Podstawy programowania obiektowego - Dariusz Rataj(1).pdf - programowanie (Mati--91) - matipoczta

Podstawy

programowania

obiektowego

Ćwiczenia laboratoryjne nr 1

Temat: Wstęp do programowania obiektowego

Prowadzący:

mgr inż. Dariusz Rataj

Koszalin 2001

Podstawy programowania obiektowego

Skrcony spis treści:

Część 1 - Programowanie obiektowe w języku C++

Część 2 - Programowanie obiektowe w środowisku Borland C++Builder

1. Programowanie obiektowe w języku C++

1.1. Cel programowania obiektowego

Programowanie obiektowe jest prbą "przeniesienia" rzeczywistości na platformę maszyn liczących zwanych

komputerami. Człowiek w życiu codziennym postrzega przedmioty (obiekty) rzeczywiste w sposb intuicyjny nie

zwracając uwagi na szczegły zachowania czy stanu przedmiotu. W programowaniu strukturalnym programista jest

zmuszony do znajomości wielu parametrw symulowanego obiektu. Celem programowania obiektowego jest

uzyskanie możliwości wydawania poleceń dla symulowanego obiektu rzeczywistego bez konieczności zagłębiania się

w szczegły jego konstrukcji czy stanu.

1.2. Przykład symulacji obiektu rzeczywistego

W tej części przedstawiony zostanie prosty przykład opisu obiektu rzeczywistego - samochodu. Widząc samochd

jadący ulicą przeciętny człowiek zwrci uwagę jedynie na oglne cechy pojazdu, np.: wielkość (duży, mały), kolor

itd. Jadąc samochodem "wydajemy polecenia": przyspiesz, zwolnij, zatrzymaj itd. Opis obiektu rzeczywistego na

poziomie języka programowania powinien umożliwić wydawanie tego typu poleceń. Każdy obiekt rzeczywisty

posiada trzy elementy: tożsamość (nazwa), stan lub cechy obiektu, zachowanie (działania na obiekcie).

Przykładowy samochd jest oczywiście obiektem rzeczywistym złożonym z wielu podzespołw, części i możemy

opisać go bardzo szczegłowo. W wielu zastosowaniach wystarczy nam jednak opis tylko niektrych cech obiektu.

Takie podejście do opisu (pewne cechy są istotne inne są bez znaczenia) określane są w teorii obiektowej mianem

abstrakcji . Programista operuje jedynie na pewnym poziomie abstrakcji niezbędnym do zrealizowania celu

oprogramowania, np. inaczej będzie wyglądał opis obiektu programisty piszącego grę "wyścigi samochodowe", a

inaczej opis do celw symulacji wypadkw wykonany dla firmy produkującej samochody. Poniżej przedstawiony

został prosty przykład opisu obiektowego (obiektu - samochodu) demonstrujący zasady tworzenia symulacji

obiektu rzeczywistego.

Obiekt rzeczywisty

Opis obiektu

rzeczywistego

Definicja typu

obiektowego

(Zgodnie ze składnią języka

programowania C++)

1. Tożsamość (nazwa) - samochd

2. Stan obiektu (cechy opisujące obiekt):

- Marka

- Model

- Kolor

- Pozycja (wspłrzędne x i y)

3. Zachowanie (działania na obiekcie):

- Nazwanie marki

- Nazwanie modelu

- Zmiana koloru

- Przesunięcie samochodu - zmiana

położenia (pozycji)

class samochod {

public :

char marka[ 20 ];

char model[ 20 ];

int kolor;

int pozX, pozY;

samochod();

void ustawMarke( char *s);

void ustawModel( char *s);

void ustawKolor( int k);

void przesun( int x, int y);

};

Prezentowany przykład ogranicza się tylko do elementarnych cech samochodu: marka, model, kolor, pozX (pozycja

X), pozY (pozycja Y) i czterech czynności: ustawMarke, ustawModel, ustawKolor, przesun operujących na cechach.

W terminologii programowania obiektowego cechy opisujące stan obiektu będziemy nazywać polami obiektu (lub

zmiennymi składowymi obiektu) natomiast czynności nazwiemy metodami (lub procedurami i funkcjami

składowymi obiektu).

Strona 2

Podstawy programowania obiektowego

Po zdefiniowaniu obiektu możemy wykorzystać obiekt w programie głwnym. Na początek należy zdefiniować

zmienną obiektową klasy samochod :

samochod car1; // deklaracja obiektu (utworzenie instancji obiektu)

Następnie w ciele programu głwnego możemy wywołać wcześniej zdefiniowane funkcje i procedury obiektu.

Przykładowy program głwny symuluje jazdę samochodu po ekranie monitora (kursory: gra, dł, prawo, lewo).

Pełny kod programu definiującego i wykorzystującego obiekt samochod :

#include <conio.h>

#include <stdio.h>

#include <iostream.h>

#include <string.h>

class samochod {

public :

// pola (zmienne)

char marka[ 20 ];

char model[ 20 ];

int kolor;

int pozX, pozY;

// metody (funkcje)

samochod(); // konstruktor

void ustawMarke( char *s); // ustawienie marki samochodu

void ustawModel( char *s); // ustawienie marki samochodu

void ustawKolor( int k); // ustawienie koloru samochodu

void przesun( int x, int y); // przesuniecie po ekranie

};

samochod::samochod()

{

pozX = 0 ; pozY = 0 ;

}

void samochod::ustawMarke( char *s)

{

strcpy(marka, s); // kopiowanie parametru do zmiennej marka

cout << "Marka:" << marka << endl;

}

void samochod::ustawModel( char *s)

{

strcpy(model, s); // kopiowanie parametru do zmiennej model

cout << "Model:" << model << endl;

}

void samochod::ustawKolor( int k)

{

kolor = k; // zmiana zmiennej kolor

textcolor(k); // zmiana koloru znaku na ekranie

cout << "Kolor(nr):" << kolor << endl;

}

void samochod::przesun( int x, int y)

{

pozX += x; pozY += y; // zmiana zmiennych pozX i pozY

if (pozX > 80 ) pozX= 1 ;

if (pozY > 25 ) pozY= 1 ;

Strona 3

Podstawy programowania obiektowego

if (pozX < 1 ) pozX= 80 ;

if (pozY < 1 ) pozY= 25 ;

gotoxy(pozX, pozY); // przesuniecie kursora

cprintf( "%c" , 'X' );

}

void main()

{

int key;

clrscr();

samochod car1; // utworzenie obiektu typu samochod

car1.ustawMarke( "Audi" );

car1.ustawModel( "A4" );

car1.ustawKolor(RED);

car1.przesun( 40 , 12 );

do {

key = getch(); // pobranie kodu klawisza

switch (key) {

case 72 : car1.przesun( 0 ,- 1 ); break ; // kody kursorow: gora

case 80 : car1.przesun( 0 , 1 ); break ; // dol

case 77 : car1.przesun( 1 , 0 ); break ; // prawo

case 75 : car1.przesun(- 1 , 0 ); break ; // lewo

}

} while (key != 27 ); // rozne od Esc

textcolor(WHITE);

clrscr();

}

2. Programowanie obiektowe w C++ Builder

2.1. Środowisko programowania pod Windows - C++ Builder

Nowoczesne środowiska programowania pod system Windows takie jak Borland C++ Builder

umożliwiają stworzenie programu okienkowego wykorzystującego gotowe obiekty zdefiniowane

w środowisku graficznym systemu operacyjnego lub w samym środowisku C++Builder. W większości

prostych zastosowań nie będzie konieczne "ręczne" definiowanie własnych obiektw tak jak ma to

miejsce w programowaniu strukturalnym. Większość mozolnej pracy (tworzenie plikw, okien,

obiektw kontrolnych itp.) wykonuje za nas środowisko programowania. Proces tworzenia aplikacji

Windows w tego typu środowiskach można ująć w kilku podstawowych etapach:

a) Utworzenie projektu (nazwanie projektu, wskazanie katalogu w ktrym przechowywane będą

wszystkie pliki składające się na projekt). Na tym etapie tworzone jest (automatycznie) głwne

okno aplikacji i głwne pliki źrdłowe aplikacji.

b) Dodanie obiektw kontrolnych do głwnego okna aplikacji (menu, napisy, pola tekstowe,

przyciski itp.).

c) Utworzenie okien dodatkowych posiadających rwnież obiekty kontrolne, ktre należy

zdefiniować (podobnie jak w głwnym oknie aplikacji: patrz pkt. 2 i 3). Okna dodatkowe

najczęściej są aktywowane przez okno głwne aplikacji (są aktywowane w metodach obsługi

zdarzeń obiektw kontrolnych), np.: zdarzenie "kliknięcie na przycisku" w głwnym oknie aplikacji

spowoduje uruchomienie (aktywowanie) okna dodatkowego.

d) Zdefiniowanie odpowiednich "zdarzeń" i przypisanie ich do obiektw kontrolnych, np.

zdefiniowanie metody (funkcji, procedury), ktra zostanie wykonana po kliknięciu na przycisku.

e) Skompilowanie i uruchomienie (jeżeli nie ma błędw) oraz przetestowanie działania aplikacji.

Strona 4

Podstawy programowania obiektowego

2.2. Przykład prostej aplikacji w CBuilder - "Ankieta"

Program "Ankieta" będzie umożliwiał przeprowadzenie prostej ankiety osobowej (np. ucznia, studenta)

zawierającej pytania o imię, nazwisko, wiek i klasa. Po wypełnieniu ankiety użytkownik może

wygenerować podsumowanie wykorzystujące dane z ankiety. Podsumowanie zostanie umieszczone w

dodatkowym oknie aplikacji a następnie zapisane do pliku o nazwie wybranej przez użytkownika. Do

zapisania pliku o wybranej nazwie i w wybranym katalogu na dysku można użyć standardowego

obiektu SaveDialog z grupy obiektw Dialogs.

Okno dodatkowe aplikacji

Okno głwne aplikacji

Okno zapisu do pliku (okno

standardowe z grupy Dialogs)

a) Utworzenie projektu

Z menu grnego wybieramy polecenie File - New Application . Następnie polecenie File - Save

Project as... . Otworzy się okno dialogowe w ktrym wybieramy katalog naszego projektu i nazwę

plikw (pliku źrdłowego Unit1.cpp - plik okna głwnego aplikacji; pliku projektu Project1.bpr). Po

wykonaniu tych czynności utworzy się puste okno głwne aplikacji gotowe do edycji o nazwie Form1 .

Strona 5

Podstawy programowania obiektowego - Dariusz Rataj(1).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: