Juliuszowa Albinowska - Oszczędne obiady postne (1909).pdf

(313 KB) Pobierz
Oszczêdne obiady postne
Juliuszowa Albinowska
Oszczędne obiady postne.
(wszelkie prawa zastrzeżone).
Lwów
Z drukarni „DZIENNIKA POLSKIEGO” (dra Woynarowskiego)
Lwów, ul. Cicha l. 5 pod zarządem Franciszka Kattnera
1
 
Spis treści.
WSTĘP.
Przepisy o postach.
Obiady.
Styczeń.
Obiad
1. Zupa karmelicka, rybne kotlety, jarmuż, budyń z bułki.
2. Zupa rumiana, karp lub karaś, kartofle z grzybami, kluski krajane.
3. Polewka winna, szczupak lub karp po węgiersku, ryż, kapusta, pierożki leniwe.
4. Barszcz ze śmietaną, szczupak z jajami, kapusta włoska, legumina grysikowa.
Luty.
5. Zupa grzybowa, karp smażony, kartofle wypiekane, ryż z jabłkami.
6. Zupa rybna, szczupak duszony z chrzanem, marchew z grzankami, naleśniki z
powidłami.
7. Zupa kartoflana, karp nadziewany, jaja faszerowane, knedle z bułki.
8. Zupa kminkowa, paszteciki z grzybów, szczupak gotowany, pierogi z serem.
9. Zupa karmelicka, paszteciki postne z jajecznicą, rybne kotlety, pierożki leniwe.
10. Polewka winna z grzankami, szczupak duszony z chrzanem, kartofle wypiekane,
legumina z kasztanów.
Marzec.
11. Zupa piwna, śledzie marynowane z kartoflami pieczonemi, legumina z ryżu.
12. Zupa grochowa z kapustą, jaja na gorąco, pierogi z powidłami.
13. Zupa z tartem ciastem, lin w galarecie, kapusta włoska z grzybami, budyń z chleba.
14. Zupa z bułek, szczupak z parmezanem, kotlety z kartofli, legumina migdałowa.
15. Zupa rumiana, szczupak lub karp po węgiersku, kapusta, szodowa legumina.
16. Barszcz ze śmietaną i z fasolą, szczupak z jajami, jarmuż z kasztanami, legumina
grysikowa.
17. Zupa rybna, szczupak gotowany, paszteciki z grzybów, pierogi leniwe bez sera.
18. Zupa grzybowa, karp nadziewany, jaja faszerowane, knedle z bułki.
19. Zupa kminkowa, śledzie marynowane z kartoflami pieczonemi, krokiety z ryżu.
20. Zupa z bułek, lin w galarecie, marchew z grzankami, krokiety z ryżu.
21. Zupa z tartem ciastem, kapusta z grzybami, pierogi z serem.
22. Zupa wina, jaja na gorąco, pierogi z powidłami.
23. Polewka z wina, kotlety z kartofli, knedelki z sera.
Kwiecień.
24. Zacierka z masłem, ryba po żydowsku, jaja w sosie, jabłka w kruchem cieście.
25. Kleik, ryba z szafranem, kartofle z grzybami, omlet.
26. Zupa z kwasu lub szczawiu, szczupak na biało, kotlety z soczewicy, legumina
grysikowa z czekoladą.
2
 
27. Zupa francuska, sandacz, szczupak, karp z maślanym sosem, jaja wypiekane, pierogi z
kapustą.
28. Zupa grochowa z grzankami, kapusta włoska, legumina z ryżu.
29. Zupa kartoflana, jaja faszerowane, pierogi leniwe bez sera.
30. Zupa z tartem ciastem, paszteciki postne z jajecznicą, budyń z bułki.
Maj.
31. Zupa kartoflana, szczupak albo karp z sosem, szpinak z grzankami, knedle ze śliwek
suszonych.
32. Zupa z maślanki z kaszą jęczmienną, jaja faszerowane, dołki grysikowe.
33. Barszcz ze śmietaną i fasolą, szparagi, legumina z ryżu.
34. Zupa rakowa, jaja na gorąco, pierożki kruche.
Czerwiec.
35. Kleik, szparagi wypiekane, legumina z mąki hreczanej.
36. Zupa szczawiowa, groszek z grzankami, budyń czekoladowy.
37. Zupa z poziomek, grzyby, pierogi hreczane z serem i śmietaną.
38. Zupa grzybowa, kartofle młode, pierogi z borówkami.
Lipiec.
39. Zupa z wiśni, jaja sadzone z mamałygą, budyń z rumu.
40. Zupa cytrynowa, kalarepa z grzankami, legumina z wiśni.
41. Zupa rakowa, marchewka z groszkiem, pierogi z czereśniami.
42. Barszcz ze śmietaną i fasolą, kalafiory, placek z wiśniami.
Sierpień.
43. Zupa rumiana, szpinak z grzybkiem, legumina z kwaśnej śmietany.
44. Zupa szczawiowa, kapusta włoska, ryż z jabłkami.
45. Zupa ze świeżego grochu, jaja faszerowane, kapuśniaki.
46. Kleik, szpinak wypiekany, łazanki z serem.
Wrzesień
47. Zupa z bułek, selery z sosem maślanym, placek ze śliwkami.
48. Zupa z jabłek, kalafiory wypiekane, budyń z bułki.
49. Zupa z podpienek lub grzybów, kartofle wypiekane, knedle ze świeżych śliwek.
50. Zupa pomidorowa, szpinak z grzankami, makaron z jabłkami.
Październik.
51. Barszcz z uszkami, kartofle z grzybami, naleśniki z grysikiem.
52. Zupa grzybowa, kalafiory, łazanki z kapustą.
53. Zupa fasolowa, gołąbki, rogaliki z makiem.
54. Zupa z powideł z grzankami, jaja sadzone z mamałygą, kaszka drobna z grzybami.
3
 
Listopad.
55. Zupa z selerów, paszteciki z ryb, kotlety z kartofli, pierogi z kapustą i z serem.
56. Zupa kartoflana, karp smażony, marchew z grzankami, makaron z parmezanem.
57. Zupa rybna z kluseczkami, szczupak z jajami, pürée z grochu, strudel z jabłkami.
58. Zupa z fasoli, śledź marynowany z kartoflami pieczonemi, legumina czekoladowa.
Grudzień.
59. Zupa biała, szczupak pieczony z sałatą, paszteciki kartoflane, kluski hreczane.
60. Barszcz ze śmietaną i fasolą, jaja faszerowane, łazanki z kapustą.
61. Kleik z jęczmiennej kaszy, marchew z grzankami, kluski parzone.
62. Zupa pomidorowa, szczupak z jarzyną, kotlety kartoflane, knedle z bułki.
63. Zupa grochowa, jarmuż z kasztanami, dołki grysikowe.
64. Zupa kartoflana, jaja sadzone z mamałygą, naleśniki z serem.
65. Zupa kminkowa, karp lub szczupak po węgiersku, kapusta, kluski krajane.
66. Barszcz ze śmietaną, rybne kotlety, kapusta włoska, ryż z jabłkami.
67. Zupa grzybowa, szczupak z chrzanem, kotlety z soczewicy, pierożki z powidłami.
68. Zacierka z masłem, jaja wypiekane, rogaliki z makiem.
69. Wigilia Bożego Narodzenia.
70. Polewka z wina z grzankami, kotlety z kartofli, ser smażony, migdałowe ciasteczka.
71. Obiad w Środę popielcową lub w Wielki Piątek.
4
 
WSTĘP.
Puszczając w świat tak życzliwie przez ogół moich rodaczek przywitany podręcznik
dla naszych gospodyń p.t. „Dom oszczędny”, odczuwałam brak jego odnośnie do dni postnych
i już wówczas polecałam dział o kuchni jarskiej (wegetaryański) jako pomocniczy w dniach
postu. Dziś po wysłuchaniu różnych zdań i pewnem doświadczeniu odczuwam brak powyższy
tem mocniej, gdy widzę, jak liczne domy z winy gosposi naszych zatracają święty nasz
obrządek i tradycye matek i babek naszych, nie szanując dni postnych. Cała generacya
wyrasta, uważając zachowanie postów za przesąd i rzekomo zbytek zamożnych, gdyż niejedna
gospodyni twierdzi, że zachowując dziś post, „nie mamy co jeść”.
O mylności tego zapatrywania ma przekonać ta książeczka, która okazuje dowodnie,
ile rozmaitości i pożywności obiad postny w sobie mieści i jak tanim kosztem może troskliwa
gosposia posilić rodzinę i urozmaicić żywność swoich stołowników.
Rozchodzi się zaś przedewszystkiem o zachowanie przepisów naszej wiary świętej,
naszego obrządku, nakazów Kościoła, których strzec i bronić każdej Polki jest obowiązkiem
sumienia, bo z tego ma zdać rachunek Bogu i społeczeństwu. Stojąc na straży tych naszych
świętości, kobieta nie zaniedbuje jednak obowiązku należytego odżywienia sobie oddanych i
bierze udział w walce świata uczonego przeciw nadużyciu mięsa.
Dziś pierwszorzędni uczeni i specyaliści udowodnili, że mięso i alkohol nie mają ani w
część tej siły pożywnej, którą im ogół dotąd przypisywał. Dziś wiemy najdokładniej, że mięso
i alkohol są nie tak środkami pożywności, jak raczej użycia i przyjemności.
Dla krótkości przytoczę, że wedle analizy chemicznej i obliczeń profesora Landouzy i
jego chemików Henry’ego i Marcellego Labbé w Paryżu, 100 gramów b i a ł k a w suszonej
jarzynie k o s z t u j e 0’25 k (t.j. 25 halerzy), w chlebie 50 halerzy, a we wieprzowinie już 85
halerzy, zaś w m ięs i e aż 1 K 60 h. Podobnie ma się rzecz przy drugim czynniku składowym
potraw, t.j. przy w ęg l o w o d a n a c h . Gdy 100 gramów węglowodanu kosztuje w kartoflach 5
halerzy, w mące 5½ halerza, to w winie kosztuje już 25 h.
Biorąc zaś na wzgląd pożywność potraw ze względu na ich siłę kaloryi, tj. jako
paleniska naszego ciała, widzimy, że n. p. ryż posiada w kilogramie aż 3450 kaloryi, zaś dobra
tłusta wołowina bez kości już tylko 1530, chuda dobra wołowina bez kości 1138, zwykłe
mięso zaś tylko 940, a liter piwa nie więcej, jak 264 kaloryi. Tych kilka matematycznie i
naukowo ściśle obliczonych dat, litanią ich nużyć czytelniczek nie myślę, wykazuje dosadnie,
jak mylnie ogół pojmuje wartość potraw mięsnych i alkoholów. Kościół też nie pragnie
bynajmniej przez post zaniku sił wiernych, lecz walki z chęcią używania i dogadzania. W tych
najnowszych wynikach okazuje się też, jak nieskończenie rozumnie, prawdziwie tylko przez
wyższe natchnienie, pojmował Kościół nasz swą świętą misyę, jak przejrzał wartość potraw
bez pomocy chemii i analizy i to już od zamierzchłych czasów chrześcijańskich.
Zachowując posty przyczyniamy się, przy większej rozmaitości i zmianie, zarazem do
polepszenia zdrowia i sił duszy. Po potrawach poznacie najlepiej człowieka i jego wartość
moralną.
Więc wysyłam tę książeczkę w społeczeństwo nasze jako dodatek do mego
podręcznika „Dom oszczędny” (główny skład w księgarni Gubrynowicza i Syna we Lwowie)
w przekonaniu, że i tę pracę przyjmą rodaczki moje tak łaskawie, jak „Dom oszczędny” i że
dołożę temi kartkami cegiełkę do ogólnego dobra.
Wiedząc, jak trudno nieraz w codziennej pracy kłopotać głowę tem, co jeść i co
ugotować, ułożyłam ten podręcznik w ten sposób, że podaję miesiącami, jak w kalendarzu ich
porządek, całe obiady postne, stosownie do środków spożywczych, jakich w danej porze roku
dostać można.
Podaję i droższe i tańsze, więc i ryby także; gdzie tych niema, zastąpi je jarzyna lub
mączna potrawa bardzo dobrze, bo gdy kilogram ryby ma 1130 kaloryi (siły palenia), to
5
 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin