Europejska Karta Samorzadu Terytorialnego.pdf

(116 KB) Pobierz
Europejska Karta samorz¹du terytorialnego
Europejska Karta Samorządu Terytorialnego 1
Strasburg, 15 października 1985 roku
European Treaty Series (ETS) / Série des traités européens (STE) Nr 122
PREAMBUŁA
Państwa członkowskie Rady Europy, sygnatariusze niniejszej Karty,
zważywszy, iż celem Rady Europy jest zacieśnienie więzi pomiędzy państwami
członkowskimi w celu ochrony i urzeczywistnienia idei oraz zasad, kt–re stanowią ich wsp–lny
dorobek;
zważywszy, że jednym ze środk–w służących realizacji tego celu jest zawieranie um–w w
dziedzinie administracji;
zważywszy, że społeczności lokalne stanowią jedną z zasadniczych podstaw ustroju
demokratycznego;
zważywszy, że prawo obywateli do uczestnictwa w kierowaniu sprawami publicznymi jest
jedną z demokratycznych zasad, wsp–lnych dla wszystkich państw członkowskich Rady Europy;
przekonane, że to właśnie na szczeblu lokalnym prawo to może być realizowane w spos–b
najbardziej bezpośredni;
przekonane, że istnienie społeczności lokalnych wyposażonych w rzeczywiste uprawnienia
stwarza warunki dla zarządzania skutecznego i pozostającego zarazem w bezpośredniej bliskości
obywatela;
świadome faktu, że ochrona i ugruntowanie samorządu terytorialnego w poszczeg–lnych
krajach Europy przyczyniają się w poważnym stopniu do budowy Europy w oparciu o zasady
demokracji i decentralizacji władzy;
przyznając, że jest to możliwe przy założeniu, że społeczności lokalne wyposażone są w
organy decyzyjne ukonstytuowane w spos–b demokratyczny i korzystają z szerokiej autonomii
odnośnie do kompetencji, sposob–w ich wykonywania oraz środk–w niezbędnych do realizacji
ich zadań,
uzgodniły, co następuje:
Artykuł 1
1 Tłumaczenie ma charakter nieoficjalny. Konwencja ratyfikowana przez RP, opublikowana w Dzienniku Ustaw z
1994 r. Nr 124, poz. 607.
 
 
 
Strony zobowiązują się do uznania poniższych artykuł–w za wiążące w spos–b i w zakresie
przewidzianym w artykule 12 niniejszej Karty.
Część I
Artykuł 2
Podstawa konstytucyjna i prawna samorządu terytorialnego
Zasada samorządności terytorialnej musi być uznana w prawie wewnętrznym oraz, w miarę
możliwości, w Konstytucji.
Artykuł 3
Koncepcja samorządu terytorialnego
1. Samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach
określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich
własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańc–w.
2. Prawo to jest realizowane przez rady lub zgromadzenia, w kt–rych skład wchodzą
członkowie wybierani w wyborach wolnych, tajnych, r–wnych, bezpośrednich i powszechnych i
kt–re mogą dysponować organami wykonawczymi im podlegającymi. Przepis ten nie wyklucza
możliwości odwołania się do zgromadzeń obywateli, referendum lub każdej innej formy
bezpośredniego uczestnictwa obywateli, jeśli ustawa dopuszcza takie rozwiązanie.
Artykuł 4
Zakres działania samorządu terytorialnego
1. Podstawowe kompetencje społeczności lokalnych są określone w Konstytucji lub w
ustawie. To postanowienie nie wyklucza jednakże możliwości przyznania społecznościom
lokalnym uprawnień niezbędnych do realizacji specyficznych zadań, zgodnie z prawem.
2. Społeczności lokalne mają - w zakresie określonym prawem - pełną swobodę działania w
każdej sprawie, kt–ra nie jest wyłączona z ich kompetencji lub nie wchodzi w zakres
kompetencji innych organ–w władzy.
3. Generalnie odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić przede wszystkim te
organy władzy, kt–re znajdują się najbliżej obywateli. Powierzając te funkcje innemu organowi
władzy, należy uwzględnić zakres i charakter zadania oraz wymogi efektywności i
gospodarności.
4. Kompetencje przyznane społecznościom lokalnym powinny być w zasadzie całkowite i
wyłączne i mogą zostać zakwestionowane lub ograniczone przez inny organ władzy, centralny
lub regionalny, jedynie w zakresie przewidzianym prawem.
5. W przypadku delegowania kompetencji społecznościom lokalnym przez organy władzy
centralnej lub regionalnej, powinny one, w miarę możliwości, mieć pełną swobodę dostosowania
sposobu wykonywania tych kompetencji do warunk–w miejscowych.
6. Społeczności lokalne powinny być konsultowane o tyle, o ile jest to możliwe, we
właściwym czasie i w odpowiednim trybie, w trakcie opracowywania plan–w oraz
podejmowania decyzji we wszystkich sprawach bezpośrednio ich dotyczących.
2
Artykuł 5
Ochrona granic społeczności lokalnych
Każda zmiana granic społeczności lokalnej wymaga uprzedniego przeprowadzenia
konsultacji z zainteresowaną społecznością, możliwie w drodze referendum, jeśli ustawa na to
zezwala.
Artykuł 6
Dostosowanie struktur i środk–w administracyjnych do zadań społeczności lokalnych
1. Jeśli bardziej og–lne postanowienia ustawy nie stanowią inaczej, społeczności lokalne
powinny m–c samodzielnie ustalać swą wewnętrzną strukturę administracyjną, tworząc jednostki
dostosowane do specyficznych potrzeb i umożliwiające skuteczne zarządzanie.
2. Status pracownik–w samorządowych powinien umożliwiać zatrudnianie pracownik–w
wysoko wykwalifikowanych, w oparciu o kryterium umiejętności i kompetencji; w tym celu
należy przewidzieć odpowiednie zasady szkolenia, wynagradzania oraz możliwości awansu
zawodowego.
Artykuł 7
Warunki wykonywania uprawnień na szczeblu lokalnym
1. Status przedstawicieli wybieranych do władz lokalnych powinien zapewniać swobodne
wykonywanie ich mandatu.
2. Status ten powinien zapewnić wyr–wnanie finansowe odpowiednio do koszt–w
poniesionych w związku z wykonywaniem mandatu oraz, w razie potrzeby, wyr–wnanie
finansowe za utracone zyski lub też wynagrodzenie za wykonaną pracę, jak r–wnież
odpowiednie ubezpieczenie społeczne.
3. Funkcje lub działania nie dające się pogodzić z mandatem przedstawiciela wybranego do
władz lokalnych mogą być określone jedynie przez ustawę lub wynikać z podstawowych zasad
prawnych.
Artykuł 8
Kontrola administracyjna działalności społeczności lokalnych
1. Wszelka kontrola administracyjna społeczności lokalnych może być dokonywana
wyłącznie w spos–b oraz w przypadkach przewidzianych w Konstytucji lub w ustawie.
2. Wszelka kontrola administracyjna działalności społeczności lokalnych powinna w
zasadzie mieć na celu jedynie zapewnienie przestrzegania prawa i zasad konstytucyjnych.
Kontrola administracyjna może jednakże obejmować kontrolę celowości realizowaną przez
organ wyższego szczebla w odniesieniu do zadań, kt–rych wykonanie zostało społecznościom
lokalnym delegowane.
3. Kontrola administracyjna społeczności lokalnych powinna być sprawowana z
zachowaniem proporcji między zakresem interwencji ze strony organu kontroli a znaczeniem
interes–w, kt–re ma on chronić.
3
Artykuł 9
Zasady finansowe społeczności lokalnych
1. Społeczności lokalne mają prawo, w ramach narodowej polityki gospodarczej, do
posiadania własnych wystarczających zasob–w finansowych, kt–rymi mogą swobodnie
dysponować w ramach wykonywania swych uprawnień.
2. Wysokość zasob–w finansowych społeczności lokalnych powinna być dostosowana do
zakresu uprawnień przyznanych im przez Konstytucję lub przez prawo.
3. Przynajmniej część zasob–w finansowych społeczności lokalnych powinna pochodzić z
opłat i podatk–w lokalnych, kt–rych wysokość społeczności te mają prawo ustalać, w zakresie
określonym ustawą.
4. Systemy finansowe, na jakich opierają się zasoby pozostające do dyspozycji społeczności
lokalnych, powinny być wystarczająco zr–żnicowane i elastyczne, aby mogły w miarę
możliwości odpowiadać rzeczywistym zmianom zachodzącym w poziomie koszt–w związanych
z wykonywaniem uprawnień.
5. Ochrona społeczności lokalnych, finansowo słabszych, wymaga zastosowania procedur
wyr–wnawczych lub działań r–wnoważących, mających na celu korygowanie skutk–w
nier–wnego podziału potencjalnych źr–deł dochod–w, a także wydatk–w, jakie te społeczności
ponoszą. Procedury lub działania tego typu nie powinny ograniczać swobody podejmowania
decyzji przez społeczności lokalne w zakresie ich uprawnień własnych.
6. Społeczności lokalne powinny być konsultowane, w odpowiednim trybie, co do form
przyznania im zasob–w pochodzących z redystrybucji dochod–w.
7. O ile jest to możliwe, subwencje przyznane społecznościom lokalnym nie powinny być
przeznaczane na finansowanie specyficznych projekt–w. Przyznanie subwencji nie może
zagrażać podstawowej wolności społeczności lokalnej do swobodnego prowadzenia własnej
polityki w zakresie przyznanych jej uprawnień.
8. Dla potrzeb finansowania nakład–w inwestycyjnych społeczności lokalne powinny mieć
dostęp do krajowego rynku kapitałowego, w granicach określonych prawem.
Artykuł 10
Prawo społeczności lokalnych do zrzeszania się
1. Wykonując swoje uprawnienia, społeczności lokalne mają prawo wsp–łpracować z
innymi społecznościami lokalnymi oraz zrzeszać się z nimi - w granicach określonych prawem -
w celu realizacji zadań, kt–re stanowią przedmiot ich wsp–lnego zainteresowania.
2. Prawo społeczności lokalnych do przystąpienia do stowarzyszenia w celu ochrony i
rozwijania wsp–lnych interes–w oraz prawo do przystąpienia do międzynarodowego
stowarzyszenia społeczności lokalnych będzie uznane w każdym państwie.
3. Społeczności lokalne mogą wsp–łpracować ze społecznościami innych państw na
warunkach przewidzianych prawem.
4
Artykuł 11
Prawna ochrona samorządu terytorialnego
Społeczności lokalne mają prawo do odwołania na drodze sądowej w celu zapewnienia
swobodnego wykonywania uprawnień oraz poszanowania zasad samorządności terytorialnej,
przewidzianych w Konstytucji lub w prawie wewnętrznym.
Część II
PRZEPISY RìŻNE
Artykuł 12
Zobowiązania
1. Każda ze Stron zobowiązuje się do uznania za wiążące co najmniej dwudziestu ustęp–w
zawartych w części I Karty, z kt–rych co najmniej dziesięć zostanie wybranych spośr–d
następujących ustęp–w:
- art. 2,
- art. 3 ustępy 1 i 2,
- art. 4 ustępy 1, 2 i 4,
- art. 5,
- art. 7 ustęp 1,
- art. 8 ustęp 2,
- art. 9 ustępy 1, 2 i 3,
- art. 10 ustęp 1,
- art. 11.
2. Każde umawiające się państwo, w chwili składania dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia
lub zatwierdzenia, powiadamia Sekretarza Generalnego Rady Europy o wybranych ustępach,
zgodnie z przepisem ustępu 1 niniejszego artykułu.
3. Każda ze Stron może w jakimkolwiek p–źniejszym terminie powiadomić Sekretarza
Generalnego, iż uznaje za wiążący każdy z pozostałych ustęp–w niniejszej Karty, kt–rego
dotychczas jeszcze nie przyjęła, zgodnie z przepisem ustępu 1 niniejszego artykułu. Te
p–źniejsze zobowiązania będą uznane za integralną część ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia
Strony składającej powiadomienie i będą miały ten sam skutek począwszy od pierwszego dnia
miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia otrzymania powiadomienia przez
Sekretarza Generalnego.
Artykuł 13
Społeczności, do kt–rych Karta ma zastosowanie
Zasady samorządności terytorialnej zawarte w niniejszej Karcie mają zastosowanie do
wszystkich kategorii społeczności lokalnych istniejących na terytorium Strony. Jednakże każda
ze Stron może - w momencie składania dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia
- wskazać te kategorie społeczności lokalnych lub regionalnych, do kt–rych zamierza ograniczyć
stosowanie niniejszej Karty, lub te, do kt–rych Karta nie będzie miała zastosowania. Strona
może r–wnież włączyć inne kategorie społeczności lokalnych lub regionalnych do zakresu
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin