podobnie do Mencodera, nie należy do

intuicyjnych programów, dlatego od razu

proponuję zaopatrzyć się w graiczny inter-

fejs – program dvd::rip [9].

Kogoś, kto po raz pierwszy zabiera się

do zgrywania płyt DVD, może przerażać

ilość oprogramowania wymaganego do te-

go procesu. Jest to jednak błędne wrażenie,

gdyż każdy z pakietów (Mencoder, FFmpeg

i Transcode) jest oddzielną propozycją. Trze-

ba samemu zdecydować, które rozwiązanie

bardziej nam odpowiada. Aby zaś wybrać

– trzeba przetestować.

Narzędzia

Podstawowym narzędziem do zgrywania

płyt DVD jest znany wielu osobom program

MPlayer, a dokładniej jego podprogram MEn-

coder [2]. MPlayer jest na tyle popularnym

programem, iż z dużą dozą prawdopodo-

bieństwa mogę stwierdzić, że znajdzie się go

w każdej dystrybucji. Jego instalacja nie na-

stręcza zwykle problemów, przy czym na-

leży pamiętać, aby program skompilować

z włączonym wsparciem dla takich formatów

kompresji danych jak aac , real .

Nie wszyscy lubią pracę w konsoli,

zwłaszcza z takimi programami jak MEnco-

der – wręcz przeładowanymi najróżniejszy-

mi opcjami. Dlatego też powstało wiele na-

kładek graicznych na MEncoder, z których

warte polecenia są zwłaszcza: Kmenc15 [3]

oraz Konverter. Dla środowiska Gnome po-

lecić można „nieco” zacofany Gmencoder

Od razu zaznaczam, że przedstawione opcje

to jedynie ułamek możliwości programu

MEncoder. Jednak już to proste polecenie po-

zwoli nam bezproblemowo zgrać ilm z płyty

DVD na twardy dysk.

MEncoder

Bogate możliwości programu MEncoder,

liczne funkcje stanowiące o jego sile są zara-

zem przekleństwem. Mnóstwo opcji, prze-

łączników, o których trzeba pamiętać budu-

jąc polecenie, sprawiają, że nawet zatwar-

działy sympatyk narzędzi konsolowych mo-

że poczuć się nieco zagubiony. Z drugiej zaś

strony konsola jest silną stroną MEncodera.

Pozwala na budowanie skryptów automaty-

zujących pewne czynności. Dlatego też war-

AcidRip + MEncoder

AcidRip jest niczym innym niż graiczną na-

kładką na programy MPlayer i MEncoder.

Nie udostępnia ani krztyny więcej możliwo-

ści niż sam MEncoder, a nawet ogranicza go.

Wydaje mi się jednak, że opcje jakie daje ten

prosty w obsłudze program są wystarczające

dla przeciętnego użytkownika.

sierpień 2007

praktyka

Zgrywanie płyt DVD

Zgranie płyty DVD przy użyciu Aci-

dRipa sprowadza się do kilku kroków. Po

pierwsze – w polu tekstowym „ Video source ”

– „ Path ” podajemy urządzenie odpowiadają-

ce naszemu napędowi DVD. W 90% będzie

to domyślne /dev/dvd . W razie wątpliwości

możemy zajrzeć do pliku /etc/fstab . Po za-

ładowaniu płyty przyciskiem „ Load ” wybie-

ramy z okienka poniżej ścieżkę, którą chce-

my zgrać. Przy jednym ilmie na płycie naj-

dłuższa ścieżka odpowiada właśnie ilmowi.

Jeśli chcemy podzielić ilm na dwa lub więcej

plików, w polu „ File size ” wpisujemy rozmiar

pliku oraz ustawiamy liczbę plików wyniko-

wych w polu „ # Files ”. Kolejny etap to wy-

bór języka ścieżki dźwiękowej (lista rozwi-

jana „ Language ”) oraz napisów („ Other stuff ”

– „ Subtitles ”). Napisy zostaną automatycz-

nie „wgrane” w zgrywany ilm. Ustawienia

kodeków proponuję pozostawić domyślnie.

Ostatnia opcja, którą warto się zainteresować

znajduje się na zakładce „ Video ”. Mam na

myśli pozycję „ Scale ”, w której możemy prze-

skalować zgrywany ilm. Dla mnie, posiada-

cza urządzenia o ekranie 320 na 240 punk-

tów, jest to niemal priorytetowa pozycja. Za-

znaczenie opcji „ Lock aspect ” pozwala na za-

chowanie proporcji skalowanego obrazu. Na

zakładce „ Queue ” można podejrzeć, jak wy-

glądałoby polecenie dla MEncodera wpisa-

ne do konsoli.

we możliwości. Na zakładce „Rip title” znaj-

duje się przycisk „ Read DVD... ”, którym od-

czytywany jest spis rozdziałów DVD. Z roz-

wijanej listy „ Select audio track ” wybieramy

właściwą ścieżkę dźwiękową. Jeśli zaś chce-

my również zgrać napisy, zaznaczamy opcję

„ Grab subtitle ... ”, a z przewijanej listy wybiera-

my odpowiedni język. Przyciskiem „ Rip selec-

ted titles ... ” rozpoczynamy proces przechwy-

tywania, którego postęp możemy śledzić na

pasku „ Status ”.

Po zakończeniu procesu zgrywania pli-

ków źródłowych DVD najwyższy czas zabrać

się za ich przekształcenia i kompresje. W tym

względzie Transcode z nakładką dvd::rip nie

ma sobie równych. W trzech okienkach zoba-

czymy kolejne etapy naszej modyikacji: po

pierwszym przekształceniu i drugim prze-

kształceniu. W polach „ 1st clipping ” oraz „ 2nd

clipping ” ustawiamy wartości przycięcia ob-

razu tak, aby pozbyć się np. czarnych pasków

z góry ekranu (zajmują cenny rozmiar pliku).

W polach „ Width ” i Height ” ustawić możemy

końcowe rozmiary naszego ilmu. Aby za-

chować właściwe proporcje naszego obrazu,

możliwe jest wpisanie tylko jednej składowej

(pionowej lub poziomej) i kliknięcie odpo-

wiednio przycisku „ Calculate height ” lub „ Cal-

culate width ”. Przydatny jest również kalkula-

tor uruchamiany przyciskiem „ Open zoom cal-

culator ”. Dzięki niemu program wyliczy nie-

zbędny bitrate, skalowanie, np. na podstawie

zadanej wielkości wynikowego pliku.

Na zakładce „ Subtitles ” możemy doko-

nać zmian w stosunku do wcześniej zgranych

napisów. Jeśli na płycie były napisy w kilku

językach, z rozwijanej listy w polu „ Select sub-

title ” należy wybrać te właściwe. DVD::Rip ob-

sługuje dwa formaty napisów. Pierwszy z nich

to pliki typu „ vobsub ” (przyciski „ Create now ”

i „ Create later ” w polu „ Create vobsub ile ”), dru-

gi zaś to bitmapy nałożone na klatki ilmu (za-

znaczyć pole „Render subtitle on movie”).

Program poza zgrywaniem napisów umoż-

liwia ich modyikację: zmianę koloru, wygła-

dzenie i wiele, wiele innych czynności. Aby

dodać napisy do naszego pliku wideo, nale-

ży je zaznaczyć.

Zmian ustawień kodowanego pliku doko-

nujemy na przedostatniej zakładce „ Transco-

ding ”. Jest tu do wyboru mnóstwo opcji zwią-

zanych z kompresją dźwięku, jak i obrazu.

Część z ustawień została wcześniej narzuco-

na przez uruchomiony na poprzednim etapie

działań kalkulator bitrate'u. Na tym etapie mo-

żemy zdecydować, jakiego kodeka wideo i au-

dio chcemy użyć, jaki bitrate dla strumieni da-

nych ma być zastosowany. Szczegóły obliczeń

dotyczące ustawień i wynikającego z tego koń-

cowego rozmiaru pliku można podejrzeć po

kliknięciu przycisku „ Details ”. Jeśli tylko wpro-

wadzone ustawienia nas zadowalają, rozpo-

czynamy kodowanie pliku przyciskiem „ trans-

code ”.Teraz musimy uzbroić się w cierpliwość,

gdyż przekonwertowanie ilmu zajmie dłuż-

szą chwilę, zaś efektem końcowym będzie ilm

na naszym dysku.

Mobilne kino domowe

Celem tego artykułu było nie tylko przed-

stawienie narzędzi do zgrywania ilmów

z płyt DVD jako kopii zapasowych, lecz przede

wszystkim zgrywanie tychże płyt na potrzeby

własne ich legalnego posiadacza. Taką potrze-

DVD::Rip + Transcode

Program dvd::rip, podobnie do AcidRip,

jest nakładką, tyle, że na pakiet oprogramo-

wania Transcode. Jednocześnie muszę przy-

znać, że zgrywanie ilmów DVD za pomocą

poleceń programu Transcode w konsoli prze-

kracza możliwości przeciętnego śmiertelnika.

W tym celu lepiej jest posłużyć się nakładką

graiczną dvd::rip.

Aby zgrać ilm z płyty DVD w programie

dvd::rip, należy na samym początku utworzyć

nowy projekt. Służy temu polecenie „ New Pro-

ject ” z menu „ File ” ([ Ctrl ] + [ N ]). Wraz z zapi-

saniem projektu program stworzy katalogi,

w których będzie przechowywał pliki robocze

powstałe w trakcie procesu zgrywania ilmu.

Następnie na zakładce „Storage” wybieramy

plik napędu DVD lub pozostawiamy domyśl-

ne /dev/dvd . Należy tu również zdecydować

się na tryb zgrywania. Program proponuje naj-

pierw zgrać ilm na dysk, aby później zająć się

jego kompresją. Alternatywnie DVD może być

kompresowane „w locie”. Zgodnie z sugestią

autorów programu i moją własną radą propo-

nuję pozostać przy pierwszym rozwiązaniu

– dwuetapowym. Przede wszystkim trwa ono

zdecydowanie krócej, a ponadto daje dodatko-

Rysunek 3. Z listy rozdziałów płyty DVD wybieramy ten właściwy. Teraz można rozpocząć zgrywanie ilmu.

www.lpmagazine.org

praktyka

Zgrywanie płyt DVD

bą może być na przykład możliwość ogląda-

nia na własnej komórce ulubionego ilmu z

domowej wideoteki. Problemu nie ma, gdy

komórka obsługuje popularne standardy

wideo. W większości są to jednak zamknię-

te formaty multimediów lub przynajmniej

formaty mało znane szerszemu gronu. Ta-

ka sytuacja ma miejsce w przypadku wielu

telefonów multimedialnych, które to głów-

nie obsługują format wideo 3gp, a czasem

mov znany z QuickTime'a. 3gp to wydaj-

ny format kompresji wideo, w którym stru-

mień wideo został skompresowany za pomo-

cą kodeka h263 , a strumień audio za pomo-

cą kodeka amr. Wsparcie dla obydwu kode-

ków zapewnia pakiet FFmpeg. O tym, jakie

dokładnie kodeki zawiera, możemy przeko-

nać się wpisując polecenie ffmpeg –formats.

Naszym oczom ukaże się długa lista wszyst-

kich obsługiwanych formatów audio i wideo

z dodatkowymi opisami, statusem, gdzie lite-

ra „D” oznacza dekodowanie strumienia, zaś

„E” – kodowanie strumienia.

Plik w formacie avi można przekonwer-

tować do formatu 3gp za pomocą polecenia:

• i – plik wejściowy;

• acodec – kodek audio (tu specyiczny dla

formatu *.3gp kodek amr_nb);

• ar – częstotliwość próbkowania strumie-

nia audio;

• ac – liczba kanałów audio (domyślnie – 1,

czyli mono);

• ab – bitrate dla audio;

• vcodec – kodek dla wideo (tu h263 – typo-

wy dla formatu 3gp)

• b – bitrate dla wideo;

• s – rozdzielczość klatki pliku docelowego;

• r – liczba ramek na sekundę (standardo-

wo – 25 fps);

• f – format pliku wyjściowego.

W Sieci

• Internetowy System Informacji Praw-

nej:

http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html

• Strona domowa projektu Mplayer/

MEncoder:

http://www.mplayerhq.hu

• Strona domowa projektu Kmenc15:

http://kmenc15.sourceforge.net/

• Strona domowa projektu Gmencoder:

http://gmencoder.sourceforge.net/

• Strona domowa projektu AcidRip:

http://untrepid.com/acidrip/

• Lista GUI dla Mplayera i Mencodera:

http://www.mplayerhq.hu/homepage/

projects.html#mencoder_frontends

• Strona domowa projektu FFmpeg:

http://ffmpeg.mplayer.hu

• Strona domowa projektu transcode:

http://www.transcoding.org/cgi-bin/

transcode

• Strona domowa projektu dvd::rip:

http://www.exit1.org/dvdrip/

Sytuacja z ilmami w formacie QuickTime

mov niestety nie jest już taka różowa... O ile

oglądanie ilmów skompresowanych w tym

formacie nie stanowi jakiegokolwiek proble-

mu, o tyle utworzenie pliku jest już niemoż-

liwe. Z pewnością przyczyną takiego stanu

rzeczy pozostaje fakt, że format QuickTime

mov jest rozwiązaniem zamkniętym, co unie-

możliwia jego rozwój w systemie Linux.

ffmpeg -i plik_z_ilmem.avi -acodec

amr_nb -ar 8000 -ac 1 -ab 12200 -

vcodec h263 -b 20000 -s 352x288 -r 30

-f 3gp ilm_na_komorke.3gp

Podsumowanie

Jak widać – wystarczy tylko nieco chęci, aby

cieszyć się domową płytoteką na urządzeniu

przenośnym. Nigdzie bowiem nie jest powie-

dziane, że jadąc tramwajem czy autobusem nie

możemy pooglądać sobie ilmu. Ponadto zgry-

wanie ilmów z DVD na twardy dysk ma jesz-

cze jedną zaletę – nie trzeba nosić ze sobą płyt.

Znajomi wybierając się z kilkuletnim dziec-

kiem w dłuższą podróż samochodem, wrzuca-

ją na twardy dysk kilka bajek dla swojej pocie-

chy, a następnie odtwarzają je przez większość

drogi. Dzięki takiemu rozwiązaniu zużywają

zdecydowanie mniej prądu z baterii laptopa,

przez co dziecko ma zajęcie na dłuższy czas.

Zdaję sobie sprawę, że artykuł bardzo

pobieżnie traktuje tematykę zgrywania mate-

riału z płyt DVD–Video. Przedstawiłem tylko

kilka podstawowych rozwiązań, które jednak

powinny zaspokoić potrzeby nawet wybred-

nych znawców multimediów. Mam nadzie-

ję, że między innymi dzięki temu artykułowi

Linux przestanie być traktowany jako niszo-

wy system dla wybranych. Należy bowiem

uświadomić sobie, że jest to środowisko, któ-

re spokojnie może posłużyć za bazę domowe-

go multimedialnego centrum rozrywki. Do-

tychczas tylko jeden system, zresztą niesłusz-

nie, przywłaszczał sobie takie miano.

Poszczególne użyte w linii poleceń opcje oz-

naczają:

O autorze

Rysunek 4. Siła dvd::rip z Transcode jako silnikiem tkwi w znacznych możliwościach przekształceń obrazu

Autor artykułu, z wykształcenia lekarz we-

terynarii, mikrobiolog, pasjonuje się Linuk-

sem od ponad pięciu lat. Zarówno w domu,

jak i w pracy zawodowej na co dzień korzy-

sta z Linuksa. Jego ulubione dystrybucje to

Gentoo i Slackware.

Kontakt z autorem: madajczak@gmail.com

sierpień 2007

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: