SZEF KATEDRY TAKTYKI
TEMAT 4/12: Przygotowanie i prowadzenie obrony przez kompanię
Zmechanizowaną.
TEMAT 4/12: Przygotowanie i prowadzenie obrony przez kompanię zmechanizowaną.
CZAS: 2 x 40’
FORMA: Wykład.
ZAGADNIENIA:
1. Przygotowanie kompanii zmechanizowanej do obrony.
2. Planowanie i organizacja obrony w kompanii.
3. Doprowadzenie kompanii do gotowości i przysposobienie punktu obrony do obrony.
4. Możliwości wzmocnienia i wsparcia walki obronnej kompanii.
5. Wykorzystanie sił i środków kompanii zmechanizowanej do walki w obronie.
CEL:
W wyniku przeprowadzenia wykładu podchorąży potrafi:
- podjąć, zameldować decyzję do obrony;
- postawić zadania bojowe dowódcą pododdziałów;
- rozwiązywać wybrane sytuacje bojowe;
- scharakteryzować prowadzenie obrony przez pluton i kompanię;
- omówić sposób przyjęcia ugrupowania bojowego przez pluton i kompanię w obronie w styczności i bez styczności z przeciwnikiem.
CZĘŚĆ WSTĘPNA
Istotą obrony jest bezpośrednie fizyczne i ogniowe oddziaływanie na przeciwnika, zorganizowane w oparciu o teren i znajdujące się na nim obiekty - zsynchronizowane w czasie z oddziaływaniem sąsiadów oraz sił i środków przełożonego wspierających walkę obronną pododdziału. Współczesne koncepcje, plany prowadzenia natarcia ukierunkowane są przed wszystkim na szybkie (z marszu) przekraczanie kolejnych rubieży obronnych, rozbijanie ugrupowań obronnych od wewnątrz, szybkie pokonywanie obszarów (rejonów) przygotowanych do obrony. Realizacja tych koncepcji i planów możliwa jest dzięki uderzeniom powietrzno-lądowym wspieranym poprzez nabierającą coraz większego znaczenia walkę elektroniczną. Taki charakter działań zaczepnych przeciwników wymusza z kolei charakter działań obronnych pododdziału, który będzie miał wymiar walki lądowo-powietrznej. Obrona będzie musiała przeciwstawić się przeciwnikowi uderzającemu z lądu i z powietrza, stosującemu różne formy i wszelkie dostępne środki rażenia. Pomimo przeobrażeń pola walki cel obronny zasadniczo nie zmienia się.
Celem obrony jest udaremnienie lub odparcie natarcia przeciwnika, zadanie mu maksymalnych strat i utrzymanie zajmowanych rejonów (pozycji, obiektów). Powietrzno-lądowy wymiar natarcia i jego przestrzenny charakter pozwala więc przestrzennie, w określonym obszarze, dostrzegać możliwość osiągnięcia celu walki obronnej. Odpowiednio do zaistniałej sytuacji celem obrony może być:
· w wymiarze rzeczowym - zadanie nacierającemu maksymalnie dużych strat przy, jak najmniejszych stratach własnych, zdominowania go;
· w wymiarze przestrzennym - utrzymanie jak największej części bronionych rejonów, punktów, pozycji, obiektów zapewniając warunki do odtworzenia pierwotnego położenia;
· w wymiarze czasowym - przetrwanie, zyskanie czasu niezbędnego do przygotowania kontrataków bądź udziału w kontruderzeniach, zwrotach zaczepnych.
Dlatego też, taki końcowy rezultat działań obronnych pododdziałów osiągnie się, w wyniku wykonania szeregu zadań rozłożonych w czasie i w przestrzeni, które ukierunkowane będą na powstrzymywanie natarcia sił przeciwnika, osłabianie go, dążenie do ostatecznego zatrzymania i stworzenia warunków do rozbicia w rejonie włamania.
Charakterystyka to określenie cech danego zjawiska, procesu. Obrona cechować się powinna przede wszystkim trwałością i aktywnością, skutecznością rażenia ogniowego powiązaną z właściwościami obronnymi terenu i zaporami inżynieryjnymi, uporczywością w prowadzeniu walki, szeroko stosowanym manewrem oraz odpornością na uderzenia środkami systemów rażenia. Obrona jest więc zjawiskiem bezwzględnej konfrontacji z przeciwnikiem, którego rezultatem końcowym powinno być: zniwelowanie jego przewagi; niedopuszczenie do umocnienia się w nieprawnie zdobytym obszarze (rejonie,obiekcie); zdominowanie przeciwnika; odzyskanie przez obrońcę utraconych pozycji, punktów i obiektów.
Pododdziały w zależności od sytuacji mogą przechodzić do obrony w styczności lub bez styczności z przeciwnikiem. Organizowanie obrony w sytuacji styczności z przeciwnikiem prowadzone będzie zawsze w warunkach oddziaływania na nasze pododdziały jego sił i środków walki w wymiarze lądowym i powietrznym. Organizacja obrony bez styczności z przeciwnikiem prowadzona może być bez oddziaływania przeciwnika lub w warunkach oddziaływania środków walki wyłącznie wymiaru powietrznego. Należy przyjąć, że jedynie w okresie wzrostu zagrożenia wojennego pododdziały będą przechodzić do organizacji obrony (osłony) granicy w warunkach braku oddziaływania przeciwnika w wymiarze lądowym i powietrznym. Nie można jednak nawet wówczas wykluczyć oddziaływania na pododdziały rozpoznania specjalnego, działania dywersyjno-sabotażowego bądź oddziaływania informacyjno - psychologicznego.
W zależności od ilości czasu, jaki upłynie od otrzymania zadania do chwili rozpoczęcia walki obronnej przez pododdział, rozróżnić można obronę przygotowaną zawczasu lub doraźnie. Warunkiem wstępnym zarówno obrony zawczasu jak i doraźnie przygotowanej jest zajęcie przez pododdział rejonu, punktu, stanowiska oporu. Osiągnięcie celów obrony, zarówno zawczasu jak i doraźnie przygotowanej, zależeć będzie głównie od jednego z elementarnych czynników walki jakim jest rażenie.
W obronie rażenie przeciwnika realizowane będzie głównie przez zorganizowany system ognia pododdziału powiązany z naturalnymi, ochronno - obronnymi właściwościami terenu. Zajęcie rejonu obrony z wykorzystaniem naturalnych warunków terenowych oraz zorganizowanie rażenia ogniowego przeciwnika na podejściach, przed przednim skrajem, w lukach i w głębi rejonów obrony (punktów oporu) są więc warunkami koniecznymi do tego, aby można było mówić, że obrona pododdziału jest przygotowana.
Podstawowymi warunkami, po których spełnieniu można będzie stwierdzić, że obrona jest przygotowana doraźnie są:
- zajęcie przez pododdział rejonu obrony (punktu, stanowiska oporu) przy pełnym wykorzystaniu naturalnych warunków ochronnych terenu;
- przygotowanie systemu ognia, powiązanego z naturalnymi warunkami obronnymi terenu.
Obrona zawczasu przygotowana cechować się powinna ponadto trwałością i odpornością na uderzenia różnych środków rażenia i walki. Warunkiem dodatkowym, który to zapewni, jest dokonanie rozbudowy fortyfikacyjnej co najmniej w zakresie prac pierwszej kolejności. Rozbudowa fortyfikacyjna powinna uwzględniać naturalne właściwości ochronne terenu oraz wykorzystywać maksymalnie jego właściwości obronne. System ognia w obronie zawczasu przygotowanej oprócz przewidywanej sytuacji bojowej musi uwzględniać możliwość prowadzenia walki w sytuacji ograniczonej widoczności (środki ogniowe powinny być przygotowane do prowadzenia skutecznego ognia w nocy).
Obrona pododdziału będzie przygotowana zawczasu wtedy, gdy dodatkowo wykona się co najmniej następujące przedsięwzięcia:
- oczyszczenie pasów, sektorów prowadzenia ognia i obserwacji;
- wykonanie pojedynczych okopów strzeleckich oraz okopów dla karabinów maszynowych i granatników przeciwpancernych;
- wykonanie okopów dla wozów bojowych na głównych stanowiskach ogniowych;
- wykonanie okopów dla środków rażenia przydzielonych pododdziałowi (dział, moździerzy, środków przeciwlotniczych i przeciwpancernych);
- wykonanie stanowisk dla środków ubezpieczeń bojowych i bezpośrednich;
- urządzenie okopów obserwacyjnych na posterunkach i stanowiskach dowódczo-obserwacyjnych;
- urządzenie ukryć na uzbrojenie, sprzęt wojskowy oraz środki materiałowe w punktach zabezpieczenia logistycznego;
- wykonanie szczelin przeciwlotniczych dla stanu osobowego;
- przygotowanie elementów zapór inżynieryjnych, zasadzek i pułapek ogniowych na podejściach i przed przednim skrajem, powiązanych z systemem ognia.
Rodzaj obrony zależeć będzie w głównej mierze od przyjętego na wyższym szczeblu dowodzenia zamiaru prowadzenia działań obronnych i przewidywanego ich przebiegu. W zależności od tego wyróżnić można obronę pozycyjną (stałą) i manewrową (ruchową).
Obrona manewrowa w zasadzie prowadzona jest na szczeblu operacyjnym, gdyż tylko na tym szczeblu jest możliwy do osiągnięcia jej cel. Obrona manewrowa składa się z trzech etapów: opóźniania natarcia przeciwnika, zatrzymania natarcia obroną pozycyjną oraz wykonania zwrotu zaczepnego. Istotą tego rodzaju obrony jest manewr - głównie wojskami, ogniem, środkami walki radioelektronicznej, falą elektromagnetyczną oraz zaporami inżynieryjnymi. „Przejściowo ustąpić z czołowych pozycji obronnych, poprzez wysoce manewrowe działania opóźniające stopniowo osłabić przeciwnika, zadawać mu niewspółmierne do zdobyczy terenowych straty, doprowadzić nacierającego do niekorzystnego położenia a następnie poprzez zdecydowany zwrot zaczepny zadać mu rozstrzygające uderzenie” - to treść i cel obrony manewrowej.
Z powyższego wynika, że do prowadzenia obrony manewrowej trzeba dysponować odpowiednią głębokością bronionego, rejonu oraz znaczną ilością sił i środków walki. Dlatego też, pododdział może brać wyłącznie udział w poszczególnych etapach obrony manewrowej działając w ramach oddziału, związku taktycznego.
Ideę obrony manewrowej można wyrazić poprzez dwa stwierdzenia:
· każdy ruch w głąb obrony osłabia nacierającego;
· każdy cios kontrujący niweluje jego przewagę.
Dominującym czynnikiem walki w obronie manewrowej jest ruch, a cechą aktywność.
Obrona pozycyjna oparta jest na systemie ognia powiązanym z zaporami inżynieryjnymi oraz wykorzystaniem przeszkód naturalnych. Wysiłek broniących się wojsk ukierunkowany powinien być przede wszystkim na zadanie przeciwnikowi jak największych strat podczas walki o przedni skraj obrony oraz na kolejnych pozycjach. Celem obrony pozycyjnej (stałej) jest utrzymanie zajmowanego rejonu obrony, (punktu, stanowiska, oporu). Główną rolę w niej odgrywa zwłaszcza ogień środków przeciwpancernych i system zapór minowych oraz zdeterminowany opór broniących się.
Dominującym czynnikiem walki w obronie pozycyjnej jest rażenie a cechą trwałość, rozumiana, jako pewien stan, określona właściwość odzwierciedlająca stopień trudności jej pokonania. Ta dominująca w obronie pozycyjnej cecha, oparta na sile ognia, manewrowości, wykorzystaniu właściwości obronnych terenu doprowadzić powinna do rozbicia, bądź poważnego osłabienia przeciwnika i utrzymania zajmowanego rejonu obrony (punktu, stanowiska oporu).
Kompleksowe postrzeganie walki obronnej batalionu (pododdziału) zmechanizowanego wyłania potrzebę systemowego podejścia do zjawisk, jakie mogą wystąpić podczas odpierania powietrzno-lądowego, ogniowo-elektronicznego natarcia przeciwnika. Systemowe podejście do obrony pozwoli stworzyć skoordynowany wewnętrznie, dynamiczny układ sił i środków oraz zaplanować i zabezpieczyć wszystkie poczynania zapewniające osiągnięcie celu walki obronnej, przy jak najmniejszych stratach własnych.
System obrony w związku z tym, to zorganizowany stosownie do celu, przewidywanego sposobu działania (zamiaru) i istniejących warunków, dynamiczny układ sił i środków zapewniający skuteczne rażenie przeciwnika w celu załamania jego natarcia i stworzenia warunków do rozbicia go. Inaczej - system obrony to wykorzystanie elementów obrony połączonych w jeden spójny, dynamiczny układ działający zgodnie z decyzją dowódcy w celu skutecznego rażenia przeciwnika i wykonania otrzymanego zadania.
Elementy obrony tworzą strukturę systemu obrony, która jest „żywą”, i która powinna być dostosowana do aktualnej sytuacji, aktualnych potrzeb i możliwości. Przyjmuje się, że system obrony pododdziału obejmuje:
- ugrupowanie bojowe;
- system ognia;
- system informacyjny;
- infrastrukturę taktyczną rejonu obrony (punktu, stanowiska oporu).
Ugrupowanie bojowe pododdziału to uszykowanie jego sił i środków organicznych i przydzielonych do prowadzenia walki obronnej. Pododdział należy tak ugrupować (uszykować do walki), aby każdy z elementów składowych mógł wdrożyć i zrealizować przyjęty sposób wykonania zadania (zamiar walki). Ugrupowanie bojowe pododdziału składać się może (w zależności od szczebla) z:
- jednego rzutu, dwóch rzutów lub jednego rzutu i odwodu;
- pododdziału artylerii (na szczeblu batalionu, kompanii);
- elementów rozpoznania i ubezpieczenia;
- stanowiska dowódczo-obserwacyjnego;
- elementów zabezpieczenia logistycznego.
Dodatkowo, stosownie do realizowanego zadania i zaistniałej sytuacji bojowej mogą być organizowane inne elementy ugrupowania bojowego (np. wędrowne wozy bojowe, wędrowne środki przeciwlotnicze, zasadzki i pułapki ogniowe). W rejonie zajętym przez pododdział mogą się także znajdować siły i środki nie podporządkowane jego dowódcy, powinien on jednakże znać ich zadania i współdziałać z nimi.
W skład ugrupowania bojowego pododdziałów zmechanizowanych włączyć można także pododdziały wojsk obrony terytorialnej, straży granicznej oraz innych sił znajdujących się w rejonie obrony (punkcie oporu).
Każdy z elementów składowych ugrupowania bojowego powinien mieć przede wszystkim:
- przejrzystą strukturę;
- wyraźnie określony zakres odpowiedzialności i uprawnień decyzyjnych;
- ciągłość i aktualność informacji oraz możliowść wymiany jej z pozostałymi elementami.
Ugrupowanie bojowe pododdziału zmechanizowanego w obronie powinno być elastyczne i umożliwić podjęcie i prowadzenie skutecznej walki ze znacznie silniejszym przeciwnikiem.
System ognia pododdziału w obronie to spójny, dynamiczny układ użycia w walce różnych środków ogniowych zgodnie z przyjętym sposobem wykonania zadania, zapewniający rażenie przeciwnika (przede wszystkim jego czołgów i innych środków opancerzonych) na podejściach do obrony, przed przednim skrajem, w lukach i w głębi rejonu obrony (punktu oporu). System ognia pododdziału w obronie obejmuje: ogień artylerii z zakrytych stanowisk, odcinki ześrodkowań ognia, strefy ognia środków przeciwpancernych i wydzielonych do walki ze środkami napadu powietrznego, strefy ciągłego ognia innych środków rażenia.
System ognia pododdziału powinien być powiązany z systemem zapór i przeszkodami naturalnymi oraz uwzględniać ogień środków przełożonego.
System informacyjny obejmuje siły i środki zdobywania, przetwarzania i przesyłania informacji, a na wyższych szczeblach dodatkowo środki informacyjnego oddziaływania na przeciwnika. Podstawowymi składowymi systemu informacyjnego pododdziału są elementy rozpoznania, dowodzenia i łączności. Podstawową rolę wśród nich odgrywa podsystem rozpoznania. Tworzące podsystem rozpoznania elementy (siły i środki rozpoznania) powinny zdobyć niezbędne informacje o przeciwniku, jego położeniu, obiektach oraz prawdopodobnych zamiarach. Ponadto podsystem rozpoznania powinien też zapewnić wiadomości o środowisku walki.
...
fellman