TEMAT: Pochwała dobroci i skromności w baśni Słowik H. CH. Andersena.
Cele ogólne:
• Poznanie baśni Słowik napisanej przez duńskiego pisarza.
• Rozbudzanie motywacji czytania i rozwijanie umiejętności odbioru tekstu literackiego.
• Skłonienie do refleksji na temat tego, co stanowi wartość w życiu człowieka.
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
• ułożyć pytanie do tekstu literackiego;
• wymienić elementy fantastyczne i realistyczne w baśni;
• przedstawić wydarzenia w kolejności chronologicznej;
• wyrazić swój pogląd i odpowiednio go uzasadnić;
• wypowiadać się z określona intencją;
• posługiwać się fragmentami tekstu na poparcie swych myśli;
• efektywnie współdziałać w grupie.
Uczeń zdolny:
• wyszukuje w encyklopedii ptaków informacje o słowiku;
• prezentuje informacje na temat życia i twórczości H. Ch. Andersena;
• objaśnia znaczenie związków frazeologicznych.
Śródki dydaktyczne: krzyżówka, encyklopedia, płyta CD z nagranym głosem słowika
Metody: wchodzenie w rolę, problemowa, praca z tekstem, prezentacje uczniowskie
Formy: praca w grupach Czas: 2 jednostki lekcyjne
Ø Rozwiązanie krzyżówki. (Załącznik nr 1) Otrzymane hasło związane jest z tytułowym bohaterem baśni Słowik. (Uczniowie mieli w domu przeczytać utwór.)
Ø Uczeń zdolny prezentuje samodzielnie przygotowane informacje o H.Ch. Andersenie.
Ø Nauczyciel przedstawia nagranie głosu słowika.
Ø Przypomnienie treści baśni. Proponuję zabawę. Uczniowie samodzielnie formułują pytanie związane z utworem, a następnie na nie odpowiadają. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem, aby pytania zostały ułożone właściwie.
Ø Praca w grupach. Nauczyciel dzieli dzieci na grupy, używając kolorowych karteczek, na których zapisane jest działanie matematyczne. Osoby z jednakowym wynikiem tworzą grupę. Każda grupa układa plan wydarzeń w formie zdań bądź równoważników zdań. Następnie je prezentuje. Uczniowie poprawny plan zapisują w zeszytach.
Ø Wymienienie elementów fantastycznych (np. mówiący, myślący i czujący słowik, wizyta śmierci, dobre i złe uczynki przy łożu umierającego cesarza) oraz realistycznych (np. życie chińskiego cesarza i jego poddanych, otrzymanie przesyłki od cesarza Japonii, choroba władcy, opuszczenie go przez dworzan).
Ø Uczeń zdolny wyszukuje w encyklopedii informacje o słowiku i prezentuje je pozostałym osobom.
Ø Wymienianie cech żywego słowika z baśni. Posługiwanie się odpowiednimi cytatami.
Przykładowy efekt pracy:
Cechy słowika właściwe ludziom
Uzasadnienie cytat
serdeczność, dobroduszność, umiejętność mówienia
- Słowiczku! – zawołała głośno dziewczyna. – Nasz łaskawy cesarz życzy sobie, abyś przed nim zaśpiewał!
- Z największą przyjemnością – powiedział słowik i zaśpiewał tak pięknie, że aż rozkoszą było go słuchać.
umiejętność myślenia
- Czy mam raz jeszcze zaśpiewać dla cesarza? – zapytał słowik, który myślał, że cesarz jest obecny.
życzliwość, posłuszeństwo
(…) poleciał chętnie za nim, gdyż usłyszał, że taka jest wola cesarza.
skromność, prostoduszność, wdzięczność
Ale słowik podziękował i powiedział, że otrzymał już dostateczne wynagrodzenie.
- Widziałem łzy w oczach cesarza, a to jest dla mnie najdroższy skarb i łzy cesarskie mają cudowną moc! Bóg świadkiem, że jestem dość nagrodzony! – i śpiewał dalej swym słodkim, cudownym głosem.
wrażliwość, chęć niesienia pomocy innym, wierność
Dowiedział się o tym, że jego cesarz potrzebuje pomocy, i przyleciał, by mu śpiewem dodać otuchy i nadziei.
bezinteresowność, czułość, empatia
Widziałem łzy w twoich oczach, kiedy śpiewałem przed tobą po raz pierwszy, a tego nie zapomnę ci nigdy! To są klejnoty, które radują serce śpiewaka; ale śpij teraz, obudź się silny i zdrów. Zaśpiewam ci coś jeszcze.
poświęcenie, lojalność
Z jego służby nikt jeszcze nie wrócił, bo myśleli, że cesarz nie żyje, ale słowik był przy nim i wciąż jeszcze śpiewał.
wielkoduszność, troska o los innych
- Nie czyń tego! – powiedział słowik – przecież zrobił tyle dobrego, ile mógł. Zatrzymaj go przy sobie jak dawniej!
Ø Stworzenie sytuacji problemowej. Udzielanie odpowiedzi na pytanie: który słowik był cenniejszy? Uczniowie starają się odpowiednio uargumentować swój punkt widzenia. Zapisanie wniosku w zeszycie.
Ø Wejście w rolę. Uczniowie wyobrażają sobie, że znajdują się na wystawie ptaków śpiewających. Zostali poproszeni o zabranie głosu na temat słowika. Pamiętamy, że przedstawiając tego ptaka, należy podać jak najwięcej cech i wzbudzić zachwyt wśród słuchaczy.
Ø Uczniowie w parach odgadują zagadki związane z ptakami.
Zwiastun deszczu i burzy. (jaskółka)
Można ją spotkać nad Bałtykiem. (mewa)
Nocny ptak, symbol mądrości. (sowa)
Podrzuca jaja do gniazd innych ptaków. (kukułka)
Inna nazwa kukułki. Wyraz z trudnością ortograficzną. (gżegżółka)
Dumny jak ... (paw)
Biały ptak z długą szyją lekko wygiętą w kształcie litery „s". (łabędź)
Ptak pojawiający się w podaniu o Lechu, Czechu i Rusie. (orzeł)
Ø Uczeń zdolny objaśnia znaczenie podkreślonych wyrazów i związków frazeologicznych.
Kiedy dowiedziałem się o wyjeździe w Tatry, byłem cały w skowronkach.
Na klasówce Michał zapuszcza żurawia do pracy kolegi z ławki.
Nie lubię, kiedy mój przyjaciel szarogęsi się podczas zbiórki harcerskiej.
Po otrzymaniu listu siedziała osowiała.
Patryk po rozmowie z bratem zacietrzewił się i nie odzywał się do niego przez cały wieczór.
Nasza wychowawczyni ma sokoli wzrok, zauważy każdy błąd w moim zeszycie.
Ø Podsumowanie. Uczniowie dzielą się uwagami na temat lekcji, wypełniając karty: „Dzisiaj na lekcji" (Załącznik nr 2)
...
sowa52