{246}{334}Wszyscy dorastali�my zastanawiaj�c si� |czy jeste�my sami we wszech�wiecie, {336}{462}i czy kt�rego� dnia by� mo�e |staniemy oko w oko z kosmit�. {622}{720}Oto historia naszych |poszukiwa� �ycia pozaziemskiego. {722}{778}Czy ET rzeczywi�cie istnieje? {780}{854}Wyruszymy w podr�, |aby si� tego dowiedzie�. {922}{1025}Odwiedzimy obce planety |w poszukiwaniu �lad�w �ycia. {1165}{1266}B�dziemy nurkowa� w oceanach |na odleg�ych ksi�ycach. {1295}{1399}Tu, na Ziemi b�dziemy bada� kosmos |w poszukiwaniu obcych form �ycia... {1471}{1565}I szuka� odpowiedzi |na jedno z najwa�niejszych pyta� - {1567}{1649}czy istnieje �ycie |na innych planetach? {1733}{1775}Albo czy w ca�ym tym rozleg�ym wszech�wiecie {1777}{1889}mo�liwe jest, �eby�my byli |ca�kowicie, absolutnie sami? {2033}{2140}KOSMOS z Sam'em Neill'em {2251}{2370}"Czy jeste�my sami?" {2523}{2588}Wiemy ju�, �e nie jeste�my sami. {2770}{2894}Dzielimy si� nasz� planet� |z dziesi�cioma milionami innych gatunk�w. {3057}{3138}Oto �ycie na Ziemi. {3264}{3315}Od zwyk�ego... {3319}{3386}do zupe�nie dziwacznego. {3526}{3565}A co z innymi planetami? {3567}{3660}Czy na nich te� |mog�o rozwin�� si� �ycie? {3672}{3760}Istnieje jedno stworzenie na Ziemi, |kt�re chcia�oby to wiedzie� - {3800}{3830}my! {3965}{4045}Skoro inteligentne formy �ycia |mog�y powsta� tu na Ziemi, {4047}{4091}to dlaczego nie gdzie� indziej? {4095}{4202}Jeste�my pierwszym pokoleniem, |kt�re mog�oby to odkry�. {4301}{4430}Naukowcy zacz�li odkrywa� |nowe �wiaty daleko w kosmosie. {4520}{4632}Miejsca, gdzie by� mo�e pewnego dnia |napotkamy obce formy �ycia. {4687}{4729}Ile wi�c jeszcze czasu nam trzeba, |aby znale�� odpowied� {4731}{4792}na pytanie, kt�re nas tak nurtuje? {4796}{4858}Czy tam kto� jest? {4903}{4953}Sp�jrzcie na gwiazdy. {5077}{5156}Ka�da z nich jest |s�o�cem takim, jak nasze, {5159}{5233}a nasze S�o�ce |ma planet� Ziemie. {5257}{5368}Czy mog�aby rzeczywi�cie by� |jedyn� planet� pe�n� �ycia? {5444}{5540}Aby si� tego dowiedzie� |musimy opu�ci� nasz �wiat. {5596}{5643}Przenie�my si� dalej. {5700}{5775}Poza nasze S�o�ce |i daleko w przestrze� kosmiczn�. {5977}{6065}Oto Mars, zimny i niego�cinny. {6182}{6301}Nast�pnie Jowisz, ogromna, |pozbawiona �ycia kula gazu. {6362}{6426}I kolejny gazowy gigant - Saturn. {6550}{6633}Nast�pnie Uran i Neptun i tak dalej. {6674}{6723}Wszystkie inne planety |naszego Uk�adu S�onecznego {6725}{6795}to puste, pozbawione �ycia �wiaty. {6799}{6859}Jednak poza naszym Uk�adem |S�onecznym s� inne gwiazdy {6861}{6952}i pami�tajcie, ka�da z nich |to nast�pne s�o�ce. {6954}{7063}Jest ich 400 tysi�cy milion�w |w ogromnej wiruj�cej chmurze. {7081}{7130}Droga Mleczna - {7141}{7188}nasza galaktyka. {7223}{7293}Gdy opu�cimy nasz� galaktyk�, {7297}{7398}zaczynamy zdawa� sobie spraw�, |jak rozleg�y jest wszech�wiat. {7400}{7517}Poniewa� ka�dy z tych punkt�w |to galaktyka dok�adnie taka, jak nasza. {7518}{7612}A to s� ca�e chmury galaktyk. {7614}{7728}Czy to mo�liwe, �e w tym wszystkim jedyn� planet� |z inteligentnymi formami �ycia {7732}{7791}jest ta planeta? {7997}{8048}Wszystko sprowadza si� do liczb. {8052}{8098}Je�li istnieje wystarczaj�ca liczba gwiazd, {8100}{8243}szanse na istnienie obcych form �ycia |mog�yby by� rzeczywi�cie du�e. {8425}{8538}Ci�ko jest ogarn�� liczb� |wszystkich istniej�cych gwiazd. {8567}{8640}Ka�dy z tych �wiec�cych punkcik�w |to ca�a galaktyka, {8642}{8749}miliardy gwiazd w ka�dej |z tych �wiec�cych si� kropek. {8817}{8873}Sp�jrzcie na gar�� piasku. {8877}{8910}Jak my�licie, ile to ziarenek? {8912}{8934}Tysi�ce? {8936}{8980}Setki tysi�cy? {8995}{9047}A ile ziarenek znajduje si� |na ca�ej pla�y? {9112}{9178}Te liczby s� za du�e, |�eby je sobie wyobrazi�. {9217}{9257}W takim razie pomy�lcie o tym. {9261}{9361}Na ka�de ziarenko piasku |na ca�ej naszej planecie {9365}{9454}przypada milion gwiazd |we wszech�wiecie. {9490}{9600}Milion gwiazd takich samych jak nasze S�o�ce |na ka�de ziarenko piasku. {9602}{9669}A tam, gdzie s� gwiazdy, |mog� by� r�wnie� planety. {9671}{9761}A tam, gdzie s� planety, |mo�e istnie� �ycie. {9803}{9862}To zdarzy�o si� tutaj. {9864}{9921}Wi�c gdzie s� inni? {9935}{10048}Je�li istniej� w kosmosie inteligentne formy �ycia, |kt�re spr�buj� si� z nami skontaktowa� {10050}{10191}ich wiadomo�� zostanie odebrana w pierwszej |kolejno�ci tu nim gdziekolwiek indziej. {10193}{10313}Lecz aby us�ysze� g�osy innych planet, |trzeba mie� wielkie ucho. {10315}{10385}A to jest najwi�ksze ucho na Ziemi. {10526}{10604}Przez ostatnie 35 lat naukowcy |pracowali nad projektem {10606}{10711}maj�cym odpowiedzie� na pytanie, |czy jeste�my sami. {10772}{10840}Ich zadaniem by�o zbadanie |ka�dej gwiazdy na niebie {10842}{10918}w poszukiwaniu obcych form �ycia. {10974}{11088}Projekt ten nazwano SETI - Poszukiwanie Pozaziemskich |Form Inteligencji (Search For Extra-Terrestrial Intelligence) {11090}{11152}I nadal istnieje. {11438}{11464}CQ, 20 metr�w, {11466}{11586}tu Wujek Donald N6 Kilowatt |zg�asza si� gotowy. {11599}{11668}Seth Shostak jest astronomem |pracuj�cym w SETI. {11670}{11775}Jego zadaniem jest z�apanie sygna�u |ET za pomoc� radia. {11839}{11968}Fale radiowe bez problemu przenikaj� |przez gaz i chmury otaczaj�ce gwiazdy. {11970}{12087}Radio jest bardzo prostym �rodkiem komunikacji, |zar�wno dla nas jak i dla nich, {12089}{12134}wi�c niezale�nie od tego, |co jeszcze kosmici mogliby robi�, {12136}{12188}napewno w du�ej mierze korzystaj� z radia. {12450}{12481}Je�li chodzi o kwestie religijne, {12483}{12522}to istnieje tyle miejsc w kosmosie, {12524}{12579}taka niewiarygodna liczba gwiazd, {12581}{12677}�e naprawd� trudno uwierzy�, |�e to jest jedyne trwa�e miejsce w kosmosie, {12679}{12766}kt�re zasiedlaj� inteligentne formy �ycia |zdolne wymy�le� {12768}{12825}np. technologi� radiow�. {12971}{13100}Po pierwszej dekadzie poszukiwa� |SETI nie dokona�o �adnego odkrycia. {13102}{13181}W 1977 roku nast�pi� prze�om. {13197}{13291}Komputer SETI przechwyci� |dok�adnie to, czego szukali - {13293}{13385}siln� fal� radiow� |pochodz�c� z innej gwiazdy. {13546}{13634}Czy by� to sygna� od obcej rasy? {13777}{13820}By� mo�e nigdy si� |tego nie dowiemy. {13822}{13889}Zanim naukowcy zd��yli dostosowa� |do niego wi�cej przyrz�d�w, {13891}{13931}sygna� zanik� {13933}{14007}i pozosta� bez wyja�nienia. {14254}{14376}Jeden ma�y sukces przez 35 lat poszukiwa� |mo�e �atwo zniech�ci�, {14378}{14454}Jednak Seth Shostak |si� nie poddaje. {14456}{14553}Je�li po stu latach poszukiwa� nie natkniemy si� |na sygna�, b�d� niepocieszony. {14555}{14637}Niekt�rych ju� tak�e tu nie b�dzie, |jednak naprawd� zdziwi�oby to mnie. {14639}{14795}Wydaje mi si�, �e ten eksperyment w pewien |spos�b ma prawie gwarancj� powodzenia. {14798}{14846}Po mimo optymizmu Setha, {14848}{14930} znalezienie obcych form �ycia |mo�e zaj�� troch� czasu. {14933}{15008}Mamy po prostu za du�o |gwiazd do zbadania. {15070}{15194}Problem w tym, �e nasza galaktyka |jest niewyobra�alnie rozleg�a. {15199}{15271}My znajdujemy si� tutaj. |To nasze S�o�ce. {15273}{15390}A to obszar, w kt�rym do tej pory |szukali�my sygna��w od obcych cywilizacji. {15433}{15553}Ca�kiem nie�le dop�ki nie zobaczy si� |wszystkich gwiazd, kt�re nale�y sprawdzi�. {15793}{15841}Przy takiej liczbie gwiazd we wszech�wiecie, {15843}{15931}znalezienie obcych form �ycia |mo�e si� wydawa� zadaniem niemo�liwym, {15933}{15980}jednak by� mo�e poszukiwania te |nie b�d� daremne. {15984}{16062}Od jakiego� czasu znajdujemy miejsca, |gdzie mogliby oni zamieszkiwa�. {16190}{16227}Hawaje. {16372}{16428}Wysoko ponad chmurami Wielkiej Wyspy {16430}{16506}znajduje si� najwi�kszy teleskop na �wiecie. {16625}{16691}Naukowcy przyje�d�aj� tu, aby szuka� czego�, |w co do niedawna {16693}{16745}nie wierzyli, by by�o niemo�liwe. {16750}{16880}Dowody na istnienie planet, |kt�re kr��� wok� odleg�ych gwiazd. {16887}{16955}Gdzie chcieliby�cie nast�pnie si� |uda�, ch�opcy? {16959}{17052}B�dziemy kontynuowa� schodz�c 93 31. {17056}{17166}W porz�dku, r�wno na p�ytce. |Gotowi na na�wietlanie. {17168}{17235}I... zdj�cie. {17287}{17362}Na pierwszy rzut oka |ich zadanie wydaje si� beznadziejne. {17364}{17402}Znalezienie planety kr���cej |wok� innej gwiazdy {17404}{17484}mo�na por�wna� do szukania |konkretnego ziarenka piasku {17486}{17534}na Ksi�ycu. {17599}{17637}Istnieje w tym jednak pewna sztuczka. {17640}{17685}Nawet nie szukajcie samej planety, {17689}{17748}Sp�jrzcie na gwiazd�. {17804}{17896}Geoff Marcy nale�y |do nowej grupy naukowc�w - {17900}{17940}�owc�w planet. {17942}{18016}Je�li wok� obserwowanej gwiazdy |kr��y jaka� planeta, {18020}{18110}jasne �wiat�o tej gwiazdy |stale uniemo�liwia zobaczenie tej planety. {18114}{18183}Dlatego my obserwujemy sam� gwiazd�. {18185}{18282}Przygl�damy si�, czy ta gwiazda ko�ysze si� |w przestrzeni kosmicznej. {18373}{18428}Zjawisko to przypomina rzut m�otem. {18430}{18552}W momencie, kiedy miotacz obraca |ten olbrzymi ci�ar wok� swojej g�owy, {18554}{18645}ca�e jego cia�o ko�ysze si� |i obraca pod wp�ywem m�ota. {18647}{18730}W ten spos�b nawet |je�li nie widzimy samego m�ota, {18732}{18806}mo�emy stwierdzi�, �e miotacz |utrzymuje du�y ci�ar {18808}{18863}na ko�cu du�ej liny. {18896}{18984}Mo�na wi�c sporo powiedzie� o planetach |kr���cych wok� gwiazdy {18988}{19052}tylko poprzez obserwacj� |samej gwiazdy. {19223}{19262}Pomys�, e mo�na wykry� planet� {19264}{19386}poprzez obserwowanie nieznacznego drgania |gwiazdy jest po prostu zadziwiaj�cy. {19428}{19516}Jego powodzenie |by�o z g�ry przes�dzone. {19634}{19734}Nasze poszukiwania planet |rozpocz�li�my w 1986 roku. {19788}{19881}Przez dziewi�� lat nie znale�li�my |absolutnie niczego. {19907}{20001}Dopiero w 1995 roku zacz�li�my |jakie� znajdowa�. {20003}{20127}A teraz znajdujemy je tak szybko, |�e ledwie mo�emy nad��y�. {20142}{20254}Ka�dego miesi�ca znajdujemy |kolejne dwie - trzy planety. {20265}{20347...
przemosta