Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Podstawowe ploblemy integracji europejskiej i jej etapy
Interpretacja ekonomiczna Þ scalanie gospodarek integrujących się krajów w jeden organizm ekonomiczny i może ona odbywać się ona w 2 formach:
a) integracja realna prowadząca do swobody przepływów towarów (dóbr i usług) i czynników produkcji (pracy i kapitału) pomiędzy integrującymi się krajami
b) instytucjonalnej tzn. Tworzenie się jednolitego organizmu ekonomicznego o ponadnarodowych instytucjach i stopniowym ujednolicaniu się polityki gospodarczej w ramach całego ugrupowania. Następuje ona po integralnej
ETAPY INTEGRACJI
1. Strefa wolnego handlu (free trade area) - oznacza zniesienie wszystkich bajer handlowych, taryfowych i pozataryfowych) w handlu wzajemnym integrujących się krajów.
2. Unia celna - dodanie do poprzedniego etapu dwóch elementów
a) otoczenie się przez kraje członkowskie wspólną zewnętrzną taryfą celną w stosunku do krajów trzecich
b) wprowadzanie przez kraje członkowskie na szczeblu ponadnarodowym wspólnej polityki handlowej w stosunku do krajów trzecich.
3. Wspólny rynek oznacza dodanie do ustanowionej wcześniej swobody przepływu dóbr i usług (towarów) i czynników produkcji (pracy i kapitału) na cały zintegrowanym obszarze Þ swobody podejmowania pracy zarówno prostej siły roboczej jak i wysokiej klasy specjalistów na obszarze wspólnego rynku, ustanowienie swobody zakładania przedsiębiorstw oraz swobody przepływu kapitału w dwóch formach
a) zagranicznych inwestycji bezpośrednich
b) tzw. inwestycji portfelowych
Ad 3.1 BIS (Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne) są związane z przepływem kapitału zagranicznego kiedy inwestycje zagraniczne lokując co najmniej 10% kapitału w nowym przedsiębiorstwie lub spółce z udziałem kapitału zagranicznego uzyskuje jednoczesne wpływy na procesy produkcji i zarządzania przedsiębiorstwa.
Ad 3.2 zakup akcji obligacji, papierów wartościowych przez inwestorów zagranicznych na giełdzie w innym kraju lub na giełdach międzynarodowych
4. Unia ekonomiczna i monetarna ma miejsce kiedy dochodzi do koordynacji narodowej, politycznej, gospodarczej integrujących się krajów na szczeblu ponadnarodowym i ustanowieniu wspólnej polityki monetarnej której koniecznym etapem jest wprowadzenie wspólnej waluty
UGRUPOWANIA INTEGRACYJNE
W Europie funkcjonują 3 ugrupowania integracyjne:
1. UE skupiająca 15 krajów której początki powstania rozpoczęły się z wraz z wejściem w życie traktatów rzymskiego (1957-58)
Traktat Rzymski - ustanawiający 2 ugrupowania w Europie EWG (Europejska Wspólnota Gospodarcza) oraz EURATON (Europejska Wspólnota Energii Atomowej) obejmująca 6 krajów Þ NRF(RFN), Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, Włochy. Te same należały do EWG i EURATON’u. W 1950 r. ustanowiona została przez te kraje EWWiS (węgla i stali). Te 3 wspólnoty przybrały oficjalną nazwę wraz z wejściem w życie traktatu rzymskiego (01-01-58) Wspólnoty Europejskiej.
Na przełomie lat 60-70 następuje 1 rozszerzenie wspólnot Europejskich o 3 kraje - Dana, Irlandia, i Wielka Brytania, 2 rozszerzenie w latach 80’ - Grecja , Hiszpania, Portugalia. W latach 90’ 3 rozszerzenie: od 01/01/95 przystępuje Szwecja, Austria, Finlandia
Nazwa Wspólnoty Europejskie przetrwała do ’92 r. a od 01/01/93 następuje oficjalna zmiana nazwy na Unia Europejska wraz z wejściem w życie tzw. Traktatu z Maastricht czyli ustanawiającego unię ekonomiczną i monetarną.
2. EFTA obejmowała 7 krajów Szwecja, Norwegia, Holandia, Islandia, Austria, Szwajcaria, Lichtensztajn przeszły od 01/01/95 r do UE
3. CEFTA (Central European FTA) ustanowiona 01/01/93 do której należą Polska, Czechy, Węgry, Słowacja, Słowenia. W ’98 r. ma przystąpić Bułgaria a nieco później Rumunia.
4. NAFTA (North American FTA) powstało od 01/01/93 r. i obejmuje USA, Kanadę, Meksyk
5. LAFTA - funkcjonuje od lat 80’ (Latian American FTA) obejmuje wszystkie kraje latynowskie poza Chile.
6. TAFTA - ma powstać jako porozumienie między NAFTA i UE.
7. ASEAN - która przekształciła się w APEC (Asia & Pacyfic Economic Cooperation) powstało w latach 90’ (1995). Składa się z 16 krajów Azji i skupionych nad Oceanem. Należą Japonia i wiele krajów rozwijających się.
ETAPY INTEGRACJI UE
I i II etap integracji osiągnęła obecna UE w roku 1968 roku. Wszystkie kraje które przystępowały później do Wspólnoty akceptowały zasady unii celnej.
III etap - wspólny rynek - osiągnięty przez Wpólnote Europejską do końca 1992 roku. Na mocy tzw. ”programu Europa 1992” kiedy to utworzony został jednolity rynek wewnętrzny (IRE - European Single Market).
IV etap - rozpoczął się 01/01/93 roku i przewidziane jest jego trwanie do w formie organizacyjne do końca 1999 roku kiedy ma powstać ostatecznie unia ekonomiczna i monetarna
Polska od 16/12/91 roku znajduje się w procesie stowarzyszania ze wspólnotami Europejskimi - obecną UE - na mocy podpisanej umowy o stowarzyszeniu nazywanej Układem Europejskim która to umowa weszła w życie po długotrwałym procesie ratyfikacyjnym 01/12/91 r. a jej ratyfikacji jako Umowy Przejściowej po podpisaniu przez prezydentów obu stron.
TWORZENIE UNI EKONOMICZNEJ I MONETRNEJ - główne postanowienia
Jest to 4 etap integracji polega na:
1. Koordynacji narodowych, politycznych i gospodarczych krajów członkowskich na szczeblach ponadnarodowych.
2. Na wprowadzeniu wspólnej polityki monetarnej prowadzącej do wspólnej waluty na całym zintegrowanym obszarze.
Podstawy dla 4 etapu integracji europejskiej znalazły się opracowane przez przewodniczącego Komisji Wspólnoty Europejskiej J. Dalars w raporcie i projekcie przyszłej Unii Ekonomicznej i monetarnej Składał się on z 3 etapów obejmujący okres 1990-99.
· Pierwszy ETAP 1990-93 dostarczył liberyzacji rynku usług finansowych i przepływów kapitałowych na terenie dawnych wspólnot europejskich oznaczało to zniesienie wszystkich barier dla swobodnego przepływu kapitału w 2 formach czyli bezpośrednich inwestycji zagranicznych i drugiej formy inwestycji portfelowych (sprzedaż, kupno akcji i obligacji). Wprowadzono również pełną swobodę przepływu usług finansowych (bankowych, ubezpieczeń, maklerskich). W 1991 r październik - listopad odbyły się kolejne spotkania mające na celu przygotowanie przyszłego traktatu z Maastricht. Traktat ten po jego ratyfikacji przez parlamenty wszystkich krajów członkowskich wszedł w życie od 01.01.1993 r. otwierają drogę do przyszłej Unii Ekonomicznej i Monetarnej. Traktat ten zmienił również dawną nazwę WE na UE.
