SC - METODY BADAN.pdf - AWF biomechanika - engarde

Wyznaczanie ś rodka ci ęŜ ko ś ci wykorzystał Józef Barton i Attila

Szende do optymalizacji techniki przej ś cia nad poprzeczk ą w

skoku wzwy Ŝ .

WSTĘP:

Wraz z rozwojem techniki skoku wzwyŜ podejmowano wysiłki zmierzające do

poznania rozbiegu, odbicia i fazy lotu, a wraz z tym zmieniały się poglądy teoretyków

odnośnie funkcji tych elementów skoku.

METODY:

Dla lepszej analizy ruchów tułów podzielono na trzy segmenty. Gdyby traktować

tułów jako jednolity, sztywny element, to komputerowy program optymalizacji ruchu w

odniesieniu do jego najistotniejszej sekwencji, tj. gdy tułów przemieszcza się nad poprzeczką,

byłby niemal niemoŜliwy. Skonstruowano manekin o trzysegmentowym tułowiu posługując

się metodą układu ciał wolnych ( metoda free body diagram ). W tym celu wykorzystano 36

mm film przedstawiający gimnastyka i wykonano analizę kinematograficzną zgodnie z

zasadami przyjętymi w biomechanice. Graniczne linie między częściami tułowia w stosunku

do jego osi podłuŜnej określono za pomocą zewnętrznych punktów identyfikacyjnych.

Następnie, na tejŜe osi zaznaczone zostały środki cięŜkości ( sc ) tychŜe części tułowia, a ich

połoŜenia zlokalizowano w połowie długości segmentów. Procent masy danej części tułowia

obliczono w relacji do długości odcinka tej części ( jego osi długiej ) korzystając z danych

Dempstera ( 1965 ). Na tych danych oparto program komputerowy do określania połoŜenia

środków cięŜkości i wypadkowego środka cięŜkości tułowia przy jego pozycji wyprostowanej

oraz maksymalnie wygiętej w tył i w przód. Pierwszym zadaniem było odtworzenie, za

pomocą manekina, połoŜenia segmentów ciała najlepszych skoczków wzwyŜ podczas

przechodzenia nad poprzeczką aŜ do najwyŜszego wzniesienia OSC.

Fosbury, Gibicsara, Trapka, Thompson i Matay, kaŜdy z tych zawodników miał inny styl

skakania. Z punktu widzenia teorii jest zupełnie oczywiste, Ŝe tułów ( klatka piersiowa,

brzuch, obręcz biodrowa ) oraz uda muszą być w szczytowym momencie trajektorii OSC w

moŜliwie najwyŜszym połoŜeniu. Pewne segmenty ciała w locie mogą oczywiście poruszać

się po trajektorii innej niŜ zakreśla OSC. Gdy jakiś segment porusza się w jednym kierunku,

np. w kierunku głowy, to inne segmenty przesuwają się w przeciwnym kierunku tak, aby

droga do OSC pozostała zgodnie z kierunkiem początkowym, a ruchy poszczególnych części

ciała nie mają w locie wpływu na jego trajektorię. MoŜemy wobec tego powiedzieć, Ŝe mamy

do czynienia z interesującym procesem sterowania, a poszukiwanie najlepszego rozwiązania

moŜe być np. efektywnie dokonane z pomocą programu komputerowego.

Skoczek musi np. przemieścić w górę te segmenty ciała, które są w tym momencie nad

poprzeczką. Z tego punktu widzenia najistotniejsze są trzy części tułowia i uda. Optymalna

pozycja tych segmentów w kolejnych momentach czasowych moŜe być obliczona za pomocą

komputera. Przyjęto, Ŝe istotne jest tylko najlepsze połoŜenie ciała nad poprzeczką. To

oznacza, Ŝe dolna granica konturu danego segmentu ciała aktualnie przelatującego nad

poprzeczką, musi być w optymalnej ( maksymalnej ) odległości od poprzeczki. W celu

wytestowania tego z pomocą manekina przemieszczano pewne części ciała do kilku róŜnych

połoŜeń, a komputer obliczał, gdzie powinny być przesunięte środki cięŜkości innych

segmentów ciała, aby zachować oryginalne połoŜenia OSC.

WYNIKI:

W wyniku analizy zaproponowano następującą strategię ruchów skoczków

stosujących styl flop celem zoptymalizowania przejścia ciała nad poprzeczką.

Po odbiciu naleŜy wykonać energiczny wymach rąk w przód i w górę, natomiast w

chwili przejścia nad poprzeczką ręce muszą być gwałtownie opuszczone do tułowia lub

ułoŜone obok uszu. W tej samej chwili tułów powinien być maksymalnie wygięty, a uzyskane

to musi być w bardzo krótkim czasie, zaś głowa powinna być mocno obniŜona w dół ( nie w

górę ). W takiej pozycji przechodzenia nad poprzeczką wzrasta odległość między dolnym

konturem segmentów tułowia i ud a drogą OSC. Oznacza to, Ŝe przy tych samych

parametrach rozbiegu i odbicia połoŜenie poprzeczki moŜe być wyŜsze, a tułów i uda mogą

być przeniesione ponad nią.

WNIOSKI:

1. Skoczek powinien rozpoczynać lot mając w chwili zakończenia odbicia najwyŜsze

połoŜenie OSC. Ten warunek spełnia równieŜ budowa skoczka charakteryzująca się duŜą

wysokością ciała i długimi kończynami dolnymi, ale pomaga w tym równieŜ pozycja ciała

jaką przyjmuje skoczek przed zakończeniem odbicia.

2. Szczyt paraboli OSC w czasie lotu powinien uzyskać moŜliwie najwyŜsze połoŜenie. Ten

czynnik rozpatrywany jest niezaleŜnie od wysokości połoŜenia OSC w chwili rozpoczęcia

lotu lecz od prędkości początkowej wylotu po odbiciu i kąta wylotu optymalizujące wielkość i

kierunek siły reakcji odbicia

3. Skoczek powinien przechodzić nad poprzeczką stosując taką technikę, aby dystans między

trajektorią OSC i poprzeczką był optymalny.

Potrzeba takich analiz w dyscyplinach lekkoatletycznych jest bardzo widoczna i

uzasadniona dla utrzymania i dalszego postępu wyników.

SC - METODY BADAN.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: