Przyimki di, a, in.doc

Przyimki di, a, in
Preposizioni di, a, in

W języku włoskim rzeczowniki nie odmieniają się przez przypadki tak jak w języku polskim.
O zmianie przypadku decydują przyimki, a nie jak w języku polskim końcówka rzeczownika.

La figlia di Anna non è sposata. (Córka (kogo?) Anny nie jest mężatką.)
Do i fiori a mia madre. (Daję kwiaty (komu?) mojej mamie.)
Sono in ospedale. (Jestem w (czym?) szpitalu.)

Przyimki w języku włoskim mogą występować samodzielnie, jak widać wyżej (di Anna, a mia
madre, in ospedale), lub mogą łączyć się z rodzajnikami określonymi tworząc preposizioni
articolate (tzw. formy ściągnięte).

Formy ściągnięte przyimka DI

Przyimek di wyraża w języku włoskim:

1. polski dopełniacz odpowiadający na pytania „kogo? czego?”

Mi piace il cane di Marta. (Lubię psa Marty.)

2. polski miejscownik odpowiadający na pytania „o kim? o czym?”

Oggi parliamo di politica. (Dziś mówimy o polityce.)

3. liczbę mnogą rodzajnika nieokreślonego

4. rodzajnik cząstkowy

Compriamo del latte. (Kupujemy trochę mleka.)
Dai del pane a Maria. (Daj Marii trochę chleba.)

Przyimek di może również występować w wielu innych kontekstach, np.

A destra della lampada c'è un tavolo. (Na prawo od lampy jest stół.)
A sinistra del negozio ci sono degli alberi. (Na lewo od sklepu są drzewa.)
Di fronte al negozio c'è una scuola. (Naprzeciwko sklepu jest szkoła.)

Formy ściągnięte przyimka A

Przyimek a wyraża w języku włoskim

1. polski celownik odpowiadający na pytania „komu? czemu?”

Diamo i fiori alla ragazza. (Dajemy kwiaty dziewczynie.)
Spieghiamo ai bambini la lezione. (Wyjaśniamy dzieciom lekcję.)

2. polski narzędnik odpowiadający na pytania „(w) kim? (w) czym?” określając
położenie przedmiotów lub ludzi.

Siamo al cinema. (Jesteśmy w kinie.)
Abitiamo a Roma. (Mieszkamy w Rzymie.)
Mangiate al ristorante? (Jecie w restauracji?)

Przyimka a używa się w następujących zwrotach:

oraz do określania godzin, np.

Ho il treno alle 3. (Mam pociąg o trzeciej.)
Vado a letto alle 10 di sera. (Chodzę spać o dziesiątej wieczorem.)

Formy ściągnięte przyimka IN

Przyimek in jest najczęściej tłumaczony na język polski jako „w”, np.

Sono in centro. (Jestem w centrum.)
Sono in ufficio. (Jestem w biurze.)
Sono in montagna. (Jestem w górach.)
Sono in campagna. (Jestem na wsi.)
Sono in treno / in autobus / in macchina. (Jestem w pociągu / w autobusie / w samochodzie.)
Sono in banca. (Jestem w banku.)
Sono in vacanza. (Jestem na wakacjach.)
Sono in Italia. (Jestem we Włoszech.)

Jeżeli rzeczownik jest bliżej określony, używa się wówczas formy ściągniętej.

Sono nel centro della città. (Jestem w centrum miasta.)
Sono nell'ufficio di Carla. (Jestem w biurze Carli.)
Sono nel treno delle 13. (Jestem w pociągu z godziny 13. )
Sono nella banca vicino alla chiesa. (Jestem w tym banku obok kościoła.)
Sono nell'Italia del sud. (Jestem w południowych Włoszech.)
Dove sono le chiavi? Nella borsa. (Gdzie są klucze? W torbie.)
I vestiti sono nell'armadio. (Ubrania są w szafie. )