CH�ODZIARKI Ch�odziarki s� urz�dzeniami. w kt�rych uzyskuje si� temp. ni�sz� od temp. otoczenia. Dzia�anie ich polega na urzeczywistnieniu termodynamicznego obiegu wstecz, podczas kt�rego ciep�o q1 z dolnego �r�d�a o ni�szej temp. zostaje przekazywane do �r�d�a g�rnego (o temp. wy�szej) po�rednictwem czynnika ch�odniczego kosztem pracy zewn. W: q2=ql+W Praca zewn. W musi by� dostarczana czynnikowi ch�odniczemu w postaci energii mech. lub ciep�a aby zgodnie z II zas. termodynamiki urzeczywistni� obieg ch�odniczy przechodzi przez r�ne stany skupienia podczas przemian termodynamicznych zachodz�cych w obiegu w czasie kt�rych pobierane jest ciep�o ze �rodowiska o ni�. temp. i przekazywane jest ono otoczeniu o temp. wy�szej. W zale�no�ci od zasady dzia�ania rozr�nia si� ch�odziarki spr�arkowe i absorpcyjne. W ch�odziarkach spr�arkowych dokonuje sie to przez nieizotermiczne spr�anie czynnika ch�odniczego w spr�arce. W ch�odziarkach absorpcyjnych dzieje si� to przez bezpo�rednie dzia�anie energii w postaci ciep�a. Parametry techniczne: Wydajnosc ch�odnicza Q[J/s]- to ilo�� energii w postaci ciep�a pobranego w jednostce czasu od cia�a ozi�bionego. Miara sprawno�ci obiegu chodniczego jest wsp�czynnik wydajno�ci ch�odniczej E. E=Q1/w=Q1/Q2-Q1=Q/W CH�ODZIARKI SPRʯARKOWE S� bardzo rozpowszechnione ze wzgl. na niskie koszty eksploatacji. Czynnik ch�odniczy przep�ywa pod sta�ym ci�nieniem przez parownik 1, kt�ry jest w ch�odzonej komorze 2 pobieraj�c zawarte w niej ciep�o. Czynnik zasysany jest przez spr�ark� t�okowa 3 i spr�any adiabatycznie, w wyniku czego wzrasta jego ci�nienie i temp. w skutek wzrostu temp. czynnik ulega odparowaniu i w postaci pary mokrej przedostaje si� do skraplacza 4 -ch�odz�cego wod�. Skrapla sie oddaj�c ciep�o przep�ywaj�cej wodzie. W zaworze rozpr�onym 5 nast�puje gwa�towne obni�enie cisn. czynnika- do warto�ci cisn. panuj�cego w parowniku l w wynika tego nast�puje cz�ciowe odparowanie czynnika w postaci pary wodnej- mokrej o niskiej temp. (parowaniu towarzyszy spadek temp.) po przep�yni�ciu przez parownik jest osuszona kosztem pobieranego ciepla z komory 2. Sucha para czynnika jest spr�ona i cykl si� powtarza. CH�ODZIARKI ABSORPCYJNE W ch�odziarkach tych wykorzystuje si� zjawisko absorpcji pary przez ca�� obj�to�� cieczy. Najczesciej czynnikiem ch�odzacym jest amoniak a poch�aniaczem woda. Amoniak bardzo dobrze rozpuszcza si� w wodzie, a zdolno�� absorpcji par amoniaku wzrasta w miar� obni�ania temp. wody i wzrostu cisn. Po przej�ciu przez zaw�r rozpr�ny 8 czysty amoniak paruje pod niskim ci�nieniem w parowniku 2. kt�ry jest w ch�odzonym pomieszczeniu 3. para amoniaku jest absorbowana przez ubogi roztw�r amoniaku znajduj�cy si� w absorberze 4. dzi�ki szybkiemu poch�anianiu pary w uk�adzie jest utrzymywane niskie cisn. Dla przyspieszenia tego procesu absorber jest ch�odzony woda, kt�ra odbiera ciep�o powstaj�ce. Podczas rozpuszczania par amoniaku w cieczy. Wzbogacony roztw�r amoniaku jest t�oczony pomp� 5 do wirnika 6, w kt�rym zachodzi proces prawie ca�kowitego wydzielania si� amoniaku w postaci pary. Powsta�y w ten Spos�b ubogi roztw�r wraca do absorbera poprzez zaw�r 1. para amoniaku p�ynie do skraplacza 7 gdzie ulega skraplaniu oddaj�c ciep�o przep�ywaj�cej wodzie. Ze skraplacza ciekly amoniak przep�ywa zaworem rozpr�nym 8 ponownie do parownika i cykl powtarza si�. CZYNNIKI CH�ODNICZE Ciek�e lub gazowe zw. chemiczne paruj�ce w niskich temp. co wi��e sie pobieraniem ciep�a z ch�odzonej przestrzeni powinny charakteryzowa� si� cechami: - zachowywa� swoje w�asno�ci w warunkach pracy ch�odziarek -nie reagowa� chemicznie z metalami, niemetalami, art. spozywczymi -nie powinny byc palne i wybuchowe -ma�a Iepko��(to mniejsze opory przep�ywu) -niska temp. spr�zania(to mniejsza moc i wymiary urz�dzenia) -wskazane jest aby nie by byly toksyczne Amoniak(NH3)stosowane w du�ych agregatach ch�odniczych i ch�odziarkach o wydajno�ci powy�ej 40000KJ/h, w zakresie parowania od 10-40. jest silnie truj�cy i nie wchodzi w reakcj� ze stopami zelaza (reaguje z miedzi� i jej stopami) Freony - pochodne w�glowodor�w nasyconych (zawieraj� fluor s� niepalne, nietruj�ce , bez zapachu nic reaguje z metalami (z wyj�tkiem o�owiu i st�p magnezu)). Powszechnie stosowane w zakresie temp. parowania od 0-40'C w du�ej cz�ci urz�dze� ch�odniczych a zw�aszcza w ch�odziarkach domowych . Wad� freon�w jest niszczenie ozonu w atmosferze ziemskiej oraz wp�yw na tzw. Efekt cieplarniany eliminuje si� go stosuj�c tzw. freony ekologiczne nie daj�ce takich efekt�w.
Zywel