Temat: System plików FAT, FAT16, FAT32 i NTFS.
System plików – metoda przechowywania plikow, zarządzania plikami, informacjami
o tych plikach, tak by dostęp do plikow i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla
uŜytkownika systemu.
Większość systemow operacyjnych potrafi obsługiwać wiele systemow plikow (patrz
tabelka).
Systemy operacyjne MoŜliwe zastosowaniaDOS
FAT 16
WINDOWS 95 FAT 16
WINDOWS 95 OSR2 FAT 16, FAT 32
WINDOWS 98 FAT 16, FAT 32
WINDOWS NT FAT 16, NTFS
WINDOWS 2000 FAT32, NTFS
WINDOWS Me FAT32
WINDOWS XP FAT32, NTFS
Linux EXT2, EXT3
Klaster – jednostka alokacji pliku – najmniejszy fragment przestrzeni dysku, w
ktorym moŜna zapisać informacje.
FAT (ang. File Alloccation Table) – określa ona rozmieszczenie plikow, katalogow i
wolnej przestrzeni na dysku twardym. Tabela ta zawiera spis wszystkich jednostek
alokacyjnych (klastrow) całej partycji. Od nazwy tej tablicy pochodzi takŜe nazwa
systemu plikow, ktory powstał pod koniec lat 70.
MBR (ang. Master BOOT Record) – głowny rekord startowy. MBR znajduje się w
pierwszym sektorze dysku twardego i dyskietki. Zawiera on program rozruchowy
(odpowiadający za ładowanie systemu operacyjnego do pamięci RAM) oraz głowną
tablicę partycji (w tablicy partycji umieszczona jest informacja, ktora partycja jest
aktywna).
FAT16 - Odmiana systemu plikow FAT, z ktorego mogą korzystać roŜne systemy
operacyjne (patrz tabelka).
Cechy FAT 16:
Maksymalny rozmiar jednostki alokacji - 32 KB (maksymalna wielkość klastra)
DuŜe marnotrawstwo przestrzeni dyskowej
Ograniczenie wielkości dysku do 2,1 GB (maksymalny rozmiar partycji dysku)
NierozroŜnialnie wielkości liter w nazwach plikow
Ograniczenie długości nazwy plikow do 12 znakow.
2
FAT32 – odmiana systemu plikow FAT. Po raz pierwszy system plikow FAT32
zastosowano w Windows 95 OSR2.
Cechy FAT 32:
Maksymalny rozmiar klastra – 4 KB (dla dyskow do 8 GB)
Maksymalny rozmiar woluminu FAT32 dla Windows XP wynosi 32 GB
(Windows nie potrafi utworzyć partycji FAT32 o rozmiarze większym niŜ 32
GB).
Odporny na awarie
Programy uruchamiają się nawet do 50% szybciej.
Zadanie. Porownaj przechowywanie pliku o wielkości 37 KB w systemie FAT 16 i
FAT 32. Zapisz ile miejsca na dysku marnuje się w systemie FAT 16 a ile w systemie
FAT 32?
NTFS (ang. New Technology File System, w wolnym tłumaczeniu "system plikow
nowej generacji") - standardowy system plikow systemu Microsoft Windows NT i jego
następcow (Windows 2000, Windows XP, Windows Server 2003 i Windows Vista).
Cechy NTFS:
Łatwość odzyskiwania danych,
Kompresja pojedynczych plikow i folderow,
Bezpieczeństwo danych,
Dzięki nadawaniu praw do plików oraz folderów (dostęp do tej funkcji jest
ograniczony w Windows XP Home Edition) a takŜe moŜliwości zaszyfrowania
danych przechowywanych na dyskach NTFS informacje są chronione przed
dostępem niepowołanych osob.
Maksymalny rozmiar partycji NTFS wynosi 2TB,
Efektywniejsze zarządzanie przestrzenią dyskową niŜ w systemie FAT (klastry
o rozmiarze 4 KB dla woluminow o rozmiarze 2 TB).
Temat: Katalog główny, ścieŜka dostępu.
Katalog główny (ang. root directory) – katalog w systemie plikow nadrzędny dla
wszystkich innych katalogow (i rownieŜ plikow). W systemach uniksowych
oznaczamy przez ukośnik (/), a w systemach dosowych (Windows) przez odwrotny
ukośnik (\).
ŚcieŜka dostępu - ciąg znakow określający nośnik danych oraz połoŜenie pliku w
strukturze katalogow na komputerowym nośniku danych, będący częścią pełnej
nazwy pliku. Najczęściej ma postać listy katalogow odseparowanych ukośnikami.
ŚcieŜka pokazuje ,,drogę” jaką naleŜy przejść, aby odszukać plik, poczynając od
najbardziej ogolnego połoŜenia – dysku, poprzez kolejne foldery i kończąc na nazwie
pliku.
Ogolna składnia ścieŜki ma następującą postać (nazwa katalogu głownego - napędu,
kolejne nazwy podkatalogow oraz nazwa pliku wraz z rozszerzeniem):
dysk:\folder(y) \nazwa_pliku
np. C:\Documents and Settings\ciapek\moje dokumenty\filmy\twierdza.avi
Prawidłowa ścieŜka dostępu do pliku w systemie Windows i Linux.
Format podanej ścieŜki zaleŜy od systemu operacyjnego.
LINUX
W większości systemow (Unix, Linux, Mac OS) katalog jest reprezentowany przez
ukośnik (ang. slash "/"), pełna ścieŜka do pliku twierdza.avi wygląda następująco:
/home/ciapek/filmy/twierdza.avi
WINDOWS
W przypadku systemow Windows oraz DOS katalog jest reprezentowany przez lewy
ukośnik (ang. backslash "\"), a pełna ścieŜka do pliku twierdza.avi w tym systemie
wygląda następująco:
C:\Documents and Settings\ciapek\moje dokumenty\filmy\twierdza.avi
Temat: Rodzaje ścieŜek dostępu.
ŚcieŜki dostępu mogą być względne lub bezwzględne. ŚcieŜki względne odnoszą
się do bieŜącego katalogu i rozpoczynają się od nazwy katalogu.
ŚcieŜki bezwzględne rozpoczynają się zawsze od znaku \, (odpowiadającego
głownemu katalogi dysku) lub partycji.
4
ŚcieŜka Typ
katalog\plik.txt ŚcieŜka względna
\windows\system.ini
c:\Program Files\gg.exe
ŚcieŜka bezwzględna
Temat: Atrybuty plików.
Atrybuty plikow określają zakres operacji, ktore moŜna wykonać na pliku.
Symbol Nazwa oryginalna Nazwa polska Opis
R read only tylko do odczytu Plik oznaczony takim
atrybutem nie moŜe zostać
zmodyfikowany ani usunięty.
H hidden ukryty SłuŜy do ukrycia pliku.
S system systemowy Plik oznaczony takim atrybutem jest traktowany w sposob podobny do plikow oznaczonych jednocześnie atrybutami tylko do odczytu oraz ukryty. Ponadto plik taki jest oznaczony jako plik naleŜący do systemu operacyjnego.
A archive gotowy do archiwizacji
Atrybut ten nadawany jest kademu plikowi, którego zawartość jest modyfikowana. SłuŜy do oznaczenia pliku, który został zapisany jako kopia.
Do czego słuŜy polecenie attrib?
ATTRIB - polecenie systemu operacyjnego DOS. Wyświetla, ustawia lub usuwa
atrybuty (R, S, H i A) przypisane do plikow lub katalogow.
Przykład:
attrib +r dane.txt - nadaje plikowi dane.txt atrybut r (tylko do odczytu)
attrib -r dane.txt - kasuje atrybut ,,tylko do odczytu” dla pliku dane.txt
Polecenie attrib bez parametrow wyświetla atrybuty wszystkich plikow w bieŜącym
katalogu.
5
Temat: Archiwizacja danych.
Archiwizacja – wykonanie kopii danych i przechowywanie ich w bezpiecznym
miejscu, głownie na nośnikach zewnętrznych.
Archiwizacja pełna polega na wykonaniu kopii zapasowej wszystkich plikow.
Archiwizacja przyrostowa – polega na wykonaniu kopii tylko tych danych, ktore
uległy modyfikacji od momentu ostatniej archiwizacji pełnej.
Archiwizacja pozwala uchronić przed utratą danych w wyniku:
- awarii systemu;
- błędow uŜytkownika;
- defektow zawartych w programach;
- wirusow;
Niektore sposoby archiwizacji:
- kopie analogowe (wydruki dokumentow);
- kopiowanie na nośniki wymienne (np. dyskietki, płyty CD-R, płyty DVD-R);
- kopiowanie na inny dysk komputera;
- kopiowanie na inny komputer (np. kopia zwierciadlana, serwer plikow).
REGUŁY ARCHIWIZACJI:
- regularnie wykonuj archiwizację
- sprawdzaj stan kopii
- korzystaj z nośnikow czyszczących głowicie minimum raz w miesiącu
- przechowuj zarchiwizowane dane na nośnikach w miejscu zaciemnionym,
osłoniętym od kurzu, w temperaturze pokojowej i przede wszystkim z daleka
od źrodeł pola magnetycznego.
KOPIA ZAPASOWA
Kopia bezpieczeństwa (backup) słuŜy do zabezpieczania danych na stacjach
roboczych i serwerach przed ewentualną awarią systemu. Dzięki Kopii Zapasowej
moŜemy utworzyć ,,awaryjny dysk naprawczy”, wykonać kopię zapasową plikow oraz
skopiować stan komputera (pliki systemowe).
Korzystanie z kopii zapasowej (dostęp do tej funkcji jest ograniczony w Windows XP
Home Edition):
Otworz Menu Start – Programy – Akcesoria – Narzędzia Systemowe – Kopia
zapasowa
Temat: Kompresja danych.
Wykonywanie archiwizacji jest mocno związane z pojęciem kompresji plików.
Kompresja danych – spakowanie archiwizowanych danych dzięki czemu zajmują
one mniej miejsca na nośniku. Działaniem przeciwnym do kompresji jest
dekompresja.
Dekompresja - proces odtworzenia oryginalnych danych na podstawie ich postaci
skompresowanej.
Stopień kompresji zaleŜy od rozmiarow plikow i jego formatu, np. szczegolnie duŜej
kompresji ulegają pliki graficzne, natomiast znacznie mniejszej pliki tekstowe.
Dostępnych jest wiele programow kompresujących pliki np. WinRar, WinZip, oraz
formatow do ktorych są kompresowane np. RAR, ARJ, ZIP, LZH, TAR, ACE, BZ2,
JAR. Ponadto istnieją rownieŜ nowe techniki stosowane przy zapisie obrazu czy
dźwięku: MP3, MPG, JPG.
Archiwa ZIP i RAR
Cechy archiwum ZIP
_ Największą zaletą formatu ZIP jest jego popularność. Większość archiwow
...
ManiekQniszyk