OPRACOWANIE TEMATYCZNE

Tytuł              Programy Wspólnotowe dla Polski

Temat              Programy pomocowe

Numer              012 - PP

Data              czerwiec ‘99

Opracował              Michał Olszewski

Programy wspólnotowe w Polsce

17 lipca 1995 roku Polska podpisała Protokół Dodatkowy do obowiazującego już wtedy Układu Europejskiego. Dzięki niemu Polska może uczestniczyć na podobnych zasadach jak kraje członkowskie w niektórych  programach wspólnotowych.

Jest to ważny etap na drodze do integracji Polski z Unią Europejską. Uczestnictwo w tego typu programach przybliża Polsce zasady funkcjonowania integracji europejskiej. Pozwoli również nawiązać i pogłębić kontakty z krajami członkowskimi (UE).

Unijna pomoc przekazywana w ramach tych programów  trafia  do Polski  niezależnie od programu Phare, z którego od 1991 roku otrzymujemy od Unii Europejskiej (UE) pieniądze. Pomimo to, że unijne inicjatywy zazwyczaj przeznaczone są dla krajów członkowskich UE. Polska może w nich uczestniczyć, ponieważ podpisała wspomniany protokoły.

Podczas gdy państwa członkowskie UE uczestniczą w nich automatycznie, to rządy państw stowarzyszonych z UE musza zadeklarować, że wniosą składkę, która trafi do wspólnego budżetu programów. Taką wolę musi wyrazić także rząd polski. Nasza składka jest częściowo opłacona z programu PHARE, w ramach którego otrzymujemy pieniądze od UE. Ten unijny wkład w polską składkę będzie jednak co roku coraz mniejszy.

W programach mogą uczestniczyć określone resorty, władze samorządowe oraz organizacje pozarządowe.

Procedura przystępowania kraju stowarzyszonego do takiego programu jest jednak długa. Najpierw państwo musi zadeklarować wolę przystąpienia do programu. Jest ona następnie akceptowana przez Komisję Europejską, opiniowana przez Parlament Europejski i poddawana pod obrady Rady Stowarzyszenia (najważniejszego organu stowarzyszenia z UE). Ta ostatnia złożona z przedstawicieli Polski i Unii Europejskiej podejmuje ostateczną decyzję o dopuszczeniu do programu.

Z tej przyczyny podpisanie przez Polskę wspomnianego protokołu nie spowodowało od razu przystąpienia do wszystkich programów. W 1999 roku Polska uczestniczy w 10 programach wspólnotowych są to m.in:

·         SOCRATES – największy program edukacyjno-młodzieżowy dotyczący doskonalenia procesu kształcenia i jednocześnie największy program wspólnotowy, otwarty dla krajów Europy Środkowej; kierowany jest do młodzieży i dorosłych; Polska uczestniczy w nim od marca 1998,

·         LEONARDO DA VINCI – drugi co do wielkości program edukacyjno-młodzieżowy; wspiera i uzupełnia działania służące poprawie jakości kształcenia i szkolenia oraz wprowadzaniu innowacji dotyczących kształcenia i szkolenia zawodowego; Polska uczestniczy w nim od marca 1998,

·         MŁODZIEŻ DLA EUROPY – najmniejszy program edukacyjno-młodzieżowy; wspiera pozaedukacyjne inicjatywy młodzieżowe oraz współpracę młodzieży; Polska uczestniczy od marca 1998,

·         III WIELOLETNI PROGRAM DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW – program skupia się na poprawie otoczenia administracyjnego i prawnego funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) oraz wzmocnieniu konkurencyjności MSP poprzez nawiązywanie współpracy (targi i sieci informacyjne) i przepływ innowacji; Polska uczestniczy w programie od początku 1999 roku

·         IV RAMOWY PROGRAM BADAŃ, ROZWOJU TECHNICZNEGO I PREENTACJI – jego zadaniem jest wsparcie badań służących innowacji oraz rozwojowi gospodarczo-społecznemu; w jego ramach realizuje się również działalność informacyjną o osiągnięciach UE; Polska jest członkiem programu od początku tego roku.

·         pozostałe programy to RAPHAEL (dziedzictwo kulturowe), LIFE II (ochrona środowiska)

Na spotkaniu przedstawicieli UE i Polski w maju 1999[1] nasz rząd wyraził chęć przystapienia do czterech programów dotyczących zdrowia : PROMOCJA ZDROWIA, WALKA Z RAKIEM, WALKA Z AIDS, WALKA Z UZALEŻNIENIAMI. Jeśli w tym roku uda się zamknąć wszystkie procedury przystąpimy do niego od przyszłego roku.

W związku z nową perspektywą finansową UE na lata 2000-2006 większość z programów kończy swoje funkcjonowanie. Ich trwanie może zostać przedłużone o następne 6 lat (np. dotychczasowy SOCRATES będzie przedłużony jako druga edycja – SOCRATES 2). Niektóre z programów zostaną zastąpione nowymi (np. program MŁODZIEŻ DLA EUROPY zastąpi nowy program młodzieżowy)