OBSERWACJA KLINICZNA
ZADANIE
CO SPRAWDZA
OPIS ZADANIA
NORMA
1. Reakcje posturalne w tle
· jak przystosowuje się posturalnie do zadania
· napięcie mięśniowe
I.Wprowadzamy niekorzystne warunki przy pracy stolikowej, np:
· odsuwamy krzesło od stołu
· odsuwamy kartkę od krawędzi stołu
· daleko kładziemy przybór do pisania
Obserwujemy zachowanie się dziecka w zasiadaniu do rysowania.
II. Rzucamy piłkę do dziecka z przodu i na boki.
2. Poczucie bezpieczeństwa posturalnego
Kładziemy dziecko na piłce Bobatchów (60 Æ lub 90 Æ)
· na plecach
· na brzuchu
· w siadzie
Obserwujemy
· raakcje dziecka na ruch i na zmianę pozycji ciała
· czy są objawy lęku
· czy dostosowuje ciało do ruchu piłki
· czy jest wyprost obronny rąk
3. Planowanie ruchu
4. Praksje oralne
· koordynację w zakresie drobnych ruchów
· planowanie motoryczne (czy jest dyspraksja; może być również uszkodzenie 10 nerwu czaszkowego)
· płynność ruchów
Siadamy naprzeciw dziecka i pokazujemy mu ruchy:
·
5. Palec do nosa
Dziecko siedzi z wyciągniętymi rekami w bok. Mówimy: „chcę, bys dotknął palcem wskazującym do nosa gdy masz zamknięte oczy”. Kiedy dziecko dotknie jedną ręką nosa mierzymy odległość czubka nosa do czubka palca. Następnie mówimy „zrób to samo drugą ręką” (pierwsza leży na kolanie). Obserwujemy, czy dziecko poprawia się gdy nie trafi na nos.
6. Lateralizacja
Przed wykonaniem prób badający mówi „Patrz na mnie przez to jednym okiem”.
· dziecko patrzy przez koło utworzone z kciuka i palca wskazującego badającego
· dziecko patrzy przez papierową rurkę
· dziecko patrzy przez dziurkę zrobiona w kartce papieru
· dziecko patrzy w kalejdoskop
7. Próba dotykania palce - kciuk
· planowanie motoryczne
Próbę tę stosuje się dla dzieci powyżej 5 r. ż. Polega ona na dotykaniu wszystkimi palcami po kolei do kciuka poczynając od palca wskazującego, powtarzamy kilka razy. Najpierw demonstrujemy wzorzec: pokazujemy sekwencję od wskazującego do małego palca (zaczynamy raczej lewą ręką). Mówimy: „zrób tak samo jak ja zrobiłam”. Pozostawiamy dziecku dowolność wykonania ćwiczenia jeśli chodzi o wybór ręki. Ćwiczenie wykonujemy lekko z boku oczu a nie tuż przed oczami.
Obserwujemy prędkość, koordynację, różnicę między prawą a lewą ręką, współruchy w obrebie drugiej reki, ust, języka oraz jak dużo kontroli wzrokowej potrzebuje dziecko do wykonania tego zadania.
4- latek: ma prawo skupiać wszystkie paluszki do kciuka lub dotykać tylko wskazującym kciuk.
8. Śledzenie przedmiotu oczami
· podstawowe ruchy oczu
· przekraczanie linii środka
· konwergencję
· umiejętność oddzielania ruchów gałek ocznych od ruchów głowy
Dzieci noszące okulary muszą je zdiąć. Poruszamy niewielkim przedmiotem umieszczonym na ołówku na boki, do góry (w pionie ok.30 cm.), na krzyż, do przodu przed oczami dziecka w odległości 25- 30 cm. Używamy dziecka barków, brody, szczytu głowy jako wyznaczników zasięgu ruchów. Gdy dziecko podąża głową za przedmiotem, prosimy aby robiło to tylko oczami. Jeśli jest to konieczne przytrzymujemy głowę dziecka za brodę by przeciwdziałać ruchom głowy. Przy badaniu konwergencji rozpoczynamy ruch od własnego nosa w kierunku nosa dziecka i z powrotem. Prosimy, by dziecko powiedziało kiedy widzi „dwa długopisy”. Próby powtarzamy wielokrotnie. Sprawdzamy również czy dziecko potrafi przenosić wzrok na twarz badającego. Badamy każde oko z osobna i razem. :
· powyżej 2 r.ż. dziecko rozumie co to naczy „oddzielnie”
· 4-latek powinien krzyż ukośny odwzorować
9. Szybka rotacja przedramion
· poziom obustronnej koordynacji.
