Wierzenia Słowian - różne teksty.pdf

(112 KB) Pobierz
Microsoft Word - Nowy Dokument programu Microsoft Word _6_.doc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
WIERZENIA
Standardowy opis (trochê luŸny) Bogów Słowian i ich "właœciwoœci"
Bogowie
Œwiêta
Demologia
Zwyczaje i obrzêdy
ROLA KAPŁANÓW POGAÑSKICH W ¯YCIU PLEMION SŁOWIAN
POŁABSKICH
ŒL¥SKIE WIERZENIA LUDOWE, OBYCZAJE I PRZES¥DY
LUDOWE KOSMOGONIE A PROBLEM RELIGII SŁOWIAN
ZACHODNICH
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
WIERZENIA
Standardowy opis (trochê luŸny) Bogów Słowian i ich "właœciwoœci".
Dodatkowo opis œwi¹t i obrzêdów. Znajdziecie tu równie¿ opisy, jak mo¿na
uchroniæ siê przed złymi mocami, w które wierzyli nasi przodkowie. Polecam
tym, którym nie odpowiada moje spojrzenie na ten temat!
Jak ju¿ mówiłem podana zaraz poni¿ej koncepcja jest uznawana za błêdn¹ (tj.
chronologia wa¿noœci). Niemniej jednak warto j¹ przeczytaæ, gdy¿ daje nam
wiele informacji o samych bogach.
Bogowie
Mo¿emy dziœ przyj¹æ, ¿e w skład panteonu słowiañskiego wchodziło czterech
głównych bogów. Bogowi ci znani byli na całym terenie zamieszkałym przez
plemiona prasłowiañskie.
Najwa¿niejszy z nich to DadŸbóg Swaro¿yc. Bóg słoñca, ognia, nieba i spraw
ziemskich. DadŸbóg to ten, który daje szczêœcie. Słowo bóg oznaczało w jêzyku
Prasłowian bogactwo. Swar w nazwie Swaro¿yc oznacza słoñce. W ró¿nych
rejonach zamieszkałych przez Słowian, nazywano tego boga równie¿:
Œwiêtowitem, Trzygłowem, Stribogiem, Swarogiem. Przedstawiany był jako
mê¿czyzna z obfitym w¹sem. Jego atrybutem był róg zwierzêcy, który nosił
u pasa oraz biały koñ.
Kolejny wa¿ny bóg to Perun, władca błyskawic i pogody. Czasem pełnił
funkcjê boga wojny. Jego imiê oznacza to samo, co dzisiaj piorun, grom,
błyskawica. Perun zamieszkiwał według Prasłowian stare dêby, gaje dêbowe lub
szczyty wzgórz. Jego atrybutem był oczywiœcie grom.
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Pieczê nad œwiatem zmarłych trzymał bóg Weles. Opiekował siê duszami
zmarłych ludzi (nawiami), strzegł prasłowiañskiej krainy szczêœliwoœci Nawii.
Ostatni z bogów to Rod, personifikacja losu i przeznaczenia. Rod pełnił wa¿n¹
rolê podczas narodzi dziecka. To on wyznaczał nowonarodzonemu jego
przyszły los, szczêœcie i długie ¿ycie lub troski i rychł¹ œmieræ.
Œwiêta
Prasłowianie obchodzili cztery główne œwiêta:
21 Marzec - pierwszy dzieñ wiosny. Œwiêto Jare poœwiêcone narodzinom
nowego ¿ycia po mroŸnej zimie. W œwiêto malowano pisanki, jajka które były
symbolem odrodzenia ¿ycia. Œwiêto poœwiêcone bogu Rodowi.
21-22 Czerwiec - pierwszy dzieñ lata. Œwiêto Kresu (kupała) obchodzone ku
czci ognia. To właœnie w noc tego œwiêta rósł legendarny kwiat paproci. W
œwiêto palono ogniska, puszczano wianki na wodê, chłopcy i dziewczêta ł¹czyli
siê w pary. Œwiêto poœwiêcone bogu DadŸbóg Swaro¿ycowi.
23 Wrzesieñ - Pierwszy dzieñ jesieni. Œwiêto plonów poœwiêcone tegorocznym
zbiorom zbó¿. W œwiêto dziêkowano bogom za plony i proszono o jeszcze
lepsze w przyszłym roku. Wró¿ono przyszłoœæ , a po modlitwach organizowano
rytualne biesiady. Œwiêto poœwiêcone bogom Perunowi i DadŸbóg
Swaro¿ycowi.
21-22 Grudzieñ - pierwszy dzieñ zimy. Œwiêto zmarłych poœwiêcone
przodkom. W œwiêto palono ogniska na cmentarzach by ogrzaæ zmarłych,
organizowano obiaty (uczty ku czci zmarłych) by zmarli nie głodowali, na
rostajach dróg palono "grumadki", drewniane polana. Œwiêto poœwiêcone bogu
Welesowi.
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Demologia
Słowianie równie¿ oddawali czeœæ wielu innym bogom, bo¿kom i demonom
złym i dobrym. Z poœród nich mo¿na wymieniæ kilku najbardziej znanych:
Mokosz - bóstwo znane na Rusi zwi¹zane z "matk¹ ziemi¹ wilgotn¹"
Perepłut - bóstwo ruskie, prawdopodobnie demon wodny.
Płanetnik - ¿yczliwy duch powietrzny. Wierzono, ¿e Płanetnik opiekuje siê
chmurami.
Perperuna - znana wœród Słowian bałkañskich, prawdopodobnie bóstwo
¿eñskie towarzysz¹ce Perunowi.
Rodzenice - bóstwa losu ludzkiego, pomocnice boga Roda.
Œwiêtowit - bóg naczelny plemienia Ranów na Rugii. Przez jednych
uto¿samiany z Swaro¿ycem (np. pan Bruckner) przez innych z Perunem (np.
pan Gieysztor)
Ubo¿ê - duch domowy, współczesny skrzat.
Wampir (w¹pierz) - demon pastwi¹cy siê nad ¿ywymi, duch osoby zmarłej.
Wilkołak - ogólnosłowiañski demon półludzki - półzwierzêcy.
¯mij - zły demon, wróg bóstwa nieba.
Licho - zły demon lasu.
Zwyczaje i obrzêdy
Narodziny - Kobiety tu¿ przed porodem wzywały Boga Roda i jego pomocnice
Rodzenice prosz¹c o pomyœlny los dla swojego dziecka. Stare kobiety zaraz po
narodzeniu dziecka szykowały posiłek rytualny, z którego czêœæ była
4
 
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
przeznaczona dla Rodzenic i duchów domowych. Prawdopodobnie równie¿
czyniono ró¿ne wró¿by, staraj¹c siê odgadn¹æ przyszłoœæ noworodka. Dziecko
otrzymywało imiê, nadawane prawdopodobnie przez ojca lub plemiennego
¯yrzca (kapłana).
Przyjœcie w wiek dojrzały (tylko mê¿czyŸni) - Postrzy¿yny
Mał¿eñstwo - praktycznie nic nie wiemy.
Œmieræ - Słowianie wierzyli, ¿e ka¿dy człowiek posiada duszê (nawie), która po
œmierci wêdruje do krainy zwanej Nawi¹. Jest to kraj ukryty gdzieœ głêboko pod
ziemi¹, gdzie wszyscy dobrzy ludzie ¿yj¹ w wiecznej szczêœliwoœci. Dusze
mogły od czasu do czasu wracaæ na ziemiê. W celu ich godnego przyjêcia
urz¹dzano ró¿nego rodzaju zabiegi magiczne. Chodzono całymi rodzinami na
cmentarze gdzie spo¿ywano posiłki oddaj¹c ich pewn¹ czêœæ zmarłym
przodkom. Palono ogniska w celu ogrzania wêdruj¹cych dusz. Dusze złych ludzi
mogły wracaæ na ziemiê w celu nêkania ludzi.
Człowiek po œmierci był traktowany z nale¿yt¹ czci¹. Œmieræ zawsze budziła
wœród ¿ywych pewien respekt. Zmarłego ubierano w najlepsze szaty, ozdabiano
bi¿uteri¹, nierzadko wyposa¿ano w ró¿nego rodzaju przedmioty codziennego
u¿ytki, czasem nawet w broñ. Ciało zmarłego kładziono na stosie, płonêło
w oczyszczaj¹cym ogniu. Prochy umieszczano w glinianych naczyniach (tzw.
popielnicach) i zakopywano w grobach. Czasami były to płaskie, zwykłe groby,
a czasami okazałe kurhany usypywane z ziemi. Zmarłymi oraz krain¹ wiecznej
szczêœliwoœci, Nawi¹ opiekował siê Weles.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin