25. FUNKCJE I DZIAŁANIA PAŃSTWA(WŁADCZE I NIEWŁADCZE DZIAŁANIA PAŃSTWA), APARAT PAŃSTWOWY, ORGAN PAŃSTWOWY A URZĄDZ, PODZIAŁ ORGANÓW PAŃSTWOWYCH, ZASADY USTROJOWE APARATU PAŃSTWOWEGO: ZASADA JEDNOLITOŚCI I PODZIAŁU WŁADZY, ZASADY ORGANIZACYJNE(CENTRALIZACJA I DECENTRALIZACJA), AUTNOMIA I SAMORZĄD JAKO FORMY DECENTRALIZACJI
Funkcje państwa – określają cele działania państwa 1. Ze względu na zakres terytorialny
· Wewnętrzne – ochronna(zabezpieczenie ładu w państwie) i organizatorska(służby publiczne)
· Zewnętrzne – obrona suwerenności, prowadzenie pokojowej polityki z innymi państwami, siły, zbrojne, wywiad, kontrwywiad
2. Ze względu na kryterium podmiotowe
· Działania władcze – zabezpieczone możliwością zastosowania przymusu1. Tworzenie prawa2. Stosowanie prawa3. Wykonywanie prawa4. Egzekucja prawa5. Działania kontrolne – formalne(sprawdzanie zgodności z prawem) i materialne(celowość)
· Działania niewładcze – nie są zabezpieczone możliwością zastosowania przymusu, np. propaganda, działalność organizatorska, kulturowa, apele, odezwy, działalność gospodarcza
Organ państwowy – wyodrębniona część aparatu państwowego realizacja określone funkcjePodział:
1. Z uwagi na działania władcze
· Ustawodawcze – legislatywa, tworzenie prawa
· Wykonawcze – egzekutywa, praktyczne działania państwa
· Sądownicze – rozstrzygają spory prawne na podstawie norm prawnych
· Kontrolne – dokonują formalnej i materialne kontroli – NIK
2. Ze względu na kompetencje (zakres do podejmowania decyzji)
· Miejscowe (terytorialne) – określają możliwość podejmowania decyzji na danym terytorium*centralne – zakres uprawnień organu do podejmowania decyzji na całym terytorium państwa*lokalne – podejmowanie decyzji na danym wycinku lokalnym
· Przedmiotowe ( rzeczowe) – określają grupę spraw podlegających decyzji organów*ogólne – organ nie jest merytorycznie ograniczony w podejmowaniu decyzji*branżowe – wydzielony merytorycznie zakres do podejmowania decyzji
· Funkcjonalne – wskazują jaki organ jest upoważniony do podejmowania różnego typu decyzji np. sąd apelacyjny
3. Ze względu na skład
· Jednoosobowe – samodzielnie podejmują decyzje
· Kolegialne - podejmują decyzji w formie uchwał*większość zwykła – liczba głosów za jest większa*większość bezwzględna – 50% + 1
*większość kwalifikowana – za 2/3 lub 3/4 osób
4. Ze względu na sposób powołania organu
· Wybór
· Nominacja – organ wyższy powołuje organ niższy
5. Ze względu na okres powołania
· Stałe
· Czasowe – powołane w wyjątkowych okolicznościach
6. Ze względu na sposób urzędowania
· Sesyjne, cykliczne
Instytucje pomocnicze – wchodzą w skład aparatu państwowego, celem jest fachowa obsługa, nie są organami, nie podejmują decyzji – urząd, biuro
Aparat państwowy – funkcjonalnie i organizacyjnie powołany zespół organów wraz z instytucjami pomocniczymi. Działa w oparciu o zasady trójpodziału władzy*organizacyjne – zasada hierarchicznej struktury aparatu państwowego, zasada przedmiotowego podziału, zasada struktury terytorialnej*ustrojowe – zasada trójpodziału władzy i jednolitości
USTROJOWE*Zasada jednolitości władzy – przybiera charakter demokracji parlamentarnej. Suweren sprawuje władzę niepodzielną. Prowadzi do hierarchicznego porządku państw. Uprawnienia władcze mają charakter podzielny. Np. Szwajcaria- parlament organem przedstawicielskim, 7 osobowa Rada Federalna – organ wykonawczy parlamentu
*Zasada trójpodziału władzy – wywodzi się od Monteskiusza (władza prawodawcza, sądownicza, wykonawcza). Władza prawodawcza w rękach izby niższej, wykonawcza w jednoosobowych rękach, sądownicza w niezawisłych sądachDzisiejszy podział władzy:*ustawodawcza*wykonawcza*sądownicza
ORGANIZACYJNE
· Centralizacja – prawne skupienie uprawnień do podejmowania decyzji władczych w rękach organu wyższego rzędu
· Decentralizacja – prawnie przekazanie uprawnień do podejmowania decyzji władczych organom niższego rzędu. Organy niższego rzędu są uzależnione od wyższego rzędu, organy wyższego rzędu mogą wkraczać do organów niższego rzęduDecentralizacja instytucjonalna – ma formę autonomiczną lub samorządową ^autonomia- przekazanie uprawnień w szerokim zakresie(władza ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza
^samorząd – tylko władza wykonawcza. Przy samorządzie uprawnienia przekazywane poza aparat państwowy(samorząd terytorialny, gospodarczy, zawodowy)
· Koncentracja – faktyczne skupienie uprawnień do podejmowania decyzji władczych w rękach organu wyższego rzędu
· Dekoncentracja – faktyczne przekazanie uprawnień do podejmowania decyzji władczych organom niższego rzędu. Organ wyższego szczebla nie może wkroczyć do organu niższego szczebla
Aniuuu:* kochana moja:* wszystkiego co najlepsze! zdrówka, szczescia, milosci, nieznikającego uśmiechu na twarzy, pogody ducha, samych radosnych dni, sukcesów w zyciu prywatnym i na studiach, spełnienia wszystkich marzeń :*
umkc