· jak bardzo jest możliwa supinacja (równowaga między mięśniami ważna przy nauce pisania)
· czy są współruchy (jeśli są w wieku szkolnym: może świadczyć to o problemach korowych)
· sekwencyjność- sprawdzamy poziom wykonania zadania podczas jego trwania
Liczymy ilość ruchów w ciągu 10 sek. każdej ręki z osobna i razem. Siadamy na przeciwko dziecka. Demonstrujemy szybkie ruchy przedramion, następnie prosimy dziecko by robiło to samo mówiąc „Rób to co ja, rób to szybko”. Liczymy ilość pełnych ruchów w przeciągu 10 s. obserwując koordynację obu rąk, porównujemy wynik obu rąk.
Obserwujemy współruchy, symetryczność w pracy obu rąk
10. Kokontrakcja
· zdolność do jednoczesnego napinania -mięśni w stawie barkowym
- mięśni karku
- mięśni rąk
· propriocepcja , mięśnie posturalne i przedsionkowy układ (barki)
· reakcje posturalno- oczne (szyja)
Siedzimy na przeciwko dziecka. Dziecko nie powinno opierać się plecami o oparcie. Badamy:
· ramiona (badany trzyma kciuki badającego, z ugiętymi łokciami) mówimy: „Ściśnij moje kciuki i nie pozwól mi się popychać, ani pociągać” Dajemy czas na napięcie mięśni. Pociągamy i popychamy ręce dziecka w różnych kierunkach.
· barki (badający trzyma rece badanego, łokcie wyprostowane)
· szyję (badajacy naciska na głowę z różnych kierunków) Prosimy, aby dziecko było jak statua, posąg. Mówimy: „nie pozwól mi sobą poruszać”. Z umiarkowaną siłą poruszamy w przód, w tył i na boki
· Funkcja wykształcona do 7-8 r. ż.
· młodsze dzieci mogą mieć trudności ze zrozumieniem polecenia
11. Napięcie mięśni
Dziecko stoi z wyciągniętymi rękami do przodu (z podwiniętymi rękawami tak by były widoczne łokcie). Łokcie całkowicie wyprostowane. Badający naciska w sposób kontrolowany na dłonie i obserwuje stopień wygięcia łokcia. Hiperwyprost w stawach łokciowych wskazuje na niższe napięcie mięśniowe. Mierzymy wyprost w stawach łokciowych. Sprawdzamy również napięcie mięśni poprzez palpację bicepsa i tricepsa.
12. Test wyprostowanych rąk Schildera
I. Dziecko stoi z wyprostowanymi, wyciągniętymi przed siebie rękami, palce rozłożone, oczy zamknięte, stopy złączone. Mówimy: „Złącz stopy, wyciągnij ręce przed siebie, rozłóż palce, zamknij oczy, licz spokojnie do 20”. Gdy liczy za szybko, liczymy razem z dzieckiem. Spawdzamy:
· jest hyperekstensja (przeprost) w stawie łokciowym
· jakie zachodzą zmiany posturalne w rękach (czy ramiona są na jednej linii: nieco wyżej utrzymywana jest ręka dominująca)
· czy wystąpiły problemy z przyjęciem pozycji
II. Dziecko przyjmuje tę samą pozycję, bez liczenia, badający staje za dzieckiem i porusza jego głowę raz w jedną, raz w drugą stronę. Jeśli dziecko skręca się, prosimy: „Spróbuj trzymać ręce cały czas przed sobą”. Sprawdzamy:
· czy występuje rotacja w barkach i podążanie za ruchem głowy
· czy wystąpiła rotacja barków i bioder
· czy wystąpiły zachwiania równowagi
· czy wystąpiło oporowanie ruchów głowy
· czy wystąpiła manifestacja niezadowolenia, dyskomfortu
· czy jest ugięcie łokcia (ATOS przetrwały)
13. Ruchy choreoatetotyczne
· ruchy palców występują na poziomie korowym
Obserwujemy ruchy palców w Teście Schildera. Sprawdzamy czy:
14. Powolne ruchy rąk.
anet-a