STATYSTYSTYKA OPISOWA pierwszy wykład 14.02.2009
Literatura obowiązkowa
1) A. Luszniewicz T. Słaby, Statystyka z pakietem komputerowym STATISTICA PL. Teoria i zastosowania. C. H. Beck Warszawa 2008, wyd. 3
2) Statystyka w zarządzaniu red. Naukowa A. Luszniewicz, WSFiZ Białystok 2006
Statystyka – to dyscyplina wiedzy zajmująca się metodami analizy danych ilościowych, które odnoszą się do powtarzalnych masowych zjawisk (zjawisk występujących wielokrotnie) lub wyników eksperymentów.
Badania empiryczne (oparte na doświadczeniu) poświęcone ujawnianiu i ustalaniu prawidłowości w świecie zjawisk masowych nazywać będziemy badaniami statystycznymi, a metody prowadzenia tych badań metodami statystycznymi.
Podstawowe zadanie statystyki to analiza i interpretacja danych. Wykorzystanie do tego celu środki określa się mianem metod opisu statystycznego.
W wielu przypadkach zebranie wszystkich potencjalnych danych nie jest możliwe. W takiej sytuacji należy wypowiadając się o danym zjawisku na podstawie zebranych w odpowiedni sposób danych. Jest to przedmiotem tzw. statystyki matematycznej.
Podstawowe pojęcia statystyczne:
Zbiorowość statystyczna – zbiór danych elementów (osób, rzeczy, zjawisk) objętych badaniem statystycznym.
Liczebność zbiorowości – (n) liczba wszystkich jednostek w zbiorowości statystycznej.
Populacja generalna – (zbiorowość generalna) pojecie związane ze skończonym lub nieskończonym zbiorem jednostek, które zamierzamy poddać obserwacji empirycznej tzw. badaniu pełnym (wyczerpującym).
Próba – część (podzbiór) zbiorowości generalnej, która podlega bezpośrednio badaniu empirycznemu ze względu na ustaloną cechę w celu wyciągnięcia wniosku o kształtowaniu się wartości tej cechy w całej populacji generalnej.
Próba losowa – próba, po której jednostki dobrane zostały z całej populacji w sposób losowy, tzn. w taki sposób, że tylko przypadek decyduje o tym, którym elementem populacji generalnej znalazł się w próbie, a który nie.
Jednostki wchodzące w skład badanej zbiorowości oznacza się pewnymi własnościami. Własności te określone są mianem cech statystycznych (xi)
Cechy
STAŁE– warianty są takie same dla wszystkich jednostek(nie podlegają badaniu statystycznemu)
ZMIENNE– różnicują badanie jednostki (podlegają badaniom statystycznym)
MIERZALNE ( ilościowe ) – warianty są wyrażane w liczbach (wiek, wzrost)
NIEZMIENNE (jakościowe) – warianty są wyrażane w słowach (płeć)
SKOKOWE – przyjmuje pewne określone warianty zmieniające się skokami
CIĄGŁE – może przyjąć dowolną wartość z pewnego określonego przedziału liczbowego np. wzrost, wiek
QUOSI -ilościowe
Etapy badań statystycznych:
§ Projektowanie badania statystycznego
§ Zebranie materiału statystycznego i kontrola pod względem prywatności i komplementarności
§ Opracowanie zebranego materiału
§ Przedmiotowa i metodologiczna analiza wniosków
Szereg statystyczny – to zestawienie wartości zmiennych cechy badanej, uporządkowanie według logicznego kryterium z przyporządkowanymi im odpowiednio częstościami ich występowania.
Rodzaje szeregów statystycznych:
Szeregi statystyczne
Szereg szczegółowy - jest to materiał statystyczny uporządkowany wyłącznie według wartości badanej cechy (np. w kolejności rosnącej lub malejącej).
Szereg rozdzielczy (rozkład empiryczny) jest to zbiór wartości liczbowych uporządkowanych według wartości badanej cechy mierzalnej lub niemierzalnej, przy czym poszczególnym wartościom zmiennej przyporządkowane są odpowiadające im liczebności.
Dla cechy skokowej budujemy szereg rozdzielczy – punktowy zaś dla cechy ciągłej szereg rozdzielczy - przedziałowy.
Budowa szeregu rozdzielczo – punktowego:
cecha
liczebność
xi
ni
x1
n1
x2
n2
…
xk
nk
suma
Liczebność zbiorowości
Szereg rozdzielczo - punktowy dla przykładu 1
n= 32 komputery
x – liczba napraw (cecha skokowa)
liczba napraw
liczba komputerów
wi
wi%
0
5
0,16
16
1
6
0,19
19
2
10
0,31
31
3
4
0,13
13
0,06
32
1,00
100
Budowa szeregu rozdzielczo – przedziałowego:
xoi - x1i
xo1 – x1i
xo2 – x12
godlesia8819