Integracja Europejska

Wykłady

Jednolity Akt Europejski.

1978 utworzono ,,zespół mędrców. Powołuje się ich po to żeby wysuwali swoje projekty do traktatów. Następnie zwołuje się konferencje międzynarodową,  potem spotkanie Rady Europejskiej i wtedy zapada decyzja o przyjęciu jakiegoś traktatu. Wśród tych mędrców wyróżniali się szczególnie: Hans Genscher i Emilio Colombo.

Akt Genscher-Colombo - propozycja ministrów RFN Hansa Dietricha Genschera i włoskiego Emilio Colombo. Przedłożony Radzie Europejskiej został w listopadzie 1981 r. Dokument zakładał scislejsza integracje w ramach Europejskiej Współpracy Politycznej. Chcieli oni uczynić z Rady Europejskiej polityczny organ kierowniczy Wspólnot Europejskich. Akt przewidywał coraz silniejszą integrację europejską w szczególności na polu tworzenia unii gospodarczo- walutowej, zmierzającą do powstania Unii Europejskiej. Przyjęty został jako część Uroczystej Deklaracji w sprawie Unii Europejskiej uchwalonej 19 czerwca 1983 r. w Stuttgarcie przez Radę Europejską. W dokumencie tym m.in. podkreślono rolę Rady Europejskiej oraz wezwano do stworzenia unii gospodarczo-walutowej.

Jednolity akt Europejski podpisano 17 lutego 1986r. w Hadze.

Grecja, Włochy i Dania nie podpisały go. W Danii każdy akt prawny który nie jest zgodny z konstytucją jest głosowany w referendum

27 lutego referendum w Danii 56 % za przyjęciem. W tej sytuacji pozostałe dwa państwa aby się nie wyłamywać zgodziły się na przyjęcie tego dokumentu. Nastąpiło to 28 lutego 1986r. w Luksemburgu.

1 lipca 1987r. wszedł w życie Jednolity Akt Europejski. Zawiera 34 artykuły podzielone na 4 części.

Najważniejsze 3 obszary :

1.      Reformy instytucjonalne,

2.      wspólna polityka zagraniczna,

3.      jednolity rynek wewnętrzny.

Ad.1.

Reformy instytucjonalne:

-          prawno -  traktatowe zdefiniowanie Rady Europejskiej.

-          W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie rządów lub głowy państw członkowskich oraz Przewodniczącego Komisji Europejskiej. Są oni wspierani w swojej pracy przez ministrów spraw zagranicznych i 1 członka komisji.

-          Rada Europejska zbiera się co najmniej 2 razy w roku,

-          Powołanie do życia sądu Pierwszej Instancji na wniosek Trybunału Sprawiedliwości. Jest to organ władczy do orzekania w sprawach wniesionych przez osoby fizyczne i prawne. Od orzeczenia sądu 1 instancji przysługuje prawo apelacji do Trybunału Sprawiedliwości.

-          Wprowadzenie zasady ,, współpracy” parlamentu Europejskiego z Radą Ministrów i Komisją Wspólnot Europejskich, w procesie stanowienia prawa wspólnotowego.

-          Zdefiniowanie polityki regionalnej,

-          Uprawnienia Parlamentu Europejskiego:

1..przyjmowanie nowych członków – jednomyślnie,

2.unia celna, nowa taryfa celna – jednomyślnie,

4.      sprecyzowanie ubiegania się o członkostwo we wspólnocie. Każde państwo europejskie może złożyć wniosek o członkostwo we wspólnocie. Wniosek kierowany jest do Rady Ministrów, która podejmuje decyzje jednomyślnie po porozumieniu z komisją i uzyskaniu akceptacji parlamentu Europejskiego.

5.      parlament może wnieść uwagi, zastrzeżenia, poprawki do określonego aktu prawnego w UE.

Porzadek prawny UE

Na porządek prawny Unii Europejskiej składają się:

Pierwotne źródła europejskiego prawa wspólnotowego (tzw. prawo pierwotne - primary law, droit primaire, primares Recht)

Pochodne źródła europejskiego prawa wspólnotowego (tzw. prawo pochodne - secondary law, droit derive, sekundares Recht)

Umowy międzynarodowe z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

Umowy zawierane między państwami członkowskimi UE

1). Pierwotne źródła europejskiego prawa wspólnotowego (tzw. prawo pierwotne - primary law, droit primaire, primares Recht)

Prawo pierwotne - to prawo wspólnotowe ustanawiane bezpośrednio przez państwa członkowskie, konstytuujące Wspólnoty. Pierwotne prawo wspólnotowe znajduje się na szczycie systemu prawnego WE.

Katalog źródeł pierwotnego prawa wspólnotowego obejmuje następujące akty prawne Wspólnoty:

Traktat założycielski, ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, Paryż 1951,

Traktat założycielski, ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, Rzym 1957,

Traktat założycielski, ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (obecnie Wspólnota Europejska), Rzym 1957,

Przyjęte przez państwa członkowskie protokoły i oświadczenia załączone do traktatów założycielskich,

Dalsze zmiany traktatów założycielskich (traktaty uzupełniające i rewidujace), szczególnie poprzez Traktat o ustanowieniu wspólnych organów, 1965

Traktaty o przystapieniu nowych państw członkowskich do Wspólnoty (Danii, Irlandii, Wielkiej Brytanii z dniem 1 stycznia 1973 r., Grecji z dniem 1 stycznia 1981 r., Hiszpanii i Portugalii z dniem 1 stycznia 1986 r., Austrii, Finlandii i Szwecji z dniem 1 stycznia 1995 r.)

Jednolity Akt Europejski, zmieniajacy i uzupełniający traktaty o utworzeniu EWG, EWWiS i EURATOM -u, 1986,

Traktat o Unii Europejskiej, Maastricht, 1992,

Traktat, Amsterdam, 1999

2). Pochodne źródła europejskiego prawa wspólnotowego (tzw. prawo pochodne - secondary law, droit derive, sekundares Recht)

Wspólnotowe prawo pochodne - to prawo stanowione przez poszczególne instytucje Wspólnot, oparte na kompetencji udzielonej w pierwotnym prawie wspólnotowym (Wspólnoty ustanowiły instytucje przyznając im władzę prawodawcza i administracyjną).

Katalog aktów prawnych, którymi moga posługiwać się organy Wspólnot zawarty został w art. 189 Traktatu ustanawiajacego Wspólnotę Europejską (obowiązuje także dla EURATOM - u) oraz w art. 14 Traktatu ustanawiającego EWWiS.

Katalog ten zawiera określone rodzaje aktów prawnych - rozporzadzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie - którymi mogą się posługiwać Rada i Komisja. Każda z kategorii aktów prawnych wydawanych przez organy Wspólnot pozwala na osiagnięcie określonych celów. Akty te różnia się charakterem, moca obowiązującą, sposobem uchwalenia i służą realizacji różnych zadań.

Organy Wspólnot (Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska) są w wydawaniu aktów prawnych związane postanowieniami traktatów założycielskich, przewidujących dla każdego rodzaju sprawy wydanie konkretnego aktu prawnego.

Rodzaje aktów prawnych Wspólnot na podstawie Traktatów Rzymskich i Paryskiego:

Wspólnoty realizują swe cele traktatowe wydając następujące akty prawne:

a. rozporządzenia,

b. dyrektywy,

c. decyzje,

d. zalecenia,

e. opinie.

ROZPORZĄDZENIE (regulation, reglement, Verordnung):

rozporządzenie jest wydawane wówczas, gdy wymagane jest scentralizowane zarządzanie Wspólnotami;

rozporządzenie zawiera normy prawne powszechnie obowiązujące;

rozporzadzenie jest regulacja generalną i abstrakcyjna;

adresatami rozporzadzeń są zarówno państwa członkowskie jak i obywatele;

rozporzadzenie jest wiążące we wszystkich swoich częściach (różni się tym od dyrektywy, która jest wiążąca tylko cd. celu);

rozporządzenie obowiązuje bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich i nie wymaga wewnatrzpaństwowego aktu transformacji;

wszystkie obowiązujace normy prawne organów wspólnotowych (rozporzadzenia, dyrektywy i decyzje) musza zawierać uzasadnienie, podawać, na czyich propozycjach się opieraja i jakich zasięgnięto opinii obligatoryjnych. Brak takich zapisów może być przyczyną unieważnienia aktu prawnego z powodu naruszenia istotnych przepisów formalnych;

rozporządzenie musi być opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich i nie wymaga ogłoszenia zgodnie z przepisami prawa krajowego;

wchodzi w życie z reguły 15 dni po publikacji ( o ile ich ostatni artykuł nie określa daty wejścia w życie, obowiązują od 20 dnia po ich opublikowaniu).

DYREKTYWA (directive, directive, Richtline):

dyrektywa jest wydawana wówczas, gdy istnieje możliwość użycia łagodniejszego instrumentu niż rozporządzenie, by osiagnąć w określonym czasie jakiś cel integracyjny;

dyrektywy wydawane są najczęściej w sytuacji harmonizacji prawa;

dyrektywa ma charakter wiążący, ale nie ma charakteru normatywnego;

dyrektywa wiąże tylko cd. celu dla każdego państwa członkowskiego, do którego jest skierowana;

dyrektywa nie zawiera norm prawnych, wymaga jedynie, aby adresaci podjęli konieczne środki do osiągnięcia określonego w dyrektywie celu (obowiązuje wyłącznie adresatów);

adresatami dyrektyw sa wyłącznie państwa członkowskie, które zobowiązane są do wydania w określonym terminie przepisów krajowych odpowiadających tresci dyrektywy;

państwu członkowskiemu pozostaje możliwość wyboru charakteru aktu prawnego, wydawanego w celu wykonania dyrektywy - może on mieć charakter normatywny i administracyjny ("wybór formy i metod");

dyrektywy wchodzą w życie po implementacji przez państwa członkowskie;

po realizacji dyrektywy (prawidłowej i całkowitej) władze państwowe powinny dokonywać wykładni przepisów krajowych w jej świetle;

w dyrektywach zwykle ustala się termin, w ciągu którego państwa członkowskie musza przedsięwziąć niezbędne środki do ich realizacji;

kontrola wykonywania postanowień dyrektyw należy do Komisji Europejskiej, która może skierować skargę do Trybunału Sprawiedliwości (jeśli stwierdzi, że państwo, do którego dyrektywa została skierowana nie realizuje jej) oraz do sadów poszczególnych państw członkowskich;

dyrektywy nie są jednorodną grupą aktów prawnych - wyróżnia się dyrektywy koordynacyjne i harmonizacyjne (zbliżające ustawodawstwa poszczególnych państw członkowskich);

wszystkie obowiązujące normy prawne organów wspólnotowych (rozporządzenia, dyrektywy i decyzje) muszą zawierać uzasadnienie, podawać, na czyich propozycjach się opierają i jakich zasięgnięto opinii obligatoryjnych. Brak takich zapisów może być przyczyną unieważnienia aktu prawnego z powodu naruszenia istotnych przepisów formalnych;

dyrektywy, które są skierowane do wszystkich państw członkowskich i dyrektywy wydane w procedurze z art.189b Traktatu Rzymskiego muszą zostać opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnoty. Nie muszą być publikowane dyrektywy skierowane do pojedynczych państw członkowskich.

DECYZJA (decision, decision, Entscheidung):

decyzje służą często do rozstrzygania różnego rodzaju kwestii związanych z funkcjonowaniem wspólnego rynku rolnego, a także z harmonizacją innych sektorów polityki gospodarczej;

decyzje mają charakter konkretny i indywidualny;

decyzje nie mają cech prawotwórczych;

decyzje obejmują we wszystkich swoich częściach tylko tych, do których sa skierowane;

adresatami decyzji mogą być państwa członkowskie lub osoby fizyczne i prawne. Rada Unii Europejskiej kieruje swe decyzje do państw członkowskich, a Komisja Europejska także do osób fizycznych i prawnych;

decyzje obowiązują bezpośrednio w państwach członkowskich i wobec adresata indywidualnego;

wszystkie obowiązujace normy prawne organów wspólnotowych (rozporzadzenia, dyrektywy i decyzje) musza zawierać uzasadnienie, podawać, na czyich propozycjach się opierają i jakich zasięgnięto opinii obligatoryjnych. Brak takich zapisów może być przyczyną unieważnienia aktu prawnego z powodu naruszenia istotnych przepisów formalnych;

decyzje wchodzą w życie po dostarczeniu ich adresatowi (decyzje podejmowane w pojedynczych przypadkach) lub (w innych przypadkach) po obowiązkowym opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot;

decyzje nakładające na adresatów (osoby fizyczne i prawne) określone obowiązki stanowią tytuł egzekucyjny (wykonywane są zgodnie z procedurą kraju członkowskiego, którego obywatelem jest osoba fizyczna lub na terenie którego ma siedzibę osoba prawna).

ZALECENIA (recommendation, recommandation, Empfehlung):

zalecenia są formą wyrażenia stanowiska przez organy Wspólnot oraz proponowania lub formułowania pewnych postulatów, co do zachowania się adresatów tych aktów;

zalecenia nie posiadają mocy prawnie wiążącej, ich realizacja z prawnego punktu widzenia zależy od uznania adresatów;

zalecenia są instrumentem oddziaływania na Wspólnoty i na ich państwa członkowskie w procesie realizacji zadań wytyczonych przez traktaty założycielskie;

zalecenia są głównie wprowadzane w sprawach, dla których nie można wprowadzić ustawodawstwa wspólnotowego;

zalecenie nie są uchwalane w drodze procedury ustawodawczej obowiązującej dla rozporządzeń i dyrektyw;

adresatami zaleceń mogą być państwa członkowskie WE, osoby prawne i fizyczne ich prawa wewnętrznego oraz inne organa Wspólnot;

w praktyce zalecenia są najczęściej adresowane do państw członkowskich;

OPINIE (avis, Stellungnahme):

opinie nie posiadają mocy prawnie wiążącej;

opinie są formą wyrażenia stanowiska przez organy Wspólnot, do którego adresaci nie mają obowiązku się stosować, którego realizacja z prawnego punktu widzenia zależy od uznania adresatów;

opinie są instrumentem oddziaływania na Wspólnoty i na ich państwa członkowskie w procesie realizacji zadań wytyczonych przez traktaty założycielskie;

opinie nie są uchwalane w drodze procedury ustawodawczej obowiązującej dla rozporządzeń i dyrektyw;

brak opinii jest istotnym naruszeniem procedury decyzyjnej;

adresatami opinii mogą być państwa członkowskie WE, osoby prawne i fizyczne ich prawa wewnętrznego oraz inne organa Wspólnot.

wśród opinii można wyróżnić: tzw. opinie umotywowane - formułowane przez Komisję w celu skierowania do państwa naruszającego prawo wspólnotowe; opinie zwykłe - prezentujące okreslone poglądy i zawierające informacje ( opinie wydawane przez Parlament i inne gremia wspólnotowe);

opinia jest środkiem prawnym, który najczęściej jest stosowany w postępowaniu wewnętrznym - między organami Wspólnot.

3). Umowy międzynarodowe z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

Wspólnoty mają podmiotowość prawnomiędzynarodową i mogą być stronami umów prawnomiędzynarodowych (procedurę zawierania umów okre?la art. 228 TR oraz art. 206 Traktatu o EURATOMI-e).

Podstawowe znaczenie w tej grupie źródeł prawa mają układy o stowarzyszeniu. Ustanawiają one specjalny rodzaj więzi między Wspólnotami a krajem, który nie jest ich członkiem.

Wśród układów o stowarzyszeniu należy wyróżnić:

umowy zawierane dla podtrzymywania więzi, jakie łączą niektóre państwa członkowskie z państwami trzecimi (np. związki między krajami, byłymi metropoliami a ich byłymi terytoriami zależnymi);

umowy przygotowujące do członkostwa we Wspólnotach oraz do utworzenia unii celnej, np. układy z Grecją i Turcją;

układy ustanawiające stowarzyszenia z krajami Europy środkowej (układy europejskie) - posiadają specjalny charakter, a ich treść poszerzona jest o elementy dialogu politycznego. Właśnie włączenie postanowień o dialogu politycznym odróżnia układy europejskie od wcześniejszych schematów umów stowarzyszeniowych, które kładły nacisk na sprawy gospodarcze i społeczne. Celem układów europejskich jest między innymi przygotowanie krajów Europy środkowej do przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej.

Do tej grupy źródeł prawa wspólnotowego zaliczane są także układy o współpracy, zawierane w celu intensyfikacji i nadania ram prawnych współpracy gospodarczej.

4). Umowy zawierane między państwami członkowskimi UE

Są to porozumienia między państwami członkowskimi zawierane wówczas, gdy instytucje Wspólnot nie mają kompetencji do prawnego regulowania niektórych kwestii ściśle związanych z działalnością Wspólnot i wymagających takiej regulacji;

Do tej kategorii umów zaliczaja się m.in. umowy zmierzające do wyeliminowania niedogodności wynikających z terytorialnego ograniczenia ustawodawstw poszczególnych państw członkowskich oraz do ustanowienia norm prawnych, które miałyby zastosowanie na terytorium Wspólnot;

Umowy te dotyczą przede wszystkim:

międzynarodowego prawa prywatnego,

uznawania i wykonywania wyroków w sprawach cywilnych.

Tworzenie prawa pierwotnego polega na zawieraniu nowych traktatów, albo dokonywaniu uzupełnień i zmian w traktatach, na których opiera się UE. Pojęcie to obejmuje TUE, TWE, traktaty dotyczące pozostałych wspólnot oraz protokoły i deklaracje do traktatów. Forum do przygotowania zmian w Traktatach stanowi konferencja przedstawicieli państw członkowskich (tzw. Konferencja międzyrządowa). Przy zawieraniu kolejnego traktatu nowelizującego traktaty, na których opiera się UE, państwa członkowskie zapowiadają ich następną zmianę, określając czas, w którym się ona dokona, a także jej przedmiot np. w traktacie z Maastricht przewidywano zwołanie w 1996 r Konferencji Międzyrządowej dla zbadania potrzeby rewizji Traktatów. Konferencja ta doprowadziła do przygotowania Traktatu z Amsterdamu.

Konferencja Międzyrządowa i zawarcie traktatu.

Zmiany traktatowe są wypracowane na Konferencji Międzyrządowej „za wspólnym porozumieniem” państw członkowskich, czyli po uzyskaniu jednomyślności w wyniku przeprowadzonych negocjacji. Nowy traktat jest podpisywany przez przedstawicieli wszystkich państw członkowskich. Następnie traktat ten wymaga ratyfikacji przez państwa zgodnie z ich wymogami konstytucyjnymi. Ratyfikacja jest warunkiem wejścia nowego traktatu w życie.

Zmiany w prawie pierwotnym UE następują także w wyniku zawarcia traktatów o przystąpieniu nowego państwa (państw).

Instytucje mające kompetencje do wydawania aktów prawa pochodnego to: PE wspólnie z Radą UE, Rada i KE. Instytucją odgrywająca pierwszoplanowa rolę w stanowieniu aktów prawa pochodnego jest Rada UE. Obecnie można powiedzieć, że PE jest instytucją współstanowiącą prawo pochodne razem z Rada. Osobne miejsce zajmują akty PE, dotyczące zasad jego organizacji i funkcjonowania oraz pozycji jego członków. W tym ostatnim przypadku, PE wymaga aprobaty ze strony rady, głosującej jednomyślnie. KE natomiast, wydaje akty prawne na podstawie przepisów traktatowych, jak również z upoważnienia Rady.

Inicjatywa prawodawcza.

Procedura tworzenia prawa pochodnego rozpoczyna się od skorzystania z inicjatywy prawodawczej. Inicjatywa prawodawcza przysługuje niemal wyłącznie KE. Wyłączność inicjatywy prawodawczej KE jest istotnym elementem tzw. Metody wspólnotowej, charakterystycznej dla prawa w I filarze prawa UE. Ma się ona w założeniu przyczyniać do spójności tego prawa i jego uporządkowanego. Zasadniczo tylko KE jest formalnie upoważniona do wystąpienia z projektem aktu prawnego, który przedkłada, wraz z uzasadnieniem, właściwym instytucjom do dalszych prac legislacyjnych. Za przygotowanie projektu odpowiada w KE jeden z jej członków, w którego zakresie działania znajduje się dana dziedzina. W sformułowaniu tekstu projektu uczestniczy grupa robocza złożona z przedstawicieli państw członkowskich, ale jej rola jest formalnie wyłącznie doradcza.

Procedury tworzenia prawa przez Radę UE i PE:

→ Procedura konsultacji (opiniowania); polega na tym, że Rada przedstawia projekt aktu prawnego PE w celu zajęcia przezeń stanowiska. Stanowisko PE, będące wynikiem konsultacji, nie wiąże prawnie Rady, choć ma oczywiście duże znaczenie polityczne.

→ Tworzenie prawa przez Radę bez udziału PE; w pewnych przypadkach przepisy Traktatu powierzają Radzie kompetencje do wydawania aktów bez kontaktowania się z PE. Konsultacja z PE jest możliwa. Ma jednak charakter fakultatywny; rozwiązanie takie jest w praktyce stosowane w ważniejszych przypadkach.

→ Procedura współpracy; wydawanie aktów prawnych przez Radę przy zastosowaniu procedury współpracy z PE zostało wprowadzone w JAE. Jej znaczenie polegało na tym, że rola PE w tworzeniu prawa miała polegać na czymś więcej, niż tylko na niewiążących prawnie konsultacjach. Procedura ta znajduje zastosowanie obecnie dla wydawania aktów w dziedzinie polityki gospodarczej i pieniężnej. Składa się na nią sześć etapów, w tym w rozwiniętej wersji, dwa czytania w PE i dwa czytania w Radzie. Ta procedura zmierza do osiągnięcia porozumień między Radą, KE i PE. Decydujące jest jednak stanowisko Rady, z tym tylko, ze Rada musi, w razie rozbieżności zdań z PE lub KE, podjąć uchwałę jednomyślnie. Zgodę na treść aktu prawnego muszą wyrazić przedstawiciele państw członkowskich. Z kolei, jeśli Rada nie aprobuje propozycji KE lub PE, może zablokować wydanie aktu.

→ Procedura współdecydowania; została wprowadzona do TWE w Traktacie z Maastricht. Zakres przypadków, w których jest stosowana ta procedura, został rozszerzony w Traktacie z Amsterdamu. Poza dziedziną polityki gospodarczej i walutowej znajduje ona zastosowanie niemal we wszystkich obszarach prawa wspólnotowego. Uwzględnia ona w najszerszym zakresie udział PE w stanowieniu aktów wspólnotowego prawa pochodnego. PE decyduje, bowiem wspólnie z Radą, co do treści danego aktu. Ta procedura wymaga dyscypliny ze strony uczestniczących w nim instytucji. We wspólnej deklaracji z 1999 r Rada, PE i KE zobowiązały się do dążenia, aby akta były uchwalane już w I czytaniu.

→ Procedura wyrażania zgody; polega na tym, że Rada przedstawia PE wydawany przez siebie projekt aktu, przed jego ostatecznym uchwaleniem, a PE ten projekt akceptuje, albo odrzuca. W tym przypadku PE działa jako instytucja nadzorcza, która nie może wpływać na treść przedkładanego mu aktu.

Sposoby podejmowania uchwał w Radzie UE:

→ Zwykła większość głosów; głosowanie to charakteryzuje się tym, że przedstawiciel każdego państwa ma do dyspozycji jeden głos, a do podjęcia uchwały jest wymagane więcej głosów „za” niż „przeciw”. Ten sposób znajduje zastosowanie w odniesieniu do spraw wewnętrznych i organizacyjnych.

→ Kwalifikowana większość głosów; punktem wyjścia dla procedury podejmowania uchwał kwalifikowaną większością głosów jest przydzielenie każdemu państwu członkowskiemu określonej liczby głosów. Liczba głosów zależy od wielkości państwa członkowskiego.

→ Jednomyślność; dla jednomyślnego podjęcia uchwały przez Radę wystarczy, aby żaden członek Rady nie głosował przeciw. Wstrzymanie się od głosu przez członków obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody w przyjęciu uchwał, które wymagają jednomyślności.

Wydawanie aktów prawnych przez KE.

KE jest instytucją, która sama wydaje akty prawne. Należy tutaj rozróżnić dwie sytuacje w zależności od tego, co stanowi podstawę prawną aktów prawnych KE.

Pierwsza sytuacja polega na wydawaniu przez KE aktów prawnych na podstawie upoważnień zawartych w Traktatach. Oprócz przepisów traktatowych, które wprost upoważniają KE do wydawania prawnych aktów, w Traktacie występują przepisy, które wyznaczają KE pewne zadania, nie formułując jednak wyraźnych podstaw do wydawania aktów prawnych.

Druga sytuacja polega a tym, że KE wydaje akty prawne na podstawie upoważnienia udzielonego jej przez Radę. W tym kontekście mówi się o prawodawstwie delegowanym KE.

Akty KE występują masowo w dziedzinie wspólnej polityki rolnej, prawa celnego i w mniejszym stopniu- w dziedzinie prawa konkurencji.

Uzasadnianie aktów prawnych i ich publikacja.

Rozporządzenia, dyrektywy i decyzje przyjmowane wspólnie przez KE i Radę oraz akty tego samego rodzaju przyjmowane przez Radę lub przez KE określają przyczyny, dla których zostały wydane i odnoszą się do wniosków lub opinii, które były wymagane zgodnie z niniejszym Traktatem. Przepis ten wprowadza, zatem ogólny obowiązek uzasadniania aktów wspólnotowych. Obowiązek ten jest w praktyce realizowany poprzez poprzedzanie aktów prawnych preambułami, niekiedy bardzo obszernymi. Obowiązek ten nie dotyczy aktów nienazwanych. Obejmuje wszystkie akty prawa pochodnego wymienione w TWE. Uzasadnienia powinny zawierać akty wydane zgodnie ze wszystkimi procedurami (konsultacji, współpracy, współdecydowania). W przypadku aktów KE jest wymagane, gdy KE opiera się na podstawach traktatowych, oraz , gdy wydaje akty z upoważnienia Rady.

Publikowane są ( w Dzienniku Urzędowym UE) wszystkie rozporządzenia, dyrektywy i decyzje PE i Rady wydane zgodnie z procedurą współdecydowania. Ponadto publikowane są tam rozporządzenia Rady oraz KE, a także dyrektywy tych instytucji skierowane do wszystkich państw członkowskich. Obowiązek publikacji innych aktów może wynikać z przepisów szczególnych. Publikacja powinna nastąpić w ciągu 1 miesiąca od wydania aktu. Dziennik Urzędowy UE jest wydawany w 11 językach oficjalnych (z wyjątkiem języka irlandzkiego). Dziennik składa się z 2 części: część L (Legislatio) mieści akty wymagające publikacji i inne opublikowane wiążące akty prawne, natomiast część C (Communicatio) mieści pozostałe akty, np. komunikaty KE.

Białe i Zielone Księgi.

Uspołecznienie procesu podejmowania strategicznych decyzji dotyczących przyszłości WE, wymagających także zmian w prawie wspólnotowym, odbywa się także z inicjatywy instytucji WE. Duże znaczenie mają zwłaszcza ogłaszane przez KE Zielone i Białe Księgi.

Zielona Księga jest dokumentem, który przedstawi możliwości rozwiązania pewnych aktualnych problemów Wspólnoty.

Biała Księga prezentuje natomiast deklarowaną politykę i zamierzenia legislacyjne KE w pewnej dziedzinie.

Procedura zawierania umów międzynarodowych.

Do źródeł prawa wspólnotowego zalicza się także umowy międzynarodowe zawarte przez WE. Z inicjatywą zawarcia umowy międzynarodowej przez WE występuje KE, która kieruje stosowne zalecenia do Rady. Rada z kolei upoważnia KE do rozpoczęcia i prowadzenia negocjacji. KE nie prowadzi jednak tych negocjacji samodzielnie, ale we współdziałaniu z komitetami wyznaczonymi przez Radę i zgodnie z dyrektywami, które Rada może do niej kierować. Umowy międzynarodowe w imieniu WE zawiera Rada, która może także zadecydować o podpisaniu umowy i jej tymczasowym stosowaniu przed wejściem w życie. Kompetencje do zawierania umów mogą być powierzone KE.

Badanie zgodności umów międzynarodowych WE z traktatami, na których opiera się UE.

Umowy międzynarodowe WE mogą być zawarte jedynie wówczas, jeśli są zgodne z prawem pierwotnym UE. W przeciwnym razie zawarcie danej umowy wymaga zastosowania procedury przewidzianej dla zmiany traktatów została unormowana szczególna procedura kontroli zgodności umów międzynarodowych WE z TWE. Polega ona na tym, że PE, Rada, KE lub państwo członkowskie mogą zasięgać opinii ETS, co do zgodności przewidywanej umowy z TWE, albo, co do rozgraniczenia kompetencji WE i państw członkowskich do zawarcia dalszej umowy.

Tworzenie prawa w II i III filarze UE.

Instytucją tworzącą prawo w II i III filarze jest Rada UE, a w II filarze także Rada Europejska, która podejmuje uchwały o strategicznym znaczeniu. Przy podejmowaniu uchwał przez Radę zasadą jest wymaganie jednomyślności przedstawicieli ...