KINEZA WYKŁADY
Kinesis- ruch
Terapia- leczenie
Leczenie ruchem, ale również bezruchem
* podmiotowe - wywiad ( dane personalne, dane dotyczące dolegliwości głównej , dotyczące dolegliwości współistniejącej , warunki socjalne, itp.)
* przedmiotowe
-ogólne statyczne ( pacjent nie wykonuje żadnych ruchów np. badanie postawy ciała)
-ogólne dynamiczne (ocena sposobu poruszania się , ocena chodu)
-miejscowe statyczne ( pomiary linijne, obwód w obrębie kończyn , czucie bólu)
-miejscowe dynamiczne ( ruchomość w stawach, siły mięśniowej, mimika, stan tk.miękkich)
Badanie dokonujemy przez :
-testy funkcjonalne (czynnościowe)
-dotyk
-obserwacje
-aparaty specjalistyczne
Badanie dodatkowe:
-laboratoryjne
-ocena radiologiczna
-elektromiografia (praca mięśni)
-spirometria
-EKG
Celem badania pacjenta jest:
-ustalenie diagnozy
-ustalenie programu działania (zmodyfikowanie)
-ustalenie rokowania
-kontrola efektów usprawniania i prognozowania
-dł.kończyn
-obwód kończyn
-ruchomość kręgosłupa
1.Ustabilizować część ciała
-ustabilizowanie tułowia ( leżenie tyłem) ý
( leżenie przodem) ý
( klęk) à kolce biodrowe ý kolana
( leżenie tyłem ze zgiętymi kolanami) ý
2.Ustabilizowanie st.łokciowych (oparcie ) np. o stół
-względna ( ze stawem leżącym na obręczy) funkcjonalna
-bezwzględna (anatomiczna)
-odcinkowa
-absolutna (z dłonią/stopą)
Powyższe wymiary służą wykryciu asymetrii: - rzeczywistej - pozornej.
Długości musza być porównywalne , im krótszy pomiar tym bardziej dokładny ( do 1cm/ 0,5 cm)
Skrócenie kończyn:
-rzeczywiste ( np.zrost po złamaniu)à zew. Wyrównanie długościà np.wkładki do buta
-pozorne ( funkcjonalne) np. zwichnięcie w stawie biodrowym , opadające stopa
( n.strzałkowy)
-w najszerszym miejscu brzuśca mięśnia
-przedstawowe ( patologiczny jest obwód większy à zmiany w kościach
patologiczny jest obwód mniejszyàzmiany w mięśniach)
Pomiary służą wykryciu asymetrii spowodowanej zanikiem mięśniowym lub zmianą w stawie.
Jak często mierzy się długość- przy przyjęciu do szpitala
-wykonujemy na kilku poziomach
( wydech i max. Wdechà mierzymy rozprężalność klatki piersiowej)
Ruchomość kręgosłupa
-najbardziej ruchomy odcinek to szyja
-w odc. Szyjnym ( na 3 płaszczyzny)
-w odc. Piersiowym ( w pł strzałkowej)
-w odc. Lędzwiowym (w 3 płaszczyznach)
Pomiary kątowe ( zakres ruchu w stawach)
Zasady dokonywania pomiaru:
-stabilizacja odcinka bliższego
-odpowiednie przyłożenie goniometru
-ruch w jednym zakresie przeciwko sile grawitacjiàzakres ruchu biernego
-uzyskany wynik należy porównać ze standardową wartością fizjologiczną
-wynik zapisać w systemie SFTR
1) Metody subiektywne
*sposób opisowy
-schemat Klappa (analiza ustawienia różnych elementów ciała)
-sposób Lehnert-Schroth ( układ ciała jako układ specyficznych figur geometrycznych)
-metoda punktowa Kasperczyka( w płaszczyźnie czołowej)
2) Metody obiektywne
*rejestyracyjno-pomiarowe
-cirtometria ( miękki ołowiany drut)
-przyrządy kołeczkowe (np. torakometr, torakograf)
-konturografy
-liniometr ( ocena krzywizn kręgosłupa)
*metody bazujące na pomiarach bezpośrednich
-dorsimetry
-antropometry(służy do ustalenia położenia punktów ciała w przestrzeni trójwymiarowej)
-inklinomertry(służy do badania klinicznego pochylenia miednicy,cyrkiel+kątomierz)
*sposoby oceny z zastosowaniem fotografii
-cieniografia
-sylwetkografia
-fotometria ( jednoczesne wykonanie zdjęć w różnych projekcjach, punkty ciała oznaczone metalowymi strzałkami)
-fotogranetria ( met normy projekcyjnej)- przełożenie obrazu przez rejestr zniekształcający obraz.
-mięśnie szyi
-mięsnie brzucha
-prostowniki grzbietu
-mięśnie pośladkowe
-mięsnie biodrowo-lędźwiowe
Testy na ocenę postawy:
1) Test Bertranda à garb żebrowy ( skolioza)
2) Test Matthiasaà mięsnie posturalne ( wydolność)
(szczegółowo opisane w ćwiczeniach TESTY)
1) Plecy okrągłe
*przyczyna
-wrodzona
-nabyta (zmęczenie, schorzenie)
*lokalizacja zmian
-odc fizjologicznej kifozy ( hyperkifoza piersiowa)
-szczyt kifozy w górę w dół ( wysoka , niska)
-odc niższy ( kifoza totalna, połowiczna *piersiowo-lędźwiowa, *lędźwiowa)
*stopień zaawansowania zmian
-trzony kręgowe (zniekształcenie , sklinowanie)
-dyski (przemieszczenie ku tyłowi)
HIPERKIFOZA- nadmierne uwypuklenie klatki piersiowej , mające tendencje do kompensacji w odcinku lordozy szyjnej i lędźwiowej.
Sylwetka z boku:
-głowa do przodu
-barki do przodu
-klatka piersiowa spłaszczona zapadnięta
-łopatki odstające
-klatka piersiowa nadmiernie uwydatniona
Konsekwencje:
-przkurcz mięśni piersiowych mniejszych
-przykurcz mięśni międzyżebrowych
-klatka piersiowa w pozycji wydechowej ( niewydolność oddechowa)
2) Plecy wklęsłe
-nabyta
*lokalizacja
-hyperlordoza
-lordoza wysoka i niska
*rozciągnięte
-mięsień pośladkowy wielki
-mięsień kulszowo-goleniowy
-mięsień prosty brzucha
*przykurczone
-mięsień biodrowo-lędźwiowy
-mięsień prosty uda
-mięsień czworoboczny lędźwi
-prostoiwnik grzbietu odc lędźwiowy
-wygięcie lordozy w uwypukleniem pośladków
-przodopochylenie miednicy
-brzuch wygięty
-zaburzenie narządów wewnętrznych na poziomie jamy brzusznej
-zaburzenie miesiączkowania
-nawykowe zaparcia
-bólowe zespoły dolnego odcinka kręgosłupaà przeciążenie wyrostków stawowych
-upośledzenie ruchów przepony
3) Plecy płaskie
-zmniejszenie wszystkich fizjologicznych krzywizn kręgosłupa
Sylwetka
-obniżone barki
-spłaszczona klatka piersiowa
-odstające łopatki
Konsekwencje
-bóle głowy
-ucisk narządów wewnętrznych
4) Plecy wklęsło-okrągłe
-asteniczna postawa ciała
-kompensacja
5) Skolioza
-odchylenie od osi anatomicznej kręgosłupa w trzech płaszczyznach
-zaburzenie oddychania
-zaburzenia uk krwionośnego
4-15% osób w wieku od 10-14 lat
-funkcjonalna
-strukturalna
Skolioza funkcjonalna – u dzieci i młodzieży z osłabionym układem mięśniowym i więzadłowym.
Skolioza strukturalna- trwała zmiana w obrębie poszczególnych kręgów całego kręgosłupa i okolicznych tkanek.
I rzędowa à dot kręgosłupa i kości krzyżowej
-boczne wygięcie kręgosłupa
-rotacja kręgosłupa
-torsja kręgów ( deformacje)
-zmiany w zakresie przednio-tylnym
II rzędowaà dot klatki piersiowej i miednicy
-garb żebrowy tylny ( po wypukłej stronie kręgosłupa)
-wgłębienie żebrowe (po wklęsłej stronie kręgosłupa)
-skręcenie i obniżenie talerza biodrowego
-wystawanie biodra
III rzędowaà dot dalszych odcinków
-asymetria trójkąta talii ( głębszy po stronie wklęsłości lędźwiowej)
-asymetria łopatek
-lokalizacja
-liczba łuków
-pierwotność skrzywień- pierwotne i wtórne
-stopień wyrównania mechanicznych skrzywień
Skolioza skompensowana – pion z guzowatości potylicznej zewnętrznej przez szparę pośladkową
Skolioza nieskompensowana – pion nie przechodzi przez szparę pośladkową
Kąt Cobba- określa skrzywienie pierwotne
-skolioza I rzędu do 30 ( skrzywienie wyrównuje się czynnie , całkowicie lub częściowo )
-skolioza II rzędu 30-60 ( biernie , całkowicie lub częściowo)
-skolioza III rzędu 60-90 ( nie wyrównuje się ani czynnie ani biernie)
-skolioza IV rzędu ponad 90 ( zmiany zwyrodnieniowe, leczenie operacyjne)
6) Wady klatki piersiowej
-lejkowata lub szewska ( zaburzenie przepony, nieproporcjonalny rozrost chrząstek)
-kurza (zniekształcenie mostka)
1) Metody subiektywne ( oględziny)
podział wg Clarca
-stopa wydrążona
-stopa prawidłowa
-stopa płaska
-przyżąd kołeczowy Matthiasa
-badanie planktograficzne
-fotopodoskop
Plantogram-jest to wykonana na papierze odbitka podeszwowej strony stopy
Plantokonturogram- -//- z zaznaczonym obrysem , konturem stopy
Dynanometr-urządzenie służące do oceny czynności stopy i ruchomości przodostopia
Energometr--//-
Tensometr-bada zmiany długości stopy i ruchomości przodostopia
Tendometr-przyżąd do pomiaru wychylenia pięty wg.Wolańskiego
Podoskop-przyżąd z lustrami pozwala stwierdzić rozłożenie nacisku stopy na płytkę
Przyżąd kołeczkowy Matthiasa-ocenia wysokość podłużnego wysklepienia stopy
Kat Clarca - ABC 42° ( 45°-50°) przy płaskostopiu maleje
Sposób Wejsfloga - AB:AC
AB< 0,33AC – OK.
AB= 0,33AC – płaskostopie I stopnia
AB= 0,33-0,66AC – płaskostopie II st.
AB=0,66-1,00AC – płaskostopie III st.
AB> 1,0AC –płaskostopie IV st.
-kolana koślawe (oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewnątrz , podudzie w odwiedzeniu) kostki oddalone od siebie o 1 cm
-kolana szpotawe(oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz, podudzie w przywiedzeniu) kolana nie przylegają do siebie odstęp 1cm
-stopa płaska(osłąbienie więzadeł piętowo-łodkowych i opadanie głowy kości skokowej oraz obniżenie łuku przyśrodkowego) lub ( obniżenie sklepienia podłużnego)
-stopa płasko-koślawa(pięta ulega skręceniu na zewnątrz i opiera się brzegiem przyśrodkowym o podłoże, zdzieranie podeszwy po stronie wewnętrznej)
-stopa szpotawa(skręcenie pięty do wewnątrz i oparcie stopy na krawędzi zewnętrznej , zdzieranie podeszwy po stronie zewnętrznej)
-stopa wydrążona(wysokie podbicie)
-stopa wklęsła
1) Analiza biomechaniczna
-cechy chodu fizjologicznego
-wyznaczniki chodu
( patrz ćwiczenia àchód)
2) Analiza dynamiczna
-praca mięśni ( wewnętrzna)
-siła grawitacji( zewnętrzna)
3) Analiza kinematyczna
-wzajemne położenie kkd względem siebie
Chód- rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniających się na przemian fazie podporu i wykroku
Faza podporu-oparcie pięty o podłoże , odbicie się z przodostopia , faza ta zajmuje 60% całego cyklu chodu.
Faza wykroku-zajmuje 40% cyklu , stopa nie ma kontaktu z podłożem
Chód-posiada moment podwójnego podporu
Bieg-posiada faze lotu brak podwójnego podporu
-dwunożnym
-naprzemienny
-przedsiębieżny
-symetryczny
-harmonijny à *izometryczny(jednakowa długość kroku )
*izochroniczny(czas podporu taki sam po obu stronach)
*izotoniczny (stałe napięcie mięśni)
I , II i VI – dotyczą miednicy
III i V – dotyczy stawu kolanowego
IV – doty...
pisarka11