ART - SC.pdf

(33 KB) Pobierz
ART - SC
Udział energii trampoliny w uniesieniu ś rodka ci ęŜ ko ś ci
zawodnika podczas skoków z rozbiegu.
W skokach do wody podstawową rolę spełnia faza odbicia, poniewaŜ wtedy właśnie
ustalana jest wartość i kierunek wektora prędkości początkowej środka cięŜkości S.C. oraz
momentu pędu ( krętu ) skoczka. Odbicie z trampoliny moŜna podzielić na dwie części:
ugięcie i odskok ( największe odkształcenie deski ku dołowi i maksymalne napięcie mięśni
ciała w celu wykorzystania energii przekazanej uprzednio trampolinie ). Przedstawione
wyniki stanowią rezultat badań ukierunkowanych na poznanie ilościowych zaleŜności
pomiędzy energią przekazaną skoczkowi przez trampolinę a przyrostem energii całkowitej,
uzyskanej przez środek cięŜkości zawodnika.
Hipoteza badawcza brzmiała: im mniej zawodnik ugnie kończyny dolne podczas odbicia, tym
uzyska większe uniesienie S.C.
Poczyniono następujące załoŜenia:
- podczas naskoku wartość uniesienia S.C. jest dla kaŜdego zawodnika stała,
- podczas odbicia zawodnik wykorzystuje przede wszystkim siłę mięśni prostowników
stawów kolanowych i biodrowych,
- w czasie odskoku trampoliny zawodnik jednakowo usztywnia ciało, bez względu na
przyjętą pozycję.
Materiał bada ń
Badaniami objęto 3 kobiety i 7 męŜczyzn – zawodników o długim staŜu treningowym,
specjalizujących się w skokach z trampoliny.
Metoda bada ń
Skonstruowano metalową obejmę na deskę typu Maxiflex „B”, do której
przymocowany został pręt umoŜliwiający regulowanie przykładanego obciąŜenia poprzez
podwieszanie pierścieni stosowanych w podnoszeniu cięŜarów. Obejmę umieszczono tak, aby
środek części spoczywającej na trampolinie znajdował się w punkcie odległym o 10 cm od
wolnego końca deski. Wielkość ta została wybrana jako reprezentująca przeciętne połoŜenie
punktu, w którym przyłoŜona zostaje wypadkowa siła reakcji trampoliny, wywołana przez
skoczka.
Trampolinę obciąŜano masą od 0 do 175 kg co 35 kg. Wartość ugięcia określano w sposób
bezpośredni po przyłoŜeniu obciąŜenia i wygaśnięciu drgań deski – 6 odczytów. Tę samą
procedurę przeprowadzono dwukrotnie: dla punktu podparcia usytuowanego maksymalnie w
kierunku wolnej krawędzi deski – sztywność maksymalna oraz dla punktu reprezentującego
przeciwległy koniec zakresu zmienności – sztywność minimalna.
W celu oceny techniki fazy odbicia zarejestrowano skoki za pomocą kamery wideo i
poddano analizie przy wykorzystaniu oprogramowania komputerowego, pozwalającego na
wyznaczenie S.C. ciała. RównieŜ z zapisu filmowego odczytana została maksymalna wartość
ugięcia trampoliny w danym skoku.
Wszyscy badani wykonali 3 serie po 8 skoków na nogi, przy czym modyfikacji
podlegał kąt ugięcia stawów biodrowych i kolanowych. Lądowanie po naskoku odbywało się
kolejno: na kończyny dolne moŜliwie najbardziej proste, ugięte w stopniu typowym dla
danego zawodnika oraz moŜliwie najbardziej ugięte. W kaŜdym skoku zadaniem zawodnika
było uzyskanie maksymalnej wysokości środka uniesienia S.C.
Dyskusja
Wielkość uniesienia S.C. skoczka zaleŜy, poza energią trampoliny, takŜe od innych, nie
uwzględnianych dotychczas czynników – wpływ składowej poziomej energii kinetycznej
skoczka, uzyskanej podczas naskoku.
Nie została podtrzymana hipoteza badawcza.
Wnioski
Energia trampoliny ma istotny wpływ na wielkość uniesienia S.C. skoczka, jednakŜe w celu
lepszego poznania odbicia z trampoliny konieczne są dalsze badania pozwalające na
stworzenie dokładniejszego modelu tej fazy.
Typowy dla poszczególnych badanych stopień ugięcia kończyn dolnych jest optymalny lub
bliski optymalnego. Zmiana pozycji ciała powoduje w większości przypadków zmniejszenie
wartości wysokości uniesienia S.C., przy czym jest ono znaczniejsze przy lądowaniu po
naskoku na kończyny mniej ugięte.
Bibliografia
1.Fidelus K., Białecki R., Kwaśniewski R., Wychowański M.: ”Udział energii trampoliny w
uniesieniu środka cięŜkości zawodnika podczas skoków z rozbiegu.” Wychowanie Fizyczne i
Sport 1995 T. XXXIX nr 3 str.39-45
Zgłoś jeśli naruszono regulamin