czysta_turystyka_www.pdf

Turystyka

poradnik dla firm

sektora turystycznego

Publikacja przygotowana i opublikowana przy finansowym wsparciu Unii Europejskiej

Czysta

Redakcja:

Ewa Figórska

Zespó∏ autorski:

Jacek Chyla

Ewa Figórska

Olga Gałek

Agnieszka Kukuła

Andrzej Mitura

Piotr Murdza

Dagmara Pilis

Marta Serafin

Dominika Zaręba

Opracowanie graficzne:

Jarosław Szczurek

Rysunki:

Iwona Siwek - Front

Zdj´cia:

Olga Gałek

Juraj Flamik

Richard Nebesky

Barbara Tekieli

Dominika Zaręba

Niniejszy poradnik został opublikowany dzięki pomocy

finansowej Unii Europejskiej. Za treść tego poradnika

odpowiada Fundacja Partnerstwo dla Środowiska,

poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym

razie oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej.

Dystrybucję Poradnika prowadzi Fundacja Partnerstwo dla Środowiska

Druk:

Drukarnia DRUKMAR

ul. Rzemieślnicza 10, 32-080 Zabierzów, 501 787 286

Wydawca:

Fundacja Partnerstwo dla Ârodowiska

31-005 Kraków

ul. Bracka 6/6

tel.: (12) 430 24 43, 430 24 65

fax: (12) 429 47 25

e-mail: biuro@epce.org.pl

www.epce.org.pl

SPIS TREŚCI:

1. program czysta turystyka:

za∏o˝enia, sposób realizacji . . . . . . . . . 4

8.4. JAK ZAR ZÑDZAå ODPADAMI? SCHEMAT POST¢POWANIA

W CELU OPR ACOWANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI

POWSTAJÑCYMI W FIRMIE

8.5. RODZAJE ODPADÓW MOGÑCYCH POWSTAWAå W OBIEKTACH

ÂWIADCZÑCYCH US¸UGI HOTELARSKE I GASTRONOMICZNE

8.6. PR ZYK¸ADY ROZWIÑZA¡

1.1. ZA¸O˚ENIA PROGR AMU

1.2. ADRESACI PROGR AMU

1.3. CELE PROGR AMU

1.4. STRUKTUR A ORGANIZACYJNA

1.5. ZASADY UCZESTNICTWA W PROGR AMIE

1.6. REZYGNACJA Z UCZESTNICTWA W PROGR AMIE

1.7. SPOSÓB REALIZACJI PROGR AMU CZYSTA TURYSTYKA

9. wentylacja, klimatyzacja, ha∏as . . . . 34

9.1. WENTYLACJA, KLIMATYZACJA

9.2. HA¸AS

2. certyfikat czystej turystyki . . . . . . . . 6

2.1. REGULAMIN PR ZYZNAWANIA CERTYFIKATU CZYSTEJ TURYSTYKI

2.2. KRYTER IA CERTYFIKATU CZYSTEJ TURYSTYKI

10. ˝ywnoÊç, utrzymanie czystoÊci

i higiena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

3. turystyka zrównowa˝ona na Êwiecie

– przyk∏ady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

10.1. ˚YWNOÂå

10.2. UTR ZYMANIE CZYSTOÂCI I HIGIENA

3.1. PR AGA-WIEDE¡ GREENWAY – MODEL WSPÓ¸PR ACY CZESKIE-

GO PROGR AMU GREENWAYS I BIUR A PODRÓ˚Y PR ZY TWO-

R ZENIU I SPR ZEDA˚Y PRODUKTU TURYSTYCZNEGO (CZECHY)

3.2. STOWAR ZYSZENIE ZIELONYCH HOTELI

(GREEN HOTELS ASSOCIATION)

3.3. MI¢DZYNARODOWA INICJATYWA PROEKOLOGICZNA HOTELAR ZY

(INTERNATIONAL HOTELS ENVIRONMENTAL INITIATIVE-IHEI)

3.4. PR ZYK¸ADY ÂRODOWISKOWEJ CERTYFIKACJI FIRM BR AN˚Y

TURYSTYCZNEJ (GREEN GLOBE, GREEN LANTERN)

11. zagospodarowanie terenu wokó∏

firmy (zieleƒ, oÊwietlenie,

oznakowanie, parking) . . . . . . . . . . . . . . 42

11.1. MAPA, PLANY

11.2. OZNAKOWANIE

11.3. ELEMENTY „UMEBLOWANIA ULICZNEGO”

11.4. POWIER ZCHNIE

11.5. OGRODZENIA

11.6. OÂWIETLENIE

11.7. ROÂLINNOÂå

11.8. REKULTYWACJA TERENÓW ZDEGR ADOWANYCH

4. polityka Êrodowiskowa . . . . . . . . . . . . . . . 10

5. schematy procesu technologicznego

– hotel, restauracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

12. turystyka a dba∏oÊç o zachowanie

dziedzictwa przyrodniczego

i kulturowego: produkt lokalny

i zielone szlaki greenways . . . . . . . . . 46

5.1. HOTEL – SCHEMAT PROCESU TECHNOLOGICZNEGO

5.2. RESTAUR ACJA – SCHEMAT PROCESU TECHNOLOGICZNEGO

6. zarzàdzanie energià . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

12.1. PRODUKT LOKALNY

12.2. PRODUKT TURYSTYCZNY NA ZIELONYCH SZLAKACH

GREENWAYS

6.1. DLACZEGO WARTO ZAR ZÑDZAå ENERGIÑ?

6.2. JAK OSZCZ¢DZAå ENERGI¢ – PROPOZYCJE ROZWIÑZA¡

13. obowiàzki przedsi´biorców w

zakresie spe∏niania wymogów

formalno-prawnych ochrony

Êrodowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

7. gospodarowanie wodà i Êciekami . . . . 21

7.1 DLACZEGO WARTO OSZCZ¢DZAå WOD¢ I W¸AÂCIWIE

GOSPODAROWAå ÂCIEKAMI?

7.2 JAK ZAR ZÑDZAå WODÑ I ÂCIEKAMI, PR ZYK¸ADY ROZWIÑZA¡

14. lista firm uczestniczàcych

w pilota˝owej edycji programu

czysta turystyka 2004 . . . . . . . . . . . . . . 55

8. gospodarka odpadami . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

8.1. DLACZEGO WARTO ZAR ZÑDZAå ODPADAMI?

8.2. SYSTEM PR ZEPISÓW REGULUJÑCYCH GOSPODARK¢ ODPADAMI

8.3. GOSPODARKA ODPADAMI W FIRMIE I SPOSOBY JEJ REALIZACJI

15. przydatne adresy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

16. materia∏y êród∏owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

CZYSTA TURYSTYKA POR ADNIK DLA FIRM SEKTOR A TURYSTYCZNEGO

1. program czysta turystyka:

za∏o˝enia, sposób realizacji

1.1. ZA¸O˚ENIA PROGR AMU

Program bran˝owy Czysta Turystyka zosta∏ opraco-

wany w oparciu o doÊwiadczenia Programu Czysty Biz-

nes oraz Programu Zielone Szlaki Greenways realizowa-

nych przez Fundacj´ Partnerstwo dla Ârodowiska.

Program stanowi odpowiedê na rosnàce potrzeby

dostosowania si´ przedsi´biorstw z bran˝y turystycznej

do trendów i standardów europejskich i Êwiatowych w go-

spodarce turystycznej. Poj´cie turystyki zrównowa˝onej,

nawiàzujàcej w swej koncepcji do rozwoju zrównowa˝o-

nego, pojawia si´ we wszystkich deklaracjach, konwencjach i programach mi´-

dzynarodowych poruszajàcych zagadnienia turystyki i Êrodowiska oraz rozwoju

spo∏eczno-ekonomicznego. W procesie integracji europejskiej Program Czystej

Turystyki jest szansà dla firm na podniesienie jakoÊci oferowanych us∏ug oraz

zwi´kszenie ich konkurencyjnoÊci i wyró˝nienie na rynku turystycznym.

Programu Czysty Biznes oraz Programu Zielone Szlaki Greenways .

Program Czystej Turystyki ma swojego koordynatora , k tórego zadaniem jest

sta∏y kontak t z firmami cz∏onkowskimi, pomoc w korzystaniu z oferty progra-

mu, pozyskiwanie nowych firm cz∏onkowskich, organizowanie seminariów,

warsztatów, przeprowadzanie audytów ekologicznych.

Wsparciem dla koordynatora jest zespó∏ specjalistów FPÂ (specjalista

ds. Programu Czysta Turystyka, audytor ds. Êrodowiskowych, koordynator

Programu Zielone Szlaki Greenways, specjalista ds. produk tu lokalnego,

specjalista ds. projek tów partnerskich, pracownicy Centrum Informacji Eko-

logicznej) k tórzy w porozumieniu z koordynatorem realizujà bardziej szcze-

gó∏owe i specjalistyczne projek ty w firmach cz∏onkowskich.

Program jest realizowany w oparciu o struk tur´ organizacyjnà Progra-

mu Czysty Biznes. Oznacza to, ˝e firmy/instytucje pragnàce wziàç udzia∏

w programie przyst´pujà do lokalnych Klubów Czystego Biznesu .

Obecnie dzia∏a 15 Klubów Czystego Biznesu, zrzeszajàcych firmy z terenu

województwa ma∏opolskiego, mazowieckiego, Êlàskiego, podkarpackiego,

Êwi´tokrzyskiego i pomorskiego. Firmy spoza tych województw zrzeszone sà

w Klubie Korespondencyjnym.

W regionach dzia∏ania Klubów Czystego Biznesu realizowany jest tak˝e

Program Zielonych Szlaków – Greenways, k tórego celem jest ak tywizacja

regionów poprzez rozwój turystyki przyjaznej dla Êrodowiska oraz tworzenie

markowych produk tów turystycznych wspólnie z lokalnà bran˝à turystycznà.

Us∏ugi firm uczestniczàcych w Programie Czystej Turystyki b´dà w∏àczane do

oferty poszczególnych szlaków Greenways.

1.2. ADRESACI PROGR AMU

Program Czysta Turystyka to oferta dla ma∏ych i Êrednich firm sek tora tu-

rystycznego i paraturystycznego (za definicj´ ma∏ych i Êrednich przedsi´-

biorstw przyj´to definicj´ Ministerstwa Gospodarki) Êwiadczàcych us∏ugi noc-

legowe (hotele, pensjonaty, domy wczasowe, schroniska), gastronomiczne (re-

stauracje, bary, karczmy, itp.), agroturystyczne oraz inne us∏ugi noclegowe

i gastronomiczne.

1.3. CELE PROGR AMU

Celem Programu Czysta Turystyka jest podnoszenie konkurencyjno-

Êci firm z bran˝y turystycznej poprzez podejmowanie dzia∏aƒ w za-

kresie ochrony Êrodowiska, a w szczególnoÊci:

• wspieranie firm z sek tora turystycznego w podejmowaniu dzia∏aƒ na rzecz

ochrony Êrodowiska naturalnego, pozwalajàcych oszcz´dzaç wod´, ener-

gi´, ograniczaç iloÊç powstajàcych odpadów;

• motywowanie firm do anga˝owania si´ w dzia∏ania na rzecz promocji lo-

kalnej kultury, tradycji i gospodarki;

• tworzenie firmom mo˝liwoÊci anga˝owania si´ w d∏ugofalowe projek ty na

rzecz ochrony Êrodowiska i spo∏ecznoÊci lokalnych, w tym uczestniczenia

w tworzeniu produk tów turystycznych w oparciu o Zielone Szlaki Greenways;

• wspieranie firm w dzia∏aniach na rzecz podniesienia jakoÊci oferowanych

us∏ug i wyró˝nienia na rynku turystycznym.

Celem Programu Czysta Turystyka jest równie˝ w∏àczenie w jego realiza-

cj´ w∏adz lokalnych, organizacji pozarzàdowych i innych instytucji, k tórych dzia-

∏alnoÊç jest zwiàzana z sek torem turystycznym. Instytucje te mogà przyst´po-

waç do Programu na takich samych zasadach jak firmy lub byç partnerem Fun-

dacji w realizacji Programu Czystej Turystyki na swoim obszarze.

1.5. ZASADY UCZESTNICTWA W PROGR AMIE

Aby uczestniczyç w Programie Czysta Turystyka nale˝y podpisaç

deklaracj´ cz∏onkowskà , na mocy k tórej Fundacja gwarantuje wyko-

nanie okreÊlonych us∏ug na rzecz instytucji cz∏onkowskiej oraz poufnoÊç

informacji uzyskanych w trakcie wspó∏pracy, a firma/instytucja przyst´-

pujàca do programu zobowiàzuje si´ do ak tywnej wspó∏pracy z Funda-

cjà w zakresie realizacji dzia∏aƒ proÊrodowiskowych.

W celu podpisania deklaracji cz∏onkowskiej firma instytucja powinna

skontak towaç si´ z koordynatorem Programu Czysta Turystyka lub koordy-

natorem lokalnego Klubu Czystego Biznesu, k tóry szczegó∏owo przedstawi

zasady wspó∏pracy oraz przeka˝e deklaracj´ cz∏onkowskà.

1.6. REZYGNACJA Z UCZESTNICTWA

W PROGR AMIE

Firmy/instytucje uczestniczàce w Programie Czysta Turystyka mogà w do-

wolnym momencie zrezygnowaç z udzia∏u w tej inicjatywie poprzez pisemne

przes∏anie rezygnacji do siedziby Fundacji Partnerstwo dla Ârodowiska.

1.7. SPOSÓB REALIZACJI PROGR AMU

CZYSTA TURYSTYKA

Wst´pny przeglàd ekologiczny

W firmach uczestniczàcych w programie specjaliÊci Fundacji Partnerstwo

dla Ârodowiska wykonujà wst´pne przeglàdy ekologiczne, k tórych celem jest

1.4. STRUKTUR A ORGANIZACYJNA

Program Czysta Turystyka jest realizowany przez Fundacj´ Partner-

stwo dla Ârodowiska . Program wykorzystuje doÊwiadczenia i know-how

ocena oddzia∏ywania firmy na Êrodowisko oraz zidenty fikowanie mo˝liwych

dzia∏aƒ proekolgicznych. Zalecenia i rekomendacje zawarte we wst´pnym

przeglàdzie ekologicznym s∏u˝à jako podstawa do opracowania konkretnych

projek tów oraz ustalenia planu dzia∏aƒ zmierzajàcych do spe∏nienia przez fir-

m´/instytucj´ wszystkich kryteriów Certy fikatu Czystej Turystyki.

Firmy posiadajàce certy fikat ISO 14001 lub b´dàce w trakcie jego wdra-

˝ania zwolnione sà z koniecznoÊci przeprowadzania wst´pnego przeglàdu

ekologicznego. W takim przypadku pe∏nomocnik Êrodowiskowy firmy cz∏on-

kowskiej sam (po konsultacji z audytorem Êrodowiskowym FPÂ) wype∏nia for-

mularz audytu i przekazuje go koordynatorowi Programu Czysta Turystyka.

Wst´pny przeglàd ekologiczny jest dokumentem poufnym.

Logo i flaga Czystej Turystyki

Firmy i instytucje, k tóre przejdà pomyÊlnie audyt certy fikujàcy i uzyska-

jà Certy fikat Czystej Turystyki b´dà mog∏y pos∏ugiwaç si´ logiem i flagà Czy-

stej Turystyki.

Logo oraz flaga zosta∏y opracowane w ramach konkursu przeprowadzo-

nego przez FPÂ i Ko∏o Naukowe Studentów przy Wydziale Form Przemys∏o-

wych Akademii Sztuk Pi´knych w Krakowie.

Opracowanie polityki Êrodowiskowej i planu dzia∏aƒ

Po przeprowadzeniu wst´pnego przeglàdu ekologicznego koordynator

Programu Czysta Turystyka pomaga firmie/instytucji cz∏onkowskiej w sfor-

mu∏owaniu polityki Êrodowiskowej.

Dokument powinien w jasny sposób informowaç wszystkie zainteresowa-

ne strony, ˝e dana firma jest w pe∏ni Êwiadoma swoich oddzia∏ywaƒ Êrodowi-

skowych oraz zobowiàzuje si´ do ograniczenia swego wp∏ywu na Êrodowisko

oraz zawieraç trzy konkretne zobowiàzania: do ciàg∏ego doskonalenia systemu

zarzàdzania Êrodowiskowego; do zapobiegania zanieczyszczeniom; do utrzy-

mywania zgodnoÊci z prawem ochrony Êrodowiska i innymi uregulowaniami

Êrodowiskowymi, k tóre odnoszà si´ do danego przedsi´biorstwa. Po opraco-

waniu polityki Êrodowiskowej powinien zostaç przygotowany plan dzia∏aƒ wy-

nikajàcy z celów polityki oraz oceny zawartej w audytach ekologicznych.

Rys. 1. Logo Programu Czysta Turystyka. Projekt: Maciej W∏asnowolski.

Wdro˝enie rozwiàzaƒ proekologicznych w firmach

Ka˝da z firm/instytucji uczestniczàcych w programie podejmuje dzia∏a-

nia, nakierowane na osiàganie efek tów Êrodowiskowych przy równocze-

snym osiàganiu efek tów ekonomicznych.

Zadaniem koordynatora Programu Czysta Turystyka oraz zespo∏u spe-

cjalistów jest pomoc firmie/instytucji w realizacji tych dzia∏aƒ poprzez pro-

ponowanie optymalnych rozwiàzaƒ, pomoc w poszukiwaniu najlepszej ofer-

ty, wskazywanie êróde∏ finansowania, itp.

Metoda wdra˝ania mo˝e byç dwojaka:

a) Zespó∏ specjalistów FPÂ proponuje gotowe rozwiàzania, k tóre sà nast´pnie

wdra˝ane w firmie/instytucji uczestniczàcej w Programie Czysta Turystyka.

b) Pracownicy firmy/instytucji tworzà Zespó∏ ds. Czystej Turystyki, k tóry bie-

rze ak tywny udzia∏ w wypracowywaniu metod realizacji oraz monitorowa-

niu efek tów programu. Zespó∏ spotyka si´ w regularnych odst´pach czaso-

wych i ÊciÊle wspó∏pracuje z audytorem ds. Êrodowiskowych FPÂ. Metoda

ta ma szczególne uzasadnienie w du˝ych firmach/instytucjach.

Przystàpienie do audytu certyfikujàcego

Czystej Turystyki

Ka˝da firma/instytucja, k tóra spe∏ni okreÊlone kryteria mo˝e ubiegaç

si´ o Certy fikat Czystej Turystyki. Przyznanie certy fikatu poprzedza audyt

certy fikujàcy przeprowadzany przez specjalistów Fundacji Partnerstwo dla

Ârodowiska.

Rys. 2. Flaga Programu Czysta Turystyka. Projekt: Maciej W∏asnowolski.

Przyznanie Certyfikatu Czystej Turystyki

Certy fikat Czystej Turystyki jest przyznawany przez niezale˝nà Kapitu∏´

na podstawie audytu certy fikujàcego. Certy fikat jest wa˝ny przez dwa lata,

po tym okresie firma/instytucja musi ubiegaç si´ o jego odnowienie.

G∏ównym za∏o˝eniem certy fikatu jest sta∏e doskonalenie si´ firm uczest-

niczàcych w programie i podejmowanie przez nie nowych inicjatyw na rzecz

ochrony Êrodowiska.

Obs∏uga informacyjna firm

Przez ca∏y okres uczestnictwa w programie firma/instytucja cz∏onkow-

ska mo˝e korzystaç z us∏ug Centrum Informacji Ekologicznej , na k tóre

sk∏adajà si´: Infolinia, Serwis bran˝owy, Biznes iEkologia, Biuletyn Czyste-

go Biznesu. Centrum udziela informacji nt. ak tualnych zmian w prawie

ochrony Êrodowiska, monitoruje êród∏a finansowania inwestycji i progra-

mów ekologicznych, itp.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: