strukturalizm.doc

Lingwistyka strukturalna

- strukturalizm jest kontynuacją i realizacją koncepcji de Saussure’a
- w zakresie strukturalizmu klasycznego rozróżnia się trzy duże szkoły:

·         Szkoła praska (praska lingwistyka funkcjonalna)

·         Szkoła kopenhaska (glossematyka)

·         Szkoła deskryptywistów amerykańskich

- strukturaliści różnych szkół ciągle wymieniają de Saussuer’a jako twórcę współczesnej lingwistyki, a różne interpretacje jego dzieła były przyczyną powstania tych szkół

- wspólną cechą różnych kierunków lingwistyki strukturalnej jest ujęcie języka jako systemu relacji, struktury immanentnej; pierwowzór tego ujęcia tkwi w tezach de Saussure’a, głoszącego, że przedmiotem językoznawstwa jest język sam w sobie, że jest on układem synchronicznych stosunków, że nie jest substancją, lecz formą

- przedmiotem lingwistyki strukturalnej jest sieć relacji językowych, wszystkie szkoły zajmują się jedną stroną struktury i wspólne jest dla nich badanie struktur najpierw w fonologii i gramatyce

- oznacza to odrzucenie metody młodogramatyków, atomizmu, fizjologizowania i psychologizowania, a z drugiej strony wyłączenie z opisu językowego wszelkich elementów pozajęzykowych

- język jest ujmowany raczej na płaszczyźnie synchronicznej, jako system czystych relacji

- lingwiści strukturalni badają stosunek każdego elementu językowego do całości innych elementów językowych, mając za cel obszerny obraz struktury języka. Struktura ta jest zwartą całością, w której wszystkie części są wzajemnie od siebie uzależnione.

- lingwistyka strukturalna opiera się na hipotezie, że język jest systemem znaków

-jej podstawową zasługą jest ukazanie drogi do dokładnego opisu zjawisk językowych

Różnorodność szkół

- mimo wspólnej koncepcji całej lingwistyki strukturalnej różnice trzech szkół strukturalistycznych są znaczne, dotyczą filozoficznego punktu wyjścia, koncepcji lingwistycznej i sposobu pracy

- Amerykanie wychodzą od potrzeb praktycznych(początkowo badanie języków indiańskich, później nauczanie języków obcych) i opierają się na filozoficznym podłożu behawiorystycznym. Lingwiści kopenhascy – na filozoficznym gruncie neopozytywizmu- dążą do teoretycznego i uniwersalnego modelu struktury językowej.

- Glossemantycy i Amerykanie podkreślają wewnątrzjęzykowy sposób badania, natomiast szkoła praska obejmuje również elementy pozajęzykowe i bardziej nawiązuje do tradycji.

- substancja dźwiękowa jest włączana do badań przez fonologów praskich i amerykańskich,  ale nie przez glossematyków, dążących do usunięcia z opisu lingwistycznego wszelkiej substancji. Szkoła praska posługuje się zarówno substancją fonologiczną, jak i semantyczną.

- szkoła praska interesuje się langue i parole, szkole kopenhaskiej chodzi tylko o langue, a szkołom amerykańskim prawie wyłącznie o parole