Ppd arlekin.pdf

Płód arlekin

Litografia z pracy z 1886 roku przedstawiającą płód z rybią

łuską wrodzoną typu arlekinowego

Płód arlekin (rybia łuska arlekinowa, płód arlekin, ang.

Harlequin ichthyosis, HI, harlequin fetus, ichthyosis fetalis)

– rzadka choroba genetyczna, o dziedziczeniu autosomalnym

recesywnym. Rybia łuska arlekinowa należy do genodermatoz

i razem z kilkoma podobnymi schorzeniami do grupy

autosomalnie recesywnie dziedziczonej wrodzonej rybiej

łuski (ang. autosomal recessive congenital ichthyosis, ARCI).

Obraz kliniczny charakteryzuje się pokrywającymi całą

powierzchnię skóry łuskami hiperkeratotycznego naskórka o

kształcie rombów i wielokątów, o ułożeniu przywodzącym na

myśl kostium arlekina – stąd nazwa jednostki chorobowej.

Ponadto stwierdza się niską masę urodzeniową,

erytrodermię, wywinięcie warg (eclabium) i powiek

(ektropion). Z powodu utraty wody i sepsy oraz

nieprawidłowej termoregulacji noworodek umiera zwykle w

ciągu tygodnia. Przynajmniej część przypadków wiąże się z

mutacjami genu ABCA12 na chromosomie .

Epidemiologia

W piśmiennictwie przedstawiono do tej pory więcej niż 100

przypadków choroby. Częstość jest wyższa w zamkniętych

społecznościach, gdzie dochodzi do związków między blisko

spokrewnionymi osobami; wśród Indian Nawaho w Gallup w

Nowym Meksyku między 1970 a 1989 urodziło się pięcioro

dzieci z tym schorzeniem, co daje częstość rzędu 1:5000

żywych urodzeń.

Etiologia

Schemat procesów zachodzących przy udziale transportera

ABCA12 w zdrowej skórze (A) i skutki jego braku w skórze

noworodka z rybią łuską arlekinową. Według Hovnaniana

(2005)

Rybia łuska arlekinowa spowodowana jest mutacjami

powodującymi utratę funkcji białka transportującego lipidy

w ziarnistościach błonowych keratynocytów. Zanim

zdefiniowano defekt molekularny leżący u podłoża choroby,

wiedziano, że mutacje punktowe genu ABCA12 są związane z

wrodzoną rybią łuską blaszkowatą dziedziczoną autosomalnie

recesywnie (OMIM#601277). W rybiej łusce arlekinowej

mutacje mają charakter dużych delecji lub mutacji

nonsensownych, skutkujących skróceniem łańcucha

polipeptydowego ABCA11 (protein truncation). Rybia łuska

blaszkowata i rybia łuska typu arlekinowego są zatem

schorzeniami allelicznymi.

Mikroskopowo stwierdzono, że ziarnistości błonowe nie są

właściwie formowane, a lipidy niezbędne do utworzenia

prawidłowej warstwy rogowej naskórka (np.

glukozyloceramid) ulegały nieprawidłowej sekrecji.

Mutacje w genach białek o podobnej budowie, ABCA1 i

ABCA4, wywołują, odpowiednio, chorobę wyspy Tangier i

chorobę Stargardta. Mutacje genu ABCA3 skutkują

letalnym zaburzeniem metabolizmu surfaktantu (ASMDP3,

OMIM#610921).

Objawy i przebieg

Objawy zespołu obecne są od urodzenia. Na jego obraz

kliniczny składają się:

* bardzo pogrubiała skóra z dużymi, błyszczącymi łuskami,

romboidalnego lub wielokątnego kształtu, jasnej barwy,

wielkości 4-5 cm, rozdzielonymi czerwonymi rozpadlinami;

* obustronny ciężki ektropion, powieki górne i dolne są

wywinięte, często ulegają urazom i wysuszeniu;

* wywinięte wargi (eclabium), otwarte usta: dziecko nie

może prawidłowo przyjmować matczynego pokarmu;

* inne cechy pseudodysmorficzne twarzy (wtórne do

zmian skórnych): spłaszczenie nosa, małżowiny uszne mogą

być małe, szczątkowe lub nieobecne;

* przykurcze stawów i ułożenie zgięciowe kończyn

spowodowane zmianami skórnymi;

* mikrocefalia;

* niekiedy hipoplazja palców dłoni i stóp, hipoplazja

paznokci, opisywano polidaktylię;

* nieprawidłowości budowy ośrodkowego układu

nerwowego objawiające się niekiedy drgawkami.

Leczenie i rokowanie

Leczenie jest zachowawcze, a rokowanie zwykle bardzo złe.

Jedne z dłuższych opisanych okresów przeżycia to 22

miesiące, 2,5 roku u dziecka leczonego etretynatemi 9 lat.

W leczeniu podtrzymującym stosuje się nawadnianie,

pielęgnację skóry i błon śluzowych, oraz podaż silnych leków

przeciwbólowych (np. opioidów), ponieważ dziecko ma

prawidłowo rozwinięty układ nerwowy i odpowiedź bólową na

uszkodzenie tkanek.

Rozpoznanie

Rozpoznanie opiera się na obrazie klinicznym. Niekiedy

możliwe jest rozpoznanie prenatalne zespołu; dawniej oparte

na fetoskopowej biopsji skóry, obecnie coraz częściej na

stwierdzeniu w USG charakterystycznych, chociaż

nieswoistych objawów: płaskiego profilu twarzy, dużych ust,

hipoplazji nosa, dysplastycznych małżowin usznych, obrzęku

ud i stóp, wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu.

Dodatni wywiad rodzinny w kierunku HI powinien

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: