Parafilia, inaczej dewiacja - to zaburzenie preferencji seksualnych; utrwalone zachowanie seksualne, które kształtuje się w rozwoju na skutek oddziaływania bodźców kojarzących się ze stanami silnego podniecenia. Elementy strukturalne zachowania parafilnego, które umożliwiają jednostce osiągnięcie satysfakcji na poziomie psychicznym (czyli zaspokajają potrzeby seksualne) jednocześnie wykluczają spełnienie biologicznej (prokreacja) i/lub społecznej (tworzenie więzi) funkcji zachowania seksualnego.
Parafilie ograniczają zachowania seksualne, jeżeli występuje 1:
· niedojrzałość seksualna,
· brak obustronnej akceptacji,
· brak dążenia do zaspokojenia obu partnerów,
· zagrożenie zdrowia.
Normy seksuologiczne dotyczą także kontekstu sytuacyjnego, układu partnerskiego, a także kontekstu kulturowego.
Najczęściej parafilie dzieli się w zależności od konieczności osiągania satysfakcji seksualnej w zakresie obiektu i w zakresie sposobu realizacji oraz na nietypowe odchylenia. Parafilie w zakresie obiektu
· fetyszyzm
o nekrofilia
o koprofilia
o flatufilia
o pedofilia
o gerontofilia
o zoofilia
· transwestytyzm
Parafilie w zakresie sposobu realizacji praktyk seksualnych
· sadyzm
· masochizm
o tanatofilia
· ekshibicjonizm
· frotteryzm, inaczej ocieractwo
· voyeuryzm, inaczej oglądactwo
Inne, nietypowe zaburzenia seksualne (nie zaliczane do parafilii)
· transseksualizm - zaburzenie identyfikacji płciowej;
· zespół dezaprobaty płci - zbiorcze określenie dla kilku zaburzeń, obejmujących m.in. transseksualizm, andromimezę i ginemimezę;
· kazirodztwo
Klasyfikacja K. Imielińskiego,na podstawie ICD-10
1 Niektórzy seksuolodzy zaliczają do kryteriów wyróżniających parafilię także różnicę płci, stąd również homoseksualizm czasami bywa uważany za parafilię. Ruchy praw gejów uznają takie podejście za obraźliwe i odbierają je jako atak na mniejszość seksualną. Sprawa ta wywołuje bardzo silne kontrowersje.
Zobacz: -filia - lista (także) parafilii
To co potocznie uważa się za dewiację lub zboczenie seksualne w dużym stopniu zależy od światopoglądu i norm społeczno-kulturowych danej populacji. Nawet w ramach jednego światopoglądu zachodzą często ewolucyjne zmiany włączające do tego pojęcia określone zachowania.
W ocenie potocznej za dewiacje seksualne często uznawane są też zabawy erotyczne takie jak: anilingus, bondage, bukkake czy kink, w seksuologii uznawane za praktyki normalne, jeśli nie stanowią wyłącznej formy zaspokajania popędu płciowego.
J. Godlewski, (1978), Próba definicji zboczenia płciowego. Psychiatria Polska 12, 5/6
Seksualne odchylenia patologiczne wyjaśniane są zależnie od teorii:
· badacze zorientowani antropologicznie kładą nacisk na elementy destrukcyjne zachowań seksualnych;
· egzystencjaliści uważają, ze istota zboczeń płciowych tkwi w zaburzeniu "jednoczenia się z drugim człowiekiem", ponieważ wyklucza się partnera jako osobę zboczenie staje się przeciwieństwem miłości erotycznej;
· Hans Giese i P.G. Hesse stwierdzili, że ocena zboczenia zależy od tego "jakie możliwości ludzkie stoją pod znakiem zapytania", na ile destrukcja wymierzona jest w system normatywny.
Do zboczeń płciowych zalicza się:
· zachowania mające cechy psychopatologiczne
o seksualne zachowania nałogowe
§ utrata zdolności niezależności od wrażeń zmysłowych, bodziec zmysłowy staje się sygnałem zapoczątkowującym cykl reakcji seksualnych bez względu na to od kogo pochodzi,
§ wzrost częstotliwości z jednoczesnym obniżeniem satysfakji seksualnej, konsumpcja seksualna,
§ anonimowość kontaktów seksualnych,
§ okresowość naporu niepokoju seksualnego
§ seks kompulsywny, czyli bardzo częste uprawianie stosunków płciowych wyłącznie w celu uniknięcia konieczności rozwiązywania problemów, powstających na przykład w małżeństwach z długim stażem,
o seksualne zachowania progresywne (występują także wówczas, gdy nie udała się integracja dewiacji z osobowością i doszło do przekształcenia dewiacji w zboczenie)
§ rzeczywisty brak popędu i potrzeb seksualnych
§ promiskuityzm
W praktyce rozpoznanie zboczenia płciowego opiera sie na stwierdzeniu dominującego objawu, występującego w dewiacjach seksualnych w postaci stereotypowych zachowań seksualnych, któremu towarzyszą objawy wiodące. Niejednokrotnie patologie życia seksualnego współtowarzyszą zaburzeniom psychicznym.
Zobacz też: seks, orientacja seksualna, dysfunkcje seksualne, homofobia, dewiacja społeczna Na górę strony
paradise86