Szkice weglem .pdf

Szkice węglem streszczenie

Rozdział pierwszy, w którym zabieramy znajomość z bohaterami i zaczynamy

się spodziewać, że coś więcej nastąpi

We wsi Barania Głowa, w kancelarii wójta znajdują się dwie osoby: niemłody

wójt gminy Franciszek Burak i młody pisarz gminny pan Zołzikiewicz.

Pomieszczenie jest pełne much, które popstrzyły wszystkie znajdujące się w

nim sprzęty, a teraz siadają na znajdujących się w nim osobach. Muchy nie

respektowały wcale urzędowej powagi wójta, po którym chodziły, jakby był

zwyczajnym ławnikiem. Najbardziej jednak interesowała je wypomadowana

głowa pana Zołzikiewicza. Co jakiś czas stojący w oknie i dłubiący w nosie

pisarz gminny uderzał ręką w swoją głowę. Część much uciekała, a trupy tych,

które udało mu się zabić, wybierał sobie z głowy. Pisarz gminny był w bardzo

złym humorze, co wiązało się z tym, że wójt musiał wszystko robić sam. Teraz

właśnie Burak pisał z wielkim trudem list do wójta sąsiedniej gminy.

Zrezygnowany, poprosił Zołzikiewicza o pomoc. Ten jednak odparł, że do

pisarza należy pisanie listów do ważniejszych osób niż wójt, który jest dla niego

tylko zwykłym chłopem. Burak poczuł się urażony tym stwierdzeniem i dla

podniesienia powagi swojej osoby wspomniał o tym, że kiedyś pił herbatę z

koniusarzem. To jednak nie przekonało Zołzikiewicza, który ciągle odmawiał

pomocy. Wójt zapytał się go, dlaczego w takim razie chciał zostać pisarzem.

Zołzikiewicz odparł, że zrobił to tylko przez swoją znajomość z naczelnikiem.

Kiedy wójt wykpił tę niby-znajomość, Zołzikiewicz powiedział, że ma dość

chłopstwa i że przez kontakty z nim człowiek z edukacją, taki jak on, tylko

ordynarnieje. Mówi wójtowi, że on ze swoim wykształceniem zawsze sobie

poradzi; może nawet zostanie podrewizorem. Po skończeniu pisania wójt czyta

list, który stworzył. List ten jest napisany gwarą, którą wójt – w dążeniu do

poważnego i podniosłego urzędniczego stylu – połączył ze zwrotami

zasłyszanymi w czasie kazania w kościele. Zołzikiewicz wyśmiewa jego dzieło

i pisze list od nowa, żeby nie wstydzić się za całą Baranią Głowę. Wójt jest pod

wrażeniem urzędniczego stylu Zołzikiewicza. List jest poleceniem odesłania

metryk mieszkańców Baraniej Głowy, które znajdują się w kancelarii

parafialnej w Wrzęciądzy, ponieważ będą potrzebne do spisów wojskowych,

które mają być przeprowadzone. Na czas spisów mają zostać odesłani do swojej

rodzinnej miejscowości mężczyźni, którzy pracują w Wrzeciądzy. Zołzikiewicz

uważa, że spisy wojskowe są doskonałą okazją, żeby pozbyć się ze wsi

ladaców. Wójt wątpi, żeby to się udało. Zołzikiewicz mówi mu o skargach

naczelnika na lud Baraniej Góry. Pisarz gminny jest zdania, że jedna parszywa

owca wszystkie zaraża i w związku z tym trzeba pozbyć się Rzepy, który

namawia innych mieszkańców do pijaństwa. Wójt mówi, że nie może zapisać

go na listę, ponieważ jest żonaty i ma dziecko. Zołzikiewicz jest zdania, że

ciemne chłopstwo i tak się nie zorientuje, że robią coś niedozwolonego. Wójt

wie, że Zołzikiewicz chce się pozbyć Rzepy, ponieważ podoba mu się jego żona

i mówi mu, że to byłoby nie po bożemu. Zołzikiewicz przekonuje wójta, żeby

wpisać Rzepę na miejsce syna wójta, który powinien znaleźć się na liście.

Dzięki temu wójt nie będzie musiał wykupywać swojego syna i w ten sposób

zaoszczędzi dużą sumę pieniędzy Po tej rozmowie pan Zołzikiewicz wyszedł z

kancelarii. W drodze powrotnej spotkał ludzi wracających z pola, którzy

kłaniali się mu i mówili pochwalony. Pisarz tylko kiwał głową i nic nie

odpowiadał, ponieważ uważał, po pierwsze, że człowiekowi z edukacją nie

wypada odpowiadać chłopstwu, a po drugie uważał – co mówiło mu jego

wykształcenie – że dusza to para i basta. Przekonanie to powstało w nim pod

wpływem m.in. lektury Izabeli Hiszpańskiej, czyli tajemnic dworu

madryckiego, awanturniczej powieści o rozwiązłym życiu królowej Hiszpanii.

Przez tę, w swoim odczuciu, poważną lekturę, pan Zołzikiewicz zapatrywał się

bardzo sceptycznie na duchowieństwo. W dalszej drodze przez wieś napotkał

dziewczęta wiejskie, każdą z nich objął i pocałował, był bardzo dumny słysząc

późniejsze pochlebne komentarze dziewcząt dotyczące jego osoby. Edukacja

pana Zołzikiewicza rozpoczęła się w Osłowicach, stołecznym mieście powiatu,

w którym leżała Barania Głowa. W wieku 17 lat Zołzikiewicz doszedł do

drugiej klasy. Jego obiecującą edukację przerwało powstanie styczniowe. Pan

Zołzikiewicz był niesprawiedliwie oceniany przez profesorów. W czasie

powstania przewodził żywiej czującym kolegom i razem z nimi porzucił

Minerwę i udał się na pole Marsa i Bellony. Jego walka ograniczała się jednak

przede wszystkim do uwodzenia dziewcząt wiejskich. Takie życie

harmonizowało z romantyczną i awanturniczą duszą pana Zołzikiewicza, która

rozwinęła się pod wpływem powieści brukowych.. Wskutek swojego

awanturniczego trybu życia pan Zołzikiewicz zmuszony był pewnego razu dla

ratowania swojego cennego ciała przeskoczyć bardzo wysoki płot. Był to

wyczyn, który wzbudził wielki podziw. Niestety los przestał sprzyjać

Zołzikiewiczowi, który wkrótce po tym wydarzeniu został wychłostany. Lecząc

rany, doszedł do wniosku, że każdy powinien służyć tym, co ma

najcenniejszego. Te rozmyślania doprowadziły go do wniosku, że w jego

przypadku nie są to plecy, lecz głowa i tak został pisarzem gminnym. W swojej

drodze przez wieś Zołzikiewicz podsłuchał rozmowę dwóch bab, które

narzekały na zbliżający się spis. Mówiły o tym, że jedynym ratunkiem byłoby

udanie się do pisarza. Problemem jest jednak to, że Zołzikiewicz nie

przyjmował tak jak wójt np. kur i jaj, do niego trzeba było udać się z

pieniędzmi. Zołzikiewicz pomyślał sobie, że nie jest przecież łapownikiem,

żeby przyjmować jaja. Zamiar interweniowania w rozmowę bab zniweczyło

pojawienie się akademika, który był kuzynem państwa Skorabiewskich.

Zołzikiewicz nie znosił go i się go bał, ponieważ akademik nazywał go głupcem

i kpił z niego. Zołzikiewicz zatrzymał się przed jedną z chat we wsi. Była to

chata uboższa od innych, ale bardzo zadbana. Przed nią bardzo ładna młoda

kobieta, Rzepowa, tłukła w mędlicy konopie. Zołzikiewicz zapytał się, czy jest

w chacie jej mąż, ponieważ jest do niego interes z gminy. Kobieta przestraszyła

się, bo takie stwierdzenie oznacza zawsze dla prostych ludzi kłopoty. Jej mąż

był na robocie w lesie, a ona bardzo chciała dowiedzieć się, o co chodzi.

Zołzikiewicz powiedział, że powie jej, jeśli go pocałuje. Rzepowa odmówiła.

Pan Zołzikiewicz namawiał ją, żeby przyszła do niego wieczorem. Kobieta

odpowiedziała, że nigdy do niego nie przyjdzie. Zołzikiewicz siłą przyciągnął

kobietę do siebie i chciał ją pocałować. Rzepowa wyrywała się mu i upadła, a

pisarz gminny upadł na nią. Wtedy na pomoc Rzepowej przyszedł jej pies

Kruczek, który ugryzł Zołzikiewicza w pośladki. Zapominając o tym, że jest

ateistą, pan Zołzikiewicz wołał na pomoc Jezusa i Maryję. Odchodząc z

podartymi spodniami, pan Zołzikiewicz krzyczał, że przyjdzie na nich pomsta i

Rzepa pójdzie do wojska. Przerażona Rzepowa zbladła.

Rozdział drugi. Niektóre inne osoby i przykre widzenia

W godzinę później Rzepa wraca do domu z lasu. Rzepa jest bardzo dobrym

drwalem. Jest silny i dobrze pracuje, przy pracy śpiewa z innymi drwalami

piosenkę, której sam ich nauczył. Ma dobrą żonę i rocznego syna. Gospodaruje

na trzech morgach, a ponieważ jest pracowity, dobrze mu się wiedzie. Wadą

Rzepy jest skłonność do pijaństwa i wszczynania bójek po alkoholu. Kiedy

Rzepa wrócił do domu, jego żona zaczęła rozpaczać, że już niedługo zostaną

rozdzieleni, ponieważ Rzepa zostanie zabrany do wojska. Rzepowa

opowiedziała mu o wizycie pisarza. Zataiła tylko jego umizgi, ponieważ

obawiała się, że jej mąż mógłby mu coś zrobić, a to tylko pogorszyłoby jego

sytuację. Drwal początkowo nie przejął się płaczem żony, ponieważ wiedział,

że nie obejmuje go już zaciąg do wojska. Żona przypomniała mu jednak, że

pisarz wie o tym, że w czasie zawieruchy (powstania styczniowego) Rzepa

przewoził papiery. Drwal postanowił pójść do pana Zołzikiewicza. Żona

poradziła mu, żeby wziął rubla, ponieważ nie ma co iść do pisarza bez

pieniędzy. Pisarz jako kawaler nie miał swojego domu i mieszkał w

czworakach. Miał tam dwie izby. W jednej nie było nic, a druga była sypialnią i

salonem jednocześnie. Pokój pisarza był brudny, lichy, centralne miejsce

zajmował w nim komoda z „wykwintną” garderobą. Sam Zołzikiewicz leżał na

łóżku z okładem na ranie. Lekturą zeszytu Izabeli hiszpańskiej usiłował

złagodzić ból poniesionych obrażeń. Wyobrażał sobie, że jest Serranem, który

przybywa ranny po bitwie do Eskurialu. Królowa Izabela chce opatrzyć jego

rany, ale rany Serrana-Zołzikiewicza są w tak wstydliwym miejscu, że nie

nadają się do pokazania królowej. Zołzikiewicz rozmarza się w półśnie. Wydaje

mu się, że znów jest w Eskurialu. Wtem zjawia się jego największy wróg Don

Josse, czyli Rzepa z potwornym Kruczkiem. Przestraszony Zołzikiewicz

przekonany, że Rzepa przyszedł połamać mu kości, a Kruczek chce dokończyć

swój wcześniejszy atak, wygania ich za drzwi.

Rozdział trzeci. Rozmyślania i eureka!

Rana zaogniła się, jednak pan Zołzikiewicz przeżył. Leżał przez kilka dni w

domu i zmieniał okłady. Poniesione obrażenia wyszły mu jednak na dobre,

ponieważ rana pozbawiła go humorów i mógł teraz jasno myśleć o swojej

sytuacji. Doszedł do wniosku, że w sprawie pozbycia się Rzepy popełniał do tej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: