Rośliny prawnie chronione.pdf

ROŚLINY PRAWNIE CHRONIONE

Materiały do nauki dla studentów Wydziału Leśnego SGGW

na Studiach Stacjonarnych i Zaocznych

Specjalności: leśnictwo wielofunkcyjne i ochrona przyrody i krajobrazu

W semestrze letnim, w ramach przedmiotu botanika leśna studentów Wydziału Leśnego

obowiązuje zaliczenie z roślin prawnie chronionych obejmujące materiał wykładu oraz

zagadnienia zalecone do samodzielnego opracowania tj.: formy i podstawy prawne ochrony

gatunkowej, umiejętność rozpoznania wybranych gatunków oraz znajomość ich wymagań

ekologicznych, zasięg, występowanie w zbiorowiskach roślinnych, powody ochrony i stan

zagrożenia.

Poniżej zamieszczono tekst Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r.

Kolorem czerwonym wyróżniono gatunki, których znajomość obowiązuje studentów

Wydziału Leśnego. Gatunki prawnie chronionych porostów, mszaków i paprotników

są ponadto opisane w „Materiałach do ćwiczeń z botaniki”.

Literatura do studiowania:

Piękoś – Mirkowa H., Mirek Z. Atlas roślin chronionych. 2003. MULTICO Warszawa.

Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. Flora Polski. Rośliny chronione. 2003. MULTICO Warszawa.

Olaczek R. i in . Ochrona Przyrody w Polsce. 1996. Liga Ochrony Przyrody.

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny

kwiatowe. 2001. PAN Inst.. Botaniki im. W. Szafera, Kraków.

Zarzycki K., Wojewoda H., Heinrich Z . (red.). Lista roślin wymierających i zagrożonych w Polsce.

1992. PAN Inst.. Botaniki im. W. Szafera, Kraków

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA

z dnia 9 lipca 2004 r.

w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną

(Dz. U. Nr 168, poz. 1764)

Na podstawie art. 48 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

gatunki dziko występujących roślin:

objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej,

objętych ochroną częściową,

objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,

wymagających ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk oraz wielkość tych stref;

zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków roślin i odstępstwa od zakazów;

sposoby ochrony gatunków roślin.

§ 2. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 4. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania, są określone w załączniku nr 3 do

rozporządzenia.

§ 5. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, oraz wielkość stref ochrony ich ostoi lub stanowisk, są określone w załączniku nr

4 do rozporządzenia.

§ 6. W stosunku do dziko występujących roślin należących do gatunków, o których mowa w § 2-4, wprowadza się następujące

zakazy:

zrywania, niszczenia i uszkadzania;

niszczenia ich siedlisk i ostoi;

dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia ściółki leśnej i

gleby w ostojach;

pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania, preparowania i przetwarzania całych roślin i ich

części;

5) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny roślin żywych, martwych,

przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;

6) wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa roślin żywych, martwych, przetworzonych i

spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych.

§ 7. 1. Zakazy, o których mowa w § 6 pkt 1-3, w stosunku do dziko występujących roślin należących do gatunków, o których

mowa w § 2 i 3, z wyjątkiem gatunków oznaczonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia symbolem (1), nie dotyczą:

1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub

rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów;

2) usuwania roślin niszczących materiały lub obiekty budowlane.

2. Zakazy, o których mowa w § 6 pkt 4-6, w stosunku do dziko występujących roślin należących do gatunków, o których mowa w

§ 4, nie dotyczą:

1) pozyskiwania roślin lub ich części i produktów pochodnych przez podmioty, które uzyskały zezwolenie

wojewody na ich pozyskiwanie;

2) przetrzymywania, zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także

wywożenia poza granice państwa, żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych roślin, o których mowa

w pkt 1, oraz ich części i produktów pochodnych.

§ 8. Sposoby ochrony gatunków dziko występujących roślin polegają w szczególności na:

1) zabezpieczaniu ostoi i stanowisk roślin przed zagrożeniami zewnętrznymi;

2) wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska roślin, w szczególności:

a) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków świetlnych,

b) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby lub wody,

c) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych,

d) koszeniu siedliska, w sposób właściwy dla gatunku,

e) wypasie zwierząt gospodarskich na obszarze siedliska, w sposób właściwy dla gatunku

chronionego,

f) regulowaniu liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki;

3) wspomaganiu rozmnażania się gatunku na stanowiskach naturalnych;

4) obserwacji i dokumentowaniu (monitoring) stanowisk, ostoi i populacji gatunków;

5) zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ;

6) zasilaniu populacji naturalnych przez wprowadzenie osobników z hodowli ex situ;

7) przywracaniu roślin z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego;

8) przenoszeniu roślin zagrożonych na nowe stanowiska;

9) edukacji w zakresie rozpoznawania gatunków chronionych i sposobów ich ochrony;

10) prowadzeniu upraw roślin należących do gatunków chronionych wykorzystywanych do celów

gospodarczych;

11) promowaniu technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i

rybackiej, umożliwiających zachowanie ostoi i stanowisk gatunków chronionych.

§ 9. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ROŚLIN OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ,

Z WYSZCZEGÓLNIENIEM GATUNKÓW WYMAGAJĄCYCH OCHRONY CZYNNEJ

Objaśnienia:

Gatunki roślin zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD ,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin .

Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą.

(1) - gatunki, dla których nie stosuje się określonych w § 7 rozporządzenia odstępstw od zakazów.

(2) - gatunki wymagające ochrony czynnej.

** Brak nazwy polskiej.

Kolorem czerwonym wyróżniono gatunki, których znajomość obowiązuje studentów Wydziału Leśnego

SGGW, w ramach przedmiotu Botanika Leśna.

BRUNATNICE - PHAEOPHYTA

morszczynowate - Fucaceae

1. morszczyn pęcherzykowaty Fucus vesiculosus

KRASNOROSTY - RHODOPHYTA

hildenbrandiowate - Hildenbrandtiaceae

2. hildenbrandia rzeczna - Hildenbrandtia rivularis

widlikowate - Furcellariaceae

3. Furcellaria fastigiata

RAMIENICE - CHAROPHYTA

ramienicowate - Characeae

4. krynicznik obskubany - Nitella syncarpa

5. krynicznik smukły - Nitella gracilis

6. ** - Nitella batrachosperma

7. ** - Nitella capillaris

8. ** - Nitella opaca

9. ** - Nitella tenuissima

10. ** - Tolypella glomerata

11. ** - Tolypella intricata

12. ** - Tolypella prolifera

13. ramienica bałtycka - Chara baltica

14. ramienica grzywiasta - Chara filiformis

15. ramienica szczeciniasta - Chara strigosa

16. ramienica wielokolczasta - Chara polyacantha

17. ** - Chara braunii

18. ** - Chara canescens

19. ** - Chara connivens

20. ** - Chara crassicaulis

21. ** - Chara tenuispina

22. ** - Lychnothamnus barbatus

23. rozsocha morska - Tolypella nidifica

WĄTROBOWCE – MARCHANTIOPHYTA

beznerwowate - Aneuraceae

24. lśniątka zakrzywiona - Riccardia incurvata

25. lśniątka zatokowa - Riccardia chamedryfolia

czubkowate - Lophoziaceae

26. czubek delikatny - Lophozia laxa

27. czubek główkowaty - Lophozia capitata

28. czubek Ruthego - Lophozia rutheana

29. sznurnik falistolistny - Jamesoniella undulifolia

30. wieloklap Kunzego - Barbilophozia kunzeana

31. zgiętolist nadrzewny - Anastrophyllum hellerianum

grimaldiowate - Aytoniaceae

32. gwiaździanka workowata (2) - Asterella saccata

33. mannia pachnąca (2) - Mannia fragrans

głowiakowate - Cephaloziaceae

34. bagniczka drobna - Cladopodiella francisci

35. bagniczka pływająca - Cladopodiella fluitans

36. głowiak łańcuszkowaty - Cephalozia catenulata

37. natorfek nagi - Odontoschisma denudatum

38. natorfek torfowcowy - Odontoschisma sphagni

39. nowellia krzywolistna - Nowellia curvifolia

jednoczepkowate - Haplomitriaceae

40. jednoczepek Hookera - Haplomitrium hookeri

ostroczepkowate - Oxymitraceae

41. ostroczepek łuskowaty (2) - Oxymitra incrassata

pallawiciniowate - Pallaviciniaceae

42. merkia irlandzka - Moerckia hibernica

43. pallawicinia Lyella - Pallavicinia lyellii

płożykowate - Geocalycaceae

44. płożyk wonny - Geocalyx graveolens

skapankowate - Scapaniaceae

45. skapanka błotna - Scapania paludicola

wgłębkowate - Ricciaceae

46. wgłębka Hübenera - Riccia huebeneriana

47. wgłębka rzęsista (2) - Riccia ciliifera

48. wgłębka szara - Riccia trichocarpa

MCHY - BRYOPHYTA

bezlistowate - Buxbaumiaceae

49. bezlist okrywowy - Buxbaumia viridis

białozębowate - Leucodontaceae

50. jeżolist zwyczajny - Antitrichia curtipendula

błotniszkowate - Helodiaceae

51. błotniszek wełnisty - Helodium blandowii

drabinowcowate - Cinclidiaceae

52. drabinowiec mroczny - Cinclidium stygium

drobniaczkowate - Seligeriaceae

53. drobniaczek łukowaty - Seligeria campylopoda

54. drobniaczek rozłożysty - Seligeria patula

55. drobniaczek wapienny - Seligeria calcarea

56. krótkoząb skalny - Brachydontium trichodes

gajnikowate - Hylocomiaceae

57. gajniczek krótkodzióbkowy - Loeskeobryum brevirostre

krótkoszowate - Brachytheciaceae

58. krótkosz namurnikowy - Brachythecium geheebii

59. szydłosz cienki - Cirriphyllum tenuicaule

krzewikowate - Thamnobraceae

60. krzewik źródliskowy - Thamnobryum alopecurum

krzywoszyjowate - Amblystegiaceae

61. bagiennik widłakowaty - Pseudocalliergon lycopodioides

62. bagiennik żmijowaty - Pseudocalliergon trifarium

63. błyszcze włoskowate - Tomentypnum nitens

64. haczykowiec błyszczący - Hamatocaulis vernicosus

65. krzywoszyj korzeniowy - Amblystegium radicale

66. krzywoząb podsadnikowy - Anacamptodon splachnoides

67. mokradłosz wielkolistny - Calliergon megalophyllum

68. mokradłosz Richardsona - Calliergon richardsonii

69. sierpowiec błyszczący - Drepanocladus vernicosus

70. sierpowiec brudny - Drepanocladus sordidus

71. sierpowiec jeziorny - Drepanocladus stagnatus

72. sierpowiec moczarowy - Drepanocladus sendtneri

73. sierpowiec włosolistny - Drepanocladus capillifolius

74. skorpionowiec brunatny - Scorpidium scorpioides

75. tęposz niski - Leptodictyum humile

76. warnstorfia włoskolistna - Warnstorfia trichophylla

77. wodnokrzywoszyj rzeczny - Hygroamblystegium fluviatile

78. wodnokrzywoszyj zanurzony - Hygroamblystegium tenax

miecherowate - Neckeraceae

79. gładysz paprociowaty - Homalia trichomanoides

80. miechera - wszystkie gatunki - Neckera spp.

naleźlinowate - Andreaceae

81. naleźlina - wszystkie gatunki - Andreaea spp.

nurzypląsowate - Cinclidotaceae

82. nurzypląs czarniawy - Cinclidotus riparius

83. nurzypląs lancetowaty - Cinclidotus fontinaloides

osadniczkowate - Disceliaceae

84. osadniczek goły - Discelium nudum

parzęchlinowate - Meesiaceae

85. mszar krokiewkowaty - Paludella squarrosa

86. parzęchlin - Meesia spp. - wszystkie gatunki

87. tępoząb białawy - Amblyodon dealbatus

płaskolistowate - Hookeriaceae

88. płaskolist lśniący - Hookeria lucens

płaskomerzykowate - Plagiomniaceae

89. nibyprątnik torfowy - Pseudobryum cinclidioides

90. płaskomerzyk orzęsiony - Plagiomnium drummondii

płoniwowate - Pottiaceae

91. boczeń nastroszony - Pleurochaete squarrosa

92. brodek Randa - Tortula randii

93. brodek zwisły - Tortula cernua

94. kędziarzawka krucha - Tortella fragilis

95. kędzierzawka żółtozielona - Tortella flavovirens

96. nurzypląs czarniawy - Cinclidotus riparius

97. nurzypląs lancetowaty - Cinclidotus fontinaloides

98. pędzliczek brodawkowaty - Syntrichia papillosa

99. pędzliczek chiński - Syntrichia sinensis

100. pędzliczek gładkowłoskowy - Syntrichia laevipila

101. pędzliczek szerokolistny - Syntrichia latifolia

102. pędzliczek zielonawy - Syntrichia virescens

103. ślimakobrzeżek lessowy - Hilpertia velenovskyi

podsadnikowate - Splachnaceae

104. długoszyj piłkowany - Tayloria serrata

105. podsadnik kulisty - Splachnum sphaericum

106. podsadnik pęcherzykowaty - Splachnum ampullaceum

prątnikowate - Bryaceae

107. prątnik brandenburski - Bryum neodamense

108. prątnik jajowaty - Bryum subneodamense

109. prątnik meklemburski - Bryum warneum

110. prątnik nadobny - Bryum calophyllum

111. prątnik okrągłolistny - Bryum cyclophyllum

112. prątnik solniskowy - Bryum salinum

113. prątnik zbiegający - Bryum weigelii

rokietowate - Hypnaceae

114. rokiet łąkowy - Hypnum pratense

115. rokiet Sautera - Hypnum sauteri

skrętkowate - Funariaceae

116. bezrąbek czterokanciasty - Pyramidula tetragona

skrzydlikowate - Fissidentaceae

117. skrzydlik długoszowaty - Fissidens osmundoides

118. skrzydlik studziennik - Fissidens fontanus

119. skrzydlik tęgoszczecinowy - Fissidens crassipes

strzechwowate - Grimmiaceae

120. rozłupek brunatny - Schistidium brunnescens

121. rozłupek czarniawy - Schistidium atrofuscum

122. rozłupek wiotki - Schistidium flaccidum

123. rozłupek włoskoząb - Schistidium trichodon

124. siatkoząb darniowy - Coscinodon cribrosus

125. strzechewka bruzdowana - Orthogrimmia sessitana

126. strzechewka darniowa - Orthogrimmia caespiticia

127. strzechwa bezząb - Grimmia anodon

128. strzechwa włosista - Grimmia crinita

129. strzechwowiec okrągły - Dryptodon orbicularis

130. strzechwowiec zwodniczy - Dryptodon decipiens

szmotłochowate - Bartramiaceae

131. bagnik - Philonotis spp wszystkie gatunki oprócz bagnika zdrojowego - Philonotis fontana

szurpkowate - Orthotrichaceae

132. nastroszek - Ulota spp. - wszystkie gatunki

133. szurpek bezzębny - Orthotrichum gymnostomum

134. szurpek delikatny - Orthotrichum tenellum

135. szurpek drobny - Orthotrichum microcarpum

136. szurpek porosły - Orthotrichum lyellii

137. szurpek Rogera - Orthotrichum rogeri

138. szurpek słoikowaty - Orthotrichum urnigerum

139. szurpek skalny - Orthotrichum rupestre

140. szurpek szwedzki - Orthotrichum scanicum

141. zrostniczek zielony - Zygodon viridissimus

142. zrostniczek wysmukły - Zygodon gracilis

torfowcowate - Sphagnaceae

143. torfowiec - Sphagnum spp wszystkie gatunki, z wyjątkiem torfowca kończystego ( Sphagnum fallax ) i torfowca

nastroszonego ( Sphagnum squarrosum )

tujowcowate - Thuidiaceae

144. tujnik maleńki - Cyrto - hypnum minutulum

trzęślikowate - Timmiaceae

145. trzęsiec meklemburski - Timmia megapolitana

widłozębowate - Dicranaceae

146. krzywoszczeć pogięta - Campylopus flexuosus

147. krzywoszczeć Schimpera - Campylopus schimperi

148. krzywoszczeć torfowa - Campylopus pyriformis

149. różnoząb delikatny - Cynodontium tenellum

150. różnoząb smukły - Cynodontium gracilescens

151. różnoząb zwodniczy - Cynodontium fallax

152. skrobak rozłupany - Cnestrum schistii

153. widłoząb Bergera - Dicranum undulatum

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: