1. ACETYLOKOENZYM A - należy do grupy połączeń koenzymu A z resztami kwasów organicznych. Acetylokoenzym A potrzebny jest do syntezy kwasów tłuszczowych może pochodzić z rożnych przemian: rozpadu kwasów tłuszczowych(dekarboksylacja oksydacyjna), utleniania kwasu pirogronowego(uwalnia się wodór i dwutlenek węgla- ulega on degradacji w mitochondrium i łączy się z Co A ), produkt glikolizy, przemian niektórych aminokwasów(leucyna,izoleucyna), rozkładu cytrynianu w cytoplazmie, który poprzednio powstaje w mitochondriach w cyklu krebsa . Wolne kwasy tłuszczowe są przekształcane w kom wątroby na acetylo Co A jest to aktywny octan, wysokoenergetyczny związek odgrywający kluczowa role w metabolizmie (grupa octanowa związana, z Co A) Acetylokoenzym A, acetylo-CoA, kwas octowy aktywny, octan aktywny, CH3-C(O)-S-CoA, tioester kwasu octowego i koenzymu A, ważny związek metaboliczny. Acetylokoenzym A powstaje podczas β-oksydacji kwasów tłuszczowych lub dekarboksylacji oksydacyjnej kwasu pirogronowego. Jest przenośnikiem aktywowanej grupy acetylowej. Bierze udział w cyklu Krebsa. Ponadto jest wykorzystywany w organizmach żywych do syntezy acetylocholiny, cholesterolu, hormonów steroidowych
2. ADAPTACJA ORGANIZMU DO WYSIŁKÓW DŁUGOTRWAŁYCH
Wywoływane przez trening zmiany w organizmie zwiększają zakres obciążeń treningowych, jakim może on sprostać na tym polega adaptacyjny charakter zmian wywoływanych w organizmie przez trening, zwiększa się sprawność mechanizmów adaptacyjnych. Na poziomie mięśni powoduje zwiększenie lokalnych zasobów energetycznych (glikogen,fosfokreatyna), usprawniane są mechanizmy związane z mobilizacja i dostarczaniem tych substratów do komórek mięśniowych i ich resynteza. Wzrasta zdolność pochłaniania tlenu przez organizm, zwiększa sprawności funkcji zaopatrzenia tlenowego jest wynikiem przede wszystkim zwiększenia objętości minutowej serca(w wyniku wzrostu objętości wyrzutowej), znaczenie ma tez usprawnienie regulacji rozmieszczenia obwodowego przepływu krwi, wzrost objętości krwi i zwiększenie sprawności układu oddechowego. Trening powoduje zmianę obrazu reakcji organizmu na wysiłek fizyczny. Ponieważ zapotrzebowanie na tlen jest praktycznie takie samo po treningu jak i przed nim - układ krążenia musi do mięsni dostarczyć tyle samo tlenu, osiąga to dzięki większej po treningu objętości wyrzutowej serca przy niższym przyspieszeniu jego czynności jest to bardzo ekonomiczna adaptacja serca do wysiłku, mniej obciążają pracą ten narząd. Wzrost wentylacji płuc staje się nieco mniejszy, wzrasta natomiast wykorzystanie powietrza z płuc dzięki lepszemu stosunkowi wentylacji płuc do przepływu przez nie krwi. Wzrost wentylacji zachodzi w większym stopniu dzięki pogłębianiu niż przyspieszeniu oddechów. Mniejszy jest wzrost wydzielania takich hormonów kontrolujących metabolizm podczas wysiłku jak aminy katecholowe, hormon wzrostu, glukagon, natomiast efekt ich działania pozostaje taki sam lub zwiększa się dzięki wzrostowi wrażliwości tkankowej na te hormony. Zwiększają się reakcje organizmu na obciążenie krańcowe. Wzrasta odporność na zakwaszenie, bradykardia tętno poniżej 60. W energetycznym zabezpieczeniu długotrwałych wysiłków decydować będzie zasób rezerw węglowodanowych i tłuszczowych oraz sprawność ich mobilizacji i szybkość włączania procesów oksydacyjnych. Ilość tlenu, jaka narządy zaopatrzenia tlenowego danego osobnika mogą w jednostce czasu dostarczyć tkankom i jaka tkanki zdolne są wykorzystać decyduje o intensywności pracy i czasie jej trwania. Im wyższy jest max pułap tlenowy, tym cięższa i dłuższa prace można wykonać w warunkach homeostazy i tym większą jest wydolność fizyczna. Wydolność aerobowa określoną max pułapem tlenowym, rzutuje na zdolność wykonywania wysiłków mniejszym kosztem fizjologicznym. O wydolności tej decydują: max wentylacja płuc, pojemność dyfuzyjna płuc, transport tlenu z płuc do tkanek, objętość krwi krążącej, pojemność tlenowa krwi, max pojemność minutowa serca, regulacja naczynio ruchowa- rozmieszczenie przepływu krwi podczas pracy, mięśniowy przepływ krwi, pula enzymatyczna i wykorzystanie tlenu przez mięsnie
3. ADAPTACJA UKŁADU KRĄŻENIA DO WYSIŁKÓW KRÓTKOTRWAŁYCH
W momencie rozpoczęcia wysiłku wzrasta zapotrzebowanie na tlen w pracujących mięśniach. W tym momencie zostaje pobudzona czynność układu krążenia, przejawiająca się w zwiększeniu częstości skurczów serca HR i objętości wyrzutowej serca. W spoczynku HR wynosi ok. 70/min. Po rozpoczęciu wysiłku wzrasta natychmiast i wprost proporcjonalnie (liniowo) do jego intensywności, aż do osiągnięcia wartości maksymalnej, które u dzieci i młodzieży mogą przekroczyć nawet 200/min. Reguła stosowana to: HRmax = 220 - wiek w latach. Wraz z intensywnością wysiłku wzrasta objętość wyrzutowa serca SV do pewnego momentu, a potem stabilizuje się. W spoczynku SV wynosi 70 ml, a w czasie wysiłku może wzrosnąć maksymalnego do 120 ml, u wytrenowanych sportowców do 200 ml. Wzrasta również skurczowe ciśnienie krwi ze 120 mmHg do 200 a nawet do 250 mmHg. Podczas wysiłku nie zmienia się ciśnienie rozkurczowe. Wraz z rozpoczęciem wysiłku następuje przesunięcie ok. 10 - 15 % wody z osocza do płynu wewnątrzkomórkowego (mięśni szkieletowych), co powoduje zmniejszenie pH krwi. Również produkcja kwasu mlekowego w przemianach beztlenowych powoduje obniżenie pH krwi. Regulacja pH krwi następuje poprzez układy buforowe, nerki i płuca. Podczas wysiłku tworzą się reaktywne formy tlenu. Nie ma możliwości zahamowania ich produkcji, jednak działanie antyoksydantów, neutralizuje ich działanie.
4. ANTYOKSYDANTY są to antyutleniacze przeciwutleniacze, związki eliminujące(neutralizuje) wolne rodniki z reakcji łańcuchowych lub powoduje rozkład prekursorów wolnych radu i nadtlenków organicznych. W organizmie żywym antyutleniacze enzymatyczne to wit E,A,C,kwas moczowy chronią błonę i organelle komórkowe przed utlenieniem powodującym uszkodzenia nienasyconych kwasów tłuszczowych, białek, enzymów. Antyoksydanty pokarmowe, zachowania dobrego zdrowia wymaga równowagi pomiędzy działającymi w organizmie substancjami utleniającymi a przeciwutleniaczami. Jeżeli jest ona zakłócona i istnieje nadmiar substancji utleniających to własne funkcje obronne organizmu są niewystarczające. W sprawnie działających komórkach i tkankach wytwarzane są enzymy (m.in. katalaza, peroksydaza glutationowa, dysmutaza ponadtlenkowa) wchodzące w reakcje z wolnymi rodnikami.Do syntezy tych związków niezbędny jest selen, pierwiastek dostarczany do organizmu z żywnością. Substancją antyutleniającą jest również wytwarzany w organizmie, rozpuszczalny w wodzie, ubichinon czyli koenzym Q10, chroniący szczególnie naczynia krwionośne i serce. Inną grupę antyoksydantów stanowią substancje, które dostarczane są do organizmu wraz z pokarmem. Należą do nich: witamina C, karotenoidy, tokewferole lub zawiązki polifenolowe. W wyniku ich reakcji z wolnymi rodnikami powstają mało aktywne formy rodnikowe. Tokeferole (witamina E) i beta-karoten, jako związki rozpuszczalne w tłuszczach, ochraniają przed utlenieniem lipidy tworzące struktury komórkowe jak również lipidy w cząsteczkach lipoprotein znajdujących się w osoczu krwi. Witamina C, rozpuszczalna w wodzie spełnia funkcję obronną we wszystkich płynach ustrojowych (organizm człowieka składa się w około 65% z wody)
5.AUTOMATYZM SERCA- zbudowane jest z 2 typów komórek: - robocze(odpowiedzialne za skurcze); - układu bodźcotwórczego i bodzcoprzewodzącego. Układ bodźcotwórczy mięśnia sercowego zbudowany jest z komórek rozrusznikowych i automatycznych, są to kom w których występuje zjawisko spontanicznej samoistnej depolaryzacji. Układ bodzco-przewodzący: 1)węzeł zatokowo-przedsionkowy(rozrusznik-węzeł I rzędu) tu powstaje bodziec; 2) węzeł przedsionkowo-komorowy owalne pole położone przy środkowym płacie zastawki trójdzielnej(nie zawiera kom automatycznych) cechuje się najwolniejszym przewodzeniem bodźców; 3)pęczek Hisa(węzeł II rzędu) przenika włóknistą część przegrody międzykomorowej i dzieli się na 2 odnogi: lewą i prawą. Lewa rozgałęzia się promieniście tuż pod wsierdziem na powierzchni przegrody miedzykomorowej od strony lewej przegrody i dzieli się na wiązki: przednią, tylna i przegrodowa. Prawa odnoga w postaci pojedynczej wiązki przebiega wzdłuż prawej strony przegrody miedzykomorowej. Rozgałęzienia pęczka Cisa to włókna Purkiniego przenoszone są do kom roboczych obu komór serca, komórki Purkiniego oplatają całe serce
6. ZMĘCZENIE -jest efektem wysiłku pojawia się w czasie jego trwania zależy od naszego organizmu. Przyczyny zmęczenia biogenne powstają wyłącznie w mięśniach i są to: Teoria wyczerpania- substraty energetyczne(ATP, glikogen) podczas wysiłku się wyczerpują stad dochodzi do przerwania pracy; Teoria uduszenia- ilość tlenu jest zbyt małą, aby zaopatrzyć organizm dochodzi do uduszenia mięśnia; Teoria zatrucia-wzrost pewnych toksyn w organizmie(metabolitow- wytworzenie kwasu mlekowego z jonów wodorowych, jony amonowe), które hamują zdolność do kontynuacji wysiłku; Przyczyny neurogenne- powstaje w układzie nerwowym i objawia się w mięśniach; Spadek wydzielania acetylocholiny(neurotransmiter przenoszący informacje z kom nerwowej na mięśniową, upośledzenie ośrodkowego układu nerwowego i zaburzenia przewodnictwach we wszystkich wyższych ośrodków nerwowych. Duży wzrost temperatury wew (przegrzanie), odwodnienie, utrata elektrolitów(sod, potas, wapń), zadłużenie tlenowe
7. BUFORY KRWI
W tkankach stale wytwarzane są kwasy, takie jak: węglowy, mlekowy, moczowy i inne. W czasie pracy mięśni ilość tworzących się kwasów znacznie wzrasta. Utrzymywanie stałego pH środowiska wewnętrznego stanowi element homeostazy i jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu. Utrzymanie stałego pH odbywa się dzięki pomocy układów buforowych, które przyłączając jony wodorowe zapobiegają nadmiernej kwasicy. Produkowany w pracujących tkankach, CO2 łączy się z wodą tworząc kwas węglowy, który dysocjuje na HCO3- i jon wodorowy.
CO2 + H2O H2CO3
H2CO3 HCO3- + H+
Układy buforowe pomagają w utrzymaniu stałego pH płynów ustrojowych, między 7,35-7,45. Są one pierwszą linią obrony, następne są płuca (usuwają, CO2 z wydychanym powietrzem) i nerki ( przy niskim pH wydalają nadmiar jonów wodorowych m.in. w postaci jonów amonowych NH4+). Układy buforowe nie eliminują jonów wodorowych z organizmu, ale łącząc się z nimi, powodują ich neutralizację do momentu przywrócenia równowagi. Wszystkie układy buforowe działają na zasadzie przyłączenia lub oddania jonu wodorowego. Najszybciej działają bufory:
wodorowęglanowy - (HCO3+ = H2CO3) stanowi 53% wszystkich buforów osocza, cząsteczka kwasu węglowego H2CO3 może rozpadać się na cząsteczkę H2O i CO2 i odwrotnie, dlatego też pH krwi może być regulowane poprzez oddychanie. Czynność buforu wodorowęglanowego zależy w dużym stopniu od czynności płuc. Usuwanie, CO2 z wydychanym powietrzem prowadzi do obniżenia stężenia kwasu węglowego we krwi i wzrostu pH.
hemoglobinowy - stanowi 35% wszystkich buforów osocza, w płucach, gdzie hemoglobina zostaje utleniona, są uwalniane jony wodorowe, które wyrównują częściowo podwyższone pH na skutek wydychanego CO2, a w tkankach jest oddawany tlen i może być przyłączony jon wodorowy, a tym samym podniesione pH. HbH = Hb- + H+ = HbO2- + H+
białczanowy - stanowi 7% wszystkich buforów, do wolnych grup aminowych w różnych białkach krwi NH2- przyłącza się H+ i powstaje NH3+
fosforanowy - stanowi 5% wszystkich buforów, HPO4- + H+ = H2PO4, stężenia fosforanów we krwi jest małe, bufor ten odgrywa większą rolę w innych tkankach oraz komórkach wewnętrznych.
8. CHARAKTERYSTYKA WŁÓKIEN FT
Aktywność ruchowa człowieka, prędkość ruchu zależą w dużym stopniu od możliwości wytwarzania energii i rozwijania siły w mięśniu, które z kolei zależą m.in. od procentowej zawartości włókien wolnokurczliwych ST (z ang. slow twitch) i szybkokurczliwych FT (fast twitch). Włókna FT charakteryzują się dużą prędkością skręcania. Różnice w prędkości skręcania pomiędzy ST a FT są wynikiem występowania w tych włóknach różnych form ATP-azy miozynowej. ATP-aza - enzym powodujący rozpad ATP, w wyniku, czego uwalniana jest energia niezbędna do skurczu mięśnia. Włókna FT mają formę szybką ATP-azy. Charakterystyka włókien FT:
szybkość skurczu 50 ms - 2 razy szybciej niż ST),
300 - 800 liczby włókien (10 - 180 ST),
szybkie przewodzenia impulsów nerwowych,
mały potencjał tlenowy,
wysoki potencjał beztlenowy,
mała odporność na zmęczenie.
Wśród włókien FT możemy wyróżnić:
FTa - wykorzystywane w wysiłkach o wysokiej intensywności (1500m bieg, 400m pływanie), gdyż rozwijają znacznie większą siłę od ST,
FTb - znaczenie nie do końca wyjaśnione, wykorzystywane w wysiłkach o dużej mocy (50m bieg, 100m pływanie)
FTc - najsłabiej poznane, klasyfikowane również jako FTx
9. CYKL CORI
Cykl Cori - cykl kwasu mlekowego - polega na powstawaniu glikogenu z glukozy resyntezowanej z krążącego we krwi kwasu mlekowego, cykl przemian metaboliczno-fizjologicznych polegający na tym, że kwas mlekowy utworzony z glukozy w mięśniach i krwinkach czerwonych jest transportowany do wątroby i nerek, gdzie tworzy się z niego glukoza, która ponownie może być utleniana w tkankach.
Podczas intensywnego wysiłku fizycznego w mięśniach powstaje kwas mlekowy. Jest on silnie toksyczny i powoduje objawy zmęczenia mięśni. Jego przemiany polegają na tym, że jest transportowany przez krew z mięśni do wątroby, gdzie ulega przemianie w glukozę w procesie glukoneogenezy. Z kolei glukoza transportowana jest przez krew do mięśni, gdzie wykorzystywana jest jako substrat oddechowy. Gdy spada zapotrzebowanie na glukozę jest ona zamieniana w wyniku kondensacji w glikogen w procesie glikogenogenezy. W razie potrzeby (przy spadku stężenia glukozy we krwi) glikogen jest rozkładany do glukozy i uwalniany do krwi w procesie glikogenolizy.
MIĘSIEŃ KREW WĄTROBA
glukoza glukoza glukoza
pirogronian (glikoliza beztlenowa) pirogronian
kwas mlekowy kwas kwas
(mleczan) mlekowy mlekowy
10. CYKL KREBSA - lokalizacja, najważniejsze reakcje, regulacja.
Cykl Krebsa - cykl kwasu octowego - cykl kwasów trikarboksylowych jest drugim etapem (po glikolizie) oddychania komórkowego. Zachodzi on w mitochondriach i jest końcowa droga spalania metabolitów powstałych z rozkładu cukrów, tłuszczów i białek. W wyniku spalania pirogronianu (końcowy produkt glikolizy) powstaje acetylo-Co-A. Cykl Krebsa polega na całkowitym utlenianiu acetylo-Co-A poprzez szereg przemian. Istotą cyklu jest to, że jednostka dwuwęglowa, czyli acetylo-Co-A łączy się z jednostką czterowęglową (kwas szczawiooctowy) dając związek sześciowęglowy (kwas cytrynowy), który ulega dwukrotnie dekarboksylacji i czerokrotnie odwodorowaniu i w rezultacie przekształca się w kwas szczawiooctowy, dzięki czemu może nastąpić kolejny obrót cyklu. Kolejne reakcje tego cyklu są następujące:
1. szczawiooctan + acetylo-CoA + H2O cytrynian + CoA (przeniesienie reszty acetylowej z CoA na szczawiooctan)
acetylo-Co-A wchodzi do cyklu Krebsa w wyniku reakcji katalizowanej przez enzym syntazę cytrynianową, w wyniku jej działania kwas szczawiooctowy łączy się z acetylo-Co-A i powstaje kwas cytrynowy i wolny koenzym Co-A
2. cytrynian izocytrynian (przekształcenia wewnątrz cząsteczki)
kwas cytrynowy w reakcji kondensacji zostaje przekształcony w kwas izocytrynowy
3. izocytrynian + NAD szczawiobursztynian + NADH2 (przeniesienie dwóch pierwszych wodorów na NAD)
kwas izocytrynowy w wyniku odwodorowania powstaje kwas szczawiobursztynowy, dzieje się to pod wpływem enzymów zwanych dehydrogenzami izocytrynianowymi współdziałającymi z NADP+
4. szczawiobursztynian -ketoglutaran + CO2 (odłączenie 1 cząsteczki CO2)
kwas szczawiobursztynowy jest nietrwały, więc ulega natychmiastowej dekarboksylacji do alfa-ketoglutaran i CO2
5. -ketoglutaran + CoA+ NAD sukcynylo-CoA + CO2 + NADH2 (odłączenie cząsteczki CO2 oraz przeniesienie dwóch kolejnych wodorów na NAD, chwilowo uczestniczy w tym cząsteczka CoA) alfa-ketoglutaran po dekarboksylacji daje sukcynylo-Co-A
6. sukcynylo-CoA +H2O+ ADP + P bursztynian + CoA + ATP (odłączenie CoA sprzężone jest z syntezą 1 cząsteczki ATP)
sukcynylo-Co-A po odwodorowaniu daje kwas bursztynowy z odłączeniem koenzymu A
7. bursztynian + FAD fumaran + FADH2 (odłączenie dwóch kolejnych wodorów, tym razem uczestniczy w tym inny przenośnik: FAD)
kwas bursztynowy po kolejnym odwodorowaniu daje furman, pod wpływem enzymu dehydrogenazy bursztynianowej
8. fumaran + H2O jabłczan (przyłączenie cząsteczki wody) fumaran po przyłączeniu wody - hydratacji daje jabłczan
9. jabłczan + NAD szczawiooctan + NADH2 (przeniesienie kolejnych wodorów na NAD, powrót do wyjściowego szczawiooctanu)
jabłczan po ostatnim odwodorowaniu daje kwas szczawiooctowy pod wpływem enzymu dehydrogenazy jabłczanowej. Jest to ostatni etap cyklu. Powstały szczawiooctan może zapoczątkować przemianę z kolejną cząsteczką acetylo-Co-A.
Powyższe reakcje można podsumować następująco:
CH3CO-CoA + 3 H20 + 3 NAD + FAD + ADP+P
CoA + 2CO2 + 3 NADH2 + FADH2 + ATP.
Przemiany kwasów w cyklu Krebsa nie są bezpośrednim źródłem energii. Dostarczają natomiast nośników wodoru NADH2 i FADH2. Te związki pochodzą z dehydrogenacji, czyli odwodorowania pośrednich metabolitów (produktów) cyklu Krebsa. Wodór z tych związków wchodzi do łańcucha oddechowego
11. DETERMINANTY WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
Wydolność fizyczna - jest to zdolność do wykonywania długotrwałego i ciężkiego wysiłku z udziałem dużych grup mięśniowych, bez większych zmian homeostazy i objawów zmęczenia. Wydolność fizyczną można określić u każdego człowieka.
12. DO JAKICH PRZEMIAN POTRZEBNY JEST TLEN
do przebiegu całego cyklu oddychania wewnątrzkomórkowego tlenowego, poprzez glikolizę, cykl Krebsa i łańcuch oddechowy, do tlenowej resyntezy ATP, gdzie ADP jest fosforylowane w mitochodnriach na drodze fosforylacji oksydatywnej.
do spalania triglicerydów (zapasy energii), których pierwszym etapem jest rozkład cząsteczki na glicerol i 3 kwasy tłuszczowe. Pod wpływem enzymu (kinazy glicerolowej) cząsteczka glicerolu zostaje całkowicie spalona:
C3H8O3(glicerol) + 3˝ O2 + 22 P + 22 ADP -> 3 CO2 + 4 H2O + 22 ATP
tlenowa glikoliza - czyli rozkład glikogenu do glukozy, a następnie do pirogronianu,
do przemian pirogronianu do Acetylo-Co-A, który jest substratem cyklu Krebsa, przemiany pirogronianu bez udziału tlenu dają w efekcie kwas mlekowy,
w łańcuchu oddechowym, jony tlenu O2- łączą się z jonami wodorowymi H+ (protonami pochodzącymi z utlenienia H2) dając wodę
13. DROGI RESYNTEZY ATP:
ATP może być tworzony (resyntetyzowany) we włóknie mięśniowym na 4 sposoby:
· Kosztem fosfokreatyny w wyniku dzałania kinazy kreatynowej (DROGA FOSFAGENOWA) według reakcji
· P - kreatyna + ADP + H - kreatyna + ATP
· z ADP w wyniku działania miokinazy według reakcji:
· ADP + ADP - AMP + ATP
· Kosztem beztlenowych przemian glikogenu (glikoliza poprzedzona fosforolizą glikogenu) prowadzących do powstawania mleczanu - 2 cząsteczki ATP
· Kosztem tlenowych przemian: glikogenu, glukozy, kwasów tłuszczowych i aminokwasów - 30 - 38 cząsteczek ATP.
Szybkość resyntezy ATP jest bardzo różna i zależy od sposobu jego wytwarzania. Różna jest też ilość dostępnego ATP - warunkuje ją rodzaj przemian metabolicznych
· 14. DZIAŁANIE BUFORU WODOROWĘGLANOWEGO:
Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej zależy przede wszystkim od właściwości buforowych krwi. Właściwości buforowe są związane z obecnością we krwi buforu wodorowęglanowego. Utrzymuje on tę równowagę w płynach ustrojowych. Ph krwi wynosi 7,4 i zmniejszenie go o jedną jednostkę powoduje dziesięciokrotne podwyższenie stężenia jonów wodoru. Nieznaczny wzrost stężenia jonów wodoru może spowodować tak poważne zmiany wewnątrz ustroju, że utrzymanie go przy życiu staje się niemożliwe. Utrzymuje stały odczyn roztworu (odczyn krwi jest lekko zasadowy)
· 15. ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI:
· Krew to tkanka, która powstaje z mezenchymy. Jest lepkim płynem o słonawym smaku i charakterystycznej słodkawej woni. Krew zawiera elementy komórkowe (morfotyczne) i środowisko płynne - osocze. Na elementy komórkowe składa się:
· Krwinki czerwone (erytrocyty)
· Krwinki białe (leukocyty)
· Płytki krwi (trombocyty)
· Ich liczba i stosunek procentowy jest ustalony w stanie zdrowia. Elementy morfotyczne stanowią 47%, a osocze 53% objętości całej krwi. W składzie krwi u mężczyzn i u kobiet występują różnice. Z tego względu wartości odnoszące się do krwi muszą uwzględniać różnicę płci. Elementy morfotyczne krwi tworzą się u ludzi dorosłych w szpiku kostnym czerwonym. Limfocyty należące do krwinek białych powstają również w grasicy, w węzłach chłonnych, w grudkach chłonnych i w śledzionie.
· KRWINKI CZERWONE - ERYTROCYTY: Posiadają kształt „biszkopta, nie posiadają jądra, są elastyczne. Mężczyźni posiadają 5,4 miliona w 1mmł, kobiety 4,8 miliona w 1mmł. Wytwarzane przez szpik kostny czerwony. Występuje w nich barwnik hemoglobina. Hemoglobina (Hb) jest białkiem składającym się z 4 łańcuchów polipeptydowych: -2 łańcuchy αρcuchlwnpolipeβtydowych: -2 ³aρcuchy drą tlen z płuc do tkanek.
...
Donia12-awf