Socjologia
Socjologia – nauka społeczna, której celem jest badanie i opisywanie różnych społeczeństw i grup ludzkich. Do podstawowych przedmiotów analizy socjologicznej zalicza się m.in. procesy i zjawiska zachodzące w obrębie rzeczywistości społecznej, wszelkie przejawy i formy życia społecznego, struktury społeczne, układy interakcji społecznych (traktowanych jako czynnik konstytuujący podtrzymujący istnienie grup społecznych np. konformizm).
Działy socjologii:
- socjologia empiryczna (liczne socjologie szczegółowe)
- Socjologia teoretyczna,
- Metodologia badań społecznych,
- Socjologia stosowana ( socjotechnika – zastosowanie wiedzy naukowej w celu uzyskania zamierzonego przekształcenia rzeczywistości społecznej, porządnego zachowania grup czy jednostek – nastawienie na skuteczność)
- Historia socjologii
Przedmiot socjologii:
1. struktura społeczna czyli powtarzające się wzory zachowań społecznych lub uporządkowanych związków między różnymi elementami systemy społecznego, mające byt niezależny, ponad jednostkami lub grupami, które w danym momencie zajmują w tych strukturach określoną pozycję
2. Wyobrażenia zbiorowe(Durkhein) czyli znaczenia oraz sposoby poznawczego organizowania świata mające byt ponad jednostkowy i ciągły, jednostki zaś podlegają socjalizacji do nich (język)
3. Działania społeczne (Weber) – istnieją tylko jednostki i grupy wchodzące ze sobą w związki społeczne ( interakcje pomiędzy przekonaniem, a działaniem )
Inne nauki społeczne ( interdyscyplinarność socjologii)
- antropologia kulturowa (etnografia): zajmuje się człowiekiem jako istotą wytwarzającą kulturę. Badając poszczególne kultury ( kulturę państw społecznych) jej wytwory materialne i niematerialne, a także strukturę społeczną porównując zebrane dane dąży do skonstruowania uniwersalnych teorii funkcjonowania kultury.
- Ekonomia: analizuje problemy jak produkujemy, rozbielamy, nabywamy i konsumujemy dobra czyli bada relacje między produkcją, dystrybucją, wymianą i konsumpcją dóbr, a porządkiem ekonomiczne społecznym, odkrywa mechanizmy rozwoju gospodarczego oraz prawa rządzące ww. zjawiskami
- Nauki polityczne: analizują kwestie związane ze źródłami, rozdziałem i wykorzystaniem władzy w społeczeństwie, procesy polityczne w różnych grupach, formy działania rządu.
- psychologia: Bad podstawy i konsekwencje zachowania jednostek.
Powstanie socjologii:
· 1837 A Conte „ kurs filozofii pozytywnej” – jako pierwszy uył nazwy „socjologia”, wcześniej używał nazwy „ fizyka społeczna” – jedyna nauka o społeczeństwie (dynamika i statyka społeczna)
· 1892 – R.E. Park – pierwsza katedra socjologii na Uniwersytecie Chicagowskim
· 1896 – E. Durkheim – pierwsze czasopismo socjologiczne – rzecznik socjologiczny ; z podziałem na subdyscypliny socjologiczne
Podstawowe regulatory życia społecznego ( z naszej woli)
1. Prośba – świadomie lub podświadomie apeluje do pragnienia solidarności między członkami tej samej grupy – doskonalenia: etyka
2. Rozkaz – oparty na podporządkowaniu (nierówność stosunków społecznych) – doskonalenie, polityka
„dopóki jesteśmy pewni skuteczności naszego przekonywania i rozkazywania, nie oczekujemy potrzeby wiedzy nienależnej od praktyki”
F. Znaniecki: konieczność powstania socjologii” wymusiły”:
1. rozwój kapitalizmu: interes, ekonomia
Rozwój nauk matematyczno -fizycznych: wzorzec nauki
Badania historyczne i etnograficzne: próby uzgodnień
A. Giddens: socjologia powstała jako próba zrozumienia głębokiej transformacji społeczeństw tradycyjnych w nowoczesne. W miarę postępów tej transformacji jej zrozumienie staje się coraz ważniejsze.
Podstawowa wiedza socjologiczna {Earl Babbie}
1. społeczeństwo istnieje sai Genesis
2. istnieje możliwość naukowego badania społeczeństwa
3. społeczeństwo tworzy się samo
4. kultury różnią się od siebie w czasie i w przestrzeni
5. jednostek nie mona oddzielić od społeczeństw
6. systemy mają swoje potrzeby
7. instytucje są zawsze konserwatywne
8. wyjaśnienia socjologiczne są z natury deterministyczne
9. paradygmaty kształtują nasze postrzeganie i rozumienie świata
10. socjologia jest ideą której czas nadszedł
Grupy społeczne:
1. Przynajmniej trzech { ?} członków którzy mają określony rodzaj członkowstwa odpowiedni wzór fizyczny i moralny oraz wynikająca z tego członkowstwa funkcję, rolę.
2. identyczność czyli odrębność od innych grup i różnych zbiorowości
3. Ośrodki, skupienie
4. Zadania i cele
5. Organizacje grupy utożsamianą ze strukturą w której istotne są takie składniki jak pozycja, rola i władza
\grupa społeczna – zbiór przynajmniej dwóch osób o poczuciu wspólnej tożsamości między którymi dochodzi do strukturalnie uporządkowanej interakcji, opartych na wspólnym zestawie oczekiwań co do zachowania partnera
Typy grup:
1. grupy pierwotne i wtórne
- grypa pierwotna : mała grupa której członkowie mają bliskie osobiste i trwałe związki stanowiące podstawę społecznego rozwoju jednostki np. rodzina. Silne zaangażowanie emocjonalne i trwałość
- grupa wtórna: większe grupy o okresowym stopiny trwałości, grupa dążąca do wykonania specyficznego działania i nie wywierająca trwałego wpływu na tworzące ją jednostki, słaba interakcja pomiędzy członkami grupy dotycząca głównie działań grupowych, a nie potrzeb, pragnień czy problemów poszczególnych członków { nie przejawiają chęci pogłębienia wiedzy na swój temat} np. grupa pracownicza.
2. Grupy swoje { ingrouc} i obce { oud groups}, my – oni
- Grupa swoja { my} zbiorowość do której jednostka należy i którą dzieli poczucie tożsamości i lojalności { np. miejscowi}
- grupa obca { oni } zbiorowość do której jednostka nie należy wobce której nie jest lojalna zazwyczaj jesteśmy nastawieni do niej negatywnie, oparte często na stereotypach { np. emigranci}
3. Grupy odniesienia wykorzystywana przez jednostki do formułowania opinii oraz porównywania i oceny własnych zachowań { nie są w pełni grupami raczej kategoria pomocnicza do określania się jednostki}
Funkcje grupy odniesienia
- Normatywna : określenie właściwych form zachowania { rodzice uczą dzieci co wolno a czego nie wolno}którego osądza się słuszność oczekiwań wyrażonych przez innych ww stosunku do jednostki { służą za wzór do naśladowania }
- Audytoryjna – ocena stosowności zachowań, jednostki { okazują aprobatę lub dezaprobatę wobec zachowań dzieci}
Jak powstają grupy
– styczność; fizyczna styczność zwiększa prawdopodobieństwo interakcji i wspólnych działań, co powoduje powstanie grup { badania stosunków społecznych względem bliskości zamieszkania}
- podobieństwo : wolimy wiązać się z osobami o podobnej charakterystyce społecznej
Normy grupowe : konformizm
Konformizm – zmiana zachowania lub poglądów { opinii} danej osoby spowodowana rzeczywistym lub wyobrażony naciskiem ze strony jakiejś osoby lub grupy osób
Czynniki kształtujące konformistyczne postawy i zachowania
1. cechy i skład wywierającej nacisk
· stopień jednomyślności grupy : jeden „ sprzymierzeniec” i gwałtowny spdek}
· wiekjośc grupt { dwa i trzy największe, później rośnie wolniej, osiem i szesnaście maleje} stopień kompetencji członków
· autorytety
2. cechy, zadania lyb sprawy której dotyczy nacisk grupowy
· im mniej jasne jest zadanie tym nacisk jest skuteczniejszy
· im zadanie jest trudniejsze tym naciks jest skuteczniejszy
3. cechy osób na które wywierany jest nacisk
· płeć { kobiety bardziej uległe}
· inteligencje { twórcza}
· zdolność abstrakcyjnego myślenia
· wysoka samoocena
Tarlak