Dawkowanie leku- FP określa dla środków farmaceutycznych dawki zwykle stosowane i maksymalne. Do każdej z nich wyróżnia się dodatkowo dawki jednorazowe (pro-dosis) i dawki dobowe (pro-die).
Dawka ograniczona (dosis minima)- jest to najmniejsza ilość danego leku, wywołująca efekt biologiczny nie koniecznie leczniczy.
Dawka terapeutyczna (dosis therapeutica)- jest to ilość leku wprowadzana do organizmu, wywołująca efekt terapeutyczny.
Dawka jednorazowa (dosis pro-dosi)- zwana też dawką leczniczą jednorazową (dosis pro-therapeutica) – jest to ilość leku podawana choremu jednorazowo, którą w wyjątkowych przypadkach można przyjąć w kilku małych porcjach w ciągu krótkiego czasu (tzw. Dawka porcjowana).
Dawka dobowa (dosis pro-die)- jest to dawka lecznicza dobowa, suma dawek jednorazowych.
Dawka maksymalna (dosis maxima)- jest to najwyższa dawka leku stosowana w lecznictwie, która obliczana jest dla poszczególnych leków dla mężczyzny w wieku 20-40 lat o masie ok. 70 kg i wzroście ok. 170 cm bez chorób towarzyszących.
Dawka toksyczna (dosis toxica)- jest to dawka wywołująca niepożądane patologiczne reakcje.
Dawka śmiertelna (dosis letalis)- dawka doprowadzająca do śmierci.
Dawka zwykle stosowana( tzw. Dawka zalecana)- jest to przeciętna dawka wywołująca u chorego zamierzone działanie lecznicze, zapobiegawcze lub diagnostyczne.
Dawkowanie leków zależy od:
· Właściwości farmakologicznych substancji podanej jako lek.
· Drogi podania.
· Wieku pac jęta.
· Masy ciała.
· Stanu czynnościowego organizmu.
Dawkowanie leków u osób starszych (po 60)- ze względu na zmniejszoną wydolność nerek i wątroby powinno się stosować dawki mniejsze o ok. 20-50% ale muszą być to dawki które wywrą określone działanie terapeutyczne.
Dawkowanie leków u osób dorosłych (18-60)- podaje FP lub producenci na ulotkach leków w określonych przypadkach zaburzeń czynnościowych organizmu można te dawki korygować.
Dawkowanie leków u dzieci- należy zachować szczególną ostrożność gdy lekarstwo przepisane jest dla dziecka. Wynika to z faktu że u dzieci procesy wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania przebiegają inaczej niż u osób dorosłych. Istnieje kilka sposobów obliczania dawki dla dzieci na podstawie farmakopealnych dawek dla dorosłych. Biorąc pod uwagę wiek, masę lub powierzchnię ciała.
Wzór Cowlinga:
Ddz=wiek dziecka (lata)24x maksymalna dawka dla dorosłego
Wzór Younga:
Ddz=wiek dziecka lataxmaxdawka farmakopealnawiek dziecka lata+12
W przypadku dzieci otyłych obliczona dawka na podstawie masy ciała lub powierzchni ciała może okazywać się większa niż jest to w rzeczywistości. Należało by wówczas uwzględnić tzw. Masę idealną na podstawie wieku i płci dziecka.
Wzór Clarka: Ddz=masa ciała dziecka (kg)70xmaxdawka dla dorosłego
Dawkę dla dziecka można obliczyć również dzięki znajomości powierzchni ciała dziecka, przy założeniu że średnia powierzchnia ciała dorosłej osoby (70kg,170cm) wynosi 1,8 m⁰
Ddz=powieszchnia ciała dziecka m 1,8xdawka dla dorosłego
zlocisty-mt2