· Drugi ETAP 1994-1998 r. wdrożenie głównych postanowień Maastricht
Główne postanowienia traktatu z Maastricht
Traktat ten ustalił kryteria konwertencji (upodobnienia) ekonomicznej, które muszą spełniać wszystkie kraje członkowskie, które zechcą wejść do Unii Ekonomicznej i Monetarnej (dotyczy tylko krajów członkowskich)
1. Stopa inflacji kraju członkowskiego nie może być wyższa od 1,5% w stosunku do 3 krajów o najniższym wskaźniku inflacji w roku poprzedzającym badania.
2. Średnio i długookresowe bankowe stopy procentowe mogą być wyższe o 2% od bankowych stóp procentowych w 3 krajach o najniższym poziomie inflacji w roku ubiegłym
3. Wahania kursu walutowego w stosunku do kursu parytetowego muszą mieścić się w granicach ustalonych przez Europejski System Monetarny. Przyjęto od sierpnia 1993 r. wprowadzenie w ramach Europejskiego Systemu Monetarnego nowego pasma odchyleń kursowych krajów członkowskich na poziomie 30% tj. +15, -15%
4. Udział długu publicznego w stosunku do PKB nie może przekraczać 60%.
5. Deficyt budżetowy nie może przekraczać 6% udziału PKB.
Dane z końca 1997r.
dług pub. def. budż.
Francja 57% -3%
Luxemburg 6,7% -1,6
Niemcy 60%
Portugalia 62% -2,7%
Szwecja 77% -1,9%
W.B. 52%
Finlandia 59% 1,4%
Belgia 125%
Włoch 124%
Dania -1,3%
Grecja -4,2%
Hiszpania -1,2
Dane dotyczące POLSKI
Inflacja na 1998r ok. 10%
Bankowe stopy procentowe ok. 25%
Wahania kursu +10% -10%
Dług publiczny ok. 55%
Deficyt budżetowy 2,4 %
Polska jak widać spełnia wszystkie warunki z Maastricht jednakże oprócz wysokości inflacji, które w/g założeń powinna wynosić maksymalnie 2,5% a w Polsce wynosi 10%..
· Trzeci ETAP zakłada utworzenie w roku 1999 Unii Ekonomicznej i Monetarnej w 1999 r poprzez wprowadzenie wspólnej waluty czyli EURO. Powstanie Europejskiego Systemu Banków Centralnych w skład którego wchodzić będą wszystkie banki centralne krajów członkowskich na czele których stanie Europejski Bank Centralny z siedzibą we Frankfurcie na Menem, który powstał z przekształcenia Europejskiego Instytutu Walutowego i bank ten będzie odpowiedzialny za emisję wspólnej waluty oraz za wprowadzenie wspólnej polityki monetarnej krajów członkowskich.
TARKTAT AMSTERDAMSKI
Traktat Amsterdamski został opublikowany i stworzony w 1997 r. po tzw. konferencji międzynarodowej krajów członkowskich, która odbyła się na początku 1997 r. Traktat ten dotyczył warunków zmian instytucjonalnych w UE związanych z rozszerzeniem UE na wschód. Podjęto ostateczną decyzją o rozpoczęciu negocjacji o przyszłe członkostwo w UE 5 krajów spełniających tzw. kryteria kopenhaskie. Polegały one na:
1. Zapewnieniu warunków dla wzrostu gospodarczego.
2. Zapewnieniu funkcjonowania reguł ukształtowanej gospodarki rynkowej (posiadającej odpowiednie instytucje i mechanizmy oraz zasady działania)
3. Zapewnieniu poszanowania zasad demokracji i społeczeństwa otwartego. Poniższa ocena komisji Wspólnoty Europejskiej wybranych krajów mających status krajów stowarzyszonych z UE została przeprowadzona do połowy lipca 1997 r. i 16 lipca 1997 r. w ramach tzw. Agendy 2000 została opublikowana opinia o krajach które mogą przystąpić w roku 1998 do negocjacji o przyszłe członkostwo Pozytywną oceną uzyskało 5 krajów Czechy, Węgry, Polska, Słowenia, Estonia. Ostateczna decyzja o rozszerzniu UE została zapisana w traktacie Amsterdamskim i przyjęto w nim: jeżeli liczba przyjmowanych krajów nie przekroczy 5 to nie będzie wymagana nowa reforma instytucjonalna Unii.
WARUNKI STOWARZYSZENA POLSKI I INNYCH KRAJÓW EUROPY WSCHODNIEJ Z UE
Umowa o stowarzyszenie Polski ze wspolnotami europejskimi zostala podpisana 16.12.1991r.Tego samego dnia podpisaly ja rowiez wegry.Umowa zaklada tworzenie strefy wolnego handlu w okresie 1992-2002 w oparciu o zasade asymetryczne liberalizacji co oznacza ze polska jako partner slabvszy ekonomicznie uzyskuje dostep do rynku WE wczesniej niz WE do rynku polskiego oraz ze liberalizaja przebiega w szybszym tempie.W roku 1992 WE zniosly cla i inne bariery w handu do zera w stosunku do polskiego eksportu na ten rynek dla ok. 50% wartosci eksportowanych wtedy towarow.Byly to glownie towary o wyzszym stopniu przetworzenia.
Dla pozostalych 50% owczesnego eksportu z polski z do wspolnoty europ. Librralizacj cel i innych barier w handlu zostala przez wspolnoty eurpejskie podzielona na 2 etapy:
Odnoszace się do towarow”wrazliwych” „sredniowrazliwych”
Towary sredniowrazliwe(chemikalia,obuwie,odbiorniki TV:radiowe,prod.wytworzone z metali kolorowych)Same metale kolorowe stanowiace lacznie ok. 10% owczesnego eksportu polski do wspolnoty europ. Podlegaly procesowi liberalizacji w 3 rownych ratach rocznych (1992-1995) i zostaly calkowicie zliberalizowane w r.1995 co ozancza ich pelny dostep do rynku, WE od 01.01.1995 dla pozostalych 40% owczesnego polskiego eksportu do WE towarow okreslonych jako wrazliwe(obejmujacych wegel i stal i ich produkty i tekstylia-tkaniny i odziez) Proces liberalizacji zostal rozlozony na lata 1992-1998.
Wegiel i stal i ich produkty uzyskaly pelna swobode dostepu do rynku WE od 01.01.1997 natomiast tekstylia od 01.01.1998.
W roku 1992 polska zniosla clo do zera i inne bariery w handlu na towary importowane z WE dla ok. 27% doczesnego importu z WE,dla pozostalych towarow proces liberalizacji zostal rozlozony na 5 lat w 5 rownych ratach rocznych rozpoczynajac od roku 1995 -1999.Jedynym wyjatkiem sa samochody osob. Oraz paliwa plynne,ktorych proces liberalizacji zostal pzredluzony na dalsze 3 lata 1999-2001.Oznacza to ze UE uzyska pelny swobodny dostep dla swoich towarow przemyslowych eksportowanych do polski w 2002.
Część handlowa umowy o stowarzyszeniu nosi nazwe Umowy Przejsciowej(Interin Agreement) Oficjalna nazwa umowy o sttowarzyszeniu pomiedzy polska a WE nosi naze „uklad europejski” (Europe agreement) Uklad ten oprocz czesci handlowej obejmuje również wspolprace w sektorze uslug :
-harmonizacje prawa polskiego
-wspolprace ekonomiczna
-pomoc finansowa i techniczna dla polski w ramach programu PHARE
Ukal europejski wszedl w zycie po dlugotrawalej procedurze ratyfikacyjnej 01,02.1994
1.Z wyjatkiem czesci handlowej objetej umowa przejsciowa która weszla w zycie od 01.03.1992 po podpisaniu jej przez prezydenta obu stron
2.rolnictwo zostalo wylaczone z tworzenia strefy wonego handlu towarami pzremyslowymi ze wzgledu na jego szczegolna wrazliwosc.
Liberalizacja nastepuje stopniowo na rynkach obu stron na zasadzie „produkt za produkt” przy czym polskie przetworzone towary rolno-spozywcze uzyskaly znaczaca poprawe dostepu do rynku UW od roku 1995.Polska natomiast zobowiazala się jednorazowo do obnizenia wszystkich cel i innych barier w handlu dla rolnych to warow pochodzacych z WE o ok. 10% z chwila wejscia umowy przejsciowej w zycie.
3.Wspolpraca w sektorze uslug
Do sektora uslug w ukladzie europejskim zaliczamy:
-uslugi budowlane
-uslugi tarnsportowe( w podziale na transport drogowy,kolejowy,morski i lotniczy,srodladowy-wodny)
-uslugi tardycyjne
Do uslug nowoczesnych zaliczamy:
-uslugi telokomunikacyjne
-usl.finansowe(bankowe,ubezpieczeniowe,zwiazane z funkcjonowaniem giledy)
-usl.informatyczne i informacyjne zwiazane z dostepem do baz danych programowanie kompeterowe,dostep do inetrnetu oraz uslugi swiadczone tzw.konsultingu doradztwa)
-uslugi prawnicze
Wspolpraca w sektorze uslug jest scisle zwiaczana z liberalizacja rynku pracy oraz ze swoboda zakaldania przedsiebiorstw .Polska uzyskala pelna swobode zakladania przedsiebiorstw na terenie WE z chwila wejscia ukaldu europejskiego w zycie.
Zatrudniernie polskich pracownikow w przedsiebiorstwie uslugowym na terenie UE przebiega nastepujaco:
-kadra menezerska zakladajaca wlasne firmy na terenie UE moze podejmowac prace na zasadach samozatrudnienia
-wysokiej klasy specjalisci jako tzw.kluczowy personel moga podejmowac prace na obszarze UE po uzyskaniu odpowiedniego pozwolenia od tamtejszych wladz
-personel pomocniczy pochodzacy z polski moze podejmowac prace na terenie UE w poolskich przedsiebiorstawch lub innych firmach na terenie UE tylko w ramach kontyngentu przyznanych przez poszczegolne kraje czlonkowskie polsce corocznie negocjowanych z wladzami narodowymi krajow czlonkowskich
-czlonkowie rodzin pracownikow polskich ktorzy legalnie podjeli prace na zblizonych warunkach beda traktowani jako tzw.osoby miejscowe
-osoby które pracowaly na terenie pszczegolnyc krajow czlonkowskich maja prawo do kumulacji okresow zatrudnienia w poszczegolnych krajach w celu uzyskania praw do emerytury,renty lub ubezp. Z tego tytulu.
W przypadku wspolpracy w sektorze uslug pomiedzy polska a unia uzyskano nastepujace zapisy:polska zobowiazala się do liberalizacji swego sektora uslug w stosunku do uslug naplywajacych z UE w 2 etapach w ramach 10 letniego okresu przejsciowego 1994-2003.
W pierwszej polowie okresu przejsciowego zobowiazano się do stopniowej liberalizacji dostepu do polskiego rynku uslug dla wszystkich rodzajow uslug unijnych oprocz:
1.uslug finansowych
2.uslug telekomunikacyjnych
3.uslug zwiazanych z panstwowymi ubezpieczeniami:
-renty
-emerytury
4.uslug swiadczonych przez instytucje publiczne na szczeblu centralym regionalnym i lokalnym-agendy rzadowe
W drugim etapie okresu przejsciowego od poczatku 1999 rozpocznie się stopniowa liberalizacja sektora uslug finansowych i telekomunikacyjnych .Proces liberalizacji rynku uslug w polsce w stosunku do uslug UE i dowrotnie jest oparty na tzw.klauzuli traktowania narodowego zwana tzw.kaluzula narodowa która ozancza ze dany kraj zobowiazuje się do traktowania nie gorsszego uslugodawcy uslug i inwestorow zagranicznych w sektorze uslug niz ich odpowiednikow z wloasnego kraju.
POLITYKI SEKTOROWE UE I DOSTOSOWANIA W POLSCE DO TYCH POLITYK
Polityka przemyslowa i technologiczna UE.
Polityka przemyslowa moze miec dwojaki charakter tzn.moze byc poltyka sektorowa polegajaca na wspieraniu pzrez panstwo za pomoca instrumentow finasnsowych poszczegolnych sektorow przemyslu a zwlaszcza tych które cechuja się najwyzsza konkurencyjnoscia na rynkach miedzynarodowych .
Taki rodzaj polityki stosowaly z duza skutecznoscia w latach 70,80,60 kraje azji polud-wsch a szczegolnie japonia.Kraje UE uparwialy sektorowa polityke przemyslowa gl.w latach 70 i 1 pol.80. Natomiast w drugiej pol.lat 80 mialo miejsce stopniowe odchodzenie od takiej polityki i pzrechodzenie do tzw.horyzontalnej polityki pzremyslowej ktorej gl.zadaniem jest wspieranie niektorych aspektow rozwoju przemyslowego calej wspolnoty i poszczegolnych krajow czlonkowskich takich jak rozwoj,innowacyjnosc przemyslu(wspieranie badan i rozwoju wspolpracy naukowej i badawczej pomiedzy uniwersytetami,osrodkami badawczo-rozwojowymi oraz przedsieb. Na terenie UE.
Wsperanie przemyslu przyjaznych dla srodowiska naturalengo czystych technologii pod względem ekologicznym i wspieranie zasad tzw.trwalego rozwoju.
Wspieranie malych i srednich przedsieb. I ich powiazan z osrodkami badawczo-rozwojowymi,oraz wspieranie ich rozwoju gl. W regionach slabiej rozwinietych tzn w który poziom PKB jest nizszy niz 75% sredniej dla danego kraju albo sredniej calej unii.
Decydujacy wplyw na zmiane chrakteru polityki przemyslowej milay porozumienia miedzynarod o charakterze globalnym. Wynikajace gl. z WTO które to postanowienia zakazuja wspierania przez sobsydiowanie lub dotowanie eksportu tow. Przemysl. Pozczegolnych krajow czlonkowskich które to postanowienia zostaly przyjete po zakonczeniu Prundy Urugwajskiej,Gatt i wejsciu w zycie WTO.
Modyfikacje polityki pzremyslowej UE mialy miejsce w latach 90 oraz z przyjecie 2 podstawowych dokumentow :
1.dokument konkurencyjnosc przemyslowa to pierwszy dokument w 1993 dajacy podstawy dla polityki pzremyslowej UE podlagajacej przeksztalceniu w polityke wspierania konkurencji albo zwana polityka konkurencji.
2.dokument „zielona ksiega” przyjety w roku 1995 okreslajacym zasady polityki wspierania innowacyjnosci UE.
Ad1)dokument- okresla zmiany w polityce przemyslowej w kierunkach
-polityka przemyslowa ma byc polityka zorientowana na tworzenie wolnych i konkurencyjnych rynkow w otoczeniu przedsieb.
-polityka wspierania konkurencyjnosci przemyslu UE na rynkach krajow 3 glownie w odniesieniu do sektorow o najwyzszym poziomie innowacyjnosci nazywanych wysokiej technologi do ktorych OECD zalicza 4 glowne sektory:
a) przemysl lotniczy i kosmiczny
b) produkcja niektorych farmaceutykow
c) produkcja komputerow i maszyn do elektronicznego przetwarzania danych
d) maszyny i sprzet biorowy biotechnologiczna produkcja mas plastycznych
...
klejarka