WYKWITY SKORNE:
SEMIOTYKA zmiany pierwotne: plama, grudka, guzek, guz,pęcherzyk, krosta, Babel, cysta. Zmiany wtorne: lozka, nadzerka, owrzodzenie, blizny,pęknięcia, rozpadliny, strup.
INNE WYKWITY PIERWOTNE:
KEPKI ŻOŁTE :to zolte grudki z tendencja do rozprzestrzeniania się sa to miejscowe zlogi cholesterolu i lipoprotein. U osob straszych występują bez zaburzen. Najbardziej typowa lokalizacja to powieki gorne i dolne. Mogą być: powiek, guzkowe, wysiewne, linijne dloni, sciegien. PIEGI: sa to dziedziczne autosomalne zaburzenia wytwarzania melaniny przy prawidłowej ilości melanocytow.sa to brazowe lub jansobrazowe plamy umiejscowione glownie w miejscach narazonych na promieniowanie słoneczne( twarz ramiona barki dekold). TELEANFIEKTAZE: dotyczy skory twarzy, , zmiany patologiczne w ukladzie naczyniowym skory. Trwale powierzchownie rozszerzone naczynia włosowate splotu brodawkowego które prześwitują przez naskorek w postaci np. ogolnego zaczerwieniania lub pojedynczych zyl. Najczestsza lokalizacja to policzki i skrzydełka nosa. ZASKORNIK- dzielimy na zamkniete i otwarte, na początku wystepuje zakonnik w postaci tzw. Białych glowek, w dalszej kolejności na skutek rozszerzania przewodow wyprowadzających i utlenienia zawartych w loju kwasow tluszczowych przybieraja postac zakornikow otwartych, tzw czarnych glowek, widocznych na skorze jako czarne punkciki. Zaskórniki sa punktem wyjscia wykwitow zapalnych- krosta, grudka, ropien, przetoki. PROSAK- jest to mala cysta podnaskorkowa, o żółtawobladym zabarwieniu. Najczestsza lokalizacja to policzki skronie i powieki. KASZAK- pojedyncze lub mnogie okragle dosc twarde, sa to torbiele tworzące się w obrebie mieszkow wlosowych. Wielkość od ziarna grochu do jaja gołębiego. Pokryte skora, nie wykazuja cech zapalnych. Najczęściej w obrebie owłosionej skory Glowy.
PLAMA- zmiana zabarwienia w poziomie skory, niewyczuwalna przy dotyku naczyniowa( naczyniaki)-barwnikowa( przebarwienia, piegi, odbarwienia bielactwo)-złogowa (zewnatrzpochodna: tatuaż).
GRUDKA- wyniosły ponad powierzchnie skory, odgraniczony od otoczenia, ustepuje bez pozostawienia blizny- naskorkowe ( brodawki pospolite), skornonaskorkowe( liszaj plaski, luszczyca), - skorne( lepeirze plaskie w kile II-rzedowj- wyjatkowo ustępują z pozostawieniem blizny).
GUZEK: wyniosły ponad powierzchnie skory ( do wielkości 1 cm) ustepuje z pozostawieniem blizny. (kiła, Gruźlica).
GUZ- wiekszy od 1 cm, gleboki ( siega do skory i tk. Podskórnej) ustępują z pozostawieniem blizny, mogą ulegac rozpadowi i pozostawiac owrzodzenia- zapalne( np. czyrak) – nie zapalne (np.nowotwory).
PECHERZYK- drobny wyniosły ponad powierzchnie skory wypelniony ciecza w zywych warstwach naskorka poczatkowo wypelniony trescia surowicza (potem może pojawic się ropa)- stan gąbczasty- w warstwie kolczystej plyn miedzy Komorkami (wypustki)- zwyrodnienie balonowate- wakuolizacja Komorek (półpasiec, opryszczka)…1 PODROGOWY- najmniej trwaly rzadko widziany, gdyz latwo peka i powstaja wykwity skorne (liszajec zakaźny), 2. ŚRODNASKORKOWE- (akantolityczny) duze często wiotkie, w warstwie kolczystej obecność Komorek akantolitycznych (pecherzyce). 3 PODNASKORKOWY- pokrywa go caly naskorek, dobrze napiete ( pemfigoid).
KROSTKA- drobny wykwit wyniosły nad poziom skory od początku wypelniony trescia ropna.- naskorkowa ( Truszczyca krostkowa)- przymieszkowa (tradzik)
BABEL- wyniosły ponad skore szybko się pojawia, bez pozostawienia sladu, często pojawieniu towarzyszy uczucie swiadu.
ŁUSKA- powstaje przez złuszczanie warstwy rogowej( parakeratoza, hiperkeratoza, dyskeratoza)- złuszczanie otrębiaste- złuszczanie platowe.
NADZERKA: ubytek chorobowo uszkodzonego naskorka ( znika bez bliznowacenia). Otarcie; ubytek zdrowego naskorka na skutek urazu mechanicznego.
BLIZNA- odnowa ubytku łącznotkankowego czesci skory właściwej
PEKNIECIA I ROZPADLINA- linijny ubytek naskorka lub skory właściwej w miejscu zaplanym lub hiperkeratozy i narazonej na rozciaganie, rozpadlina zas to gleboki linijny ubytek, zawsze dochdzacy do skory właściwej.
STRUP- zaschnieta na powierzchni skory wydzielina ropna, surowicza, krwista ( np. miodowo-zolte strupy- liszajec zakazny; nawarstwione strupy pod spodem tresc ropna- niesztowica).
SEMIOTYKA STANY NARZUCONE: 1. ZLISZAJCOWACENIE- wtorne zakazenie bakteryjne nałożone na wczesnej istnijace zminy. 2. ZLISZAJOWACENIE- w chorobach swiadowych, pogrubialy, suchy, szorstki, naskorek o wzmożonym poletkowaniu.
DIAGNOSTYKA SER- czynnyki wpływające na wyglad skory: - czynniki zewnętrzne- pielęgnacja, klimat, warunki w pracy- determinuje barwe skory, czynniki wewnterzego- układ hormonalny np. roznice skory miedzy kobieta a mezczyzna. Zaburzenia ogólnoustrojowe i choroby narządów wewnetrzych.
BADANIE SKORY: przez wzrok: Wykwity, tłustość skory, luszczenie, naczynia krwionośne, zaczerwinia, zmarszczki, koloryt skory. Przez dotyk: elestycznosc, jędrność, wyniosłość, sucha czy tlusta, grubosc, bruzdy, pory skorne, blizny.
ŁOJOTOK- istota łojotoku jest wzmożone wydzielanie loju skornego. W obrebie twarzy zmiany obejmuja czolo nos falfu nosowo policzkowe oraz faldy zauszne, skora jest blyszczaca , tlusta lepka z rozszerzonymi ujsciami gruczołow lojowych i zalegajkacymi w nich masami lojowo-rogowymi.
DO CZYNNIKOW PREDYSPONUJACYCH NALEZA: - predyspozycja genetyczna, zaburzenia hormonalne, zaburzenia układu nerwowego, czynniki klimatyczne, czynniki emocjonalne, role patogeniczna przypisuje się również zakazeniom drozdzakowym ( pityrosporum ovale) .
ŁOJOTOK- stanowi on polozenie dla stp.. chorob: tradziku pospolitego, tradziku rozowego, zapalenia skory wokół ust, łojotokowe zapalenie skory.
CO TO JEST TRADZIK: jest choroba skory obfitujaca w gruczoly lojowe. Jest choroba rozpowszechniona, stanowiaca Duzy problem terapeutyczny, psychiczny, i społeczny. Dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet. Często wystepuje w okresie dojrzewania, pierwsze zmiany mogą pojawic się wczesnie, miedzy 10 a 13 r.z ale czasem poczatek jest znacznie pozniejszy w wieku młodzieńczym. Tradzik dotyczny glownie okolic łojotokowych, w 99% wystepuje na twarzy. Choroba dotyczy struktur anatomicznych związanych z wlosem: mieszka wlosowego i gruczolu lojowego.
LOKALIZACJA TRADZIKU: u obu plci jest to zazwyczaj twarz 99% skore plecow 90%, niekiedy piersiowa 70% i gorna czesc ramion.
CHARAKTERYSTYCZNE WYKWITY SKORNE: zaskórniki- które powstaja z loju zrogowaciałych Komorek naskorka tworząc czop rogowy wypełniający rozszerzony lejek mieszka wlosowego. Na skutek utlenienia keratyny zaskórniki sa widoczna jako ciemne punkty. Zaskórniki daja poczatek tworzenia się grudek krost. (papulosa) w konsekwencji dochodzi do tradziku ropowiczego (acne papulopustolosa) a w skutek zatkania przewodow gruczołow lojowych mogą tworzyc się torbiele zastoinowe w postaci prosakow i kaszakow. Najczęściej pojawiaja się odmiana tradziku to tradzik skupiony tworza się nacieki zapalne które sa duze glebokie i zlewne, ta odmina może doprowadzic do powstania bliznowcow.
ETIOLOGIA I PATOGENEZA: przerost gruczołów lojowych i zwiekszona produkcja loju, nadmierne rogowacenie przewodow wyprowadzających i ujsc gruczołów lojowych, stan zapalny i odpowiedz immunologiczna, czynniki genetyczne, leki, kosmetyki, higiena, zaburzenia hormonalne (androgeny zwiększają wytwarzanie loju, pod ich wpływem dochodzi do powiekszenia gruczołów lojowych).
OBJAWY KLINICZNE: nasilony łojotok, wykwity niezapalne: zaskórniki otwarte i zamkniete, wykwity zapalne: grudki, krosty, nacieki zapalne, guzki, cysty, zmiany pozapalne: blizny zanikowe, blizny przerostłe, przebarwienia.
POSTACI KLINICZNE TRADZIKU W ZALEZNOSCI OD NASILENIA ZMIAN: tradzik lagodny( zaskornikowy, grudkowy, krostkowy), Umiarkowany( grudkowy/krostkowy, guzkowy) Ciezki (guzkowy, ropowiczy, skupiony, bliznowaciejący, piorunujacy, odwrócony).
TRADZIK ZASKORNIKOWY: zmiany skorne w postaci zaskórników,
GRUDKOWY- zmiany skorne w postaci zaskórników i krost slabo nasilone,
KROSTKOWY- zmiany skorne w postaci zaskórników grudek i krost,
ROPOWICZ- na obraz trazdiku zwykłego nakładają się torbiele ropne gojace się z bliznowaceniem
GUZKOWO-TORBIELOWY- zmiany skorne dodatkowo w postaci gozkow i torbieli,
SKUPIONY- ciezka postac tradziku wystepuje czesciej u mezczyzn, przeważają torbiele i glebokie ropne gojace się poprzez mostkowanie z wytworzeniem szpecących blizn,
BLIZNOWCOWY- z tendencja do tworzenia przerostlych blizn,
ODWROCONY- ciezka odmiana tradziku o specyficznej lokalizacji w okolicy pach, pachwin, wokół odbytu i wrag sromowych i na posladkach, objawem jest bolesny guz który peka i powstaja przetok
INNE POSTACIE TRADZIKU: tradzik zawodowy: u osob mających kontakt np. z olejami mineralnymi chlorem dziegciami, tradzik polekowy- u osob stosujących np. preparaty steroidowe witaminy B6 B12 jod, tradzik kosmetyczny- u osob stosujących kosmtyki zawierające lanoline, wazeline, oleje roślinne, tradzik piorunujacy- zmiany skorne przypominające tradzik skupiony z tendencja do tworzenia się ropni i martwicy krwotocznej oraz znacznego bliznowacenia.
LECZENIA: MIEJSCOWE: retinoid ( retin A Differin), kwas salicylowy, antybiotyki (erytromycyna), nadtlenek benzoilu (benzace0, krioterapia, peeling chemiczne, fototerapia, OGOLNE; antybiotyki (tetracyklina, doksycyklina), retinoidy (isotretinoin), terapia hormonalna.
PIELEGNACJA SKORY TRADZIKOWEJ: balezy stosowac mydla medyczne ( z nadlenkiem benzolu ilu, sairka, rezorcyna, triclosanem), plyny tonizujące zawierające ekstrakty z roslin bogatych w kwasy owocowe (mlekowy owocowy), peelingi enzymatyczne, lekkie matujące formuly kosmetykow, wykorzystuja się również: talk, skrobie kaolin pochodne cukru, miedzi Wit B6 oraz ziola- dziurawiec, pokrzywe lopian, liscie chmielu oraz sok z cytryny i borowek.
sweet.seli.bebe.seli